Jun 22

Αυτό Είναι η Αναρχία!

οχτώ τρόποι που οι εξεγέρσεις των κινημάτων Black Lives Matter και Δικαιοσύνη για τον George Floyd αντανακλούν τις αναρχικές ιδέες σε δράση

CrimethInc and Agency1

το κείμενο σε pdf

 

“Οι άδικοι θεσμοί που φέρνουν τόσο μεγάλη εξαθλίωση και βάσανα στις μάζες έχουν τις ρίζες τους στις κυβερνήσεις, και οφείλουν ολόκληρη την ύπαρξή τους στην εξουσία που παράγεται από τη διακυβέρνηση, οπότε δεν μπορούμε παρά να πιστέψουμε ότι αν κάθε νόμος, κάθε τίτλος ιδιοκτησίας, κάθε δικαστήριο και κάθε αστυνομικός ή στρατιώτης καταργούνταν αύριο με μια σαρωτική κίνηση, θα ήμασταν καλλίτερα απ’ ό,τι σήμερα”. Λούσυ Πάρσονς, Οι Αρχές του Αναρχισμού

 

Αφότου η αστυνομία της Μιννεάπολης δολοφόνησε βάναυσα τον George Floyd στις 25 Μαΐου του 2020, διαδηλώσεις εξεράγησαν σε ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον κόσμο. Εκατομμύρια άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους απαιτώντας δικαιοσύνη για τον George Floyd και την Breonna Taylor2 και ένα τέλος στη αστυνομική βία και τρόμο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη του ξεριζώματος του συστημικού ρατσισμού μέσα από τον ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνίας μας. Μέσα σε 24 ώρες από την έκρηξη των διαμαρτυριών, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ισχυρίστηκε ότι αναρχικοί και αντιφασίστες ήταν υπεύθυνοι για τις ταραχές που ξέσπασαν σε πόλεις σ’ ολόκληρη τη χώρα.

Αυτή η κίνηση να κατηγορηθούν οι αναρχικοί και οι “antifa” στοχεύει στην απαξίωση αυτών των λαϊκών εξεγέρσεων δαιμονοποιώντας και απομονώνοντας, ταυτόχρονα, αυτούς που συμμετέχουν. Παρ’ όλα αυτά, ο τρόπος που η κυρίαρχη τάξη μας έχει απογοητεύσει σχεδόν όλους είναι πιο καθαρός από ποτέ. Οργή και διαμαρτυρίες απλώθηκαν πολύ πιο πέρα από οποιαδήποτε συγκεκριμένη ιδεολογία ή ομάδα. Καθώς δεκάδες χιλιάδες γέμισαν τους δρόμους των πόλεων3, είναι φανερό ότι οι αναρχικοί δεν είναι υπεύθυνοι για την οργάνωση αυτών των διαδηλώσεων. Οι διαδηλώσεις, και οι ταραχές που τις συνοδεύουν, αντιπροσωπεύουν μια οργανική απάντηση σε μια ανάγκη που είναι ευρύτατα αισθητή.

Την ίδια στιγμή, αυτό το οργανικό διογκούμενο ρεύμα ορμητικότητας, βασιζόμενο σε αναπαραγώγιμες τακτικές που καθένας μπορεί να εφαρμόσει, ενσαρκώνει αναρχικά μοντέλα για την κοινωνική αλλαγή. Πολλές από τις πρακτικές και τις αρχές που είναι θεμελιώδεις σ’ αυτό το κίνημα είναι για πολύ καιρό βασικά στηρίγματα του αναρχικού τρόπου οργάνωσης.

Εδώ, εξερευνούμε τις αναρχικές ρίζες οκτώ βασικών αρχών που είναι πολύ ουσιαστικές στην επιτυχία των διαδηλώσεων Black Lives Matter και Δικαιοσύνη για τον George Floyd, επιδιώκοντας να επικεντρώσουμε σε πρωτοβουλίες του κινήματος των μαύρων που αντανακλούν αντιεξουσιαστικές αξίες. Ως υπόβαθρο συγκεκριμένα για τον “μαύρο” αναρχισμό συνιστούμε το Anarchism and the Black Revolution του Lorenzo Kom’boa Ervin ή το πιο πρόσφατο Anarkata Statement.

Το παρόν κείμενο γράφεται και δημοσιεύεται από κοινού με το Agency.

Αυτοκαθορισμός

Ένα από τα πολλά πράγματα που οι πολιτικοί στοχεύουν να αποκρύψουν επιμένοντας ότι “εξωτερικοί υποκινητές” είναι υπεύθυνοι για την εξέγερση που ξεκίνησε στη Μιννεάπολη είναι ότι οι καταπιεσμένες κοινότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ήδη κατειλημμένες και αντικείμενο εκμετάλλευσης από “ξένα στοιχεία”. Αυτό ξεκίνησε με τον αποικισμό της Βόρειας Αμερικής από τους Ευρωπαίους άποικους, τους πρώτους “εξωτερικούς υποκινητές”, και συνεχίζεται σήμερα με την ιδιοκτησία των περισσότερων ακινήτων και επιχειρήσεων στις γειτονιές των μαύρων, αυτοχθόνων και μεταναστών από άτομα που δεν μένουν σ’ αυτές και έχουν ελάχιστους δεσμούς με τις κοινότητές τους – για να μην αναφέρουμε την αστυνόμευση αυτών των γειτονιών από αστυνομικούς όπως ο Derek Chauvin που πηγαινοέρχονται στις περιοχές που τρομοκρατούν.

Σε αντίθεση μ’ αυτές τις συνεχιζόμενες μορφής κατοχής, οι αναρχικοί προάγουν τον αυτοκαθορισμό, ισχυριζόμενοι ότι τα άτομα και οι κοινότητες θα πρέπει μάλλον να ελέγχουν τα σώματα και τις συνθήκες διαβίωσής τους και να καθορίζουν τις τύχες τους και όχι να ζουν κάτω από την επιβολή της κρατικής εξουσίας, που είναι σχεδιασμένη να υπηρετεί τις επιθυμίες λίγων προνομιούχων και όχι τις ανάγκες των πολλών. Όπως δείχνουν οι φρικιαστικές δολοφονίες του George Floyd και της Breonna Taylor, η επαναδιεκδίκηση του ελέγχου του δημόσιου χώρου από τις αστυνομικές δυνάμεις, που κρατούν τις κοινότητες των μαύρων σε ομηρία, είναι ένα ουσιώδες βήμα προς τον αυτοκαθορισμό.

Παρόμοια, οι αναρχικοί πιστεύουν ότι όσοι επηρεάζονται άμεσα από μια κατάσταση πρέπει να είναι κι αυτοί που αποφασίζουν πώς θα αντιδράσουν σ’ αυτήν. Παίρνοντας την πρωτοβουλία να αντιδράσουν στην δολοφονία του George Floyd οι ίδιοι και με τους δικούς τους όρους, αντί να το μεταθέσουν στους “ηγέτες της κοινότητας” ή να υποβάλλουν ένα αίτημα προς την κυβέρνηση για επανόρθωση, ο λαός της Μιννεάπολης έκανε την απαίτησή του για αυτονομία εντελώς ξεκάθαρη.

Στους δρόμους των γειτονιών τους, στα σχολεία και τους χώρους δουλειάς, απλοί εξεγερμένοι άνθρωποι βρίσκουν υποστήριξη από τους αναρχικούς στις προσπάθειές τους να πετύχουν έναν πραγματικό αυτοκαθορισμό για τις κοινότητές τους.

“Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη μέγιστη εξουσία που έχουμε, που είναι αυτή να ελέγχουμε τα σώματά μας, να ελέγχουμε την εργασία μας, για να κάνουμε την κατάσταση μη-κυβερνήσιμη και μη-βιώσιμη για τις Ηνωμένες Πολιτείες, και να το κάνουμε αυτό με έναν οργανωμένο συστημικό τρόπο”.

-Kali Akuno της Cooperation Jackson

Αποκεντρωτισμός

Αντίθετα με την προπαγάνδα των δεξιών συνωμοσιολόγων, δεν υπάρχει μια μοναδική δύναμη, οργάνωση ή ιδεολογία που να καθοδηγεί αυτές τις διαμαρτυρίες. Διαδηλώσεις για δικαιοσύνη και εναντίον της αστυνομικής βίας έχουν λάβει χώρα την προηγούμενη εβδομάδα και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ και σε σχεδόν 50 άλλες χώρες χωρίς κανενός είδους κεντρικό συντονισμό.

Σε αντίθεση με τις από-πάνω-προς-τα-κάτω, συγκεντρωτικές προσπάθειες, αυτή η άνθιση πρωτοβουλιών από-τα-κάτω χαρακτηρίζει την αναρχική προσέγγιση στην κοινωνική αλλαγή. Όπως το Κίνημα Occupy, το οποίο αναρχικοί ακτιβιστές και τακτικές βοήθησαν να εκδηλωθεί, τοπικές διαδηλώσεις μπορούν να πάρουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο ενώ ενισχύουν ταυτόχρονα το συνολικό μήνυμα. Οριζόντιοι δεσμοί μεταξύ όσων συμμετέχουν επιτρέπουν ευελιξία, διατηρώντας την ευκολία σε καινούριο κόσμο να εμπλακεί με τον τρόπο που πιστεύει ότι του ταιριάζει. Αυτό το μοντέλο έχει κερδίσει ιστορικές νίκες – για παράδειγμα, την κινητοποίηση εναντίον της συνόδου κορυφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO/ΠΟΥ) το 1999 στο Σηάτλ, στη διάρκεια της οποίας αναρχικοί και άλλοι κατάφεραν να “ξεγελάσουν” την αστυνομία μέσα από μια δικτυωμένη δομή αυτόνομων ομάδων συνάφειας που δούλεψαν όλες μαζί ώστε να παραλύσουν την πόλη.

Σήμερα, ακτιβιστές του κινήματος Black Lives Matter εφαρμόζουν επίσης μια αποκεντρωτική προσέγγιση, που επιτρέπει στο κίνημα να απλωθεί οργανικά διασφαλίζοντας ότι δεν μπορεί να περιοριστεί ή να αφομοιωθεί.

Πολεμώντας τη λευκή κυριαρχία

Ως υπέρμαχοι της ισότητας, οι αναρχικοί είναι ενάντια στη λευκή κυριαρχία και τον φασισμό. Όσοι υφίστανται την αποικιοκρατική βία υπερασπίζονται πάντα τον εαυτό τους απέναντι στη ρατσιστική βία· οι αναρχικοί πιστεύουν στην ανάληψη αλληλέγγυας δράσης ακόμα κι όταν δεν είναι οι ίδιοι ο στόχος. Σε μια από τις πρώιμες εκφράσεις του αναρχισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επιφανής αμερικανός υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας William Lloyd Garrison4 συνέδεσε την απόρριψη των θεσμών διακυβέρνησης και ιδιοκτησίας με την αντίθεσή του στον θεσμό της δουλείας. Στις δεκαετίες του 1980 και 1990, αναρχικοί σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική δημιούργησαν την τοπικές οργανώσεις της Αντιρατσιστικής Δράσης [Anti-Racist Action] για να παλέψουν ενάντια στις νεοναζιστικές οργανώσεις. Οι τωρινές αποκαλούμενες “αντιφά” ομάδες είναι μέρος αυτής της μακρόχρονης παρόδοσης υπεράσπισης των κοινοτήτων απέναντι στη ρατσιστική και φασιστική βία. Ιστορικά, αναρχικές οργανώσεις με αιχμή μαύρους και άλλους έγχρωμους, έχουν παίξει έναν κρίσιμο ρόλο στην ώθηση ευρύτερων κοινωνικών κινημάτων ώστε να αμφισβητήσουν τον συστημικό ρατσισμό. Από το Ferguson στο Charlottesville και στη Μιννεάπολη σήμερα, οι αναρχικοί κάθε εθνικότητας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών αποτροπής των νεοναζί, των νεο-συνομοσπονδιστών και άλλων οπαδών της λευκής κυριαρχίας από το να βλάψουν κόσμο.

Οι προσπάθειες του προέδρου Τραμπ, του Γενικού Εισαγγελέα Barr, και της δεξιάς πτέρυγας των ΜΜΕ να ανακηρύξουν το “αντιφά” κίνημα τρομοκρατική οργάνωση είναι μια ξεκάθαρη πλεκτάνη με σκοπό την υπονόμευση αυτής της λαϊκής εξέγερσης και του αποπροσανατολισμού των υποστηρικτών της. Η Κου Κλουξ Κλαν, η πιο δολοφονική τρομοκρατική οργάνωση στην ιστορία των ΗΠΑ, δεν δέχεται καμμιά τέτοια καταδίκη – ούτε οι ομάδες εκείνες που ριζοσπαστικοποίησαν τον ρατσιστή που δολοφόνησε την Heather Heyer στο Charlottesville, ούτε η συμμορία των λευκών σουπρεματιστών που το σύμβολό της, ένας αστυνομικός του NYPD, έδειξε τα γεννητικά του όργανα5 σε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας του κινήματος Black Lives Matter την προηγούμενη εβδομάδα. Η κυβέρνηση του Τραμπ βαφτίζει όσους αντιτίθενται στη λευκή κυριαρχία και τον φασισμό “τρομοκράτες”, παρά το γεγονός ότι – σε αντίθεση με τους φανατικούς στους οποίους αντιτίθενται – δεν έχουν υπάρξει ποτέ υπεύθυνοι για τον θάνατο κανενός ατόμου.

Αλληλοβοήθεια

Η αλληλοβοήθεια είναι μια πρακτική αμοιβαίας φροντίδας μέσα από την οποία όσοι συμμετέχουν σε ένα δίκτυο διασφαλίζουν ότι ικανοποιούνται οι ανάγκες όλων. Δεν πρόκειται ούτε για μια ανταποδοτική – “ένα-σου ένα-μου” – ανταλλαγή ούτε για την μονόπλευρη βοήθεια που προσφέρει μια φιλανθρωπική οργάνωση, αλλά μια ελεύθερη ανταλλαγή βοήθειας και πόρων. Οι αναρχικοί πιστεύουν ότι οι κοινότητες μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους μέσα από την αλληλοβοήθεια και όχι τον ανελέητο ανταγωνισμό για κέρδος.

Όπως ανέδειξε η κρίση του COVID-19, κοινότητες σε ολόκληρες τις ΗΠΑ αναγνώρισαν την ανάγκη να οργανωθούν για να καλύψουν συλλογικά τις πιο επείγουσες ανάγκες. Επειδή οι αναρχικοί είχαν την πρωτοβουλία σε αυτές τις προσπάθειες από την αρχή, αυτές έγιναν γνωστές κάτω από τη σημαία της αλληλοβοήθειας. Στη συνέχεια, ακόμα και προοδευτικοί πολιτικοί, όπως η Alexandria Ocasio-Cortez κάλεσε τους Αμερικανούς να σχηματίσους πρωτοβουλίες αλληλοβοήθειας.

Ο όρος έγινε δημοφιλής αρχικά από τον Ρώσο αναρχικό Πιοτρ Κροπότκιν και διαδόθηκε μέσα από τα διεθνή αναρχικά δίκτυα. Ο Κροπότκιν, φυσιοδίφης και βιολόγος, ισχυρίζεται στο Mutual Aid: A Factor of Evolution6 (1902) ότι είναι η αμοιβαιότητα και η συνεργασία και όχι ο αιμοδιψής ανταγωνισμός που δίνει τη δυνατότητα στα είδη, από τους μικρότερους μικροοργανισμούς μέχρι τις ανθρώπινες κοινωνίες, να επιβιώσουν. Αυτό αμφισβήτησε το δόγμα του κοινωνικού δαρβινισμού για την “επιβίωση του καταλληλότερου” που οι επιχειρηματικές ελίτ χρησιμοποιούσαν για να δικαιολογήσουν την εκμετάλλευση και την ανισότητα που συνόδευε την επέκταση του παγκόσμιου καπιταλισμού τον 19ο αιώνα. Ο Κροπότκιν επιχειρηματολόγησε επιστημονικά και φιλοσοφικά υπέρ μιας αναδιοργάνωσης της κοινωνίας σύμφωνα με τις αρχές της αλληλοβοήθειας, την οποία περιέγραψε ως “την στενή εξάρτηση της ευτυχίας του καθενός από την ευτυχία όλων” και “το αίσθημα δικαιοσύνης, ή ισότητας, που φέρνει ένα άτομο στη θέση να σκεφτεί τα δικαιώματα και όλων των άλλων ως ίσων προς τα δικά του”. Από την εποχή του Κροπότκιν, οι αναρχικοί εφαρμόζουν σταθερά αυτή την αρχή στην πράξη μέσα από προσπάθειες όπως οι Food Not Bombs, Really Really Free Markets, κοινοτικά ταμεία υποστήριξης και πληρωμής εγγύησεων, το έργο της συλλογικότητας Common Ground μετά τον τυφώνα Κατρίνα, το Mutual Aid Disaster Relief, και άλλα εγχειρήματα.

Σήμερα, εθελοντές εγχειρημάτων αρωγής για τον COVID-19 και υποστηρικτές των διαδηλώσεων του κινήματος Δικαιοσύνη για τον George Floyd συνεργάζονται για να προσφέρουν δωρεάν ιατρική φροντίδα, νερό, τροφή και προμήθειες στους δρόμους της Μιννεάπολης, της Ουάσιγκτον DC, και αλλού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι προσπάθειες αυτές αντλούν από την αναρχική αρχή στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του, από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του.

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι προσπάθειες ανακούφισης για τον COVID-19 και υποστήριξης των διαμαρτυριών συναντιούνται. Εξαιτίας των φυλετικών ανισοτήτων στον πλούτο, στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, και στην εργασιακή ευαλλωτότητα, είναι κυρίως οι έγχρωμοι και οι μαύροι που έχουν υποφέρει δυσανάλογα στη διάρκεια της πανδημίας. Παλεύοντας για την αρχή ότι οι Ζωές των Μαύρων έχουν Σημασία σημαίνει ότι είσαι αντιμέτωπος όχι μόνο με την αστυνομική βία αλλά επίσης και με όλα τα άλλα συστήματα καταπίεσης που έχουν κρατήσει τόσες κοινότητες μαύρων στην ένδεια και τη φτώχεια. Αυτές οι κοινοτιστικές πρωτοβουλίες αντανακλούν την αναρχική ιδέα ότι η υγεία και η ελευθερία του καθενός είναι αλληλένδετες και ότι ο καλλίτερος τρόπος να διατηρηθούν είναι μέσα από την αλληλεγγύη.

Υποδομές για το Κοινωνικό Κίνημα

Καθώς χιλιάδες άνθρωποι έχουν ξεχυθεί στους δρόμους, αψηφώντας τις εντολές της αστυνομίας και την απαγόρευση κυκλοφορίας, πάνω από 10.000 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί και αρκετοί τραυματιστεί από την αστυνομία ή δεξιούς αυτόκλητους φύλακες. Παρ’ όλα αυτά, το κίνημα συνέχισε να αυξάνεται, χάρις, εν μέρει, στην ανάδυση υποδομών για το κοινωνικό κίνημα, συμπεριλαμβανομένων συλλογικοτήτων που παρέχουν ιατρική υποστήριξη και περίθαλψη, νομική βοήθεια αφιλοκερδώς, χρήματα για πληρωμή εγγύησεων και άλλες μορφές αλληλεγγύης. Οι αναρχικοί έχουν συμμετάσχει στην πρώτη γραμμή όλων αυτών των προσπαθειών, αξιοποιώντας υποδομές που υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια και αντλώντας από δεκαετίες εμπειρίας.

Συμμετέχοντας στο παγκόσμιο δίκτυο διαμαρτυρίας, που δημοσιογράφοι αποκάλεσαν ως κίνημα “αντιπαγκοσμιοποίησης” τη δεκαετία του 1990, οι αναρχικοί πήραν έναν ενεργό ρόλο στην οργάνωση συλλογικών υποδομών για ιατρική, νομική και υλικοτεχνική υποστήριξη σε μεγάλες διαδηλώσεις. Ταμεία για εγγυήσεις, ακτιβιστές δικηγόροι, νοσηλευτές στον δρόμο και ομάδες επικοινωνίας έπαιξαν ένα κρίσιμο ρόλο στις κινητοποιήσεις όπως αυτήν ενάντια στη σύνοδο κορυφής του ΠΟΕ στο Σηάτλ. Από τότε, οι αναρχικοί έχουν ακονίσει τις δεξιότητές τους σε μαζικές κινητοποίησεις εναντίον κυβερνητικών και επιχειρηματικών συναντήσεων από τις Εθνικές Συνδιασκέψεις των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών από το 2000 και μετά, μέχρι της Σύνοδο των G20 στο Pittsburgh το 2009 και την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ το 2017. Οργανωνόμενοι οριζόντια σε δίκτυα εθελοντών, οικοδομώντας σχέσεις ανάμεσα σε τοπικούς και εθνικού επιπέδου διοργανωτές και στηριγμένοι στην αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια για την παροχή πόρων σε όσους συμμετέχουν, έχουν επανειλημμένα ενδυναμώσει τον απλό κόσμο να ασκήσει μια πολύ μεγάλη επιρροή σε ιστορικά γεγονότα.

Βλέπουμε την κληρονομιά αυτών των επιτυχιών στις αναδυόμενες νομικές και ιατρικές δομές υποστήριξης στις διαμαρτυρίες για Δικαιοσύνη για τον George Floyd. Για παράδειγμα, η συλλογικότητα Northstar Health Collective στη Μιννεάπολη, που παράσχε κρίσιμη υποστήριξη στις διαμαρτυρίες, έχει δημιουργηθεί από αναρχικούς στη διάρκεια κινητοποιήσεων ενάντια στην Εθνική Συνδιάσκεψη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος το 2008.

Ποικιλομορφία Τακτικών

Σε ένα αποκεντρωτικό κίνημα, πώς μπορούν διαφορετικές ομάδες, που εφαρμόζουν διαφορετικές στρατηγικές, να συντονιστούν ώστε να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα διενέξεων; Πώς μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι προσπάθειές τους δεν είναι ευάλλωτες στις διαίρει-και-βασίλευε στρατηγικές του κράτους και των συμφερόντων των συντηρητικών ΜΜΕ; Για δεκαετίες, οι αναρχικοί έχουν πειραματιστεί με απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.

Όταν διεξήχθη η Εθνική Συνδιάσκεψη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στη Μιννεσότα το 2008, έναν συνασπισμός από ομάδες διαμαρτυρίας, περιλαμβανομένων αναρχικών, συμφώνησε πάνω στις “Αρχές του Απ. Παύλου”, εμπνεόμενοι από παρόμοια σημεία ενότητας που χρησιμοποιήθηκαν σε μαζικές οργανωτικές προσπάθειες βασιζόμενες σε αναρχικούς σε μεγάλες πόλεις στον Καναδά και τις ΗΠΑ στη διάρκεια των προηγούμενων χρόνων. Μοντέλα όπως αυτό, βοηθούν ανθρώπους με διαφοροποιημένες ιδεολογίες και προτεραιότητες να υποστηρίζουν αντί να παρεμποδίζουν τις προσπάθειες ο ένας του άλλου.

Οι διαμαρτυρίες για Δικαιοσύνη για τον George Floyd είναι τόσο διαφοροποιημένες και ενσωματώνουν τόσες διαφορετικές προσεγγίσεις που με κανέναν τρόπο δεν δεσμεύονται όλοι όσοι συμμετέχουν σ’ αυτό το πλαίσιο. Αλλά πολλές από τις πιο διακεκριμένες φωνές επιμένουν σε μια παρόμοια προσέγγιση για να αποφευχθεί η όποια διαίρεση του κινήματος. Αυτό το αγκάλιασμα μιας ποικιλομορφίας τακτικών αντανακλά την πυρηνική αναρχική αρχή της αυτονομίας.

Αλλαγή συστήματος

Οι αναρχικοί απορρίπτουν την εστίαση στην προβολή αιτημάτων για από-τα-πάνω προς-τα-κάτω μεταρρυθμίσεις υπέρ της επιδίωξης λύσεων που επιτίθενται στις ρίζες των κοινωνικών προβλημάτων. Οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να είναι ένα βήμα θεμελιώδεις αλλαγές αλλά οι αναρχικοί ισχυρίζονται ότι θα πρέπει να ξεκινήσουμε από μια ανάλυση των ριζικών αιτιών των κοινωνικών δεινών και μια ολιστική κατανόηση των συστημάτων που διασφαλίζουν τις ανισότητες και ωφελούνται από αυτές.

Μέχρι τώρα, καμμιά από τις μεταρρυθμίσεις που προτείνουν οι πολιτικοί, όπως πολιτικές επιτροπές επίβλεψης ή κάμερες στο σώμα των αστυνομικών, δεν έχουν χρησιμεύσει στη μείωση της αστυνομικής βίας σε ένα εθνικό επίπεδο. Ούτε το έχουν πετύχει οι νομικές αντιδράσεις, όπως η κατάθεση αγωγών ή απαγγελία κατηγοριών εις βάρος των αστυνομικών, ούτε εκλογικές λύσεις όπως οι ομάδες πίεσης ή η ψήφος υπέρ νέων πολιτικών. Παρά τις προσπάθειες μεταρρύθμισης που ακολούθησαν την εξέγερση στο Φέργκιουσον το 2014, ο αριθμός των ετήσιων δολοφονιών από την αστυνομία στις ΗΠΑ έχει στην πραγματικότητα αυξηθεί μεταξύ του 2015 και του 2019.

Σήμερα, για πρώτη φορά, ο κυρίαρχος λόγος αναγνωρίζει την πιθανότητα της διακοπής της χρηματοδότησης των αστυνομικών τμημάτων ή ακόμα και τη συνολική τους κατάργηση. Αναρχικοί συνενώνονται με μαύρες φεμινίστριες και υποστηρικτές της κατάργησης των φυλακών για να επιμείνουν ότι οι διακοσμητικές μεταρρυθμίσεις δεν θα επιλύσουν τα επικείμενα προβλήματα της εξουσίας, του ρατσισμού και της εκμετάλλευσης που κινούν την κρατική βία. Αναρχικοί έχουν γίνει στόχοι της αστυνομικής και κρατικής βίας για περισσότερο από έναν αιώνα, από τους μάρτυρες στο Haymarket στον νόμο του αποκλεισμού των αναρχικών (Anarchist Exclusion Act)7, στις επιδρομές στο Palmer8, και την υπόθεση J20. Αυτές οι εμπειρίας διαμορφώνουν το αναρχικό όραμα για έναν κόσμο ελεύθερο από αστυνομία και την εκμετάλλευση που διαιωνίζει.

“Οι άδικοι θεσμοί που φέρνουν τόσο μεγάλη εξαθλίωση και βάσανα στις μάζες έχουν τις ρίζες τους στις κυβερνήσεις, και οφείλουν ολόκληρη την ύπαρξή τους στην εξουσία που παράγεται από τη διακυβέρνηση, οπότε δεν μπορούμε παρά να πιστέψουμε ότι αν κάθε νόμος, κάθε τίτλος ιδιοκτησίας, κάθε δικαστήριο και κάθε αστυνομικός ή στρατιώτης καταργούνταν αύριο με μια σαρωτική κίνηση, θα ήμασταν καλλίτερα απ’ ό,τι σήμερα”.

-Lucy Parsons, The Principles of Anarchism9

Οι άνθρωποι πάνω από το Κέρδος και την Ιδιοκτησία

Το σύνθημα “Black Lives Matter” έχει ριζικές υποδηλώσεις. Το να ισχυριστεί κανείς ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πιο σημαντική από τη διατήρηση του κρατικού ελέγχου ή την προστασία της επιχειρηματικής ιδιοκτησίας θέτει μια θεμελιώδη αμφισβήτηση στην σημερινή πολιτική και οικονομική τάξη. Αυτό συνεπάγεται μια θεμελιωδώς διαφορετική ηθική από τη λογική του κράτους.

Όπως έχει δείξει η κρίση του COVID-19, το “συνεχίζουμε τις δουλειές ως συνήθως” μπορεί να είναι θανατηφόρο. Στην περιβαλλοντική καταστροφή, τα ατυχήματα στους εργασιακούς χώρους, το μαζικό καταναλωτικό χρέος και τη σπατάλη του ανθρώπινου δυναμικού που χαρακτηρίζει την καπιταλιστική οικονομία, η πανδημία προσθέτει και άλλο ένα στρώμα τραγωδίας στο κόστος της απόδοσης μεγαλύτερης αξίας στο κέρδος απ’ ό,τι στους ανθρώπους. Πολλοί εργάτες, που αναγκάζονται να επιστρέψουν στις δουλειές τους από προσπάθειες, με πολιτικό κίνητρο, να ξανανοίξουν οι επιχειρήσεις, τιμωρούνται από τους εργοδότες τους για την προσπάθειά τους να προστατέψουν την υγεία τους. Όλα αυτά, μαζί με την διάχυτη αστυνομική βία που πυροδότησε τις διαμαρτυρίες για τον Floyd, δείχνουν πόσο λίγο αξίζουν οι ισχυροί τις ζωές των απλών ανθρώπων.

Αναρχικοί εντάσσονται στο κίνημα Black Lives Matter για να προωθήσουν μια διαφορετική αντίληψη αξίας. Τονίζοντας την αξία των ζωών των μαύρων σημαίνει αμφισβήτηση των θεσμών που δίνουν προτεραιότητα στο κέρδος και τον έλεγχο πάνω στις ζωές – την αστυνομία καθώς και τους πολιτικούς που την προστατεύουν, υπερεκμεταλλευτές εργοδότες, ρυπαντές του περιβάλλοντος, κερδοσκόπους και πολλούς άλλους. Αυτό σημαίνει να παίρνει κανείς και μια θέση απέναντι τόσο στον καπιταλισμό όσο και στην αστυνομία. Από του Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου [Industrial Workers of the World], ένα συνδικάτο που αμφισβητεί το ίδιο το σύστημα της μισθωτής εργασίας, μέχρι τα δίκτυα αλληλοβοήθειας που θέτουν στην πράξη “οικονομίες του δώρου”, οι αναρχικοί πασχίζουν συστηματικά να καλλιεργήσουν έναν κόσμο συνεργασίας πέρα από την αγορά. Το κίνημα Black Lives Matter περιγράφει, επίσης, στις οργανωτικές του αρχές ότι είναι ρητά αντικαπιταλιστικό. Η απόδοση αξίας στις ζωές των μαύρων απαιτεί έναν θεμελιακό μετασχηματισμό του οικονομικού συστήματος.

Πολλές φωνές εντός και εκτός των διαμαρτυριών ενώνονται με τον κόσμο που απαιτεί η ανθρώπινη ζωή να μπει σε προτεραιότητα πάνω από την ιδιοκτησία. Ακόμα και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που δέχτηκαν πλιάτσικο ή κάηκαν στην πορεία των διαμαρτυριών μίλησαν ανοιχτά για να επιμείνουν ότι η προσοχή πρέπει να παραμείνει στα κομβικά ζητήματα της βίας κατά των μαύρων, την αστυνόμευση και την κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτό δείχνει τον δρόμο προς μια ηθική αλληλεγγύης που χαρακτηρίζει την προσέγγιση των αναρχικών για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Τι θα χρειαστεί για να απελευθερωθούμε;

Ο πρόεδρος Τραμπ κάνει λάθος. Δεν είναι οι “αναρχικοί” που ευθύνονται για τη θαρραλέες, μαχητικές δράσεις που έχουμε δει στους δρόμους – αν και αναρχικοί διαφόρων εθνικοτήτων έχουν συμμετάσχει. Πάνω απ’ όλα, είναι η μαύρη και μελαμψή νεολαία και άλλοι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι που η γενναιότητα και η αποφασιστικότητά τους έχουν αναγκάσει ολόκληρο τον κόσμο να δώσει προσοχή. Όπως έχουμε δει, υπάρχει σημαντική επικάλυψη των αξιών και των στρατηγικών των αναρχικών κινημάτων και των αγώνων του κινήματος Black Lives Matter και αντιμπατσικών και απελευθερωτικών αγώνων. Αν και οι αναρχικοί δεν πρέπει να υποκαθιστούν τους τρόπους που άλλοι συμμετέχοντες περιγράφουν τις δραστηριότητές τους, ώστε να τις διεκδικήσουν ως παραδείγματα την αναρχικής ιδεολόγίας, αυτές οι “αντηχήσεις” είναι η βάση για αμοιβαίες ανταλλαγές και αλληλεγγύη στην πορεία της οικοδόμησης πολυφυλετικών χειραφετητικών κινημάτων.

Οι αναρχικοί πιστεύουν ότι αξίζει να παλέψουμε για τη δημιουργία μιας κοινωνίας βασισμένης στην αλληλοβοήθεια, την αυτονομία, την ισότητα, την ελευθερία και την αλληλεγγύη. Για να είναι αποτελεσματικό οποιοδήποτε κίνημα, όσοι συμμετέχουν θα πρέπει να ταυτοποιήσουν/προσδιορίσουν τι θα χρειαστεί να γίνει για να αλλάξουν τα πράγματα. Η θαρραλέα αντίδραση στη δολοφονία του George Floyd έδειξε την αποτελεσματικότητα της ασυμβίβαστης άμεσης δράσης – όχι μόνο στην αύξηση του κοινωνικού κόστους της αδικίας αλλά, επίσης, στο να κάνει εφικτό να φανταστούμε έναν άλλο κόσμο. Μετά την πυρπόληση του τρίτου αστυνιμικού τμήματος στην Μιννεάπολη, που έδειξε ότι απλοί άνθρωποι μπορούν να νικήσουν την αστυνομία σε μια ανοιχτή σύγκρουση, η παύση της χρηματοδότησης και η κατάργηση της αστυνομίας έγινε κάτι διανοητό στην κλίμακα της εθνικής δημόσιας συζήτησης.

Στη Μιννεάπολη και, στη συνέχεια, στο Louisville, στο Λος Άντζελες, στη Νέα Υόρκη και σε ολοκληρο τον κόσμο, μαύροι, μελαμψοί και άλλοι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να σταματήσουν τις “δουλειές όπως πάντα”. Οι αναρχικοί συμμετείχαν, συνεισφέροντας την εμπειρία τους με τις τακτικές αντίστασης, υποδομές που προσφέρουν υποστήριξη σε όλους όσους έχουν ανάγκη, και οράματα ενός κόσμο στον οποίο οι θεσμοί που σκότωσαν τον George Floyd και τόσους άλλους ακόμα δεν υπάρχουν. Ιδέες και προσεγγίσεις που συνηχούν με τις αναρχικές αξίες μπορούν να ειδωθούν σε δράση σε όλες αυτές τις διαμαρτυρίες, άσχετα από το αν αυτοί που τις εφαρμόζουν τους δίνουν μια πολιτική ταμπέλα.

Αυτές οι αξίες και πρακτικές, που υπερβαίνουν κάθε μεμονωμένη ιδεολογία ή παράδοση, μπορούν να είναι η βάση ώστε κόσμος να συναντηθεί πάνω σε γραμμές διαφοροποίησης καθώς έρχεται αντιμέτωπος με την κρατική εξουσία στους δρόμους. Η αναρχική συλλογικότητα αυτοχθόνων Indigenous Action και άλλοι έχουν ισχυριστεί ότι τα σύγρονα κινήματα χρειάζονται “συνεργούς, όχι συμμάχους” – ανθρώπους αφοσιωμένους στο να μοιραστούν κινδύνους και να δράσουν άμεσα μαζί, ωθούμενοι από ένα όραμα συλλογικής απελευθέρωσης και όχι από ενοχή, καθήκον ή διάθεση απόκτησης κύρους. Οι διαμαρτυρίες του κινήματος Δικαιοσύνη για τον George Floyd έχουν καταδείξει την αποτελεσματικότητα πολυφυλετικών, αποκεντρωμένων και από-τα-κάτω προσπαθειών. Διαπαιδαγωγημένοι από ένα οριζόντιο, συμμετοχικό ήθος, που απορρίπτει την αστυνομική βία όπως και κάθε άλλη μορφή κρατικού καταναγκασμού, οι αναρχικοί επιμένουν ότι υπάρχει για τον καθένα ένας ρόλος τον οποίο μπορεί να παίξει στη διαδικασία της απελευθέρωσης.

Ένα από τα πιο κεντρικά μηνύματα της αναρχικής οργάνωσης τις περασμένες δεκαετίες – συμπεριλαμβανομένων των αγώνων για αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, την απελευθέρωση των queer, την κατάργηση των φυλακών και άλλων ακόμα – είναι ότι καθένας από εμάς μπορεί να είναι ελεύθερος μόνο αν όταν είμαστε όλοι μας ελεύθεροι. Ο Ashanti Alston, ένας αναρχικός ακτιβιστής, ομιλητής και συγγραφέας το έχει διατυπώσει αυτό πολύ όμορφα. Ως πρώην μέλος του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων και του Στρατού της Μαύρης Απελευθέρωσης [Black Liberation Army] και πολιτικός κρατούμενος, ο Alston έχει άφθονη εμπειρία στην αντιμετώπιση της κρατικής βίας. Διαμορφωμένο από την εξέγερση των Ζαπατίστας στην Τσιάπας, το όραμά του για τη συλλογική απελευθέρωση αντανακλά το αναρχικό ήθος που μοιράζονται αρκετά κινήματα και κοινότητες, αντηχώντας ακόμα σαν έμπνευση για τις προσπάθειές μας σήμερα:

“Πρέπει να βρούμε πώς θα δημιουργήσουμε έναν κόσμο στον οποίο θα είναι δυνατόν κάθε διαφορετικός άνθρωπος να είναι αυτός που είναι, έναν κόσμο στον οποίο θα χωράνε όλοι”.

2 Στμ. Στις 13 Μαρτίου του 2020, η Breonna Taylor, μια 26χρονη Αφροαμερικανή τεχνικός στα ιατρικά επείγοντα, πυροβολήθηκε θανάσιμα από αστυνομικούς της Μητροπολιτικής Αστυνομικής Διεύθυνσης του Louisville (LMPD).

3 Στμ. Στο πρωτότυπο: “…fill the streets of scores of cities”.

4 Στμ. William Lloyd Garrison: διαπρεπής Αμερικανός υποστηρικτής της κατάργησης της δουλείας, του δικαιώματος ψήφου για τις γυναίκες, δημοσιογράφος και κοινωνικός μεταρρυθιστής. Είναι κυρίως γνωστός για την ευρείας αναγνωσιμότητας εφημερίδα κατά της δουλείας The Liberator, την οποία ίδρυσε το 1831 στη Βοστώνη και εξέδιδε μέχρι την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ με την Συνταγματική τροπολογία (13η) του 1865. Από τους ιδρυτές της Αμερικανικής Ένωσης κατά της δουλείας, προοωθούσε την άμεση, σε αντίθεση με τη βαθμιαία, απελευθέρωση των δούλων στις ΗΠΑ.

5 Στμ. Στο πρωτότυπο: flashed.

6 Στμ. Στα ελληνικά: Π. Κροπότκιν: “Αλληλοβοήθεια: ένας παράγοντας της εξέλιξης”, εκδόσεις Καστανιώτη, 2009.

7 Στμ. Anarchist Exclusion Act, Νόμος Αποκλεισμού των Αναρχικών: έτσι έγινε γνωστός ο Μεταναστευτικός Νόμος του 1903 (Immigration Act of 1903), για τη ρύθμιση της μετανάστευσης. Κωδικοποίησε προηγούνους νόμους για τη μετανάστευση και πρόσθεσ τέσσερις μη αποδεκτές κατηγορίες μεταναστών: αναρχικούς, επιληπτικούς, ζητιάνους και “εισαγωγείς” ιερόδουλων. Είχε μικρή επίδραση αλλά οι διατάξεις του που αφορούσαν τους αναρχικούς επεκτάθηκαν στον Μεταναστευτικό Νόμο του 1918.

8 Στμ. Οι Επιδρομές στο Palmer ήταν μια σειρά βίαιων και καταχρηστικών επιδρομών επιβολής του νόμου με στόχο ριζοσπάστες αριστερούς και αναρχικούς το 1919 και το 1920, που ξεκίνησαν σε μια περίοδο αναταραχής γνωστής ως το “Κόκκινο Καλοκαίρι” (“Red Summer”).

9 Στμ. Στα ελληνικά: Lucy Parsons: Αρχές του Αναρχισμού, στη συλλογή “Γυναίκες της Αναρχίας: κείμενα αναρχικών γυναικών του 19ου και του 20ου αιώνα”, εκδόσεις Πανοπτικόν, 2016.

Jun 12

Τι πρέπει να γίνει για να σταματήσει η αστυνομία να σκοτώνει;

CrimethInc1

το κείμενο σε pdf

Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο καμπής. Οι δολοφονίες του George Floyd – και των Breonna Taylor, Tony McDade, οι άλλοι μαύροι των οποίων οι ζωές τερματίστηκαν από την αστυνομία μόνο μέσα στον τελευταίο μήνα – δεν είναι παρά οι πιο πρόσφατες σε μια σειρά τραγωδιών ενός ολόκληρου αιώνα. Αλλά στο πλαίσιο της πανδημίας του COVID-19, όταν το κράτος αντιμετωπίζει ανοιχτά τις κοινότητες των μαύρων σαν έναν πληθυσμό που περισσεύει για να θανατωθεί από τον ιό, η αλλαζονεία και η απουσία οποιασδήποτε συναίσθησης, με την οποία έγινε αυτή η δολοφονία από τον αστυνομικό Derek Chauvin, ξεπέρασαν μια γραμμή. Υποστηριζόμενοι από χιλιάδες κόσμου σε ολόκληρες τις ΗΠΑ και ακόμα πιο απέρα, ο λαός της Μιννεάπολης κατέστησε ξεκάθαρο ότι αυτή η αφόρητη κατάσταση πρέπει να σταματήσει, ό,τι κι αν χρειαστεί για να γίνει αυτό.

Από την εξέγερση του Ferguson το 2014, έχει εστιαστεί έντονα η προσοχή στις ρατσιστικές δολοφονίες από την αστυνομία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταρρυθμιστές πολλών αποχρώσεων έχουν εισαγάγει νέες πολιτικές με την ελπίδα να τιθασσευτεί η βία. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τη Βάση Δεδομένων για τους Πυροβολισμούς της ίδιας της Αστυνομίας, η αστυνομία σκότωσε περισσότερους ανθρώπους την τελευταία χρονιά σε σχέση με το 2015. Αν οι αστυνομικές δολοφονίες συνεχίζονται ή και αυξάνονται ακόμα, παρά την ευρεία δημόσια προσοχή και τις προσπάθειες μεταρρύθμισης, τότε χρειαζόμαστε να επανεξετάσουμε τη στρατηγική μας.

Πώς μπορούμε να βάλουμε ένα τέλος στις ρατσιστικές δολοφονίες της αστυνομίας μια για πάντα;

Άσκηση ποινικών διώξεων και πολιτικές αγωγές

Είναι ευρέως γνωστό ότι οι πιθανότητες να υποστούν πραγματικές συνέπειες μεμονωμένοι αστυνομικοί ή αστυνομικά τμήματα για τις δολοφονίες ανθρώπων, ιδιαίτερα μαύρων, είναι σχεδόν μηδενικές. Το να απαιτούν οι διαδηλωτές και οι οικογένειες που πενθούν την άσκηση ποινικών διώξεων εναντίον των δολοφόνων-μπάτσων – το ποινικό νομικό σύστημα των ΗΠΑ δεν προσφέρει άλλο μοντέλο “δικαιοσύνης”, έχει νόημα, άλλωστε οι αρχές αρνούμενες την απαγγελία κατηγοριών, δείχνουν πόση λίγη αξία αποδίδουν στις ζωές των μαύρων. Αλλά το κλείδωμα ανθρώπων σε κλουβιά δεν αποτρέπει την αντικοινωνική δραστηριότητα – και λαμβάνοντας υπόψιν ότι η αστυνομική βία νομιμοποιείται με ειδικούς νόμους και ισχυρούς θεσμούς, αυτή η προσπάθεια αποτροπής φαίνεται να είναι ακόμα λιγότερο αποτελεσματική για την αστυνομία. Ο Johannes Mehserle, ο αστυνομικός που δολοφόνησε τον Oscar Grant στο Oakland το 2008, ήταν ένας από τους πολύ λίγους αστυνομικούς που εξέτισαν ποινή στην φυλακή· όμως, η δολοφονία το 2018 του Joshua Pawlik και πολλές άλλες ακόμα από την αστυνομία στην ίδια περιοχή, υποδηλώνουν ότι αυτό το προηγούμενο δεν απέτρεψε την αστυνομία στην περιοχή Bay από το να πυροβολεί θανάσιμα ανθρώπους.

Ούτε οι πολιτικές αγωγές κάνουν κάποια διαφορά. Η οικογένεια της Justine Damond έλαβε έναν διακανονισμό 20 εκατομμυρίων δολλαρίων μετά τη δολοφονία της από την αστυνομία της Μιννεάπολης – ένα πολύ σπάνιο γεγονός, πιθανόν σχετιζόμενο με την ασυνήθιστη περίσταση της δολοφονίας μιας λευκής γυναίκας από έναν μαύρο αστυνομικό. Αλλά επιβάλλοντας στους φορολογούμενους μιας πόλης – μερικοί από τους οποίους υφίστανται καθημερινά της αστυνομική βία – να βγάλουν και να δώσουν εκατομμύρια για να πληρώνουν τη δολοφονική δράση της αστυνομίας δεν βοηθά να σταματήσουν οι δολοφονίες από τους αστυνομικούς.

Αν βοηθούσε, ο George Floyd θα ήταν ακόμα ζωντανός.

Πολιτικές επιτροπές επίβλεψης και μέτρα λογοδοσίας της αστυνομίας

Η Μιννεάπολη έχει ήδη μια πολιτική επιτροπή επίβλεψης2, αλλά αυτό δεν απέτρεψε τον Chauvin από το να σκοτώσει τον George Floyd. Στην πραγματικότητα, το σώμα “επιθεωρητών” είχε αποτύχει να επιβάλει κάποιες συνέπειες για οποιαδήποτε από τις δεκαοχτώ προηγούμενες καταγγελίες που είχαν γίνει σε βάρος του Chauvin. Δεν απέτρεψε, επίσης, τις δολοφονίες των Justine Damond, Jamar Clark, ή οποιουδήποτε άλλου που δολοφονήθηκε από την αστυνομία της πόλης.

Οι ίδιοι οι επικεφαλής της αστυνομίας καλούν τώρα για εποπτεία και λογοδοσία, ελπίζοντας, πιθανόν, να αποτρέψουν έτσι περαιτέρω ταραχές. Αυτό δείχνει πόσο μικρή απειλή αποτελούν τέτοια μέτρα στην εξουσία τους.

Κάμερες στο σώμα και βιντεοσκόπηση των αστυνομικών

Οι περισσότερες από τις δολοφονίες από αστυνομικούς τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει από αστυνομικούς που φέρουν κάμερες πάνω τους. Αυτό δεν τους έχει αποτρέψει από το να σκοτώσουν – και δεν έχει σχεδόν ποτέ σαν αποτέλεσμα ποινικές καταδίκες. Αντίθετα, μια ανεξάρτητη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Temple καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι η χρήση φορητών καμερών σώματος συσχετίζεται με μια αύξηση των θανάσιμων πυροβολισμών από την αστυνομία, που απειλεί δυσανάλογα άντρες, νεαρά άτομα και έγχρωμους. Άλλες προσπάθειες έρευνας, που έχουν προσπαθήσει να “πουλήσουν” τα ωφέλη αυτής της τεχνολογίας, όπως η μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Νεβάδα στο Λας Βέγκας το 2017, έγιναν εν μέρει από αστυνομικά τμήματα που επιδίωκαν να γλιτώσουν χρήματα από αγωγές.

Ενώ, λοιπόν, οι βιντεσκοπήσεις από τις κάμερες που φέρουν πάνω τους οι αστυνομικοί, δεν φαίνεται να μειώνουν τις δολοφονίες, θέτουν, αντίθετα, εμάς τους υπόλοιπους όντως σε κίνδυνο, καθώς παρέχουν στοιχεία που διωκτικές αρχές συμπαθείς προς την αστυνομία μπορούν να διαλέξουν επιλεκτικά ώστε να μας ασκήσουν κατηγορίες στην περίπτωση που μας επιτίθενται αστυνομικοί.

Δεν χρειαζόμαστε πιο λεπτομερείς πληροφορίες για το τι κάνει αστυνομία. Πρέπει να τους σταματήσουμε να κάνουν αυτό που κάνουν. Δεν ζητάμε διαφάνεια ή λογοδοσία. Θέλουμε έναν κόσμο χωρίς αστυνομία.

–“Κάμερες παντού, ασφάλεια πουθενά· γιατί οι κάμερες σώματος των αστυνομικών δεν μας κάνουν πιο ασφαλείς”

Ούτε η βιντεοσκόπηση από πολίτες είναι αρκετή. Ο Derek Chauvin ήξερε ότι βιντεοσκοπούνταν και παρ’ όλα αυτά δολοφόνησε τον George Floyd χωρίς δισταγμό. Οι κάμερες που ήταν στραμμένες επάνω τους δεν σταμάτησαν τους αστυνομικούς που δολοφόνησαν τους Philando Castile, Eric Garner και αμέτρητους ακόμα άλλους ανθρώπους. Ακόμα κι αν “παρακολουθεί ολόκληρος ο κόσμος” η περισσότερη επιτήρηση δεν θα μας κάνει πιο ασφαλείς όσο οι δολοφόνοι μπάτσοι μπορούν να δρουν με ατιμωρησία.

Άσκηση πίεσης στους πολιτικούς

Μήπως θα έπρεπε να στρέψουμε την οργή μας ενάντια στους πολιτικούς και όχι στην αστυνομία, όπως προτείνει ο Bill de Blasio, δήμαρχος της Νέας Υόρκης;

Οι πολιτικοί φυσικά και είναι συνένοχοι εξαιτίας της θρασύδειλης υποστήριξής τους προς την αστυνομία. Αλλά δεν είναι αυτοί που μας κακοποιούν και μας εκφοβίζουν κάθε μέρα, που παραβιάζουν την ιδιωτικότητά μας και μας κατασκοπεύουν, που στέκονται σαν φυσικά εμπόδια ανάμεσα σε μας και τα πράγματα που χρειαζόμαστε, που μας χτυπούν και μας πυροβολούν και μας σκοτώνουν. Στην πραγματικότητα, σε αντίθεση με την αστυνομία με τα όπλα της, τα δακρυγόνα και τα τανκ της, η ισχύς των πολιτικών είναι μια ψευδαίσθηση· υπάρχει μόνο εξαιτίας των τρόπων που τους παραχωρούμε την εξουσία μας για τη λήψη αποφάσεων. Αν δεν υπήρχε η αστυνομία να προστατεύει τα προνόμιά τους και να επιβάλει τις εντολές τους, οι πολιτικοί δεν θα είχαν καμμιά σημασία. Χωρίς τον στρατό, την Εσωτερική Ασφάλεια, τις Μυστικές Υπηρεσίες και τους ένοπλους φύλακες να εξασφαλίζουν ότι υπακούμε στις πρσταγές του, ο Τραμπ δεν θα ήταν τίποτα περισσότερο από ένας ιδιαίτερα απεχθής νταής. Όσο η αστυνομία ρυθμίζει όλα όσα κάνουμε, το να στρέφουμε την οργή μας εναντίον των πολιτικών θα έχει μικρή μόνο επίδραση.

Σε μια εποχή αυξανόμενης κοινωνικής έντασης και ρευστότητας, όταν οι δομές εξουσίας στηρίζονται όλο και περισσότερο στην ωμή δύναμη παρά στη συναίνεση του γενικού πληθυσμού, οι πολιτικοί κάθε απόχρωσης φοβούνται ουσιαστικά να μην χάσουν την αφοσίωση και την πίστη της ένοπλης πτέρυγας του κράτους. Αν δεν εγγυηθούν την ατιμωρησία των αστυνομικών, ρισκάρουν να υπονομεύσουν την ίδια την εξουσία τους· στην ακραία περίπτωση, μπορεί ίσως ακόμα και να εκδιωχτούν, όπως έχουμε δει σε πραξικοπήματα από τη Χιλή μέχρι την Αίγυπτο. Γιατί ένας μαύρος πρόεδρος με εύσημα “κοινωνικής δικαιοσύνης” απλά καθόταν και κοίταζε καθώς οι δολοφόνοι των Michael Brown, Freddie Gray, Eric Garner και τόσων ακόμα άλλων την γλίτωναν, παρά τις δολοφονίες που έκαναν; Ίσως επειδή ήταν πιο σημαντικό για τον Μπαράκ Ομπάμα να προστατέψει τη σταθερότητα του καθεστώτος του παρά να επιδιώξει την απόδοση δικαιοσύνης για τους ρατσιστικούς φόνους. Αυτό καθιστά ακόμα λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν κάποια διαφορά οι εκκλήσεις προς στους πολιτικούς.

Συμμετοχή στις εκλογές

Θα έπρεπε μήπως να εγγραφούμε στους εκλογικούς καταλόγους για να ψηφίσουμε και να κάνουμε τις φωνές μας να ακουστούν στις κάλπες, όπως επιμένει η δήμαρχος της Ατλάντα Keisha Bottoms;

Και πάλι, αυτό που συνέβη στη Μιννεάπολη υποδηλώνει ότι αυτό δεν “δουλεύει”. Αν μια πόλη με έναν προοδευτικό δήμαρχο και ένα δημοτικό συμβούλιο συγκροτημένο αποκλειστικά απο Δημοκρατικούς και μέλη των Πρασίνων δεν μπορεί ακόμα να αποτρέψει εκτός ελέγχου ρατσιστές μπάτσους να σκοτώνουν ξανά και ξανά και ξανά, δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι το να ψηφίσουμε διαφορετικά σ’ αυτές τις εκλογές θα έκανε κάποια διαφορά. Η ρατσιστική αστυνομική βία υπάρχει στην εθνική ατζέντα μόνο και μόνο επειδή η θαρραλέα, ανυποχώρητη αντίσταση του κόσμου στους δρόμους την έχει βάλει εκεί. Οι δολοφονίες από αστυνομικούς δεν έχουν τεθεί ποτέ στις κάλπες ως ένα ζήτημα για να ψηφίσουμε υπέρ ή κατά. Η βία των μπάτσων είναι η κόλλα που κρατά μαζί ένα σύστημα που ποτέ δεν επιλέξαμε. Και δεν θα είναι οι ψήφοι αυτές που θα την καταργήσουν. Θα είναι η δράση.

https://twitter.com/Kaimandante/status/1266432197541736448

Ειρηνική διαμαρτυρία

Οπότε, λοιπόν, αν η άμεση δράση είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις δολοφονίες από αστυνομικούς, τότε σίγουρα ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να κάνουμε αλλαγές είναι αυστηρά μέσω της μη βίας, όπως μας λέει η εγγονή του Martin Luther King Jr.

Δυστυχώς, αυτό είναι ρητορική, όχι ιστορία. Στην πραγματικότητα, το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα άντλησε τις επιτυχίες του από έναν συνδυασμό άμεσης μαχητικής δράσης, ταραχών, και μη-βίαιης πολιτικής ανυπακοής. Η απήχηση του Κινγκ ως ενός ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων – και το ενδιαφέρον των πολιτικών σήμερα στην προαγωγή της κληρονομιάς του με τον αποκλεισμό όλων των άλλων μέσων – προέκυψε σε μεγάλο βαθμό επειδή ο Κινγκ πρόσφερε μια εναλλακτική στην απειλή των ανεξέλεγκτων ταραχών στις πόλεις και της μαχητικότητας των Μαύρων Πανθήρων. Η καταδίκη κάθε δράσης που βγαίνει εκτός του παραδείγματος της μη-βίας διχάζει τα κινήματα, προστατεύοντας την επικρατούσα τάξη και συγκαλύπτοντας την ιστορία για το πώς πραγματικά αλλάζουν τα πράγματα.

Ταραχές

Αν όχι οι μη βίαιες διαμαρτυρίες, μπορούν οι ταραχές να εξασφαλίσουν ότι οι μπάτσοι θα σταματήσουν να σκοτώνουν και ότι θα λογοδοτούν;

Οι ταραχές μπορούν να πετύχουν πολλά πράγματα που οι ειρηνικές διαμαρτυρίες σπάνια μπορούν. Αυξάνουν το πολιτικό και οικονομικό κόστος της αστυνομικής βίας για τα καθεστώτα που την ασκούν. Μπορούν να επιτρέψουν σε περιθωριοποιημένο κόσμο να ικανοποιήσει τις ανάγκες του άμεσα μέσα από την ενδυνάμωση της ομαδικής δράσης – τις ανάγκες του για συλλογικό πένθος, για εκδίκηση ακόμα και για υλικά αγαθά. Διαλύουν τον μύθο ότι η αστυνομία είναι άτρωτη και διαρρηγνύουν την αυταπάτη της πολιτικής συναίνεσης. Επεκτείνουν τους ορίζοντες της συλλογικής μας φαντασίας σχετικά με το τι μπορούμε να κάνουμε από κοινού και πώς θα μπορούσε ο κόσμος να είναι διαφορετικός.

Αλλά οι ταραχές από μόνες τους ίσως να μην αρκούν. Ενώ η μαζική αναταραχή έχει αναγκάσεις τις απρόθυμες αρχές να ασκήσουν διώξεις εναντίον των δολοφόνων μπάτσων – στο Όκλαντ, στο Φέργκιουσον, στη Βαλτιμόρη και τώρα στη Μιννεάπολη – συχνά δεν εξασφαλίζουν την καταδίκη αυτών των μπάτσων, όπως έχουν καταστήσει ξεκάθαρο οι δικαστικές υποθέσεις στο Φέργκιουσον και τη Βαλτιμόρη. Και ακόμα και αν μπορούσαν να αποθαρρύνουν περισσότερες δολοφονίες από κάποιες συγκεκριμένες αστυνομικές δυνάμεις, ο σταθερός ρυθμός δολοφονιών από αστυνομικούς τα τελευταία πέντε χρόνια δείχνει ότι δεν έχουν μειώσει το συνολικό πρόβλημα. Οι φλόγες στο Φέργκιουσον δεν είχαν καλά καλά σβήσει όταν η αστυνομία του St. Louis πυροβόλησε θανάσιμα τον Isaac Holmes, παρά την απειλή νέων ταραχών.

Αν πρέπει να καίγονται ολόκληρες γειτονιές για να οδηγηθεί σε δίκη ένας μόνο αστυνομικός, αυτό δεν είναι ένα βιώσιμο πρόγραμμα για να επιβάλλουμε στο σύστημα δικαιοσύνης των ΗΠΑ να λογοδοτεί. Το κουράγιο και η αποφασιστικότητα των εξεγερμένων στη Μιννεάπολη και σε ολόκληρη τη χώρα αντιπροσωπεύουν ένα βήμα προς τα μπροστά που εμπνέει. Αλλά δεν θα έπρεπε να τα αντιληφθούμε ως ένα μέσο για αλλαγή. Θα πρέπει να τα προσεγγίζουμε ως ένα βήμα προς την επανάσταση.

https://twitter.com/ArteYAnarquia/status/1267017564066111488

Οπότε, τι κάνουμε;

Αν καμμιά από τις “λύσεις” που οι κυβερνήσεις, τα αστυνομικά τμήματα και μερικοί ακτιβιστές από τις κοινότητες έχουν προτείνει δεν επαρκούν, τι θα μπορούσε να βάλει ένα τέρμα στις ρατσιστικές δολοφονίες από την αστυνομία μια για πάντα; Δεν είναι εύκολο να απαντήσουμε ένα τέτοιο ερώτημα αλλά θα πρέπει να το θέσουμε στα σοβαρά.

Η υπόθεση ότι οι ζωές των Μαύρων και των Σκουρόχρωμων είναι αναλώσιμες, είναι θεμελιώδης σε όλες τις θεσμοποιημένες δομές εξουσίας της εποχής μας. Θα απαντήσουμε το ερώτημα για το τι μπορεί να “δουλέψει” ώστε να τερματιστούν οι δολοφονίες από την αστυνομία στην πράξη, μέσω μιας διαρκούς διαδικασίας πειραματισμού – αλλά είναι φανερό ότι αυτό θα απαιτήσει από μας να καταργήσουμε ή να μετασχηματίσουμε ολοκληρωτικά όλες αυτές τις δομές εξουσίας. Ξεκινώντας από το μοντέλο της συλλογικής αψήφισης που έχουμε δει όλη αυτή την εβδομάδα που πέρασε, θα πρέπει να εξάγουμε, κατ’ επέκταση από αυτό, με τι μπορεί να μοιάζει μια μακροπρόθεσμη αλλαγή. Αυτοί είναι μερικοί μακροπρόθεσμοι στόχοι – κάποια αστέρια με βάση τα οποία να πλοηγηθούμε.

Αφοπλισμός και κατάργηση της αστυνομίας

Όσο οι αστυνομικοί έχουν όπλα και χαίρουν ασυδοσίας θα συνεχίσουν να μας σκοτώνουν. Όλες οι προσπάθειες δεν έχουν επιφέρει παρά μια ελάχιστη αλλαγή στην ασυλία τους· είναι καιρός πια να πάμε ως το τέρμα. Μόνο όταν οι αστυνομικοί που περιπολούν στις εθνικές οδούς δεν θα μπορούν να τερματίσουν τις ζωές μας στη διάρκεια ενός τυπικού οδικού ελέγχου θα αρχίσει να χαλαρώνει ο τρόμος που τόσοι από μας νιώθουμε κάθε φορά που βλέπουμε τα μπλε φώτα που αναβοσβήνουν. Μόνο όταν καμμιά ομάδα ένστολων φονιάδων δεν αισθάνεται ότι έχει το δικαίωμα να ρίχνει τον οποιονδήποτε στο έδαφος και να αγνοεί τις εκκλήσεις του θα αισθανθούμε όλοι μας ελεύθεροι από την απειλή να γίνουμε ο επόμενος George Floyd.

Από τη στιγμή που αφοπλιστεί η αστυνομία, θα γίνει ξεκάθαρο στον καθένα πόσο άχρηστη είναι για τα πράγματα που σκεφτόμαστε ότι την χρειαζόμαστε. Όταν ψυχικά ασθενείς άνθρωποι ενεργούν με τρόπους που μοιάζουν λαθεμένοι σε άλλους, χρειαζόμαστε συμβούλους και συνηγόρους, όχι ένοπολους πιστολάδες. Όταν ζευγάρια και γείτονες έχουν συγκρούσεις χρειαζόμαστε άτομα με ικανότητες επίλυσης συγκρούσεων και αποκλιμάκωσης της έντασης, όχι βίαιους ενισχυτές της, που προσπαθούν να επιβάλλουν μια πατριαρχική ατζέντα. Όταν τα παιδιά χρειάζονται έλεγχο της κυκλοφορίας ώστε να μπορούν να διασχίσουν τον δρόμο, χρειαζόμαστε φιλικούς ενήλικες και γείτονες που τα γνωρίζουν, όχι άτομα που κουβαλάνε φονικά όπλα και έχουν ελάχιστη εμπειρία δουλεύοντας με παιδιά. Όταν χάνουμε ή βρίσκουμε πράγματα χρειαζόμαστε ένα κοινοτικό κέντρο για να τα ανταλλάσουμε, όχι ένα αστυνομικό τμήμα. Όταν το αυτοκίνητό μας χαλάει στην άκρη του δρόμου χρειαζόμαστε μια κοινότητα Καλών Σαμαριτών, όχι έναν μισθοφόρο που κοιτάζει πώς να μας κόψει μια κλήση. Η πλειοψηφία αυτών που κάνει η αστυνομία είναι επιζήμια και θα έπρεπε να εξαλειφθούν άμεσα για να αισθανόμαστε όλοι ασφαλέστεροι· πολλά από τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να γίνουν καλλίτερα από ειδικευμένους, άοπλους εθελοντές με καλή θέληση.

Ως θεσμός, η αστυνόμευση είναι βίαιη και καταπιεστική στον πυρήνα της. Οι χιλιάδες δολοφονίες που διαπράττουν οι μεμονωμένοι αστυνομικοί δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Πώς μπορούμε να μετρήσουμε την καθημερινή ανησυχία, τον οξύ τρόμο, τους μικρούς εξευτελισμούς, τις συνέπειες από την απαγωγή και τον εκβιασμό μελών οικογενειών που τόσοι άνθρωποι βιώνουν κάθε φορά που πρέπει να εμπλακούν με την εξοργιστική αλλαζονεία, που καγχάζει πλατιά πίσω από ένα σήμα; Από την αφετηρία της σε περιπολίες για σκλάβους μέχρι τα σημερινά υψηλής τεχνολογίας κατασκοπευτικά drone και τους προγνωστικούς αλγόριθμους αστυνόμευσης, η αστυνομία δεν έχει υπάρξει ποτέ για να μας προστατεύει.

Το πρόβλημα δεν είναι μερικά χαλασμένα μήλα. Ολόκληρο το βαρέλι είναι σάπιο.

Προαγωγή της συλλογικής αυτοάμυνας

Το σύνθημα “Ποιος μας κρατά ασφαλείς; Εμείς μας κρατάμε ασφαλείς!” είναι περισσότερο από ένα σύνθημα – είναι μια αναγκαιότητα. Δεν υπάρχει ασφάλεια, στην οποία να μπορούμε να υπολογίζουμε, που να μην είναι χτισμένη πάνω στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και τις μεταξύ μας σχέσεις. Για να είμαστε σίγουροι για την ασφάλειά μας πρέπει να μπορούμε να ορίσουμε για τους εαυτούς μας τους κινδύνους που έχουμε απέναντί μας και πώς να τους αντιμετωπίσουμε από κοινού.

Κάποιοι επικριτές ισχυρίζονται ότι είναι αφελές να μιλάμε για αφοπλισμό και κατάργηση της αστυνομίας, αναφερόμενοι στην επιθετικότητα και το χάος που υποτίθεται θα απελευθερωθεί μεταξύ μας χωρίς τη βία της λεπτής μπλε γραμμής που μας κρατά υπό έλεγχο. Αλλά αυτό που είναι πραγματικά αφελές είναι να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι ένας θεσμός που είναι υπεύθυνος για τη δολοφονία χιλίων ανθρώπων κάθε χρόνο μας κρατά με κάποιο τρόπο ασφαλείς.

Η συλλογική αυτοάμυνα δεν θα είναι εύκολη, αλλά είναι η μόνη μας ελπίδα. Σημαίνει οργάνωση για την αποτροπή της βίας της ακροδεξιάς – εκείνων που ενθαρρύονται από τον Τραμπ να πυροβολούν πλιατσικολόγους και από κυβερνήτες πολιτειών να πέφτουν με τα αυτοκίνητά τους πάνω σε διαδηλωτές. Σημαίνει την ανάληψη της ευθύνης για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων στην επίλυση διαφορών και νέων δομών για την ταχύτατη απάντηση σε καιρούς κρίσης. Οι ενδείξεις ότι οι συμμορίες της Μιννεάπολης οργανώνουν μια εκεχειρία, ώστε να συνεργαστούν για την προστασία των διαμαρτυρόμενων από την ακροδεξιά βία, είναι ενθαρρυντικές. Θα χρειαστούμε όλο το κουράγιο και τη δημιουργικότητα για να αναπτύξουμε νέες προσεγγίσεις που να δίνουν αξία και μας προστατεύουν όλους, αντί να θυσιάζουμε εκατομμύρια από μας, αφήνοντάς τους να φυλακίζονται ή να δολοφονούνται ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η ιδιοκτησία λίγων.

Ελεύθερο μοίρασμα πόρων μέσω της αλληλοβοήθειας

Θέλετε να αποτρέψετε το πλιάτσικο; Εξασφαλίστε ότι καθένας έχει στέγη, αρκετό φαγητό και αρκετούς πόρους για να ζει μια αξιοπρεπή ζωή. Όταν οι άνθρωποι δεν τα έχουν όλα αυτά, ποιος μπορεί να τους κατηγορήσει για το ότι ξεσπούν την οργή τους σε εκείνους που στέκονται εμπόδιο ανάμεσα στους ίδιους και τα πράγματα που χρειάζονται;

Στη Μιννεάπολη, τοπικές κοινότητες καθιερώνουν αποθήκες προμηθειών, στις οποίες αγαθά που αναδιανέμονται στη διάρκεια ταραχών μπορούν να μοιραστούν ελεύθερα, τόσο για να στηριχτούν οι ταραχές όσο και για να επιτρέψουν στους γείτονες να επιβιώσουν. Η κρίση του COVID-19 έχει κάνει δημοφιλή τα δίκτυα αλληλοβοήθειας· οι ταραχές τα ανεβάζουν στο επόμενο επίπεδο. Η αστυνομία υπάρχει για να διασφαλίζει ότι τα αγαθά δεν διανέμονται με βάση τις ανάγκες αλλά σύμφωνα με ένα αρχαϊκό σύστημα ιδιοκτησίας που ευνοεί εκείνους που τα αποθησαυρίζουν για τον ευατό τους και όχι για να τα μοιράζονται. Οι διαδηλωτές το αντέστρεψαν αυτό. Αντίθετα προς κριτικές που βλέπουν τους πλιατσικολόγους ενός μαγαζιού Target σαν να “καταστρέφουν την ίδια την κοινότητά τους”, είναι πιο ακριβές να πούμε ότι έχουν μετασχηματίσει έναν θεσμό που υπήρχε για να “ρουφά” κέρδη από τη γειτονιά τους προς εξωτερικούς επενδυτές, σε ένα πρότζεκτ που στην πραγματικότητα εξυπηρετεί τις άμεσες υλικές τους ανάγκες. Καταστρέφοντας τα φράγματα, που διαχωρίζουν τις κοινότητές μας από τους πόρους που χρειάζονται, είναι ένα από τα πιο κρίσιμα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας μας. Η κατάργηση της αστυνομίας είναι ένα βήμα προς την επίτευξη αυτού του πράγματος, βάζοντας ταυτόχρονα ένα τέλος στις δολοφονίες που διαπράττει.

https://twitter.com/crimethinc/status/1266867333437546497

Απονομιμοποίηση και αποδυνάμωση όλων των θεσμών που δικαιολογούν τις δολοφονίες από την αστυνομία

Ένας από τους λόγους που οι μπάτσοι την γλιτώνουν με τις δολοφονίες τόσο συχνά είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει ερμηνεύσει τους νόμους ώστε να παρέχουν στην αστυνομία “διακαιολογημένη ασυλία” για τη δολοφονία ανθρώπων – κάτι που συνέβη σε πάνω από τις μισές περιπτώσεις που έφτασαν στα αναιρετικά δικαστήρια τα τελευταία πέντε χρόνια. Γιατί θα έπρεπε ένας αμετανόητος βιαστής και οι φίλοι του να είναι σε θέση να εξουσιοδοτούν τους μπάτσους να μας σκοτώνουν όποτε τους βολεύει; Και, επιπλέον, γιατί θα έπρεπε να μπορούν να καθορίζουν αν μπορούμε να έχουμε αμβλώσεις ή πώς να οργανώνουμε τα συνδικάτα ή τα όρια της κυριαρχίας των αυτοχθόνων ή το οτιδήποτε;

Η επιμονή των δολοφονιών από την αστυνομία είναι μόνο ένας από τους κινδύνους που προξενούμε παραδίνοντας την ισχύ μας σε εννέα μαυροντυμένες φιγούρες. Για να εξασφαλίσουμε την ελευθερία μας θα πρέπει να πάρουμε πίσω τον αυτοκαθορισμό μας από τα νύχια των δικαστηρίων.

“Όσο περισσότερο μπορούμε να απονομιμοποιούμε την αυθεντία των Ανώτατων Δικαστηρίων να διαμορφώνουν τις ζωές μας και όσο πιο ισχυρές και δημιουργικές κάνουμε τις εναλλακτικές μας, τόσο λιγότερο θα έχουμε να φοβόμαστε από τους Τραμπ και τους Kavanaugh αυτού του κόσμου. Ας οικοδομήσουμε μια κοινωνία που επιτρέπει σε όλους μας να εμπλέκονται σε έναν γνήσιο αυτοκαθορισμό – έναν κόσμο στον οποίο κανείς δεν θα μπορεί να αποφασίσει τι μπορούμε όλοι οι υπόλοιποι να κάνουμε με τα σώματά μας – στον οποίο κανένα κράτος δεν θα μπορεί να μας αφαιρέσει την εξουσία να διαμορφώνουμε το μέλλον μας”.

– “Kavanaugh Shouldn’t Be on the Supreme Court. Neither Should Anyone Else”.

Και μιας και μιλάμε γι’ αυτό, τι συμβαίνει με αυτούς τους πολιτικούς; Αν η εκλογή νέων αρχών δεν μπορεί να σταματήσει την αστυνομία από το να μας δολοφονεί, σε τι χρησιμεύουν; Αν θέλουμε πραγματικά να διασφαλίσουμε το μέλλον μας απέναντι στην αυθαίρετη εξουσία των αρχών, πρέπει να το πάμε μέχρι τέλους. Όπως οργανωνόμαστε στις γειτονιές μας, για να μοιραζόμαστε και να διανέμουμε πόρους, έτσι ας βάλουμε και τα θεμέλια για μια καινούρια “από τα κάτω” μορφή πολιτικής οργάνωσης που να μπορεί να ασκήσει άμεσα την εξουσία χωρίς τη διαμεσολάβηση αντιπροσώπων. Εμπνεόμενοι από το συμβουλιακό σύστημα στις Κουρδικές περιοχές της Ροτζάβα, της συνελεύεσεις του αναρχικού κινήματος στην Ελλάδα, τις φοιτητικές απεργίες στο Μόντρεαλ, και πολλά άλλα παραδείγματα, μπορούμε να χτίσουμε έναν καινούριο κόσμο από τα κάτω, χωρίς πολιτικούς, στην κορυφή, να μας διαφεντεύουν.

Για να βάλουμε τέρμα στις αστυνομικές δολοφονίες μια για πάντα

Οπότε, τι πρέπει να κάνουμε για να βάλουμε ένα τέρμα στις δολοφονίες από την αστυνομία μια για πάντα; Τίποτα λιγότερο από επανάσταση.

Αλλά η επανάσταση δεν είναι μια μακρινή ουτοπία, ή ένας μοναδικός σπασμός με τον οποίο θα καταλάβουμε εξ εφόδου τα Χειμερινά Ανάκτορα. Είμαι μια σε εξέλιξη διαδικασία οικοδόμησης σχέσεων, διαμοιρασμού πόρων, υπεράσπισης των εαυτών μας, ακύρωσης των διαπλεκόμενων δομών της λευκής κυριαρχίας και οργάνωσης για την από κοινού ικανοποίηση των αναγκών μας, χωρίς αστυνομία ή πολιτικούς – και συμβαίνει ήδη. Είναι η ώρα για καθέναν από μας να επιλέξει πλευρά και να πάρει μια θέση. Το διακύβευμα είναι μεγάλο – η ζωή που θα σώσεις ίσως είναι η δική σου. Αλλά όπως μας έχουν δείξει οι γενναίοι διαδηλωτές στη Μιννεάπολη και ακόμα πιο πέρα, ούτε καν η εξουσία της αστυνομίας δεν είναι απόλυτη. Μαζί μπορούμε να υπερνικήσουμε τη βία τους και να χτίσουμε έναν καινούριο κόσμο.

 

Για περισσότερο διάβασμα

2 Στμ. Στο πρωτότυπο civilian review board.

May 30

Μιννεάπολη: Αυτή η μάχη τώρα έχει δυο πλευρές

τι σημαίνουν οι ταραχές στην εποχή του COVID-19

CrimethInc1

το κείμενο σε pdf

Οι διαδηλώσεις αυτή την εβδομάδα στη Μιννεάπολη σηματοδοτούν ένα ιστορικό ορόσημο στην εποχή του COVID-19. Όπως ισχυριστήκαμε τον Μάρτιο, υπάρχουν μερικά πράγματα για τα οποία αξίζει να πεθάνει κανείς. Η διαιώνιση του καπιταλισμού δεν είναι ένα από αυτά. Κάποιοι από εμάς όμως αντιμετωπίζουμε απειλές ακόμα πιο θανάσιμες από τον COVID-19. Αξίζει να ρισκάρουμε τις ζωές μας για να παλέψουμε για έναν κόσμο στον οποίο κανείς δεν θα δολοφονείται με τον τρόπο που δολοφονήθηκε ο George Floyd — και αυτό που συμβαίνει στην Μιννεάπολη δείχνει ότι κάποιοι είναι έτοιμοι γι’ αυτό.

Πριν ακόμα από το χτύπημα της πανδημίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένα καζάνι που έβραζε, με ανισότητες, που επιδεινώνονταν ραγδαία, να πολώνουν τον πληθυσμό. Από τον Μάρτιο και μετά, βιώσαμε μια χωρίς ιστορικό προηγούμενο ανεργία μαζί με θανάσιμους κινδύνους που είχαν διασπαρεί μέσα στον πληθυσμό πάνω στις ίδιες φυλετικές και ταξικές γραμμές με τις προϋπάρχουσες ανισότητες. Η κυβέρνηση εφηύρε δισεκατομμύρια δολλάρια για να ρίξει στις τσέπες των επικεφαλής των επιχειρήσεων αφήνοντας τους απλούς ανθρώπους αβοήθητους· οι επιχειρήσεις αναγκάζουν όσους έχουν ακόμα δουλειά να ρισκάρουν τις ζωές τους καθημερινά, εισάγοντας ταυτόχρονα νέες τεχνολογίες επιτήρησης και επιδιώκοντας να επισπεύσουν τον ρυθμό της αυτοματοποίησης. Εν ολίγοις, αντιμετωπιζόμαστε σαν πληθυσμός που περισσεύει για να ελεγχθεί με την κρατική βία και να θεριστεί από τον ιό.

Πολιτικοί σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα είναι συνένοχοι σ’ αυτό. Μερικοί στηρίζονται περισσότερο στην ωμή βία για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση, άλλοι είναι περισσότερο υπέρ μιας πιο ορθολογικής διαχείρισης, αλλά κανείς από όσους έχουν εξουσία δεν έχει ένα πραγματικό σχέδιο για το πώς θα αντιμετωπιστούν οι συστημικοί παράγοντες που, καταρχάς, μας έφεραν σ’ αυτό το σημείο. Στην καλλίτερη περίπτωση δανείζονται μια ρητορική και ενδιαφέροντα σημεία συζήτησης2 από καμπάνιες που εμείς ξεκινάμε, δείχνοντας – ακριβώς όπως συνέβη με τη φωτιά στο αστυνομικό τμήμα στη Μιννεάπολη – ότι ο μόνος τρόπος για να δούμε κοινωνική αλλαγή είναι να αναλάβουμε δράση από τα κάτω ώστε να την επιβάλλουμε.

Παρ’ όλα αυτά, μέχρι τις 26 Μαΐου, το κύριο ρήγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες φαινόταν να είναι ανάμεσα στους υποστηρικτές του Τραμπ, που ήθελαν να προσποιούνται ότι δεν υπάρχει καμμιά πανδημία σε εξέλιξη, και τους Δημοκρατικούς, που ήθελαν να φανούν ως οι προσεκτικοί και υπεύθυνοι, χωρίς να αντιμετωπίζουν οποιονδήποτε από τους παράγοντες που μας αναγκάζουν να βάζουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο. Το θέαμα των συγκρούσεων μεταξύ ενός τεχνητού ακροδεξιού κινήματος3, που απαιτεί να “ανοίξει ξανά” η οικονομία, και ασυνήθιστα συγκρατημένων αστυνομικών να υπερασπίζονται τα κρατικά μέτρα κλεισίματος, εξυπηρετούν στον περιορισμό της πολιτικής συζήτησης σε ένα ψευδοδίλημμα επιλογής μεταξύ του είδους “ελευθερίας” που προάγουν οι καπιταλιστές και οι οπαδοί της λευκής κυριαρχίας, από τη μια, και το είδος “ασφάλειας” που τα ολοκληρωτικά καθεστώτα υπόσχονται πάντα να προσφέρουν, από την άλλη.

https://twitter.com/crimethinc/status/1262440032239005699

Η θαρραλέα αντίσταση στον αστυνομικό έλεγχο στη Μιννεάπολη στις 26 και 27 Μαΐου, σε απάντηση στη βάναυση δολοφονία του George Floyd, δείχνει ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων είναι έτοιμοι να αντιταχθούν στην κυβέρνηση και στην αστυνομία, βάζοντας ακόμα και τους εαυτούς τους σε μεγάλο κίνδυνο. Ακούμε τις φωνές ενός μέρους του πληθυσμού που σιωπούσε αυτούς τους δυο προηγούμενους μήνες – αυτούς που δεν είναι ούτε πλούσιοι φιλελεύθεροι ούτε συντηρητικοί γλείφτες – και προκύπτει ότι μαζί είμαστε αρκετά ισχυροί για να διαταράξουμε το στάτους κβο.

Τα γεγονότα στη Μιννεάπολη θα επεκτείνουν τη συλλογική φαντασία για το τι είναι δυνατόν, φαντασία που είχε συρρικνωθεί οδυνηρά εδώ και αρκετά χρόνια. Θα αλλάξουν τη συζήτηση για το πώς έρχεται η κοινωνική αλλαγή. Έχει γίνει φανερό ότι τα παρακάλια με εκλογικά μέσα προς αυτούς που κρατούν την πολιτική εξουσία είναι ένα αδιέξοδο. Η προσπάθεια να αλλάξουν τα πράγματα με τη δύναμη είναι ένα ρίσκο, αλλά είναι η μοναδική ρεαλιστική επιλογή που έχει απομείνει.

Είναι σημαντικό ότι η κινητοποίηση που μας έκανε νε ξεπεράσουμε αυτό το κατώφλι ήταν μια αντίδραση την αστυνομική βία κατά των μαύρων, που ξεκίνησε από εκείνους που είναι οι αποδέκτες της λευκής κυριαρχίας και όλων των άλλων δυνάμεων καταπίεσης. Όπως σημειώναμε στα τέλη του 2017, οι εξεγέρσεις ενάντια στην αστυνομική βία που ξέσπασαν στη χώρα από το Φέργκιουσον στη Βαλτιμόρη και πιο πέρα ουσιαστικά σταμάτησαν μετά την εκλογή του Τραμπ. Ο λόγος για τον οποίο συνέβη αυτό δεν είναι καθαρός, αλλά σίγουρα δεν σταμάτησαν επειδή μειώθηκε, με οποιονδήποτε τρόπο, η αστυνομική βία. Η εξέγερση στη Μιννεάπολη φέρνει όλους τους “ανοιχτούς λογαριασμούς” εκείνης της περιόδου και πάλι στο “παιχνίδι”, αλλά σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο, στο οποίο πολύς περισσότερος κόσμος έχει ριζοσπαστικοποιηθεί, η κοινωνία είναι πολύ πιο πολωμένη ενώ είναι όλο και πιο καθαρό στον καθένα – είτε από τις σφαίρες της αστυνομίας είτε από τον COVID-19 είτε από την παγκόσμια κλιματική αλλαγή – ότι οι ζωές είναι σε κίνδυνο.

Οι συγκρούσεις στη Μιννεάπολη κυριαρχούν στις ειδήσεις από την Ελλάδα μέχρι τη Χιλή. Καλώς ή κακώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταλαμβάνουν μια κεντρική θέση στην προσοχή που δίνεται στην παγκόσμια οικονομία – και εξαιτίας της πανδημίας, οι πάντες σε ολόκληρο τον κόσμο αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις. Ιδιαίτερα στον παγκόσμιο Νότο – Βραζιλία, Ινδονησία, Νότια Αφρική – όπου πολλοί άνθρωποι βιώνουν την ίδια βαρβαρότητα που επιφυλάσσεται σε ανθρώπους όπως ο George Floyd, η εξέγερση στη Μιννεάπολη θα προσφέρει ένα παράδειγμα που και άλλοι θα μιμηθούν στους ερχόμενους μήνες.

Πώς θα αντιδράσει η άρχουσα τάξη; Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του θα κατηγορήσουν τους Δημοκρατικούς ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τις πολιτείες που κυβερνούν, και θα το χρησιμοποιήσουν αυτό για να υποδαυλίσουν τον ρατσιστικό φόβο μεταξύ όσων επωφελούνται από τα προνόμια των λευκών. Οι κεντρώοι Δημοκρατικοί θα ισχυριστούν ότι αυτού του είδους η αναταραχή είναι αυτό που συμβαίνει όταν ο κανόνας του νόμου δεν γίνεται σεβαστός στον Λευκό Οίκο, ελπίζοντας να ξαναπάρουν την εξουσία σε εθνικό επίπεδο – έστω κι αν η Μιννεσότα είναι υπο τη διακυβέρνηση των Δημοκρατικών αυτή τη στιγμή και ο νόμος είναι πάντα ένα όργανο της λευκής κυριαρχίας. Η θεσμική Αριστερά θα παρουσιάσει τον εαυτό της ως μεσάζοντα, κάνοντάς μας την προσφορά να αποσυρθούμε από τους δρόμους και να τεθούμε υπό έλεγχο με αντάλλαγμα μερικές παραχωρήσεις.

Ευτυχώς, σε μια εποχή που το ίδιο το κράτος κατακερματίζεται σε αντίπαλες φράξιες, καμμιά από αυτές τις ομάδες δεν έχει το απαιτούμενο πολιτικό κεφάλαιο για να εφαρμόσει μια μαζική άγρια κρατική καταστολή χωρίς να διατρέξει τον κίνδυνο να εγκαταλειφθεί από τις άλλες. Φαίνεται ότι κάθε φράξια θα ήθελε να είναι οι άλλες εκείνες που θα θεωρηθούν υπεύθυνες για την κλιμάκωση της κατάστασης. Σε κάθε περίπτωση, ο Τραμπ δεν είναι πλέον ο μόνος που κυριαρχεί στον κύκλο των ειδήσεων. Τώρα αυτός ο πόλεμος έχει δύο πλευρές.

Μόλις μια εβδομάδα πριν, μερικά ακροδεξιά στοιχεία προσπαθούσαν να πλασαριστούν ως αντι-αστυνομικά, εξαιτίας των διαμαρτυριών για το “ξανάνοιγμα” της οικονομίας. Στη Μιννεάπολη, χτες το βράδυ, μέλη κάποιων ένοπλων πολιτοφυλακών εξέφραζαν την αμήχανη θέση να υπερασπίζονται τους διαδηλωτές αλλά να αντιτίθενται στις λεηλασίες – μια αντίφαση που γίνεται κατάφωρα προφανής από τη στιγμή που παρατηρήσει κανείς προς ποια κατεύθυνση στρέφουν τα όπλα τους. Η δολοφονία, όπως φαίνεται, ενός διαδηλωτή στη Μιννεάπολη χτες το βράδυ από έναν αυτόκλητο φύλακα ενός μαγαζιού θα πρέπει να κάνει αρκετά ξεκάθαρο ότι αυτοί οι εθελοντές σεκιουριτάδες και οι μπάτσοι είναι το ίδιο πράγμα – φονιάδες – είτε φοράνε στολή είτε όχι.

Και τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Θα πρέπει να μιλάμε ξεκάθαρα, σε οποιονδήποτε θέλει να ακούσει, για τους λόγους που ο κόσμος υπερασπίζεται τον εαυτό του. Θα πρέπει να μοιραστούμε δεξιότητες για το πώς κρατάμε ο ένας τον άλλο ασφαλή στον δρόμο. Θα πρέπει να ενισχύσουμε τα δίκτυά μας και να προετοιμαστούμε να συμμετέχουμε σε παρόμοια γεγονότα σε ολόκληρο τον κόσμο. Θα πρέπει να αντισταθούμε σε οποιαδήποτε προσπάθεια διαίρεσης όσων αλληλέγγυα δρουν από κοινού ενάντια στην αστυνομική βία, ιδιαίτερα στις θεωρίες συνωμοσίας για εξωτερικούς υποκινητές. Θα πρέπει να εξηγήσουμε για μια ακόμα φορά γιατί οι βανδαλισμοί και το πλιάτσικο είναι αποτελεσματικές και θεμιτές τακτικές διαμαρτυρίας. Κάθε φορά που ο κόσμος υπερασπίζεται τον εαυτό του απέναντι στο αστυνομικό κράτος, θα πρέπει να είμαστε παρόντες αλληλέγγυα, προετοιμασμένοι να διατρέξουμε τους ίδιους κινδύνους που αυτοί που υποστηρίζουμε αντιμετωπίζουν κάθε μέρα. Πάνω απ’ όλα, θα πρέπει να μοιραζόμαστε οράματα για έναν κόσμο χωρίς καταπίεση, χωρίς ιεραρχία, χωρίς αστυνομία ή φυλακές ή επιτήρηση, και να επιδεικνύουμε στρατηγικές μέσω των οποίων να τον δημιουργήσουμε.

https://twitter.com/crimethinc/status/1265808184519864320

Δεν χρωστάμε τίποτα στην αστυνομία, η οποία εκμεταλλεύτηκε την πανδημία για να δολοφονήσει μαύρους ανθρώπους ακόμα πιο απροκάλυπτα από πριν. Ο σκοπός της δουλειάς της αστυνομίας δεν ήταν ποτέ να μας κρατά ασφαλείς. Δεν χρωστάμε τίποτα στους δισεκατομμυριούχους που εκμεταλλεύτηκαν την πανδημία για να βάλουν στην τσέπη τους ακόμα περισσότερα λεφτά από το κράτος και να ελέγξουν την αγορά με τα μονοπώλιά τους. Ζωή για την οικονομία τους σημαίνει θάνατο για μας. Δεν χρωστάμε τίποτα στους πολιτικούς που δεν σήκωσαν ούτε το δαχτυλάκι τους για να προστατέψουν την υγεία μας ή τη στέγασή μας. Είχαν την ευκαιρία τους. Θα πρέπει να τα αλλάξουμε όλα εμείς οι ίδιοι.

Η κυρίαρχη τάξη είναι καταδικασμένη. Θα καταρρεύσει αργά ή γρήγορα. Η συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας σε όλο και λιγότερα χέρια δεν είναι βιώσιμη. Το μόνο ερώτημα είναι αν θα την καταργήσουμε πριν μας σκοτώσει όλους και αποδεκατίσει τον πλανήτη. Ο χρόνος είναι λίγος. Τις ζωές που πιστεύαμε ότι είχαμε μπροστά μας τις έχουν ήδη αρπάξει. Από μας εξαρτάται να δημιουργήσουμε ένα διαφορετικό μέλλον.

Ευχαριστούμε όλους στη Μιννεάπολη και το Λος Άντζελες που ρισκάρανε την ελευθερία τους – ίσως και τη ζωή τους – χτες το βράδυ, για να δείξουν ότι η δολοφονία του George Floyd είναι απαράδεκτη.

2 Στμ. Στο πρωτότυπο: talking points.

3 Στμ. Στο πρωτότυπο: astroturf far-right movement.

May 15

Συγκυρία επιδημίας: οικολογική κρίση, οικονομική κρίση και κομμουνιστικοποίηση II

FD1

το κείμενο σε pdf

1 – Για να κατανοήσουμε την κρίση που προκλήθηκε με την πανδημία δεν αρκεί να καθορίσουμε τι είναι ουσιαστικά ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής (παραγωγή και αναπαραγωγή της σχέσης εκμετάλλευσης κεφάλαιο/προλεταριάτο), πρέπει επίσης, και πρωτίστως, να καθορίσουμε τι έχει συμβεί ιστορικά στον κύκλο συσσώρευσης και αγώνων που κλείνει τώρα. Από τη μια πλευρά υπάρχει μια (τάση για) αποσύνδεση μεταξύ της διαδικασίας αξιοποίησης του κεφαλαίου και της αναπαραγωγής του προλεταριάτου· από την άλλη, υπάρχει (επίσης ως τάση) η καταστροφή της φυσικής βάσης της εκμετάλλευσης, του ζωντανού φυσικού περιβάλλοντος, μέρος του οποίου αποτελεί και το είδος μας. Αλλά, στον ίδιο τον βαθμό που το κεφάλαιο υπάγει πραγματικά το φυσικό περιβάλλον – φυσικό περιβάλλον που ο Μαρξ συνέλαβε, όντας ένας καλός θεωρητικός του προλεταριακού προγράμματος, ως το μεγάλο εργαστήρι των παραγωγικών δυνάμεων (δηλαδή, των αντικειμενικών συνθηκών της εργασίας, όπως αυτές στέκονται απέναντι στην υποκειμενικότητα του συλλογικού εργάτη) – η πτυχή της καταστροφής της ζωντανής φύσης υπάγεται στην πτυχή της αποσύνδεσης της αναπαραγωγής των δυο τάξεων της σχέσης εκμετάλλευσης2. Αυτός είναι ο λόγος που η φύση, της οποίας οι άνθρωποι παραμένουν μέρος, εμφανίζεται ως ένα απλό περιβάλλον, του οποίου η υποβάθμιση, ακόμα κι όταν αναγνωρίζεται ως σοβαρή, δεν εμπλέκει άμεσα την αναπαραγωγή των ανταγωνιστικών τάξεων. Όμως, στην παρούσα κρίση, η σχέση κεφάλαιο/φύση εμπλέκεται.

2 – Δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει την πανδημία του κορωνοϊού ξέχωρα από τη διαρκή καταστροφή της γης από την καπιταλιστική παραγωγή. Πραγματικά, η οικολογική κρίση, η οποία είναι τόσο παγκόσμια όσο και μόνιμη (μέσα στα όρια, φυσικά, της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου) δεν παύει να είναι ένα ιστορικό “προϊόν” της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Συνεπώς, το πρόβλημα που βρίσκεται αυτή τη στιγμή μπροστά μας δεν θα μπορούσε να έχει τεθεί πριν από μισό αιώνα, στην αρχή αυτού του κύκλου συσσώρευσης και αγώνων που είναι στη διαδικασία να κλείσει, τουλάχιστον όχι με τους όρους της θεωρίας της κομμουνιστικοποίησης. Από την άλλη, η οικολογική κρίση έχει πραγματικά ανατρέψει τις συνθήκες στις οποίες οι ιοί παράγονται και μεταδίδονται στο γήινο οικοσύστημα, και επομένως και στους ανθρώπινους πληθυσμούς: έχει, πιο συγκεκριμένα, απαλείψει τις αχανείς γωνιές τις φύσης στις οποίες οι ιοί παλιότερα λίγο-πολύ περιορίζονταν. Και οι πρόσφατες επιδημίες, μέχρι και την τωρινή πανδημία του Covid-19, όλες σχετιζόμενες με τη διαρκή καταστροφή του ζωντανού φυσικού περιβάλλοντος, έχουν εμπειρικά αποδείξει ότι δεν υπάρχει όριο μεταξύ των ειδών3, επειδή τα είδη δεν είναι μια πραγματική υπόσταση, που υπάρχει στη φύση, αλλά η στατική φόρμουλα της δυναμικής διαφοροποίησης των ζωντανών πλασμάτων4, και επειδή η μετάδοση ενός ιού από έναν ζωϊκό πληθυσμό σε έναν άλλο, και στη συνέχεια στον ανθρώπινο πληθυσμό, ακόμα και αν δεν μπορεί να συμβεί κάτω από αυθαίρετες συνθήκες, είναι πάντα a priori δυνατή. Δεν μπορούμε λοιπόν να διαχωρίσουμε την παραγωγή του ιού απο τη διάχυσή του: αμφότερες καθορίζονται από αυτό που έχει γίνει ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής.

3 – Πριν εξετάσουμε την “καθαρά” οικονομική πτυχή της τωρινής επιδημίας, είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα από την πλευρά της σχέσης κεφάλαιο/φύση. Στο πλαίσιο της συζήτησης που αναπτύσσεται για την οικολογία, η έννοια του περιβάλλοντος υποτείνει, από τη μια πλευρά, ότι η καπιταλιστική κοινωνία θα επεκτεινόταν στην επιφάνεια της γης ως μια αχανής, εξαιρετικά διαφοροποιημένη περιοχή παραγωγής και εμπορίου, περιβαλλόμενη από “άγριες” περιοχές, και, από την άλλη, ότι αυτή η κοινωνία, με όλα τα υλικά και διανοητικά μέσα με τα οποία είναι εφοδιασμένη, θα ήταν από κει κι έπειτα “έξω” από τη φύση. Η φύση, βέβαια, ως το ζωντανό φυσικό περιβάλλον των ανθρώπων, δεν είναι καθόλου εξωτερική προς την κοινωνία, είναι παντού υποταγμένη στο κεφάλαιο, σίγουρα όχι σε μια θέση αντίθεσης προς τον πόλο που την υπαγάγει – όπως είναι το προλεταριάτο5 – αλλά επίσης και ως ιδιοκτησία της καπιταλιστικής τάξης: με άλλα λόγια ως μια αποθήκη υλικών και ενέργειας που αποτελούν ένα σταθερό κλάσμα του παραγωγικού κεφαλαίου. Από την άλλη πλευρά, τα ζωντανά άτομα που συγκροτούν τον ανθρώπινο πληθυσμό είναι τα ίδια – αν και με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, μέσω της διαμεσολάβησης της σκέψης – φυσική δραστηριότητα, έστω και αν η σχέση εκμετάλλευσης τα τοποθετεί συνολικά εναντίον της αποκαλούμενης εξωτερικής φύσης: λανθασμένα, βέβαια, μια και, υπό το κεφάλαιο, η ανθρώπινη δραστηριότητα, και η σχέση του είδους με τη φύση, δεν είναι τίποτα άλλο από καπιταλιστική παραγωγή. Αυτή η φύση, λοιπόν, δεν είναι λιγότερο παρούσα στην καρδιά των μεγαλουπόλεων, τσιμενταρισμένη από τα ενοικιαστήρια γης και το σταθερό κεφάλαιο, απ’ ό,τι σε περιοχές έρημες, ή όχι, αλλά σε καμμιά περίπτωση άγριες, από τις οποίες εξάγονται υλικά και ενέργεια που είναι αναγκαία για την παραγωγή. Και δεν είναι λιγότερο παρούσα στα ζωντανά άτομα, άντρες και γυναίκες, που είναι ένα με την εκμεταλλευόμενη εργατική δύναμη: αυτό το ανθρώπινο υλικό για το οποίο το κεφάλαιο νοιάζεται όσο και για το ζωντανό φυσικό περιβάλλον, δηλαδή τόσο ώστε να μην φθαρεί εντελώς γρήγορα. Ας αφήσουμε το περιβάλλον, την επέκταση και την βιώσιμη ανάπτυξη στους μεταρρυθμιστές του κεφαλαίου.

4 – Το να πούμε ότι η ταξική πάλη του προλεταριάτου υπερκαθορίζεται εφεξής από το γεγονός ότι η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου απειλεί την ύπαρξη της ανθρωπότητας μακροπρόθεσμα6 δεν σημαίνει ότι κάνουμε το προλεραριάτο ένα άβαταρ του γενικού είναι, που έρχεται τελικά να “κομμουνιστικοποιήσει” τον κόσμο σε μια ανθρώπινη βάση7. Δεν σημαίνει να “φορτώσουμε” την επαναστατική τάξη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής με οποιοδήποτε άλλο “καθήκον” από το να τον καταστρέψει και, μ’ αυτόν τον τρόπο, να κομμουνιστικοποιήσει τον κόσμο – ένα καθήκον που το πετυχαίνει ήδη, έτσι κι αλλιώς, στον βαθμό που τείνει να παράγει την ταξική της ύπαρξη ως μια εξωτερική συνθήκη της τάξης που την εκμεταλλεύεται. Λέγοντας ότι το κυνήγι της καπιταλιστικής συσσώρευσης βάζει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας δεν σημαίνει κάτι άλλο από την αναγνώριση της πραγματικότητας της οικολογικής κρίσης και του γεγονότος ότι οι αγώνες του προλεταριάτου, ακόμα και στη συγκυρία της επιδημίας, επηρεάζονται ή μεταβάλλονται από την συνεχή καταστροφή της φύσης. Φυσικά, το προλεταριάτο παλεύει μόνο για τον εαυτό του, μέσα και ενάντια στις όλο και πιο επισφαλείς συνθήκες ύπαρξης που δημιουργούνται γι’ αυτό· αλλά η γενικευμένη μόλυνση, η κατάρρευση του κλίματος και όλες οι επαγόμενες καταστροφές (είτε φυσικές είτε βιομηχανικές) είναι μέρος αυτών των συνθηκών. Άλλωστε, οι διαφορετικές τάξεις της καπιταλιστικής κοινωνίας δεν είναι ίσες μπροστά στην καταστροφή της φύσης· και οι προλετάριοι, από το ίδιο το γεγονός ότι ζουν ή μένουν στις πιο κατεστραμμένες ή πιο επικίνδυνες περιοχές, έχουν ένα μερίδιο μεγαλύτερο από αυτό που τους αναλογεί. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη ότι η επαναλαμβανόμενη μόλυνση, οι τυφώνες που πλημμυρίζουν μια ολόκληρη πόλη ή μια ολόκληρη παράκτια περιοχή, τα χημικά εργοστάσια ή ακόμα και εκρηγνυόμενοι πυρηνικοί σταθμοί, μπορούν να είναι πηγή αγώνων στους οποίους να συμμετέχουν μαζικά οι εργάτες. Στην Κίνα, το ένα τρίτο των “μαζικών περιστατικών” (στα οποία, δηλαδή, εμπλέκονται περισσότερα από χίλια άτομα) που καταγράφηκαν το 2018 αποδίδονται σε οικολογικά προβλήματα· τι συμβαίνει σε άλλες χώρες και σε άλλες ηπείρους; Όποια και αν είναι η απάντηση – που δεν θα δοθεί σε καμμιά περίπτωση από τις κρατικές στατιστικές αλλά από την ταξική πάλη σε παγκόσμια κλίμακα – οι κομμουνιστές θα έκαναν λάθος να συγχέουν συνολικά τους αγώνες που ταξινομούνται ως “οικολογικοί” με αγώνες κυρίως της μισθωτής μεσαίας τάξης.

5 – Από τα Θεμέλια8 μέχρι το Κεφάλαιο, ο Μαρξ αναπτύσσει την ιδέα ότι ο ατομικός καπιταλιστής έχει συνήθως μια ασαφή μόνο επίγνωση της προέλευσης του κέρδους του την στιγμή της παραγωγής, ώστε να την ξεχνά εντελώς την στιγμή της κυκλοφορίας και, ιδιαίτερα, την στιγμή της διευρυμένης αναπαραγωγής του συνολικού κεφαλαίου (αν νοιάζεται καν). Όμως, στον Τόμο Ι του Κεφαλαίου, στο κεφάλαιο 23 σχετικά με τις επιπτώσεις του αμερικανικού εμφυλίου στη βρετανική βαμβακοβιομηχανία, παρατηρεί ότι η κατανόηση του καπιταλιστή βελτιώνεται στη διάρκεια κρίσεων. Πραγματικά, έρχεται τότε να διεκδικήσει την ιδιοκτησία του εξειδικευμένου και πειθαρχημένου εργατικού δυναμικού που αντιπροσωπεύουν οι εργάτες του που πετιούνται στον δρόμο, αντιτιθέμενος, για παράδειγμα, στην πιθανή μετανάστευσή τους. Μια τέτοια ανάλυση μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε την αναδιάρθρωση που οργανώνεται σήμερα, εν μέσω μιας πανδημίας, όταν οι εξουσιαστές εξυμνούν τους γενναίους εργάτες μας και οι βιομήχανοι μάς υπενθυμίζουν ότι πρώτα θα ανοίξουν ξανά τα εργοστάσια που έκλεισαν προσωρινά9. Άσχετα από την ενίσχυση των διαφόρων φραξιών του κεφαλαίου πέρα από την άμεση παραγωγή υπεραξίας, η επιχειρούμενη από την καπιταλιστική τάξη αναδιάρθωση θα “ρίξει” παραγωγικό κεφάλαιο πίσω στην πρώτη γραμμή. Σε ολόκληρο τον κόσμο, με έναν φρακταλοειδή τρόπο (δηλαδή αναπαράγοντας σε κάθε χωρικό επίπεδο10 τις λειτουργικές διαιρέσεις της κοινωνικής εργασίας και ιδιαίτερα αυτές της παραγωγικής εργασίας που δημιουργεί υπεραξία), η προηγούμενη αναδιάρθωση, προχωρώντας πέρα από την αφαίρεση των φορντιστικών “δυσκαμψιών”, τείνει να αποσυνδέει, “διαφεύγοντας από πάνω”, την αξιοποίηση του κεφαλαίου από την αναπαραγωγή του προλεταριάτου, “διαφεύγοντας από κάτω”11,12. Είναι αυτή η τάση προς την αποσύνδεση, που έχει γίνει αντιπαραγωγική η οποία μπήκε σε κρίση ήδη την περίοδο 2007-2009, με τη χρεοκοπία των υπερφορτωμένων με καταναλωτικά δάνεια προλετάριων, δάνεια που έγιναν μη εξυπηρετούμενα χρέη των μεγάλων τραπεζών, οι οποίες διασώθηκαν από τα κράτη που, ξαφνικά, έβαλαν τον εαυτό τους σε κίνδυνο με την μαζική νομισματοποίηση των χρεών. Και αυτή η αποσύνδεση είναι ακόμα μέρος της κρίσης το 2020, επειδή για δέκα χρόνια οι διαφορετικές φράξιες της παγκόσμιας καπιταλιστικής τάξης δεν έχουν επιδιώξει να χτίσουν έναν νεο-φορντικό ή νεο-σοσιαλδημοκρατικό συμβιβασμό με το προλεταριάτο, όπως θέλουν οι ριζοσπάστες δημοκράτες13! Με διαφορετικές μορφές, από την μια περιοχή στην άλλη, έχουν μάλλον ωθήσει τον κατακερματισμό και την επισφαλειοποίηση της τάξης στα άκρα ενισχύοντας, παράλληλα, τις έμφυλες διαιρέσεις και τις φυλετικές διακρίσεις14.

6 – Ούτε ο κατακερματισμός και η επισφαλειοποίηση ούτε οι έμφυλες διαιρέσεις και η φυλετικοποίηση του προλεταριάτου είναι στρατηγικές χειραγώγησης από την τάξη των καπιταλιστών· είναι διαδικασίες εγγενείς στη δραστηριότητά της ως εκμεταλλεύτριας άρχουσας τάξης, τις οποίες ξαναδουλεύει κομμάτι-κομμάτι και όχι μόνο στο πολιτικό επίπεδο του κράτους. Όταν, όμως, μια πανδημία διακόπτει πολύ σοβαρά τη διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου, που ήταν ήδη όχι ιδιαίτερα δυναμική, τότε είναι αναγκαίος ένας μεγάλος μετασχηματισμός. Η καπιταλιστική αναδιάρθωση πρέπει, λοιπόν, αυτή τη φορά, να αναδιαμορφώσει την παγκοσμιοποίηση συνδυάζοντας δύο προσταγές που είναι a priori δύσκολα συμβιβάσιμες15. Από τη μια πλευρά, μια εμβάθυνση όλων των εδαφικών διαιρέσεων που κάνουν τα μωσαϊκά κρατών να αντιπαραθέτουν σε παγκόσμιο επίπεδο ζώνες αποδοτικές, ζώνες ενδιάμεσης παραγωγής, συχνά μέσω υπεργολαβιών, και ζώνες εφεδρικών στρατιών υποπρολετάριων16. Και από την άλλη, μια από κοινού επαναχωροθέτηση της αξιοποίησης του κεφαλαίου και της αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης σύμφωνα με νέες μεθόδους λειτουργίας και σε μη-εθνικούς χώρους, που μένει να δημιουργηθούν17. Επομένως, από τη μια πλευρά, μια πολύ πιο ρευστή και ακόμα χειρότερη εκμετάλλευση, ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα άτομα που υφίστανται φυλετικές διακρίσεις· και, από την άλλη, μια ισχυρότερη ενσωμάτωση της εκμεταλλευόμενης τάξης. Από τη μια πλευρά μια συσσώρευση που τείνει ακόμα να συντελεστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς γι’ αυτούς η παγκοσμιοποίηση είναι δεδομένη· από την άλλη, μια σχετική αυτονομία των διαφόρων εθνικών ή ηπειρωτικών βάσεων συσσώρευσης Είναι πραγματικά προβληματικό, όπως λέει η TC, αλλά δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μια κομμουνιστικοποίηση με βάση τι είναι δυνατό για το κεφάλαιο. Πέρα από το ότι μια τέτοια υπόθεση είναι ψευδής, επειδή βασίζεται σε μια αντικειμενιστική θεώρηση που βλέπει το κεφάλαιο να φτάνει σε ένα απόλυτο όριο, η καπιταλιστική τάξη έχει δείξει μέχρι τώρα ότι είναι επαρκώς “δημιουργική” στο να ξαναζωντανεύει τη συσσώρευση. Εν πάσει περιπτώσει, δεν υπάρχει απόλυτο όριο στην ανάπτυξη του κεφαλαίου: ούτε από την πλευρά του προλεταριάτου (η εκμετάλλευση είναι δυνητικά άπειρη) ούτε από την πλευρά της φύσης (η καταστροφή της είναι μόνο μια τάση). Ούτε υπάρχουν εσωτερικές διαιρέσεις στο κεφάλαιο που να μπορούν a priori να αποτρέψουν μια από τις φράξιές του να επιβάλλει στις άλλες τη λύση που αρχικά ανέπτυξε για λογαριασμό της. Τέλος, το προλεταριάτο δεν είναι επαναστατικό κατ’ ουσίαν, ως η τελευταία ενσάρκωση του γενικού είναι (δηλαδή, καθολικό, ελεύθερο και σκεπτόμενο), κατάλληλο για κάθε θεωρησιακό κομμουνισμό: αν αναδυθεί μέσα από τους διαταξικούς αγώνες με τη μισθωτή μεσαία τάξη, τότε αυτό δεν θα είναι για να κομμουνιστικοποιήσει τον κόσμο σε μια ανθρώπινη βάση18.

7 – Αν αναγνωρίζουμε, λοιπόν, ότι, από την μια πλευρά, δεν υπάρχει έτοιμη αντεπαναστατική στρατηγική από τη μεριά των καπιταλιστών, και ότι, από την άλλη, δεν πρόκειται να υπάρξει κομμουνιστικοποίηση σε ανθρώπινη βάση εξαιτίας των μη δυνατοτήτων του κεφαλαίου, τότε είναι απαραίτητο να επαναεισάγουμε στην προβληματική μας όλα εκείνα που είχαν λίγο-πολύ αφαιρεθεί μέχρι τώρα, αν και είχαν παραμείνει στο επίπεδο του απλουστευτικού σχήματος των δύο τάξεων της Κριτικής της πολιτικής οικονομίας. Δηλαδή όλες τις τάξεις, τις γυναίκες, τα φυλετικοποιημένα άτομα, συν όλα τα κυρίαρχα κράτη και όλες τις πολιτικά ενεργές ιδεολογίες. Ως προς τον πρώτο παράγοντα, αν το προλεταριάτο μπορεί να καταργήσει όλες τις τάξεις ενεργώντας αυστηρά ως τάξη (ακόμα και αν τελικά παράγει την ίδια την ταξική του ύπαρξη ως μια εξωτερικοποιημένη συνθήκη στο κεφάλαιο), το “υποκείμενο”19 της κομμουνιστικοποίησης δεν μπορεί να είναι ένα ομογενοποιημένο προλεταριάτο και, πάνω απ’ όλα, όχι ένα προλεταριάτο που ανάγεται σ’ εκείνον τον πυρήνα του που παράγει υπεραξία). Δεν μπορεί παρά να είναι μια ομαδοποίηση, γύρω από τις προλεταριακές κομμουνιστικές φράξιες, ριζοσπαστικοποιημένων τμημάτων από άλλες κατώτερες τάξεις (το υπο-προλεταριάτο των παραγκουπόλεων, φτωχούς αγρότες, προλεταριοποιημένες μεσαίες τάξεις). Όσον αφορά τον δεύτερο παράγοντα, υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν ανάμεσα στις γυναίκες και τους άντρες – ιδιαίτερα εντός του προλεταριάτου, και καμμιά a priori διακήρυξη ισότητας όλων των εκμεταλλευόμενων δεν μπορεί από μόνη της να αποτρέψει να δεχτούν οι άντρες που υπερασπίζονται την αρσενική κυριαρχία και την αρρενωπότητα των εργατών, ακόμα κι αν υφίστανται διακρίσεις ως “μη καθαροί”, μια επίθεση γι’ αυτά που κάνουν. Και ο τρίτος παράγοντας, η φυλετικοποίηση, η κατασκευή φυλετικών διαιρέσεων αρθρωμένων πάνω στις δυο συστατικές αντιθέσεις της δυναμικής του κεφαλαίου (αν και όχι στο επίπεδο των τάξεων και των φύλων), οδηγεί σε μια πρώτη επαναδιατύπωση του ζητήματος της κομμουνιστικοποίησης. Πραγματικά, αν το προλεταριάτο παράγεται μόνο σ’ αυτή την ίδια την κίνηση στην οποία κατακερματίζεται, η κοινή του κατάσταση ταυτίζεται με τις διαιρέσεις του. Για να ενωθούν, οι προλετάριοι/ες πρέπει να σπάσουν τη σχέση στην οποία το κεφάλαιο τους φέρνει μαζί σε κάθε χώρα καθώς και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το θεμελιώδες ζήτημα της κομμουνιστικοποίησης, όπως το έθεσε η TC γύρω στη δεκαετία του 1980 – δηλαδή, πώς μια τάξη, ενεργώντας αυστηρά ως τάξη, φτάνει να καταλύσει όλες τις τάξεις; – γίνεται, λοιπόν: πώς μπορούν οι αγώνες των εργατών, των γυναικών, των φυλετικοποιημένων ατόμων, αρχικά ανεξάρτητοι μεταξύ τους, να φτάσουν να επιτεθούν στις καπιταλιστικές σχέσεις (διαίρεση της εργασίας, ανταλλαγή, ιδιοκτησία, διαχωρισμός δημόσιου/ιδιωτικού, φυλετικοποίηση) και, ως αποτέλεσμα, να ενοποιηθούν σε ένα κίνημα κομμουνιστικοποίησης;

8 – Όμως, αυτή η πρώτη επαναδιατύπωση του θεμελιώδους ζητήματος δεν είναι επαρκής, επειδή δεν ενσωματώνει την δραστηριότητα των “από πάνω”. Ο τέταρτος παράγοντας που πρέπει, λοιπόν, να ληφθεί υπόψιν, είναι ο ανταγωνισμός, που σκληραίνει στη διάρκεια της κρίσης, μεταξύ των κρατών και των κυρίαρχων μπλοκ, καθώς το καθένα προσπαθεί να επιβάλλει στους ανταγωνιστές τη δική του καπιταλιστική λύση στο πρόβλημα της αναδιάρθρωσης του συστήματος. Σ’ αυτό το παγκόσμιο επίπεδο των ενδοκαπιταλιστικών συγκρούσεων, υπάρχουν μόνο τρεις κύριοι “πρωταγωνιστές”: οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το νοτιοαμερικανικό μπλοκ και υποστήριξη από τη Βραζιλία, στον νότο της ηπείρου· η Ευρώπη, η οποία, πολιτικά ακόμα και οικονομικά, ηττάται, ιδιαίτερα κάτω από τη συνεχή δράση της αμερικανικής υπερδύναμης· και η Κίνα, η οποία έχει γίνει μια μείζων βιομηχανική δύναμη, μπροστά από την Ινδία. Αλλά η Κίνα δεν μπορεί να κατακτήσει την ηγεμονία παρά μόνο ενσωματώνοντας ένα μεγάλο τμήμα του αγροτικού πληθυσμού της μειώνοντας, ταυτόχρονα, την τεχνολογική της υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρώπη, η οποία δεν ενισχύθηκε από την επέκταστη των συνόρων της προς την πρώην ΕΣΣΔ και, μόλις πρόσφατα, έχασε τη Μεγάλη Βρετανία, δεν μπορεί να επανεστιάσει γύρω από τον αρχικό σκληρό πυρήνα της και, ίσως, ούτε καν γύρω από τη Γερμανία μόνο. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες, προσκολλημένες στο δικό τους Βορειοαμερικάνικο μπλοκ, μετά την νίκη τους επί του Ευρωασιατικού καπιταλιστικού μπλοκ, επιδιώκουν περισσότερο μια επιθετική εξωτερική πολιτική απομόνωσης παρά ενσωμάτωσης. Δεν πρόκειται εδώ για ένα ζήτημα να τεθεί ένα μοντέλο αναπαραγωγής της ενσωμάτωσης του υποτιθέμενου ελεύθερου κόσμου υπό την αμερικανική κυριαρχία στην εποχή του φορντισμού, μια πολύ σχετική ενσωμάτωση που περιελάμβανε τόσο έναν ιδιαίτερα σκληρό ανταγωνισμό στο κέντρο του συστήματος όσο και αιματηρούς πολέμους στις παρυφές του. Το ζήτημα είναι να δειχθεί ότι η αναδιάρθωση, που αυτή η συγκυρία επιβάλλει στην τάξη των καπιταλιστών, δεν είναι εύκολα να παραχθεί, ακόμα κι από τη δικιά της σκοπιά και ότι όσο πιο δύσκολο θα είναι να παραχθεί – εξαιτίας της ριζοσπαστικοποίησης της προλεταριακής αντίστασης – τόσο περισσότερο οι διαφορετικές φράξιες του κεφαλαίου θα προσπαθούν να μας σύρουν στις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Αν η προλεταριακή αντίσταση προχωρήσει πιο πέρα από την απλή σκλήρυνση των αιτηματικών αγώνων και πλησιάσει το σημείο τήξης όλων των επί μέρους αγώνων σε έναν γενικό και δυνητικά έσχατο αγώνα, θα υπάρξει μια κρίσιμη – αδιαμφισβήτητα σύντομη – στιγμή που ο κίνδυνος του παγκοσμίου πολέμου θα είναι μέγιστος.

9 – Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε – είναι ο πέμπτος παράγοντας – ότι η ταξική πάλη διεξάγεται μέχρι τέλους με ιδεολογικές μορφές, αυτές των οποίων έχουν επίγνωση και οι προλετάριοι και οι καπιταλιστές20. Και στην επερχόμενη μεγάλη μάχη, ιδεολογίες που επηρεάζουν το προλεταριάτο, όπως ο ριζοσπαστικός δημοκρατισμός, η απαλλοτρίωση του κεφαλαίου υπό εργατική διαχείριση ή ακόμα και η κομμουνιστικοποίηση ως ένας ακτιβιστικός νεο-προγραμματισμός, θα παίξουν εξίσου σοβαρό ρόλο με τις ιδεολογίες, εθνικιστικές ή υπέρ της παγκοσμιοποίησης, των διαφόρων φραξιών της εκμεταλλεύτριας άρχουσας τάξης. Σίγουρα, στο πεδίο αυτών των ιδεολογιών που ασκούν μια επίδραση στους αγώνες του προλεραριάτου, ο ριζοσπαστικός δημοκρατικός ρεφορμισμός είναι αντίθετος στις επαναστατικές ιδεολογίες, όπως η γενικευμένη αυτοδιαχείριση ή η κομμουνιστικοποίηση ακτιβιστικού τύπου. Αλλά η κοινή βάση αυτών των τριών πολιτικών οραμάτων είναι ότι αγνοούν την αναγκαία ρήξη εντός και ενάντια στα όρια που είναι εγγενή στους αγώνες των “από τα κάτω”: την παραγωγή του ταξικού ή έμφυλου ή φυλετικού ανήκειν ως μιας εξωτερικοποιημένης συνθήκης στην τάξη των καπιταλιστών. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει λόγος να σκεφτόμαστε με όρους μιας άμεσης υπέρβασης των αγώνων προς την επανάσταση· η ρήξη της κομμουνιστικοποίησης περνά μέσα από την συλλογική αυτοέκφραση των “από τα κάτω” στις συνελεύσεις αγώνα και συνίσταται στην παραγωγή μιας στιγμής στην οποία εμφανίζεται σε όλους ότι αν εξακολουθούμε να είμαστε οι προλετάριοι ή οι γυναίκες ή οι μη-λευκοί, που δεν θέλουμε να είμαστε πλέον, είναι μόνο επειδή δεν έχουμε ακόμα καταστρέψει τον καπιταλισμό21.

Πώς μπορεί, λοιπόν, να παραχθεί τελικά αυτή η ρήξη, που μπορεί να αναγγέλεται από πολλές διαφορές στις διαφορετικές πρακτικές πάλης; Ξέρουμε ποια είναι η παρούσα στιγμή: από τη μια πλευρά, αποσύνδεση της αξιοποίησης του κεφαλαίου από την αναπαραγωγή του προλεταριάτου22· επιδημική συγκυρία της οικονομικής κρίσης και οικολογική κρίση, από την άλλη. Ξέρουμε ότι η κομμουνιστικοποίηση ξεκινά με την δράση μαζών προλετάριων για την απαλλοτρίωση στοιχείων του κεφαλαίου απλά και μόνο για λόγους επιβίωσης και αγώνα: καταναλωτικών προϊόντων, μέσων παραγωγής και, φυσικά, όπλων. Έχουμε ακόμα να καταλάβουμε τη διαδικασία που οδηγεί – ίσως – από την κρίση στη ρήξη.

10 – Στον βαθμό που αναμένουμε τη ρήξη, μπορούμε μόνο να σκεφτούμε τους πραγματικούς αγώνες μέσα στα πραγματικά τους όρια. Όρια εγγενή και τα οποία, συνεπώς, δεν τίθενται κανονιστικά από τα έξω, είτε από μια μόνιμη ταξική οργάνωση ή από ομάδες ακτιβιστών που παρεμβαίνουν αποσπασματικά όπου κινούνται23. Και όρια δυναμικά, που παράγονται με τη μορφή αποκλίσεων από τα εγγενή όρια των αγώνων, εντός και εναντίον αυτών των ορίων, τα οποία, με πολύ διαφοροποιημένες μορφές, πάντα καταλήγουν στο γενικό όριο της δράσης ως τάξης. Έτσι, στις αρχές του Μαΐου του 2020, και, ενώ η πανδημία έχει σταματήσει να εξαπλώνεται24 – χωρίς εύλογα να μπορεί να προβλεφθεί ένα δεύτερο κύμα – και ακόμα και η γαλλική κυβέρνηση σκέφτεται την άρση του κατ’ οίκον περιορισμού – διατηρώντας βέβαια την απαγόρευση των πορειών – η προσπάθεια για αποτελεσματικό προστατευτικό εξοπλισμό και φροντίδα υπολείπεται ήδη από τις παρούσες ανάγκες. Έχουν υπάρξει χιλιάδες θάνατοι σε πολλές χώρες και υπάρχουν ακόμα μάζες ανθρώπων που πρέπει να νοσηλευτούν και να θεραπευτούν, σε πολύ κακές συνθήκες, οι οποίες είναι λίγο-πολύ αυτές των εθνικών συστημάτων υγείας. Επιπλέον, ο περιορισμός στις προλεταριακές συνοικίες και σπίτια έχει προκαλέσει τεράστιο πλήγμα, ίσως εξίσου μεγάλο με την επιστροφή των εργατών στις επιχειρήσεις που έχουν παραμείνει ανοιχτές. Τέλος, το νοσηλευτικό προσωπικό, ιδιαίτερα στα νοσοκομεία, συνυπήρξε εκεί με τον ιό και μάλιστα κατά το διάστημα που ήταν περισσότερο μολυσματικός, και, συνεπώς, χρειάζεται πιθανόν το ίδιο έλεγχο και νοσηλεία. Αλλά το χάσμα, μέσα στο όριο της ανάγκης για προστασία και φροντίδα, θα έπρεπε μάλλον να συνίσταται σε μια άρνηση επιστροφής στην – πολύ επιδεινωμένη – κανονικότητα της εκμετάλλευσης γενικά. Μια τέτοια άρνηση θα εκδηλωνόταν, από τη μια πλευρά, στη διαδικασία της άμεσης παραγωγής υπεραξίας, ενάντια στην σταθερή συμπίεση των πραγματικών μισθών και τη συνεχιζόμενη επισφαλειοποίηση του συλλογικού εργάτη, που αποτελεί, την ίδια στιγμή, εντατικοποίηση και επέκταση της κοινωνικής εργάσιμης μέρας· από την άλλη, στο επίπεδο της αναπαραγωγής του προλεταριάτου, ενάντια στην πληρωμή των ενοικίων που αντιπροσωπεύουν, με διαφορά, το πιο σημαντικό κόστος για τα προλεταριακά νοικοκυριά.

11 – Πώς βγαίνουμε από τον περιορισμό έξω στον κόσμο, τώρα, όταν το ένα τρίτο του ανθρώπινου πληθυσμού έχει μπει σε περιορισμό σε διάφορους βαθμούς; Στη Γαλλία, η κυβέρνηση έχει δώσει στον εαυτό της τα μέσα, με τον νόμο για την κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης που ψήφισε στις 23 Μαρτίου του 2020, να περιορίζει, να αίρει τον περιορισμό και να επανασχεδιάζει κατά βούληση μέχρι τις 21 Απριλίου του 2021· επιπλέον, έστω κι αν η ελευθερία της ατομικής μετακίνησης αποκαταστάθηκε από τις 11 Μαΐου του 2020, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παρατάθηκε μέχρι τις 10 Ιουλίου. Είναι απαραίτητο να ξέρουμε αν αυτό το είδος νομοθετικού εργαλείου υπάρχει σε άλλα κράτη και, αν υπάρχει, σε ποιο βαθμό απαγορεύει τις πορείες, δηλαδή στην πραγματικότητα τις διαδηλώσεις. Πιθανόν να υπάρχει σ’ αυτή τη μορφή ειδικού νόμου μόνο στη Γαλλία, όπου το αστικό κράτος δεν ήταν ποτέ ειλικρινά φιλελεύθερο, και άλλα κράτη να έχουν πιο ευέλικτα μέσα να ελέγουν την οργή των “από κάτω”. Εν πάσει περιπτώσει, ένα τέτοιο εργαλείο καθορίζεται από μια ιδιαίτερα πολιτική λογική και πολύς κόσμος την καταλαβαίνει, ακόμα και οι επιστήμονες, αν είναι λίγο κριτικοί απέναντι στην κυρίαρχη επιστήμη και την πραγματική δημοκρατία, δηλαδή την δικτατορία του κεφαλαίου. Αλλά η ελευθερία που χρειαζόμαστε εμείς οι προλετάριοι και κομμουνιστές δεν είναι η τυπική ελευθερία της μετακίνησης, την οποία απαίτησαν οι μάζες του κόσμου που διαδήλωναν εναντίον του περιορισμού νωρίτερα αυτόν τον μήνα σε πολλές πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο25. Είναι αυτή του να παλεύουμε όλοι μαζί εναντίον των εξαιρετικά επιδεινωμένων εργασιακών συνθηκών που θέλουν να μας επιβάλλουν· και θα την πάρουμε χωρίς να περιμένουμε να μας την χαρίσουν οι κυβερνήσεις.

12 – Μπορούμε επίσης να θεωρήσουμε και την άλλη, “καθαρά” υγειονομική, πτυχή της πολιτικής διαχείρισης της πανδημίας. Πραγματικά, όλοι οι δημόσιοι λόγοι πανικού για τον “αόρατο εχθρό” ήταν με εντολή αυτού που μπορεί κανείς να ονομάσει επιστημονικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα. Σ’ αυτό το σύμπλεγμα, στο οποίο συμμετέχουν όλα τα μεγάλα κράτη, η φαρμακοβιομηχανία, η οποία είναι υπερσυγκεντρωμένη σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ο πυρήνας. Καθορίζει όλες τις πολιτικές “δημόσιας υγείας” – σε εισαγωγικά, γιατί το κεφάλαιο δεν νοιάζεται για την υγεία μας. Με την οικονομική υποστήριξη της Secu26 (στην οποία η ασφάλεια υγείας δεν είναι ακόμα πλήρως ιδιωτικοποιημένη), αυτή η βιομηχανία παράγει φάρμακα αναποτελεσματικά (κάνοντας έτσι τις ασθένειες χρονίζουσες) και συχνά επικίνδυνα. Την ίδια στιγμή, προωθεί τον γενικό εμβολιασμό, η αποτελεσματικότητα του οποίου δεν έχει ποτέ καταδειχθεί, ενώ έχουν αποδειχτεί επιστημονικά οι κίνδυνοί του. Πιθανόν να μην υπάρξει κάποιο εμβόλιο για τον κορωνοϊό και, αν παραχθεί κάποιο, αυτό δεν θα είναι λιγότερο αναποτελεσματικό και επικίνδυνο από τα προηγούμενα27. Περί αυτού πρόκειται, την καταστροφή του ανθρώπινου υλικού. Είναι αντικειμενική ως ένα δομικό αποτέλεσμα της καπιταλιστικής παραγωγής, γιατί οποιαδήποτε βιομηχανία είναι σε θέση να παγιώσει τα κέρδη της από την υπεραξία, το κάνει, προς μεγαλύτερη ακόμα δόξα του κεφαλαίου.

13 – Η πανδημία του κορωνοϊού έχει τελειώσει, αλλά πιθανόν δεν έχουμε ακόμα βγει από την επιδημία, τόσο επειδή τα κράτη δεν θα χάσουν εύκολα το όφελος από τα καταναγκαστικά, φαινομενικά υγειονομικά, μέτρα, όσο και επειδή άλλες επιδημίες μπορεί να διαδεχθούν αυτήν που οφείλεται στον κορωνοϊό, επιδημίες που θα έχουν προκληθεί από κάποιον άλλο ήδη γνωστό ιό ή από κάποιον αναδυόμενο. Η τωρινή οικονομική κρίση θα οδηγήσει ή σε μια υψηλότερη ακόμα αναδιάρθρωση της καπιταλστικής παραγωγής ή σε μια ρήξη κομμουνιστικοποίησης στους αγώνες του προλεταριάτου. Από την άλλη, αν δεν πάμε σε μια ρήξη σύντομα και αν η κομμουνιστικοποίηση δεν επικρατήσει πάνω στην καπιταλιστική αντεπανάσταση, η καταστροφή της φύσης θα συνεχιστεί και στον 21ο αιώνα. Σε κάθε περίπτωση, οι κομμουνιστές δεν θα πρέπει να σκέφτονται με όρους μιας επερχόμενης κατάρρευσης του συστήματος, είτε οικονομική είτε οικολογική. Ο κομμουνισμός δεν είναι ούτε ένα ιδεώδες ούτε ένα πρόγραμμα προς υλοποίηση ούτε ένας αγώνας δρόμου για την επανάσταση, ώστε να αποφευχθεί το τέλος του κόσμου, αλλά η πραγματική κίνηση που τείνει να καταργήσει τις υπάρχουσες κοινωνικές συνθήκες.

FD

11 Μαΐου 2020

1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: http://dndf.org/?p=18559

2 Δείτε το: Corona Capital, στο Dndf.

3 Στο πρώτο μέρος της Συγκυρίας επιδημίας, στη θέση 2, μιλάμε για “φυσικά φράγματα” που περιορίζουν την κυκλοφορία των ιών· αυτό θα πρέπει να διαβαστεί ως “φυσικές γωνιές”, επειδή η φύση είναι διαφοροποιημένη αλλά όχι “διαμερισματοποιημένη”.

4 Στμ. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα “οντολογική” θέση για τα βιολογικά είδη.

5 Στμ. Η συζήτηση για τη διαλεκτική φύσης και ιστορίας ίσως εδώ πρέπει να πάει σε ένα μεγαλύτερο βάθος που να αναδεικνύει ότι το πρόβλημα της “χειραφέτησης” της φύσης τελικά να μην είναι αποσπασμένο από την ίδια τη χειραφέτηση του ανθρώπινου είδους καθώς το κεφάλαιο τείνει να είναι μια μορφή αλλοτρίωσης όχι μόνο της ανθρώπινης κοινωνίας αλλά και της φύσης.

6 Συγκυρία επιδημίας, Μέρος 1, τέλος της θέσης 5.

7 Το είναι γενικά είναι ο αφηρημένος Άνθρωπος, το υποκείμενο-αντικείμενο της θεωρησιακής οικοδόμησης του κομμουνισμού: δείτε Μαρξ, Χειρόγραφα του 1844.

8 Στμ. Εννοούνται τα Grundrisse, τα Θεμέλια Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας.

9 Στμ. Γενικά η κατανόηση της αναδιόρθωσης, που είναι σε εξέλιξη τώρα, ως αρχής ενός νέου κύκλου εκμετάλλευσης και αγώνων είναι προφανώς πρωταρχικό μέλημα. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δούμε και “μεταβατικά” φαινόμενα και διαδικασίες όπως οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές των κρατών και βαθύτερα τη δημιουργία πλεοναζόντων πληθυσμών ως καθοριστικής πτυχής αυτής της μετάβασης από τον έναν κύκλο στον άλλο.

10 Στμ. Εξαιρετική η αναλογία της φρακταλοειδούς δομής στην οργάνωση των λειτουργικών επιπέδων των ζωνών συσσώρευσης.

11 Στμ. Στο πρωτότυπο: “a tendu à déconnecter la valorisation du capital, s’échappant par le haut, de la reproduction du prolétariat, s’échappant par le bas”.

12 Το θέμα της αποσύνδεσης εμφανίζεται στο έργο της TC πριν την κρίση του 2007-2009 αλλά αναπτύχθηκε στην ανάλυση της παρούσας κρίσης.

13 Δείτε Bihr, Trois scénario … στον ιστότοπο Alencontre.

14 Για τις έμφυλες διαιρέσεις δείτε TC n°23. Για τη φυλετικοποίηση: TC n°26.

15 Δείτε TC, La Cigarette sans cravate, σσ. 100-101.

16 Στμ. Ζώνες συσσώρευσης σε μια πραγματικά φρακταλοειδή δομή καθώς αυτή η αντιπαράθεση ζωνών υπάρχει και στο εσωτερικό κάθε “μωσαϊκού” και κάθε ψηφίδας-κράτους των “μωσαϊκών”.

17 Στμ. Η ένταση, θα λέγαμε, μεταξύ των εθνικών και διεθνικών ζωνών συσσώρευσης και ο καθορισμός μιας νέας εδαφικοποίησης/χωροθέτησης πέραν των παραδοσιακά εθνικών επικρατειών. Δεν μιλάμε δηλαδή απλά για “ειδικές οικονομικές ζώνες” αλλά για ζώνες που θα οριοθετούν νέες έννοιες κυριαρχίας πέραν της εθνικής. Νομίζουμε ότι, για παράδειγμα, οι ΑΟΖ είναι κομμάτι αυτής της διαδικασίας καθορισμού νέων σχέσεων χωρικής κυριαρχίας και επικράτειας.

18 Δείτε το Ménage à trois de la lutte des classes, στον ιστότοπο Hic Salta.

19 Δείτε την κριτική για το ζήτημα αυτό στο Tel quel, n°24 της TC.

20 Μαρξ, Πρόλογος στην Συμβολή [σε μια κριτική της πολιτικής οικονομίας], 1859.

21 Στμ. Ακριβώς. Δηλαδή ότι δεν θέλουμε και δεν μπορούμε πλέον να είμαστε προλετάριοι, γυναίκες μη-λευκοί, στην πραγματικότητα ούτε καν προλετάριοι με αρκετά καλλίτερους μισθούς, γυναίκες και μη-λευκοί με ακόμα περισσότερα δικαιώματα και “ισότητα”.

22 Στμ. Που μπορούμε να τη δούμε και ως “αντίθεση” ή “αποσύνδεση” παραγωγικού και μη-παραγωγικού/εικονικού κεφαλαίου;

23 Στμ. Στο πρωτότυπο: “ou par des groupes activistes intervenant au coup par coup là où pour eux ça bouge”.

25 Δείτε: The Great Awakening, στο youtube.

26 Στμ. Συντομογραφία της Sécurité Sociale, του οργανισμού κοινωνικής ασφάλισης του γαλλικού κράτους.

27 Δείτε: https://www.aimsib.org, Vaccin anti-covid-19 et immunité de groupe, c’est non et encore non.

Apr 24

Συγκυρία επιδημίας: οικολογική κρίση, οικονομική κρίση και κομμουνιστικοποίηση

FD1

το κείμενο σε pdf

Η καπιταλιστική παραγωγή, η οποία ποτέ δεν “σεβόταν” τη ζωή, κατέληξε να παράγει στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, πολύ πριν την επιδημία που εμφανίστηκε στην Κίνα το φθινόπωρο του 2019, μια κρίση οικολογική που ήταν ταυτόχρονα και παγκόσμια και μόνιμη2, έχοντας τη μορφή μιας γενικευμένης ρύπανσης με καταστροφή του κλίματος. Αυτή η κρίση είναι παγκόσμια στον βαθμό που απειλεί τη γήινη βιόσφαιρα, από την οποία εξαρτάται επίσης και η ανθρώπινη ζωή. Είναι μόνιμη στον βαθμό που είναι εγγενής στην πραγματική υπαγωγή της εργασίας και της φύσης στο κεφάλαιο. Με άλλα λόγια, αν και αντιπροσωπεύει ένα μείζον πρόβλημα από τη σκοπιά της τάξης των καπιταλιστών σε όλα τα κράτη και μπλοκ, δεν μπορεί να ξεπεραστεί αποτελεσματικά εντός των ορίων μιας νέας, ανώτερης αναδιάρθρωσης της σχέσης εκμετάλλευσης σε παγκόσμια κλίμακα. Από την άλλη πλευρά, παραμένει πιθανή μια ανώτερη αναδιάρθρωση της σχέσης εκμετάλλευσης με την καλλίτερη ενσωμάτωση του οικολογικού λόγου και με ριζοσπαστικά προσχήματα, όπως παραμένει πιθανή και μια ρήξη κομμουνιστικοποίησης εντός και ενάντια σ’ αυτή την αναδιάρθρωση που η τάξη των καπιταλιστών θα προσπαθήσει να επιβάλλει.

Στην πανδημία του κορωνοϊού, συνδυάζονται δυο αυτόνομες διαδικασίες καθώς, μετά τη δεκαετία του 1970, οι οικονομικές κρίσεις και η συνεχής καταστοφή των μορφών ζωής δεν συνδέονταν άμεσα. Όμως, μεταξύ του Νοεμβρίου του 2019 και του Μαρτίου του 2020 εμφανίστηκε μια πανδημία στην πόλη Wuhan η οποία διαδόθηκε πολύ γρήγορα σ’ ολόκληρο τον κόσμο, καταδεικνύοντας για μια ακόμα φορά τη βαρύτητα της οικολογικής κρίσης και επιφέροντας, ταυτόχρονα, ραγδαία μια μείζονα οικονομική κρίση που νιώσαμε ότι κρατά από την προγούμενη κρίση, κρίση που είχε περιοριστεί αλλά δεν είχε ξεπεραστεί. Από τη μια πλευρά, η αυξανόμενη ρύπανση της γης, της θάλασσας και του αέρα, η υπερθέρμανση του πλανήτη, η εξάντληση του εδάφους και η μαζική αποψίλωση των δασών, η τρελλή αστικοποίηση, που στειρώνει τη γη και κάνει τις πόλεις όλο και λιγότερο κατοικήσιμες, οι επιδημίες, η εξάπλωση των οποίων διευκολύνεται από την καταστροφή των φυσικών εμποδίων που κάποτε περιόριζαν την κυκλοφορία των ιών, και η αντικειμενική καταστροφή του ανθρώπινου [βιολογικού] υλικού από την φαρμακοβιομηχανία, είναι όλες πτυχές της μόνιμης οικολογικής κρίσης, αξεπέραστης στα όρια της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου. Από την άλλη πλευρά, αυτή την άνοιξη του 2020, η ήδη παρατηρήσιμη επιβράδυνση της παραγωγής και του εμπορίου, η παρόξυνση των εντάσεων μεταξύ κρατών και σχηματισμών κρατών, η ανάγκη για όλες τις φράξιες της άρχουσας τάξης να ληφθούν αυτή τη φορά ριζικά μέτρα για την επανεκκίνηση της συσσώρευσης σε πιο “υγιή” βάση, και οι προβλέψιμες προσπάθειές τους να ξεκινήσουν τις εσωτερικές τους συγκρούσεις, ορίζουν την τρέχουσα οικονομική κρίση η οποία, σε κάθε περίπτωση, θα σημαδέψει το τέλος του κύκλου που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970, αν όχι, ίσως, και την “τελική κρίση” του συστήματος.

Εξαιτίας αυτής της επιδημικής σύζευξης της συνεχούς καταστροφής της ζωής και της τρέχουσας κρίσης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, είναι πρώτα απ’ όλα εμείς, προλετάριοι και κομμουνιστές, που πρέπει να την αντιμετωπίσουμε, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Όχι επειδή είμαστε επαναστάτες από τη φύση μας, αλλά επειδή σ’ αυτή τη συγκυρία είμαστε όλοι στο στόχαστρο3.

Αντίθετα με αυτό που ισχυριζόταν ο Camatte, όταν θεωρητικοποιούσε την “πτήση” από την υλική κοινότητα του κεφαλαίου, δεν υπάρχει περιπλάνηση της ανθρωπότητας4, γιατί τα ανθρώπινα όντα, διαιρεμένα αμέσως μέσα από την κοινωνική σχέση του φύλου, δεν έχουν υπάρξει ποτέ έξω από τρόπους και σχέσεις παραγωγής μιας κοινωνικο-ιστορικά καθοριζόμενης υλικής ζωής. Η υποβάθμιση του γήινου φυσικού περιβάλλοντος εμφανίζεται, μερικές φορές και σε περιορισμένες μορφές, σε τεράστιες περιοχές πολύ πριν από την συγκρότηση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, αλλά με έναν πολύ βραδύ ρυθμό. Αλλά για να αποκτήσει η παραγωγή της υλικής ζωής, για τις πολυάριθμες ανθρώπινες ομάδες που κατοικούν τη Γη, την τάση να γίνει καταστροφική γι’ αυτό το περιβάλλον, το κεφάλαιο θα πρέπει να εδραιωθεί ως ο κυρίαρχος τρόπος παραγωγής και να επιβληθεί στην ανάπτυξη ολόκληρου του πλανήτη, με κόστος την καταστροφή των παλιών τρόπων παραγωγής και την ενσωμάτωση ή εξόντωση λαών που δεν έχουν ακόμα υπαχθεί τυπικά στη μισθωτή σκλαβιά.

Σ’ αυτή τη διαδικασία, η οποία ξεκινά με την πρωταρχική συσσώρευση του κεφαλαίου, αλλά αναπτύσσεται μόνο όταν η καπιταλιστική παραγωγή εδραιώνεται στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, στις αρχές του 19ου αιώνα, μπορούμε να ξεχωρίσουμε δυο αποφασιστικές στιγμές. Η πρώτη με την πραγματική υπαγωγή της εργασίας και της φύσης στο κεφάλαιο, που λαμβάνει χώρα γύρω στον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, με την εδραίωση της επιστημονικής οργάνωσης της εργασίας σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες και τον αποικισμό του κόσμου από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Και στη συνέχεια, η παραγωγή της παγκόσμιας οικολογικής κρίσης, που αντιστοιχεί στην ανάπτυξη ενός νέου κύκλου συσσώρευσης και αγώνων, δηλαδή πρώτα σε μια παγκόσμια αναδιάρθρωση της σχέσης εκμετάλλευσης, στις δεκεατίες του 1970 και 1980, που κατέστειλε όλα εκείνα που ακόμα θεμελίωναν την ταυτότητα της εργατικής τάξης και, συνεπώς, της επιβεβαίωσής της ως τάξης, τόσο στο επίπεδο του εργοστασίου όσο και στο επίπεδο της κοινωνίας.

Αν, όμως, η οικολογική κρίση συνέβη στη διάρκεια της τελευταίας καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, μπορεί κανείς να αναρωτηθεί γιατί οι ομάδες της γαλλικής υπεραριστεράς μετά το 1968 δεν την ενσωμάτωσαν στο πρόβλημα της κομμουνιστικοποίησης ως επαναστατικής κατάργησης του καπιταλισμού χωρίς μεταβατικές περιόδους. Ιδρυμένη το 1977, η ομάδα Théorie Communiste κατάλαβε ότι αυτή η καταστροφική αναδιάρθρωση του “παλιού εργατικού κινήματος” συνεπαγόταν την αναπαραγωγή της αντίθεσης προλεταριάτο/κεφάλαιο με μια μορφή στην οποία το προλεταριάτο τείνει να παράγει την ύπαρξή-του-ως-τάξης ως μια εξωτερικοποιημένη συνθήκη στην τάξη των καπιταλιστών5. Αλλά ούτε η TC, ούτε καμμιά άλλη ομάδα που θεωρητικοποιούσε την κομμουνιστικοποίηση, δεν κατάλαβαν ότι η αναδιάρθρωση περιελάμβανε ευθύς εξαρχής την παραγωγή μιας οικολογικής κρίσης που ήταν τόσο παγκόσμια όσο και μόνιμη. Πραγματικά, ο τρόπος με τον οποίο η καπιταλιστική αντεπίθεση πρωτοπαρουσιάστηκε, ως μια γενικευμένη αμφισβήτηση που παράχθηκε από την ήττα της εργατικής τάξης, έκανε το πρόβλημα να εξαφανιστεί, σαν να λέμε, πριν καν τεθεί.

Από τη μια πλευρά, η τάξη των καπιταλιστών αγνόησε την έκθεση των ειδικών που δημοσιεύθηκε το 1972 με τον τίτλο: Τα όρια της επέκτασης: ξαναζωντάνεψε τη συσσώρευση επιτιθέμενη πρώτα στις “δυσκαμψίες” της εργασίας στην παγκόσμια αλυσίδα, χωρίς να νοιάζεται για την εξάντληση των πόρων (πρώτες ύλες + ενέργεια απαραίτητη για την παραγωγή) ή για τη γενικευμένη μόλυνση (τάση καταστροφής της βιόσφαιρας). Από την άλλη, οι (διαταξικοί) αγώνες που ξέσπασαν στο μέτωπο της πολιτικής οικολογίας – ιδιαίτερα εναντίον της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας – γρήγορα τελμάτωσαν στη ρεφορμιστική ιδεολογία της αποανάπτυξης, γιατί αμφισβητούσαν αφηρημένα τον παραγωγισμό και όχι την παραγωγή αξίας, κεφαλαίου ως αυτοαξιοποιούμενης αξίας6. Τέλος, σ’ αυτούς τους δυο παράγοντες θα πρέπει να προστεθεί και ένας ακόμα γενικότερος. Σκεπτόμενη την κομμουνιστικοποίηση στο πλαίσιο των καθημερινών αγώνων του προλεταριάτου που δρα αυστηρά ως τάξη, η TC, δεν είχε μόνο να αντιπαλέψει την αστική ιδεολογία του “τέλους του προλεταριάτου”, αλλά και την επαναστατική ιδεολογία της κομμουνιστικοποίησης “σε ανθρώπινη βάση”7, κάτι που εμπόδισε, τουλάχιστον αρχικά, την ενσωμάτωση στο έργο της ενός a priori προβλήματος που θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση την συνοχή της ίδιας της υπό ανάπτυξη θεωρίας.

Μέσα στα όρια της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, η οικολογική κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Πραγματικά, το κεφάλαιο είναι παραγωγή για την παραγωγή, μια τάση που διορθώνεται σε μια επαναλαμβανόμενη βάση από τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις, που σηματοδοτούν τη διαδοχή των κύκλων συσσώρευσης, αλλά μόνο για να επαναεπιβεβαιωθεί με κάθε αναδιάρθρωση. Με άλλα λόγια, η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου ως αξίας σε κίνηση, συνεπάγεται μια αυξανόμενη παραγωγή υλικών και ενέργειας (σταθερό κεφάλαιο – μέσα παραγωγής, ιδιαίτερα εξοπλισμός) και καταναλωτικων προϊόντων (μεταβλητό κεφάλαιο=μισθοί=προϊόντα απαραίτητα για τους εργάτες). Και, καθώς, η πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους αντισταθμίζεται μόνο από την ανοδική τάση του λειτουργικού ποσοστού με το κόστος μιας σχετικής αύξησης του σταθερού κεφαλαίου πολύ μεγαλύτερης από αυτήν του μεταβλητού8, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια σταθερή επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης του προλεταριάτου σε σύγκριση με την κατάσταση της τάξης που το εκμεταλλεύεται9. Προφανώς, η τάξη των εκμεταλλευτών δεν μπορεί να αποφύγει, τυπικά τουλάχιστον, να συμπεριλάβει στους υπολογισμούς της την καταστροφική υποβάθμιση της βιόσφαιρας και, πρωτίστως, στον βαθμό που αυτή η υποβάθμιση επηρεάζει τη συνολική εργασία που θέτει ως αναγκαία για την μέγιστη αξιοποίηση του συνολικά συσσωρευόμενου κεφαλαίου. Για παράδειγμα, θα πρέπει να σκεφτεί πώς θα διατηρήσει το εργατικό δυναμικό και, συνεπώς, να περιορίσει τις επιπτώσεις μελλοντικών επιδημιών, ξέροντας ότι δεν μπορεί πλέον να αποτρέψει την επιταχυνόμενη μετάδοση των ιών10. Ανάλογα, θα πρέπει να σκεφτεί τρόπους για τον περιορισμό της ήδη σημαντικής επίπτωσης της αστικοποίησης και της εξάντλησης του εδάφους στην παραγωγή τροφίμων. Όμως, ο τρόπος που η τάξη των καπιταλιστών κατανοεί τα λεγόμενα οικολογικά προβλήματα δεν είναι ποτέ τίποτα παραπάνω από τυπικός καθώς δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την παραγωγή υπεραξίας. Η οικολογική κρίση δεν είναι η αντίφαση του κεφαλαίου, που παραμένει η εκμετάλλευση – ή μάλλον οι δύο αντιθέσεις που χτίζει η μια την άλλη, η ταξική εκμετάλλευση και η διαίρεση των φύλων – αλλά το ότι η ταξική πάλη του προλεταριάτου, πάντα σε αμηχανία από υπερκαθορισμούς (όπως οι φυλετικές διαφορές), υπερκαθορίζεται τώρα και από το γεγονός ότι η αναπαραγωγή του κεφαλαίου απειλεί την αναπαραγωγή της ανθρώπινης ζωής11.

Στην παρούσα κατάσταση της επιδημίας, οι κομμουνιστές χρειάζονται σίγουρα μια πολιτικά ενεργή ματιά του χάσματος που μπορεί να λειτουργήσει, μέσα από την εμπειρία, μεταξύ των τάξεων12. Χάσμα μεταξύ των πληθυσμών σε καραντίνα, μεταξύ των προλετάριων, αντρών και γυναικών, μεγάλο τμήμα των οποίων επιτάσσεται σε όλες τις χώρες να δουλεύει – στο εργοστάσιο, στα σουπερμάρκετ, στο νοσοκομείο – και των καπιταλιστών, που πασχίζουν να διατηρήσουν τις άμεσες συνθήκες εκμετάλλευσης ενώ σκέφτονται και τα μέσα για την επανέναρξη της συσσώρευσης, πέρα από την απαραίτητη εκκαθάριση του εικονικού κεφαλαίου. Όμως, δεν μπορούμε να τρέξουμε πιο γρήγορα από τον άνεμο, ακόμα κι αν αυτός φυσάει ήδη πολύ δυνατά. Από τη μια πλευρά, η πανδημία του Covid εμφανίζεται αμέσως ως μια διαταραχή εξωτερική προς την παγκόσμια κοινωνία: όχι μόνο για την τάξη των καπιταλιστών αλλά επίσης και για τις μάζες του προλεταριάτου, ακόμα και για τους περισσότερους επαναστάτες. Εξ ου και η τυπική προσκόλληση των προλετάριων στην καραντίνα, η οποία είναι, όμως, ανοιχτή στην κριτική όχι μόνο από μια κοιμμουνιστική σκοπιά αλλά ακόμα και από επιστημονική, και στις αφηρημένες ριζοσπαστικές φόρμουλες του τύπου “όλα συνδέονται με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής”13. Από μια κομμουνιστική σκοπιά, η επιθυμία των προλετάριων, των οποίων η δουλειά θεωρείται ουσιώδες να παραμείνει στο σπίτι, να πληρωθούν τους μισθούς τους χωρίς να δουλέψουν, είναι απόλυτα κατανοητή αλλά συμβάλλει στην εξατομίκευση του προλεταριάτου, συνεπώς στην κοινωνική ειρήνη, που η αντίπαλη τάξη χρειάζεται να αναδομήσει. Από μια επιστημονική σκοπιά, αναρωτιέται κανείς αν η καραντίνα είναι πραγματικά χρήσιμη στον περιορισμό μιας πανδημίας, με δεδομένο, σε επίπεδο αρχής, ότι κάποιος πρέπει πάντα να ταυτοποιήσει πολύ γρήγορα τους φορείς του ιού και να επιβάλει στοχευμένες καραντίνες· σημειώστε, επίσης, ότι, στην πραγματικότητα, οι υγειονομικές αρχές, περνώντας από την αδράνεια στον πανικό, προχώρησαν στη γενική καραντίνα ελλείψει κάποιου καλλίτερου μέσου14. Από την άλλη πλευρά, αν ο περισσότερο ή λιγότερο γενικός περιορισμός των πληθυσμών είναι περισσότερο μια παραδοχή από τα κράτη της αποτυχίας του συστήματος υγείας παρά μια ορθολογική απάντηση στην πανδημία, και αν αυτός ο περιορισμός δεν μπορεί να διατηρηθεί επ’ αόριστον στό ίδιο υψηλό επίπεδο που έφτασε στην Κίνα ή και, σε ακόμα μικρότερο βαθμό, σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, ο απο-περιορισμός έχει τον κίνδυνο να είναι μερικός και επιλεκτικός.

Από αυτή την άποψη, η κριτική της ανάλυσης των Κινέζων συντρόφων του Chuang από τους Ιταλούς συντρόφους του Lato Cattivo15 είναι η ίδια ανοιχτή σε κριτική: ένα πείραμα αντι-εξέγερσης μπορεί να διεξαχθεί σε συνθήκες μιας πανδημίας, εν είδει πρόληψης. Στην Κίνα, όπως και στην Ευρώπη ή την Αμερική, και πάλι όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό, το Κράτος, διαχωρισμένο από την ταξική πάλη ώστε να παρεμβαίνει καλλίτερα, δεν χρειάζεται να έχει μια ήδη έτοιμη στρατηγική: η αντι-εξέγερση είναι ανάλογη με την αναδιάρθρωση, “μπαλώνεται” με ένα νήμα αγώνων, ενάντια στους προλετάριους16.

“Θέλετε να μάθετε αν έχετε τον κορωνοϊό; Φτύστε έναν αστό και περιμένετε τα αποτελέσματα! Αλληλεγγύη με τους εργάτες”. Αυτό το μήνυμα, που ανεμίζει γραμμένο σε ένα σεντόνι στο κέντρο της Μασαλλίας, λέει πολύ καλά ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε, με τον κίνδυνο του θανάτου, όχι εξαιτίας του “αόρατου εχθρού” αλλά εξαιτίας του πολύ ενεργού και ορατού εχθρού μας: της τάξης των καπιταλιστών.

Όλοι/ες έχουμε μια μεγάλη ανάγκη να βγούμε έξω. Όχι μόνο για να πάμε στη δουλειά, να στηθούμε στην ουρά του σουπερμάρκετ ή να κάνουμε λίγη γυμναστική ο καθένας στη γωνιά του, ούτε καν για να κάνουμε το τεστ του ιού (αν και αυτό δεν κάνει κακό), αλλά για να αγωνιστούμε μαζί ενάντια στην όλο και χειρότερη εκμετάλλευση που μας επιβάλουν. Αέρα! Θάνατος στον φόβο! Θάνατος στην Ιερή Υγειονομική Ένωση!

FD

11 Απριλίου 2020

1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: http://dndf.org/?p=18482.

2 Έννοια υπό κατασκευή, στην προοπτική της κομμουνιστικοποίησης.

3 Στμ. Στο πρωτότυπο: “nous sommes tous et toutes dans leur collimateur”.

4 Errance de l’humanité, 1973, στο Διαδίκτυο.

5 Δείτε τις αναλύσεις της Théorie Communiste, στον ιστότοπό της.

6 Στμ. Πολύ ενδιαφέρον σημείο. Από τις πιο πυκνές και περιεκτικές κριτικές στην ιδεολογία της αποανάπτυξης, ιδεολογία που βλέπει το πρόβλημα στην υπερπαραγωγή εμπορευμάτων και όχι στη ρίζα του, δηλαδή στην παραγωγή αξίας, που αδυνατεί, δηλαδή, να δει ότι το πρόβλημα δεν είναι η παραγωγή λιγότερων εμπορευμάτων αλλά η κατάργηση της αντίφασης αξίας ανταλλαγής και αξίας χρήση, η κατάργηση της αξίας στη βάση της αφού στον βαθμό που παράγεται τείνει εμμενώς να αυτοαξιοποιείται μέσα από το αυτοτροφοδοτούμενη κίνηση εμπόρευμα-χρήμα-κεφάλαιο, να συσσωρεύεται ως κεφάλαιο. Ακόμα κι αν για κάποια περίοδο μειωθεί η εμπορευματική παραγωγή, όσο υφίσταται η αξία, αργά ή γρήγορα θα επανασυσσωρευθεί.

7 Στμ. Στο πρωτότυπο: “…mais aussi l’idéologie révolutionnaire de la communisation à titre humain”.

8 Στμ. Είναι αυτό που αναλύεται αρκετά στο εξαιρετικό άρθρο “Παγιδευμένος σ’ ένα πάρτυ που κανείς δεν σε γουστάρει” από το Surplus Club, και είναι στη βάση της θέσης για τους πλεονάζοντες πληθυσμούς: “Καθώς το κεφάλαιο αναπτύσσει την εργασία ως “προσάρτημα” της ίδιας της παραγωγικής του ικανότητας, μειώνει την αναλογία της αναγκαίας εργασίας που απαιτείται για την απόσπαση μιας δοσμένης ποσότητας υπεραξίας. Συνεπώς, ο λόγος της αναγκαίας εργασίας που χρειάζεται το κεφάλαιο μειώνεται διαρκώς. Αυτό συμβαίνει μέσω της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου για την οποία ο ανταγωνισμός μεταξύ κεφαλαίων επάγει την γενίκευση τεχνολογιών εξοικονόμησης εργασίας, όπως η αυτοματοποίηση, αυξάνοντας έτσι το σταθερό κεφάλαιο σε βάρος του μεταβλητού, με αποτέλεσμα μια σχετική μείωση στη ζήτηση της εργασίας”. Με άλλα λόγια το κεφάλαιο προσπαθεί να αντισταθμίσει την πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους με επέκταση της αυτοματοποίησης της παραγωγής και αύξηση του σταθερού κεφαλαίου και μείωση του μεταβλητού. Αυτό οδηγεί σε κρίση υπερπαραγωγής, συνεχή υποτίμηση των πραγματικών μισθών για το προλεταριάτο και την όλο και μεγαλύτερη “αποβολή” του από την εργασία, διαδικασία που ενισχύει την αύξηση του σταθερού κεφαλαίου, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο και βάθεμα της κρίσης του κεφαλαίου “ως κινούμενης αντίφασης”.

9 Στμ. Αυτό που ρεφορμιστικά λέγεται “μεγάλωμα της ψαλίδας” ή “οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί χειρότεροι”. Το θέμα είναι ότι δεν πρόκειται απλά για “μείωση μισθών” αλλά, όπως γράφεται και στο κείμενο, για τη συνολική επιδείνωση της κοινωνικής θέσης του προλεταριάτου, κάτι που σημαίνει πολλά περισσότερα από τον μισθό.

10 Στμ. Αυτή η ανάλυση φτάνει, θεωρούμε, στον πυρήνα της πραγματικότητας. Η ανάδειξη της οικολογικής καταστροφής, πτυχή της οποίας είναι οι επιδημίες όπως η σημερινή με τον κορωνοϊό, είναι εξαιρετικά σημαντική και κρίσιμη γιατί είναι το προλεταριάτο που πρωτίστως απειλείται – μαζί με τον πλανήτη ολόκηρο – από αυτήν. Αυτοί, λοιπόν, που αδυνατούν να δουν τη συστημική παρόξυνση της οικολογικής καταστροφής, που συνεπάγεται την όλο και μεγαλύτερη πραγματική αδυναμία των καπιταλιστών και των κρατών να ελέγξουν τέτοιες επιδημίες που, πρωτίστως, φυσικά πλήττουν το προλεταριάτο, βλέπουν απλά έναν “εμπορικό πόλεμο” και “κρατικές συνωμοσίες”, δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να υποβαθμίζουν την καταστροφική απειλή για το προλεταριάτο και τη βιόσφαιρα, καταδεικνύοντας έτσι σημαντική θεωρητική και πρακτική ένδεια.

11 Στμ. Εξαιρετικά σημαντική θέση για το τι αντιπροσωπεύει η οικολογική καταστροφή στο πλαίσιο των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων, για την ίδια τη ζωή του προλεταριάτου.

12 Rolan Simon (RS), “σχετικά με το κείμενο του Chuang, Contagion sociale, στον ιστότοπο dndf.

13 Coronavirus, croissance de l’État, et reproduction, στο dndf.

14 Lorgeril, Science du confinement ou Confinement de la science?, στο Διαδίκτυο.

15 Covid-19 et au-delà, στο http://dndf.org/?p=18437.

16 Στμ. Στο πρωτότυπο: la contre-insurrection, c’est comme la restructuration, ça se bricole au fil des luttes, contre les prolétaires.

Apr 22

Επιλεκτικός απεγκλεισμός και υγειονομικά πειράματα: θυμός και αηδία

Carbure1

το κείμενο σε pdf

 

Η προεδρική απόφαση για το άνοιγμα και πάλι των σχολείων και των λυκείων στις 11 Μαΐου δεν έχει ξεγελάσει κανέναν, είτε μεταξύ των δασκάλων είτε οποιωνδήποτε άλλων: το διακύβευμα δεν είναι η διόρθωση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων που θα προέκυπταν από το κλείσιμο των σχολείων, όπως είναι το επίσημο επιχείρημα, αλλά πολύ απλά το να ριχτούν και πάλι οι γονείς στη δουλειά. Το γεγονός ότι η απόφαση αυτή έρχεται μόλις δυο μέρες μετά τις δηλώσεις του προέδρου του Medef2, που καλεί τους επιχειρηματίες να “αναβιώσουν τη δραστηριότητα” χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, σίγουρα δεν είναι σύμπτωση.

 

Σύμφωνα με την κλασσική πια μέθοδο των προεδρικών παρεμβάσεων, ο υπουργός παρενέβη την επόμενη μέρα για να “εξειδικεύσει τον τρόπο” αυτής της επαναλειτουργίας. Φάνηκε έτσι ο ρόλος αυτού που θα μπορούσε να είναι απλά το αποτέλεσμα μιας ομιλίας ανάμεσα σε άλλες: “τα σχολεία δεν θα ανοίξουν όλα μαζί στις 11 Μαΐου, αλλά πρώτα αυτά στις εργατικές γειτονιές και στην ύπαιθρο. Η υπουργική ανακοίνωση παίζει επίσης με την συμπονετική, ακόμα-ακόμα και ανθρωπιστική, χορδή: “το πρώτο κριτήριο είναι πάνω απ’ όλα κοινωνικό, οι πιο εύθραυστες ομάδες”.

Είναι λοιπόν ο κόσμος στις πιο “εύθραυστες ομάδες” που θα έχει την ευκαιρία να επιστρέψεις πρώτος στη δουλειά. Οι άλλοι, οι λιγότερο εύθραυστοι, με άλλα λόγια οι πιο προνομιούχοι, δηλαδή αυτοί που την παρούσα στιγμή τηλε-εργάζονται από το δεύτερο σπίτι τους στην Dordogne3 θα μπορούν να κρατήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι και να μείνουν ασφαλείς από τον ιό. Ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο κατηγορίες, πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται ακόμα τι τους επιφυλάσσει η τύχη4.

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι είναι ακριβώς αυτό το “πιο εύθραυστο κοινό” που συμβαίνει να εργαζόταν ήδη, ότι είναι για τους ανθρώπους μεταξύ αυτού του “κοινού” που η περίοδος του περιορισμού στο σπίτι δεν σήμαινε ποτέ το σταμάτημα της δραστηριότητάς τους. Η διαφορά είναι ότι πρόκειται ακριβώς για τη δημιουργία των συνθηκών για ένα γενικό άνοιγμα και πάλι αυτής της βασικής δεξαμενής φτηνής εργασίας που αποτελούν οι εργατικές γειτονιές, για να επιστρέψουν και πάλι όλοι στη δουλειά.

Είναι, λοιπόν, για μια ακόμα φορά, πάνω στους πιο φτωχούς που θα πέσει η πολύ ιδιαίτερη συμπονετική πολιτική της κυβέρνησης, σαν μια επιπλέον μάστιγα.

Αυτή η πολιτική μπορεί και πρέπει να διαβαστεί σε αρκετά επίπεδα, καθώς αυτό που χαρακτηρίζει κάθε πραγματική κρίση της καπιταλιστικής ολότητας είναι η ταυτόχρονη ύπαρξή της σε όλα τα επίπεδα αυτής της ολότητας. Εδώ, έχουμε μια υγειονομική κρίση, με τα αποτελέσματά της αλλά και τη διαχείριση αυτών των αποτελεσμάτων, στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό επίπεδο κοκ.

Καθαρά υγειονομικές θεωρήσεις εντάσσονται, τότε, στην αλυσίδα των πολιτικών αποφάσεων, με την ιδιαιτερότητά τους, και υπόκεινται στις συνθήκες της συνολικής λογικής αυτών των αποφάσεων, λογική που είναι οικονομική και κοινωνική. Η ίδια η επιστημονική έρευνα παρεμβαίνει, στο επίπεδό της, στην παραγωγή γνώσης, καθιστώντας δυνατή τη διατύπωση δογμάτων, οι θέσεις των οποίων επιλέγονται όχι τόσο εξαιτίας της αυστηρότητάς τους, όσο εξαιτίας της πρακτικής χρησιμότητάς τους στις αποφάσεις που θεμελιώνουν τη δράση του Κράτους. Ο στόχος είναι η διατήρηση της οικονομικής και κοινωνικής τάξης, δηλαδή, όσον μας αφορά, με προτεραιότητα την αναβίωση της οικονομικής δραστηριότητας, πάνω στην οποία στηρίζεται το κοινωνικό σύνολο.

Αν όμως αποτελεί ένα ζήτημα, από οικονομική σκοπιά, να ξαναστρωθεί ο κόσμος στη δουλειά, και συγκεκριμένα οι φτωχότεροι, οι οποίοι είναι επίσης εκείνοι που η δουλειά τους δεν μπορεί να γίνει από το διαδίκτυο, εκείνοι που πρέπει να χώσουν τα χέρια τους στη ζύμη και τη λάσπη, αυτή η επιστροφή στη δουλειά δεν είναι κενή από απώτερα κίνητρα υγειονομικής φύσης, οι συνέπειες των οποίων στη ζωή του προλεταριάτου δεν είναι καλλίτερες από τις καθαρά οικονομικές.

Αυτά τα κρυφά κίνητρα δεν προβάλλονται στους λόγους των κυβερνητικών καθώς ο δημόσιος λόγος σήμερα παραμένει αυτός για την “υγεία πρώτα”, την οποία όλοι αντιλαμβάνονται ως την υγεία του καθενός. Το πρόβλημα είναι ότι η “υγεία” που περιέχεται στον όρο “υγεία” δεν έχει το ίδιο νόημα για μας ως άτομα με αυτό που έχει για το Κράτος, που συμβαίνει να έχει την ευθύνη της διαχείρισής της: πρόκειται λοιπόν για τη “δημόσια υγεία”, η οποία είναι εντελώς διαφορετικής τάξης απο την υγεία γενικά, αυτή την οποία ευχόμαστε για παράδειγμα την Πρωτοχρονιά. Από αυτή τη σκοπιά, η δημόσια υγεία είναι κάτι αρκετά διαφορετικό από τη δραστηριότητα που έχει σαν σκοπό τη φροντίδα της υγείας των ανθρώπων. Οι νοσηλευτές βιώνουν αυτή τη διαφορά σε καθημερινή βάση. Γι’ αυτούς, όπως και για τους ασθενείς, και όλους εκείνους που πρέπει να δουλεύουν καθημερινά με τον κίνδυνο να κολλήσουν και να μεταδώσουν τον ιό, θα πρέπει να φοβόμαστε τόσο για τις πραγματικές ελλείψεις στην υγειονομική διαχείριση της κρίσης, όσο και το σφιχτό άδραγμα πάνω στον έλεγχο αυτής της ίδιας της διαχείρισης.

Στην περίπτωση του κορωνοϊού, για το γαλλικό Κράτος το επίσημο δόγμα παραμένει αυτό που εφαρμόζεται από το κινεζικό Κράτος (που νοιάζεται λιγότερο για συμπονετικούς λόγους), δόγμα που συνιστάται επίσης από τον ΠΟΥ [Παγκόσμιο ΟργανισμόΥγείας] και το επιστημονικό του συμβούλιο: αυτό του περιορισμού κατ’ οίκον των πληθυσμών. Καθώς ο ιός μετατίδεται μέσω των ατομικών επαφών, το ζήτημα είναι ο περιορισμός αυτών των επαφών. Το άλλο δόγμα είναι αυτό της συλλογικής ανοσίας, που έχει νόημα, όμως, με την προϋπόθεση ότι είναι διαθέσιμα τα απαραίτητα εμβόλια, όπως και για τη συνηθισμένη γρίπη: εμβολιάζουμε τους πιο ευπαθείς και αφήνουμε τον ιό να κυκλοφορεί στον υπόλοιπο πληθυσμό, ο οποίος καταλήγει να αποκτά ο ίδιος ανοσία μέσα από την επαναλαμβανόμενη επαφή. Από την άλλη πλευρά, χωρίς ένα εμβόλιο ή μια αποτελεσματική θεραπεία, αν αφήσουμε τον ιό ανεξέλεγκτο, με την ελπίδα απόκτησης της μαζικής ανοσίας, θα έπρεπε να περιμένουμε, σύμφωνα με τις προβλέψεις, έναν αριθμό 40 έως 80 εκατομμυρίων θανάτων παγκοσμίως, κάτι που είναι απαράδεκτο με οικονομικούς, υγειονομικούς και κοινωνικούς όρους.

Όμως, η οικονομική δραστηριότητα δεν μπορεί να σταματήσει εντελώς μέχρι να έχουμε την απαραίτητη θεραπεία και τα εμβόλια. Είναι λοιπόν αναγκαίο για το Κράτος, που έχει τον έλεγχο αυτής της κρίσης, να βρει άμεσες λύσεις που να συνδυάζουν υγειονομικές και οικονομικές αναγκαιότητες.

Αυτή τη στιγμή το επίπεδο μόλυνσης στον γαλλικό πληθυσμό είναι γύρω στο 10%, για την απόκτηση συλλογικής ανοσίας είναι απαραίτητο να ξεπεραστεί το κατώφλι του 60%, βλέπουμε λοιπόν ότι απέχουμε πολύ από αυτό το σημείο.

Από την άλλη, οι “πιο ευπαθείς ομάδες” είναι εκείνες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τον ιό, και αυτό όχι μόνο εξαιτίας της αυξημένης θνησιμότητας που συνδέεται με συμπληρωματικούς παράγοντες όπως τα καρδιοαγγειακά προβλήματα και άλλα παθολογικά αίτια, που απαντώνται μεταξύ πληθυσμών των οποίων η κατάσταση της υγείας είναι ήδη υποβαθμισμένη, ή ακόμα με προβλήματα που συνδέονται με την κακή στέγαση κ.λπ., αλλά πρώτα απ’ όλα επειδή αυτοί οι πληθυσμοί δεν σταμάτησαν στην πραγματικότητα ποτέ να δουλεύουν. Είναι φανερό ότι έχουν πληγεί περισσότερο επειδή είναι οι πιο εκτεθειμένοι. Αλλά αυτό, πέρα από το να καθιστά αυτές τις ομάδες έναν ιδιαίτερα “πληγέντα πληθυσμό”, δημιουργεί επίσης κοινωνικές ζώνες στις οποίες το επίπεδο της μόλυνσης ξεπερνά κατά πολύ το 10% σε εθνικό επίπεδο.

Είναι γι’ αυτό τον λόγο που πρέπει να αναρωτηθούμε αν η κυβέρνηση διεξάγει σ’ αυτές τις περιοχές (χονδρικά, στα προάστια) ένα κοινωνικο-υγειονομικό πείραμα in vivo, με άλλα λόγια αν προσπαθεί να αποκτήσει τη μαζική ανοσία ή, εν πάσει περιπτώσει, να δει αν αυτή η ανοσία είναι εφικτή και κάτω από ποιες συνθήκες και με ποιο υγειονομικό κόστος, κι αυτό στην πλάτη των πιο φτωχών. Βλέπουμε εδώ ότι το πείραμα αυτό γίνεται εφικτό εξαιτίας των κατωφλιών μόλυνσης που επάγεται η φτώχια σ’ αυτές τις περιοχές, και αναγκαίο από την πιεστική απαίτηση της επανέναρξης της παραγωγής και, συνεπώς, της απελευθέρωσης εργατικού δυναμικού.

Είναι το δόγμα του stop and go, μιας εναλλακτικής στο καθαρό και απλό laissez-faire5, τόσο αγαπητό στους φιλελεύθερους, που δοκιμάζεται εδώ στους κατοίκους των εργατικών γειτονιών: όταν η πρώτη κορύφωση της επιδημίας έχειπεράσει και αποσυμφορηθούν οι δυνατότητες νοσηλείας, ξεκινάμε εκ νέου τη δραστηριότητα, ξέροντας ότι θα συμβεί η επαναμόλυνση και ότι θα προκύψει μια νέα κορύφωση της επιδημίας, και η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι να απορροφηθεί ο ιός από τον πληθυσμό. Πρέπει απλά να τονιστεί ότι αυτή η μέθοδος είναι μόνο θεωρητική και βασίζεται στην υπόθεση ότι ο ιός αντιδρά όπως σ’ αυτούς πάνω στους οποίος δημιουργήθηκε. Και ότι, συνεπώς, δεν ξέρουμε αν θα πετύχει, εξ ου και η πειραματική φύση του πράγματος.

Επιπλέον, πριν καν να υπάρχουν απαντήσεις σχετικά με τη δυνατότητα επίτευξης μαζικής ανοσίας με ένα αποδεκτό υγειονομικό κόστος, η επανέναρξη των σχολείων στην ύπαιθρο ισοδυναμεί με το άνοιγμα της βαλβίδας του ιού σε περιοχές που δεν επηρεάστηκαν παρά μόλις πρόσφατα, με την ελπίδα ότι η προστασία με τις μάσκες και και τα τζελ και ο περιορισμός στο σπίτι των πιο ευπαθών ομάδων (ηλικιωμένοι και άνθρωποι με παθολογία που οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητα) θα είναι επαρκή για να περιορίσουν το ξέσπασμα.

Είμαστε συνεπώς μάρτυρες εδώ μια κοινωνικο-υγειονομικής ζωνοποίησης της εξάπλωσης του ιού. Αυτή η ζωνοποίηση ακολουθεί μια λογική που είναι ταυτόχρονα υγειονομική, πολιτική και οικονονική. Βλέπουμε σε ποιο βαθμό η λογική της [δημόσιας] υγείας δεν επικαλύπτεται με αυτήν της υγείας των ατόμων, ούτε καν με μια επιστημονική λογική που να σχετίζεται με μια επιδημιολογική διαχείριση αυτής της κρίσης. Η λογική που είναι εδώ επί τω έργω είναι αυτή της διαχείρισης του πληθυσμού από το Κράτος και αν δούμε, επίσης, πόσο καλά αυτή η διαχείριση ταιριάζει με τις οικονομικές επιταγές των οποίων το Κράτος είναι ο εγγυητής, θα πρέπει επίσης να κατανοήσουμε το κοινωνικό στοιχείο που κρύβεται πίσω από αυτή τη διαχείριση. Φαίνεται ότι στην περίπτωση μιας δεύτερης κορύφωσης της επιδημίας, το Κράτος έχει επιλέξει να τοποθετήσει στην “πρώτη γραμμή” πληθυσμούς που μπορούν να περιγραφούν από τη σκοπιά του ως αναλώσιμοι και για τους οποίους στην περίπτωση που ο απεγκλεισμός θα οδηγούσε σε κινήματα διαμαρτυρίας, όπως συμβαίνει ήδη παντού, μια αυταρχική απάντηση θα μπορούσε εύκολα να δικαιολογηθεί και να εφαρμοστεί, μιας και ήδη εφαρμόζεται σε καθημερινή βάση. Ο πειραματικός χαρακτήρας αυτού του επιλεκτικού απεγκλεισμού ενσωματώνει τις πιθανότητες εξεγέρσεων ως μια επιπρόσθετη μεταβλητή.

Δεν θα μπούμε εδώ σε λεπτομέρειες για τον βαθμό στον οποίο είναι οι “κοινωνικά πιο εύθραυστοι” που έχουν πληγεί από την επιδημία του Covid-19, ή τη λογική διαστροφή με την οποία η καταστροφή αναπτύσσεται μεταξύ των φτωχότερων ώστε να γίνει ακόμα πιο καταστροφική, ούτε για την έκταση στην οποία αυτές οι συνέπειες βιώνονται από τους πληθυσμούς αυτούς σε όλα τα επίπεδα: για τις γυναίκες, με την αύξηση της οικογενειακής βίας και τις αυξανόμενες ευθύνες στην οικογενειακή αναπαραγωγή, που προκαλούνται παγκόσμια από την ανεργία, την έλλειψη πόρων και την ασθένεια· για τους ανθρώπους που υφίστανται φυλετικές διακρίσεις (γνωρίζουμε την τρομακτική φυλετική δυσαναλογία θανάτων που συνδέονται με τον Covid-19 στις Ηνωμένες Πολιτείες), για τους φυλακισμένους και τους πρόσφυγες, για τους πιο επισφαλείς εργάτες κλπ. Θα πρέπει να επιστρέψουμε σ’ αυτά κάποια άλλη στιγμή. Πρέπει να πούμε εδώ, ενάντια σε όλους αυτούς που θέλουν να “σώσουν το σύστημα υγείας”, ότι η υγειονομική έγνοια του Κράτους για τους προλετάριους είναι τόσο άθλια όσο και οι αποτυχίες του και ότι αυτή η περίφημη οικονομία υποτιθόταν ότι ήταν η πηγή όλων των δεινών.

Όλα αυτά θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν. Για την ώρα θα περιοριστούμε να πούμε ότι η χρήση αυτής της “ευθραυστότητας” με σκοπό την επιστροφή σε μια κανονικότητα, που είναι αυτή η ίδια που γεννάει και δικαιολογεί αυτές τις “ευθραυστότητες”, μας εμπνέει μόνο θυμό και αηδία.

2 Στμ. Medef: Mouvement des entreprises de France (κυριολεκτικά: Κίνημα γαλλικών επιχειρήσεων!), ο μεγαλύτερος εργοδοτικός οργανισμός στη Γαλλία, ο γαλλικός ΣΕΒ.

3 Στμ. Dordogne: νομός της Γαλλίας, στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας. Βρίσκεται στη διοικητική περιοχή της Νέας Ακουιτανίας και το όνομά του προέρχεται από τον ποταμό Ντορντόνι. Είναι επίσης γνωστός τουριστικός προορισμός.

4 Στμ. Στο πρωτότυπο: à quelle sauce ils vont être mangés, ιδιωματισμός.

5 Στμ. Δηλαδή του να αφεθούν τα πράγματα “ελεύθερα”. Πρόκειται για την ίδια γνωστή φράση “laissez-faire, laissez-passer” που αποτελεί την επιτομή του φιλελευθερισμού για το ελεύθερο εμπόριο.

Apr 21

Η υγειονομική κρίση, η οικονομική κρίση και η κοινωνική κρίση είναι ένα και το αυτό

Carbure1

Το κείμενο σε pdf

Το παρόν κείμενο εμφανίστηκε αρχκά ως νήμα στον λογαριασμό στο twitter του carbure

1/16. Αν αυτή η υγειονομική κρίση είναι μόνο στην αρχή της, ακόμα πιο φοβήσιμη είναι η λεγόμενη “οικονομική” κρίση που με κανέναν τρόπο δεν διακρίνεται από την πρώτη: η υγειονομική κρίση είναι άμεσα μια οικονομική κρίση.

2/16. Οικονομική κρίση από την έλλειψη βασικών αγαθών, που ενδέχεται να την επιβραδύνουν, από την έλλειψη υλικών και ανθρώπινων πόρων, από το χάσμα μεταξύ των τάξεων καθώς και μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών, από τα προβλήματα που προκαλεί και από τα μέσα που εφαρμόζονται για την επίλυσή τους.

3/16. Οι μαζικές απολύσεις εργατών, η επιβράδυνση της παραγωγής και της κυκλοφορίας των αγαθών, όλα δείχνουν ότι ο καπιταλισμός ταυτίζεται απόλυτα με την κοινωνία, ότι οι λεγόμενες οικονομικές σχέσεις είναι η ολότητα της κοινωνικής ζωής2.

4/16. Η κυκλοφορία της αξίας δεν είναι τίποτα άλλο από την κυκλοφορία όλων των κοινωνικών αλληλεπιδράσεών μας και όλη η τηλεεργασία του κόσμου δεν αντικαθιστά την παραγωγή, μεταφορά και πώληση των αγαθών από τους πραγματικούς ενσώματους εργάτες που αρρωσταίνουν.

5/16. Η κρατική διαχείριση της κρίσης υπογραμμίζει πόσο ουσιώδες είναι για την κανονική λειτουργία του κεφαλαίου: όπως και το 2008, οι δυνατότητες του κράτους για συγκεντροποίηση και σχεδιασμό μπορούν ανά πάσα στιγμή να θέσουν τον καπιταλισμό εκτός των “νόμων” της αγοράς και του ανταγωνισμού.

6/16. Χωρίς το κράτος, το κεφάλαιο θα κατέρρεε, αλλά το ίδιο το κράτος δεν είναι παρά η αντικεμενικοποίηση των ταξικών σχέσεων του κεφαλαίου. Το προλεταριάτο πετιέται από το ένα στο άλλο διαρκώς: τη μια μέρα άνεργος, κάποιες φορές ψηφοφόρος, μια άλλη μέρα προσωρινά εργαζόμενος, ένα δάνειο που πρέπει να αποπληρωθεί, επιδόματα.

7/16. Το κράτος θα ορθολογικοποιήσει για κάποιο διάστημα – σύμφωνα με τους κοινούς σκοπούς για το ίδιο και το κεφάλαιο – την οικονομική δραστηριότητα ώστε να την διατηρήσει. Το “τίποτα δεν θα είναι το ίδιο όπως πριν” σημαίνει: “όλα θα είναι τα ίδια αλλά χειρότερα”.

8/16. Θα σχεδιάσει και θα κάνει ενέσεις ρευστότητας, χωρίς να ρωτήσει προς τα αριστερά τι σχέση έχει αυτή η ρευστότητα με την περίφημη “πραγματική οικονομία”, ή αν το τύπωμα χρήματος είναι μια λύση και ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια κεντρική τράπεζα και σε μια απλή τράπεζα.

9/16. Το χρήμα για άλλη μια φορά γίνεται μαγικό, και όταν πρόκειται για τη διάσωση του κεφαλαίου, επισείουμε το απόλυτο φετίχ: το κοινό συμφέρον, την κοινότητα, ακόμα ακόμα την ανθρωπότητα. Η “ανθρωπότητα” είναι το φιλί του θανάτου της μπουρζουαζίας.

10/16. Αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι, κατά την σωστή Κεϋνσιανή θεωρία, αυτή η ανάληψη από το Κράτος δεν προορίζεται να κρατήσει για πάντα, τα κράτη δεν προσηλυτίστηκαν ξαφνικά στον σοσιαλισμό – εκτός και αν αυτός ο “σοσιαλισμός” δεν είναι παρά μια ακόμα μορφή εκμετάλλευσης.

11/16. Η εθνικοποίηση είναι ένας από τους αρκετούς τρόπους για την απορρόφηση των χρεών των ιδιωτικών εταιρειών μέσα από το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Ιδιωτικό ή δημόσιο, είτε σε καιρούς αισιοδοξίας είτε υπό την εγγύηση του κράτους, το κεφάλαιο πρέπει να ρέει.

12/16. Το ξέρουμε το γνωμικό: “κοινωνικοποιήστε τα χρέη, ιδιωτικοποιήστε τα κέρδη”. Αλλά εδώ, το “κοινωνικοποιήσετε” σημαίνει απλά ότι ένα τμήμα της μπουρζουαζίας προστρέχει να βοηθήσει ένα άλλο, και τα χρήματα που δανείζονται υποστηρίζονται όπως πάντα από την υπόσχεση μελλοντικών κερδών.

13/16. Δεν υπάρχει αντίφαση μεταξύ του τι συμβαίνει τώρα και της επιστροφής στους “φυσιολογικούς” νόμους της αγοράς και του ανταγωνισμού, οι οικονομικοί “νόμοι” θα εφαρμοστούν ξανά και τα χρέη θα πρέπει να εξοφληθούν, ξέρουμε πώς και από ποιον.

14/16. Εμείς θα πληρώσουμε αυτή την κρίση γιατί ως μια κοινωνική κρίση, είναι και δική μας. Έχουμε ήδη αρχίσει να την πληρώνουμε.

15/16. Η οικονομική κρίη δεν θα ακολουθήσει την υγειονομική κρίση, έχει ήδη ξεκινήσει και δεν θα τελειώσει με το τέλος της πανδημίας, όχι περισσότερο από τις ταραχές και τις εξεγέρσεις που είναι η λογική της συνέπεια και που επίσης μόλις αρχίζουν. Είναι αδύνατο να βάλεις σε περιορισμό την εξαθλίωση.

16/16. Το να κάνουμε αυτή την κρίση όχι πλέον δική μας αλλά του κεφαλαίου είναι ο μοναδικός τρόπος για να βγούμε από τον φαύλο κύκλο των κρίσεων. Η παγκόσμια επανάσταση είναι εξίσου δυνατή όσο και η παγκόσμια κρίση και, όπως αυτή, μοιάζει σαν καταστροφή.

1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: https://carbureblog.com/2020/03/30/crise-sanitaire-crise-economique-et-crise-sociale-sont-une-seule-et-meme-chose.

2 Στμ. Εξαιρετικά σημαντική παρατήρηση. Το κομβικό σημείο ίσως της παρούσας κατάστασης είναι η άμεση “μετατροπή” μιας “υγειονομικής” κρίσης σε οικονομική που καταδεικνύει ακριβώς την ταύτιση του κεφαλαίου με την κοινωνία, τον πλήρη αποικισμό της κοινωνικής ζωής από το κεφάλαιο. Και ότι το στοίχημα για το κράτος και το κεφάλαιο είναι η κρίση αυτή να μην μετατραπεί σε κοινωνική κρίση που θα απειλούσε την συνοχή της κοινωνίας, δηλαδή την ίδια τη σταθερότητα της κυριαρχίας του κεφαλαίου και του κράτους πάνω στην κοινωνική παραγωγή και αναπαραγωγή.

Σημείωση. Το κείμενο έχει μεταφραστεί και εδώ: https://yfanet.espivblogs.net/2020/03/30/i-ygeionomiki-i-oikonomiki-kai-i-koinoniki-krisi-einai-to-idio-pragma/

Mar 21

Έτσι κι αλλιώς μια μέρα όλοι θα φοράμε μάσκες

Ας αντιμετωπίσουμε αυτές τις καταστροφές κατά πρόσωπο1

Σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους ανθρώπους στην Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και αλλού που είναι αντιμέτωποι με την επιδημία του κορωνοϊού και του γραφειοκρατικού εφιάλτη που την συνοδεύει, οι σύντροφοι/ισσες από τη Βραζιλία έχουν επικαιροποιήσει μια αφίσα που είχαν φτιάξει πριν από χρόνια ως αντίδραση στις περιβαλλοντικές καταστροφές στη Λατινική Αμερική. Την παρουσιάζουμε εδώ στα Πορτογαλικά, Αγγλικά, Ισπανικά, και Ιταλικά.

Ο σεισμός στο Πουέρτο Ρίκο – οι πυρκαγιές στην Αυστραλία, τη Βραζιλία, και τη δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών – ο κορωνοϊός στη Κίναι και σ’ ολόκληρο τον κόσμο: όλες αυτές οι καταστροφές παρασκευάζονται από τις δομές εξουσίας που συγκεντρώνουν εξουσία σε λίγα χέρια και αποτιμούν τις ζωές των λίγων προνομιούχων πάνω από οποιωνδήποτε άλλων. Οι εξουσιαστές μας μάς λένε τώρα ότι είναι οι μόνοι που έχουν τα προσόντα να διαχειριστούν τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που ξεδιπλώνονται. Παρ’ όλα αυτά, οι προτεραιότητές τους δεν έχουν αλλάξει. Το να τους εμπιστευτούμε σημαίνει να βαδίσουμε σφιχτοδεμένοι όλοι μαζί προς την αποκάλυψη.

Αντί να προσπαθήσουμε να διαχειριστούμε τις όλο και πιο δραστικές συνέπειες αυτής της κοινωνικής τάξης σε μια ατομική βάση, ας μαζευτούμε όλοι μαζί να τις αντιμετωπίσουμε με τους δικούς μας όρους. Όλοι μαζί/από κοινού, μπορούμε να αντισταθούμε και να επιβιώσουμε.

Όποια κι αν είναι η κοινωνική μας θέση, το μέλλον μας καταλήγει σε δυο επιλογές: ή να αποδεχτούμε τη μοίρα μας και να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε τη ζημιά πάνω στα σώματά μας και το περιβάλλον σε μια αποσπασματική βάση – ή να αντισταθούμε ενεργά για να διακόψουμε την καταστροφή και να εφαρμόσουμε τις δικές μας λύσεις. Αν υπάρχει κάτι στο οποίο επιστήμονες, κοινωνιολόγοι, στρατιωτικοί αναλυτές και καθημερινοί εργάτες συμφωνούν όλοι είναι ότι οδεύουμε προς μιας παγκόσμια κατάρρευση.

Όσοι κατέχουν την εξουσία επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τους τυφώνες, τις τεράστιες πυρκαγιές και τις πανδημίες για να επιβάλλουν όλο και πιο παραβιαστικές, επεμβατικές μορφές ελέγχου επάνω μας. Οι αντιδράσεις τους στις κρίσεις είναι πάντα να δώσουν προτεραιότητα στην προστασία των δικών τους προνομίων και κερδών ενώ μεταχειρίζονται τους υπόλοιπους από μας ως αναλώσιμους. Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την επιβίωσή μας στης ειδημοσύνη τους.

Αν παραδώσουμε τους εαυτούς μας στο μέλλον που συνεπάγεται η καταστροφική κλιματική αλλαγή, η παντού διάχυτη μόλυνση και η οικολογική καταστροφή, αργά ή γρήγορα η καταστροφή θα έρθει και για μας. Σε μερικά σημεία του κόσμου, άνθρωποι αναγκάζονται ήδη να φοράνε μάσκες όταν βγαίνουν το σπίτι τους μόνι και μόνο για να προστατέψουν τον εαυτό τους από τον δηλητηριασμένο αέρα, τα απόβλητα ή άλλες μολυσματικές συνθήκες.

Αν δεν αποδεχτούμε την καταστροφή των ζωών μας, της γης μας, του φαγητού μας και οτιδήποτε άλλου συνδέει εμάς μεταξύ μας και τη βιόσφαιρα σαν όλο, θα πρέπει να παλέψουμε για να ανακτήσουμε τον έλεγχο πάνω στις συνθήκες της ζωής μας και στις αποφάσεις που καθορίζουν την επιβίωσή μας. Σε έναν κόσμο αστυνομίας, φυλακών, καμερών επιτήρησης θα πρέπει να φοράμε μάσκες που θα κρύβουν ποιοι είμαστε για να μπορέσουμε να παλέψουμε γι’ αυτό που πραγματικά θέλουμε.

Feb 29

Στην άκρη της Αυτοκρατορίας

Chuang τεύχος 2 – Editorial1

Το κείμενο σε pdf

Το παλάτι που χωρίζει στα δύο τον Ουρανό

Πυκνή, γκρίζα αιθαλομίχλη περνάει μέσα από έναν υψωνόμενο λαβύρινθο από πανομοιότυπες πολυκατοικίες, με έναν μισοζώντανο ωκεανό να αποτραβιέται από κάτω: άνθρωποι σκυμμένοι πάνω από καρότσια και σκούτερ, πρόσωπα καλυμμένα από σκοτεινές χειρουργικές μάσκες, συχνά κάτι λίγο περισσότερο από σιλουέτες που φωτίζονται από τον μουντό από την ομίχλη παλμό λαμπερών διαφημίσεων σε γιγάντιες σαν τοίχους οθόνες. Η αιθαλομίχλη είναι σαν ένα δέρμα τσιμέντου συγχωνευμένου μέσα από την εικόνα, σπασμένη εδώ κι εκεί από πρόσωπα με μάσκες ή το φευγαλέο μπλε γκλίτερ των κινητών που κρατιούνται ψηλά στον αέρα σαν εύθραυστοι φακοί. Αυτή η εικόνα – ή κάτι εξίσου γιγαντιαίων διαστάσεων και βάναυσο – είναι το φασματικό σχήμα που η Κίνα παίρνει σήμερα στη φαντασία του κοινού. Είναι οικεία επειδή αναδύεται σχεδόν αυτόματα μόλις αναφερθεί, με τον ίδιο τρόπο που οι τυλιγμένοι στην ομίχλη καρστικοί2 λόφοι και τα ήρεμα κανάλια του πίνακα shan shui3 μπορεί να έχουν αναδυθεί στο μυαλό προηγούμενων γενιών. Κι όμως, παρ’ όλα αυτά, μοιάζει κάπως δυσοίωνη, σαν να υπάρχει ένας τερατώδης, μετά δυσκολίας ορατός, γίγαντας που κρύβεται κάπου μέσα σ’ αυτό το αποπνικτικό νέφος, ελλοχεύοντας πάνω από τη μάζα των ανώνυμων ζωών που ανακατεύονται από κάτω.

Η πνιγμένη στο νέφος πόλη είναι το ένα μισό ενός ζευγαριού, το ταίρι του είναι οι απαστράπτουσες γραμμές των κτιρίων της πόλης που συμβολίζουν το “Κινέζικο Θαύμα”. Από κοινού ορίζουν όχι μόνο έναν συγκεκριμένο εθνικό χαρακτήρα αλλά μια πλανητική κρίση και τα πολλά φαντάσματα που επιστρέφουν για να στοιχειώσουν τον κόσμο σε μια εποχή άνευ προηγουμένου πολυτέλειας και απίστευτης κατάρρευσης. Παρ’ όλα αυτά, κατά κάποιο τρόπο, η εικόνα είναι επίσης συνεπής με κλασσικά θέματα. Στη διάρκεια της με βουδιστικές κλίσεις Δυναστείας Tang, θεωρούμενης επίσης ως του χρυσού αιώνα της κινέζικης ποίησης, υπήρχε ένα παρόμοιο ζευγάρωμα που συμβόλιζε τόσο την τεράστια ισχύ της δυναστείας όσο και την κρίση που οικοδομούνταν στην καρδιά της. Όμως, αντί της μαύρης αιθαλομίχλης και των γυαλιστερών πόλεων, οι ποιητές απεικόνιζαν μια πολιτισμική μάχη ανάμεσα στην “κόκκινη σκόνη” (hongchen, 红尘) και τα ψυχρά, ειδυλλιακά βουνά, χρωματισμένα μπλε ή πράσινα. Τα αστικά, θνητά και βαρβαρικά σημειώνονταν με κόκκινα και κίτρινα, σε εικόνες που έφερναν στον νου ταυτόχρονα τη σκόνη που σηκωνόταν από την κυκλοφορία στους χωρίς λιθόστρωτο δρόμους στις σφύζουσες από κόσμο πόλεις και τις στροβιλιζόμενες αμμοθύελλες των ερημικών συνόρων, αξιοσημείωτα γνωρίσματα και τα δυο μιας δυναστείας που είδε μια χωρίς προηγούμενο αστικοποίηση (η οποία δημιούργησε μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις της εποχής εκείνης) και ραγδαία αυτοκρατορική επέκταση προς τα δυτικά κατά μήκος των δρόμων του μεταξιού που διέσχιζαν την έρημο της Κεντρικής Ασίας. Την ίδια στιγμή, το εύρος του όρου hongchen διευρύνθηκε. Μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει μικρές, φευγαλέες στιγμές λαγνείας ή την επέκταση της αυτοκρατορικής πολυτέλειας στο απόγειο της δυναστείας. Στην μέγιστη επέκτασή της, οι λέξεις απέκτησαν ένα κοσμολογικό χαρακτήρα, συμβολίζοντας τον εφήμερο κόσμο των θνητών.

Η αντίθετη σ’ αυτήν εικόνα, ήταν μια εικόνα μακρινών ψυχρών βουνών και οι ερημίτες αξιωματούχοι που τα κατοικούσαν. Αυτά ήταν, άλλωστε, ποιήματα συχνά γραμμένα από εύπορους “ερημίτες” που δεν ήταν πραγματικά ερημίτες, ζώντας σε μια “ερημιά” που με πολύ δυσκολία ήταν ερημιά, ενώ η ίδια η ποίηση ήταν μια αναψυχή της άρχουσας τάξης και ένας τρόπος εξασφάλισης αυτοκρατορικής αναγνώρισης4. Η επίκληση αγροτικών καλυβιών κρυμμένων στα πυκνά ορεινά πευκοδάση ήταν ένας τρόπος να δωθεί έμφαση στην καθαρή ματιά και την ηθική αγνότητα των ίδιων των ποιητών – ουσιώδη χαρακτηριστικά για επίδοξους συμβούλους. Παρόμοια, μπορούμε να φανταστούμε τους δημοσιογράφους του σήμερα κουρνιαγμένους σε κάποιο γραφείο στον απαστράπτοντα ορίζοντα της Σανγκάης, γράφοντας την πιο πρόσφατη ιστορία για το πόσο αχανής είναι η αιθαλομίχλη που μπορεί να φτάσει στον ωκεανό και να αγγίξει τις όχθες της Βόρειας Αμερικής. Όμως, η ίδια η πόλωση τέτοιων αντιδιαμετρικών ζευγών συχνά συσκοτίζει την αλήθεια που βρίσκεται πέρα από τις δύο διαστάσεις τους.

Μόνο οι πιο επιδέξιοι ποιητές μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους πόλους για να “τριγωνοποιήσουν” αυτόν τον κόσμο πέρα από το καθαρά συμβολικό – και συχνά μόνο αφότου η τεράστια τραγωδία είχε αρχίσει ήδη να ξεσπά. Ο Du Mu5 (杜牧), που γεννήθηκε στον τελευταίο αιώνα της παρακμής της δυναστείας των Tang, προσφέρει ένα ζοφερό παράδειγμα. Ολόκληρη η ζωή του ήταν στη διάρκεια μιας αυτοκρατορίας που είχε πληγεί τρομερά από μια εξέγερση του An Lushan, αλλά δεν έχει ακόμα περάσει στην τελική κατάρρευση. Αντίθετα, ο αιώνας εκείνος ήταν ένας αιώνας αργής, επίμονης κρίσης – ένας κόσμος που είχε ήδη τελειώσει, στην οποία καθένας έμοιαζε να ξέρει ότι τα πράγματα είχαν τελειώσει και ότι η δόξα της αυτοκρατορίας δεν θα μπορούσε να ανακτηθεί, αλλά ήταν ανίκανος να φανταστεί οποιονδήποτε άλλο κόσμο που θα μπορούσε να έρθει. Αντίθετα, ολόκληρη η κουλτούρα ήταν μια κουλτούρα που είχε τα μάτια της στραμμένα πίσω, απολαμβάνοντας μια πολυτέλεια που ακόμα και τότε σάπιζε αργά, κινούμενη προς τα μπρος μόνο από την αδράνεια του imperium που συμβιβάζεται με τον θάνατό του. Το ποίημα “Passing by Huaqing Palace” του Du Mu συλλαμβάνει το αίσθημα με μια τριάδα μουσικών τετράστιχων6:

I

Από το Chang’an7 κοιτώντας πίσω προς τα κεντημένα στενά της πόλης

οι πολλές πύλες στη βουνοκορφή ανοίγουν μία-μία

Ένας καβαλλάρης σηκώνει κόκκινη σκόνη και η παλλακίδα χαμογελά

Κανένας άλλος δεν ξέρει ότι έρχεται για να της φέρει λίτσι8

 

II

Στο Xinfeng9, κίτρινη σκόνη σηκώνεται μέσα από τα πράσινα δέντρα

Αρκετοί καβαλλάρηδες έχουν γυρίσει από την αναζήτησή τους στο Yuyang

Το τραγούδι “Φορεσιά από ουράνια τόξα και φτερά” ακούγεται σε χίλες κορυφές

Μέχρι που τα πόδια που χορεύουν κάνουν κομμάτια την κεντρική πεδιάδα

 

III

Η μουσική και το τραγούδι έχουν αφήσει κάθε έθνος μεθυσμένο με ειρήνη

Το παλάτι που ορθώνεται σκίζει στα δυο το φως του φεγγαριού

Ο Lushan χορεύει σε έναν παράτολμο ρυθμό που χτυπάει ανάμεσα στα σύννεφα

Ο άνεμος φτάνει κάτω στις διαδοχικές κορυφές μεταφέροντας τον ήχο του γέλιου

 

Κάθε τετράστιχο απαιτεί μια μικρή μετάφραση στο συγκείμενο. Συνολικά το ποίημα κοιτάζει πίσω στη δυναστεία στην αυγή της εξέγερσης, υπό την βασιλεία του Αυτοκράτορα Xuanzong. Επρόκειτο για μια αυτοκρατορία στο απόγειο της παρακμής της, που απολάμβανε μια πολιτισμική αναγέννηση, καθοδηγούνη από μια ακμάζουσα μητρόπολη, με ένα σφύζον εμπόριο σε μια αχανή γεωγραφική έκταση. Παρά την οικιστική κρίση, η κοινωνία αποκοιμιζόταν στη γαλήνη. Ο Du Mu ξεκινά με ένα σύμβολο αυτοκρατορικής παρακμής: η ευνοούμενη παλλακίδα του αυτοκράτορα Xuanzong, η Yang Yuhuan, είχε λιγούρα για λίτσι, που δεν μπορούσε να ευδοκιμήσει στον άνυδρο Βορρά. Έτσι, ο Xuanzong κινητοποίησε πολύ κόσμο για να δημιουργήσει ένα δίκτυο με τους πιο γρήγορους καβαλλάρηδες για να μαζέψουν λίτσι από τον μακρινό νότο και να το μεταφέρουν στην Chang’an, την αυτοκρατορική πρωτεύουσα, πριν τα φρούτα καταστραφούν. Η ίδια η πόλη χαρακτηρίζεται ως στοιβαγμένη10 (堆) και διακοσμημένη (绣), αλλά η κόκκινη σκόνη που σηκώθηκε από τους καβαλλάρηδες παίρνει έναν δυσοίωνο χαρακτήρα, σηματοδοτώντας κάτι πέρα από το απλό πολύβουο της μητρόπολης στο αποκορύφωμα της δόξας της.

Το επόμενο τετράστιχο δίνει έμφαση σ’ αυτή την υποψία, καθώς ένα άλλο ζευγάρι καβαλλάρηδων περιγράφεται να σηκώνει σκόνη επιστρέφοντας από το Yuyang, την επικράτεια του An Lushan11 και την τοποθεσία που σύντομα θα ήταν το επίκεντρο της εξέγερσης. Αυτοί οι καβαλλάρηδες είναι, στην πραγματικότητα, οι αυτοκρατορικοί αξιωματούχοι που στάλθηκαν από τον Xuanzong για να ελέγξουν την αφοσίωση του An Lushan. Δωροδοκημένοι από τον An, οι αξιωματούχοι γύρισαν με διαβεβαιώσεις ότι όλα ήταν ήρεμα. Έτσι ο Du Mu συνταιριάζει την επιστροφή των απεσταλμένων με το τραγούδισμα ενός δημοφιλούς τραγουδιού, πολύ γνωστού για τον ουράνιο ήχο του στους κόλπους της υψηλής κοινωνίας. Εν τω μεταξύ, το τραγούδι συνοδεύεται από μια εικόνα χορού, αλλά τώρα ακόμα πιο καθαρά δυσοίωνου: είναι ένας χορός που τραντάζει (破) την κεντρική πεδιάδα — σύμβολο της ίδιας της δυναστείας και, κυρίως, τοποθεσία των πιο βίαιων μαχών της εξέγερσης. Η καταστροφή, όμως, παραλείπεται. Το τελευταίο τετράστιχο κάνει ένα άλμα προς τα μπρος, σε μια γλυκόπικρη σειρά εικόνων, αναγνωρίσιμων μόνο από εκείνους που έχουν επιβιώσει από την καταστροφή: μια ψεύτικη ειρήνη έχει εμπεδωθεί καθώς ο An Lushan χορεύει για τον αυτοκράτορα. Ο χώρος του ποιήματος προσδιορίζεται τώρα από έντονη ανισότητα, το φεγγάρι χωρίζεται στα δύο από το παλάτι, το γέλιο της επιλήσμονος άρχουσας τάξης κατεβαίνει από τις κορυφές και τα ξύλινα τείχη της πόλης στον αναγνώστη – αντηχώντας μπροστά στον χρόνο στον ίδιο τον Du Mu, που ζει στα συντρίμμια αυτού του κόσμου που έχει τελειώσει.

Το ποίημα, συνεπώς, ξεπερνά το παραδοσιακό ζευγάρωμα της κόκκινης σκόνης και των μεγαλόπρεπων, στολισμένων από τα σύννεφα βουνών, τόσο συνηθισμένου στην χρυσή εποχή πριν από την εξέγερση. Αντίθετα, ο Du Mu χρησιμοποιεί αυτές τις έντονες αντιθέσεις για να εντοπίσει12 την καταστροφή που ελλοχεύει πίσω από την σκόνη και τα σύννεφα – έστω κι αν το πραγματικό εύρος της [της καταστροφής] είναι τόσο ασύλληπτο από την δική του θέση (σε μια δυναστεία που έχει καταρρεύσει αλλά δεν έχει ακόμα τελειώσει) και μπορεί να επικοινωνηθεί μόνο μέσω της παράλειψης. Κάτι από αυτήν παραμένει στον σύγχρονο πολλαπλασιασμό της αιθαλομίχλης και του ορίζοντα της πόλης. Ο εναλλάξ εκστατικός και αποκαλυπτικός τόνος τέτοιων εικόνων καμουφλάρει την πραγματικότητα κάτω από μια υπεραπλουστευμένη πολικότητα, ακόμα κι όταν αυτή η πολικότητα μοιάζει να σηματοδοτεί την κρίση και την ανισότητα της δικής μας εποχής. Από τη μια πλευρά, αυτές οι εικόνες λειτουργούν σαν ένα οριενταλιστικό φάντασμα, παρόμοιο με το κυβερνοπάνκ Τόκυο των προηγούμενων δεκαετιών αλλά επαναεικονιζόμενο, τώρα, στο πλαίσιο μιας αποκαλυπτικής κλματικής αλλαγής. Από την άλλη, η σταθερή αναπαραγωγή σχεδόν ταυτόσημων εικόνων καλύπτει τον κόσμο που στην πραγματικότητα τελειώνει με ένα θέαμα του ίδιου του χαμού του – όχι μόνο είναι πιο εύκολο να φανταστεί κανείς το τέλος του κόσμου από το τέλος του καπιταλισμού, αλλά η ατέλειωτη πλημμύρα αποκαλυπτικών φαντασιών συχνά συσκοτίζει τους βαθιά πεζούς μηχανισμούς της παρακμής. Και, όπως το ποίημα του Du Mu, η εικόνα περιέχει ένα περίεργο είδος άπειρης παλινδρόμησης. Η σκόνη που σηκώνεται από τους καβαλλάρηδες και τα σύννεφα που περιπλέκουν τη φιγούρα του An Lushan που χορεύει είναι, αμφότερα, με τον δικό τους τρόπο το καθένα, το φάντασμα της επερχόμενης εξέγερσης. Παρόμοια, ο τερατώδης γίγαντας που κρύβεται από την αιθαλομίχλη είναι, στην πραγματικότητα, η ίδια η αιθαλομίχλη: ένα αδιάστατο, συγκεκριμένο κενό, που καταναλώνει ακόμα και την εικόνα και, συνεπώς, κρύβει την πραγματικότητα στην πρώτη ματιά.

Το Φασματικό και το Υλικό

Προσφέρουμε μια απλή υπόθεση: ότι η ίδια η πολικότητα της σύγχρονης Κίνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εντοπίσουμε, όσο μακριά κι αν είναι, ένα μονοπάτι που οδηγεί σε έναν κόσμο πέρα από τη μαύρη αιθαλομίχλη, την κόκκινη σκόνη και το κρύο, τις απαστράπτουσες πόλεις αυτού εδώ του κόσμου. Αυτό συμβαίνει γιατί η Κίνα, και τα πολλά ερωτήματα που θέτει, παίζουν έναν αντιφατικό ρόλο τόσο για την κυρίαρχη ιδεολογία του “δεν υπάρχει εναλλακτική”-καπιταλισμού όσο και για τις προοπτικές μιας κομμουνιστικής αντίθεσης στον κόσμο όπως υπάρχει αυτή τη στιγμή. Προς το παρόν, όλες οι προσπάθειες να εστιάσουμε στο “Κινεζικό Ζήτημα” τείνουν σε ένα είδος μη τελεσίδικης ομίχλης. Ούτε οι αυτεπάγγελτοι μαρξιστές ούτε οι σχολιαστές του συρμού μοιάζουν ικανοί να καταλήξουν σε οποιαδήποτε ανάλυση ούτε για το τι είναι ακριβώς η Κίνα. Το αποτέλεσμα είναι ένας ατέρμονος πολλαπλασιασμός συχνά χιουμοριστικών οξύμωρων και αντιστροφής ρόλων. Η Wall Street Journal διαλέγει τα θεωρητικά απομεινάρια των Μπουχάριν, Λένιν και CLR James13, ανακηρύσσοντας την κινεζική οικονομία μια ποικιλία “κρατικού καπιταλισμού”14. Στο μεταξύ, ακόμα και μαρξιστές με, κατά τα άλλα, διαίσθηση, αποδέχονται στα γρήγορα είτε το θετικό αφήγημα του κινεζικού κράτους για την ίδια την “win-win” ηγεμονική του επέκταση είτε την δεινή εικόνα που ζωγραφίζουν τα γεράκια των ΗΠΑ, τα οποία οραματίζονται την ανάδυση ενός νέου Ψυχρού Πολέμου15. Τέτοιες αναλύσεις αντιστρέφονται και αναδιπλώνονται μεταξύ τους τάχιστα μέχρι να αναχθούν σε αδιευκρίνιστα σχήματα κρυμμένα στον καπνό των κοινοτοπιών και των καλά διαλεγμένων επενδυτικών αριθμών.

Όμως, αυτό δημιουργεί επίσης ένα είδος αναλυτικού ανοίγματος: το κινεζικό ζήτημα, αν προσεγγιστεί έξω από τα όρια της ιδεολογίας ή της ορθοδοξίας, με μια αυστηρά μαρξιστική μέθοδο που επιδιώκει να καταλάβει τους βασικούς νόμους κίνησης του κόσμου όπως αυτός υπάρχει, προσφέρει ένα χωρίς προηγούμενο παράθυρο στο μέλλον αυτού του κόσμου, τον οποίο ονομάζουμε υλική κοινότητα του κεφαλαίου16. Στο κεντρικό άρθρο του παρόντος τεύχους, η “κόκκινη σκόνη” αλλάζει χρήση από την κλασσική της προέλευση για να περιγράψει αυτή την υλική κοινότητα, μια ταιριαστή περιγραφή για τον τρόπο παραγωγής στο οποίο οτιδήποτε στέρεο λιώνει σε αέρα. Αλλά αυτό που λιώνει σε αέρα δεν εξαφανίζεται πραγματικά· αντίθετα, συσσωρεύεται στην κρίση, σε σκουριασμένες ζώνες17 μουμιοποιημένης εργασίας, σε αναβράζουσες ταραχές και ανατραπέντα καθεστώτα. Η δυσοίνωνη αιθαλομίχλη που εγκλείει αυτές τις πόλεις είναι, λοιπόν, ένα είδος ζωντανής απεικόνισης της ίδιας της μετάβασης, σαν να πρόκειται για την ίδια τη φασματική μορφή του κεφαλαίου που ανοίγει λεηλατώντας τον δρόμο του στην επιφάνεια μιας κούφιας γης. Αν τα επίπεδα του νέφους στο Πεκίνο μειώνονται επιτέλους, αυτό απλά σημαίνει ότι αυτή η χωρίς σχήμα τερατωδία έχει κατέβει αλλού: τώρα στο Ανόι, τώρα στην Ντάκα, τώρα στο Ντας ες Σαλάμ και το Λάγκος. Η εικόνα της πνιγμένης από το νέφος πόλης, λοιπόν, σηματοδοτεί την επέκταση της υλικής κοινότητας και συμβολίζει τον τρόπο που αυτή η επέκταση, και οι σχέσεις παραγωγής που την κινούν, συσκοτίζονται από τις πραγματικές αφαιρέσεις που οι ίδιες γεννούν18.

Το βασικό, καθοριστικό γνώρισμα της υπαγωγής στην υλική κοινότητα του κεφαλαίου είναι η καθυπόταξη της παραγωγής και όλων των συνακόλουθων χαρακτηριστικών της ζωής στις πρωταρχικές απαιτήσεις τέτοιων πραγματικών αφαιρέσεων. Μεταξύ των πιο σημαντικών από αυτές είναι η ανάγκη της αξίας να συσσωρεύεται συνεχώς, εννοιολογικά αποδιδόμενη ως η “κοινή λογική” ότι η οικονομική ανάπτυξη πρέπει να αυξάνεται διαρκώς και ότι οποιαδήποτε παύση ή πτώση στους ρυθμούς ανάπτυξης θα προκαλέσει μια οικονομική και κοινωνική κρίση μαζικών διαστάσεων. Αυτή δεν είναι απλά μια πεποίθηση που έχει ο κόσμος, ούτε είναι μια δυναμική που κινείται από την “απληστία” των καταναλωτών ή των καπιταλιστών. Είναι μια πραγματική αφαίρεση επειδή ένας ολόκληρος αστερισμός υλικών δυνάμεων παράγει πραγματικά αποτελέσματα σύμφωνα με αυτή τη λογική της, άσχετα από τα συστήματα πεποιθήσεων ή την ηθική αγνότητα των ανθρώπων που στελεχώνουν τέτοια συστήματα. Η υλική κοινότητα του κεφαλαίου είναι μια “υλική” κοινότητα ακριβώς εξαιτίας αυτής της αντιστροφής μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου. Δεν είναι η ανθρώπινη κοινότητα αλλά, αντίθετα, μια κοινότητα στην οποία η λογική μηχανής του κεφαλαίου έχει αποκτήσει έναν αυτόνομο χαρακτήρα. Tο πρωταρχικό κινούν σ’ αυτή την κοινότητα δεν είναι, συνεπώς, οι μάζες των ανθρώπων, ούτε οι ηγέτες ούτε καν οι πολιτισμικοί ή θρησκευτικοί θεσμοί αλλά το εν εξελίξει κεφάλαιο. Οτιδήποτε άλλο καταλήγει σε μια απλά υλική διαμεσολάβηση για το φασματικό κύκλωμα της συσσώρευσης.

Επικράτειες

Μέσα στην αντεστραμμένη λογική αυτού του συστήματος, η αιθαλομίχλη μοιάζει να χτίζει αρκετά κυριολεκτικά αυτή την πόλη. Η κίνησή της πάνω στην επιφάνεια της γης καθορίζει τις καινούριες τοποθεσίες βιομηχανικής ισχύος, με τις μάζες των ανθρώπων που συνωστίζονται κάτω από αυτήν εμφανίζονται τώρα ως κάτι ελάχιστα περισσότερο από αποφύσεις του κεφαλαίου. Παρά την πραγματικότητά του, όμως, το φασματικό σχήμα του κεφαλαίου εξακολουθεί να είναι μια αφαίρεση – και αφαιρείται από την δραστηριότητα ανθρώπινων όντων. Παρ’ όλο που ο ωκεανός της ανθρωπότητας κάτω από την αιθαλομίχλη ίσως μοιάζει σαν μια επέκτασή της, τότε, το φάσμα του κεφαλαίου στην πραγματικότητα γαντζώνεται στους ανθρώπους σαν ένα παράσιτο, και η εργασία λειτουργεί όχι ως το φυσικό του άκρο αλλά, αντίθετα, ως ένα κακοταιριασμένο προσθετικό μέλος. Το κίνητρο του κεφαλαίου είναι η εξοικειώσει την ανθρωπότητα στην κυριαρχία του, αλλά η ίδια η ανορθολογικότητα της οικονομίας διασφαλίζει ότι αυτή εξοικείωση/εξημέρωση θα είναι πάντα ελλιπής: η ανθρωπότητα θα είναι πάντα ταυτόχρονα απαιραίτητη και περιττή για τη λογική της συσσώρευσης19. Στο παρόν τεύχος προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε την μετατοπιζόμενη, φασματική ομίχλη της επεκτεινόμενης υλικής κοινότητας του κεφαλαίου και τις μάζες που είναι σε αναβρασμό εντός της.

Εστιάζοντας σ’ αυτό, ανοίγουμε το τεύχος με το άρθρο “Κόκκινη Σκόνη”, δεύτερο στη σειρά τριών άρθρων για την οικονομική ιστορία της Κίνας, επικεντρώνοντας στις λεπτομέρειες του τρόπου με τον οποίο το σοσιαλιστικό αναπτυξιακό καθεστώς κατέρρευσε και γιατί οι περιοχές, οι πληθυσμοί και οι βιομηχανικές δομές που το συνέθεταν μεταφέρθηκαν τόσο άμεσα στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Στο άρθρο αυτό διηγούμαστε όχι μόνο τις κρίσεις στο εσωτερικό, που οδήγησαν στο να καταπιεί την Κίνα η κόκκινη σκόνη του κεφαλαίου, αλλά και τις παγκόσμιες κρίσεις στο καπιταλιστικό σύστημα που έκαναν δυνατό ένα τέτοιο άνοιγμα. Το ένα δεν μπορεί να γίνει κατανοητό χωρίς το άλλο, και κανένα δεν μπορεί να αποτυπωθεί σωστά χωρίς μια ολοκληρωμένη αντίληψη των βασικών νόμων κίνησης του καπιταλισμού και των τρόπων με τους οποίους αυτοί επαναδιαμορφώνουν τις περιοχές ώστε να ταιριάζουν στη συσσώρευση της αξίας20.

Αυτή η εδαφική διάσταση είναι ένα κεντρικό θέμα σ’ ολόκληρο το τεύχος. Πώς καταλαβαίνουμε τον ρόλο των συνόρων, των εθνών και των κρατών που τα επιτηρούν όταν το κεφάλαιο έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε να περικλείει ολόκληρο τον κόσμο; Δεν υπάρχει πλέον ένα “εκτός” του συστήματος και συνεπώς ούτε πραγματική “περιφέρεια”, παρ’ όλα αυτά οι ιεραρχίες που επιβάλλονται από τον περίπλου του κεφαλαίου στην υδρόγειο όχι μόνο έχουν βαθύνει, αλλά και ενδιπλωθεί στον εαυτό τους. Αδιανόητα, στο παρελθόν, καθεστώτα λιτότητας, που επιφυλάσσονταν μόνο για τις αποικίες χρέους του παγκόσμιου νότου, επιβάλλονται σήμερα στην Ελλάδα, την Ισπανία και τα φτωχότερα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν υπάρχει πλέον οποιοδήποτε σύνορο να διαχωρίζει την υλική κοινότητα του κεφαλαίου από κάτι άλλο και, παρ’ όλα αυτά, τα σύνορα πολλαπλασιάζονται εντός της με έναν χωρίς προηγούμενο ρυθμό, συνοδευόμενα από νέες, ακόμα πιο περίπλοκες μορφές αποκλεισμού. Χωρίς αντίπαλο τώρα, οι ουσιώδεις νόμοι κίνησης αυτής της υλικής κοινότητας γίνονται αδιαμφισβήτητοι: το κεφάλαιο πρέπει να θέσει όρια στον εαυτό του, διαρκώς διαφοροποιούμενο, ξεπερνώντας και πέφτοντας ξανά στους κύκλους της κρίσης, πολέμου και τρόμου στους οποίους ευδοκιμεί.

Γυρνάμε λοιπόν εδώ σ’ εκείνη την παλιότερη έννοια κόκκινης σκόνης ως σηματοδοτούσας το προχωρημένο σύνορο ενός ιμπέριουμ, υπαινισσόμενη, ίσως, την κατάρρευσή του. Από τη μια πλευρά, η οικονομική μας ιστορία εξετάζει την τελευταία μεγάλη επέκταση του συνόρου της υλικής κοινότητας, μετά την οποία το καπιταλιστικό σύστημα πραγματικά εμπερικλείει την τεράστια πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού. Από την άλλη, προσφέρουμε δυο “παράθυρα” στις σύγχρονες συνοριακές περιοχές της Κίνας, κάθε μια γραμμένη από φίλους του πρότζεκτ μας: το ένα, “Eternal Enemies” από τον J. Frank Parnell, προσφέρει μια λεπτομερή ιστορία του αντικινεζικού αισθήματος στο γειτονικό Βιετνάμ. Οι μεταβαλλόμενες αντιλήψεις για την Κίνα έχουν τα ίχνη τους σε αρχαίες αφετηρίες, μέσα από πολέμους και επαναστάσεις του εικοστού αιώνα, για να καταλήξουν στη δίνη των συγκρούσεων της σύγχρονης εποχής σε βιομηχανικές περιοχές του Βιετνάμ και κατά μήκος της Νότιας θάλασσας της Κίνας που επιβοηθούνται από θεωρίες συνομωσίας στο διαδίκτυο. Το άλλο, “Spirit Breaking”, από τον Adam Hunerven, προσφέρει μια από τις πιο προσεκτικές απεικονίσεις της ζωής των Ουιγούρων21 στην Xinjiang, δίνοντας με λεπτομέρειες τις βάρβαρες τακτικές του κράτους σε αυτό που μπορεί να περιγραφεί μόνο ως ένα καθεστώς απαρτχάιντ, κατοχής και εποικισμού στην κινεζική Κεντρική Ασία. Η έμφαση εδώ δίνεται στην αφήγηση των τρόπων με τους οποίους το κράτος έχει επεκτείνει την πρόσβασή του/its reach στην καθημερινή ζωή, προσπαθώντας να επαναδιαμορφώσει την ουσία των τοπικών τρόπων ζωής και να “σπάσει το πνεύμα” του πληθυσμού. Ο συνδυασμός αυτών των δύο άρθρων προσφέρει μια ενδιαφέρουσα αντίστιξη/αντίθεση, το ένα απεικονίζοντας τις αντιλήψεις για το κινεζικό κράτος σε ένα έθνος διαχωρισμένο από την Κίνα αλλά με μια ουσιαστική κοινή πολιτισμική γενεαλογία, και το άλλο απεικονίζοντας την συστηματική καταπίεση της ζωής εντός των συνόρων της Κίνας δικαιλογούμενης με όρους μιας εθνικής συνέχειας και στοχοποιώντας έναν πληθυσμό με χαρακτηριστικά μη-κινεζική πολιτισμική παράδοση.

Τέλος, κολυμπάμε πίσω στη μαύρη αιθαλομίχλη την ίδια σε μια προσπάθεια να αισθανθούμε το σχήμα του καπιταλισμού και της κρίσης στον πυρήνα της Κίνας σήμερα. Στο παρόν τεύχος προσφέρουμε ένα πρωτότυπο άρθρο επιπρόσθετα στην οικονομική μας ιστορία, μια πρωτότυπη συνέντευξη και μια μετάφραση. Το άρθρο μας “Picking Quarrels” βλέπει λεπτομερειακά τον μεταβαλλόμενο χαρακτήρα των αγώνων στην Κίνα, αντλώντας από τα καλλίτερα δεδομένα που είναι διαθέσιμα ώστε να προσφέρει μια επικαιροποιημένη εικόνα της ταξικής σύγκρουσης στη χώρα στα πιο πρόσφατα χρόνια. Την ίδια στιγμή, το άρθρο εστιάζει επίσης στην επικίνδυνη διαδικασία της ίδιας της συλλογής δεδομένων, λέγοντας την ιστορία των Lu Yuyu και Li Tingyu22, που φυλακίστηκαν για την αρχειοθέτηση και την ανάλυση αυτών των δεδομένων από τα οποία αντλούμε στοιχεία εδώ. Μ’ αυτόν τον τρόπο ελπίζουμε να εξισορροπήσουμε την δομική ανάλυση μεγάλης-κλίμακας με μια ανάλυση της προσωπικής πάλης που βρίσκεται πίσω από αυτούς τους αριθμούς.

Όπως με όλα τα τεύχη, προσπαθούμε επίσης να προσφέρουμε μερικές σε πρώτο πρόσωπο οπτικές για τα γεγονότα αυτά με την μορφή συνεντεύξεων και μεταφράσεων. Η συνέντευξη που περιλαμβάνουμε εδώ, “A State Adequate to the Task”, είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη και προσφέρει ουσιαστικές ιστορικές πληροφορίες που διαφωτίζουν τόσο την οικονομική ιστορία όσο και την ανάλυση της σύγχρονης ταξικής πάλης μέσα στην Κίνα. Η συνέντευξη γίνεται με τον Lao Xie, έναν Κινέζο θεωρητικό με λεπτομερή κατανόηση του μαρξισμού και ενδιαφέρον για τις αδιαμεσολάβητες ταξικές συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στην Κίνα (και τον κόσμο γενικότερα), και την ικανότητα να αποβάλλει τη στολή των νεκρών επαναστάσεων προς όφελος μιας με καθαρή ματιά ανάλυσης του παρόντος. Μιλάμε με τον Lao Xie σχετικά με την αντίληψή του για τη σύγχρονη ταξική δομή της χώρας, το πρότζεκτ της κρατικής οικοδόμησης που έχει αναλάβει η διακυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ, το φάσμα των αντιπολιτευτικών πολιτικών που είναι αυτή τη στιγμή ενεργές και τις προοπτικές του κινέζικου προλεταριάτου.

Η τελευταία μας μετάφραση, “The Awakening of Lin Xiaocao”, προσφέρει μια διαφορετική προοπτική, δίνοντας μια σε πρώτο πρόσωπο άποψη της μεγαλύτερης ακολουθίας αγώνων αυτής της δεκαετίας απεικονίζοντας επίσης τα εγγενή όρια της πολιτικής του “εργατικού κινήματος” στην Κίνα σήμερα. Με την ικανότητά της ως μιας απεργιακής αφήγησης, η ανάλυση είναι απαράμιλλη στην λεπτομερειακότητά της και έχει ασκήσει σε κάποιο βαθμό επιρροή μέσω της διάδοσής της σε διάφορους οργανωτικούς κύκλους στις εργοστασιακές περιοχές της Κίνας. Αντιπροσωπεύει, λοιπόν, τόσο μια ανάλυση επί τόπου όσο και ένα παράδειγμα του τύπου ανάλυσης που προάγεται από τους εργάτες ακτιβιστές της χώρας. Περιλαμβάνουμε και τον δικό μας πρόλογο στο κομμάτι αυτό, σχετίζοντας το περιεχόμενό του με τη δική μας ανάλυση του γεγονότος που περιγράφεται, και των ευρύτερων ζητημάτων που εξετάζονται και στο προηγούμενο άρθρου και την συνέντευξη.

Λαμβάνοντάς τα από κοινού, τα τρία αυτά άρθρα προσφέρουν ένα παράθυρο σε ένα δεύτερο είδος συνόρου: του πιθανού συνόρου ανάμεσα σ’ αυτόν τον κόσμο και σε οτιδήποτε ακολουθεί. Όπως και ο Du Mu, υπάρχουμε σε μια εποχή επεκτεινόμενης, μακρόσυρτης καταστροφής, γεννημένης πολύ μετά την αρχή της κρίσης αλλά δεν είμαστε ακόμα βέβαιοι για την τελική της έκβαση. Και όπως ο ποιητής, η δουλειά μας αποπειράται να δώσει σάρκα στις δικές μας υποψίες για το επερχόμενο τέλος της αυτοκρατορίας. Αναγνωρίζουμε, όμως, επίσης ότι το άκρο της αυτοκρατορίας μπορεί, στιγμιαία, να φωτιστεί καλλίτερα μέσα από την παράλειψη. Στα γραπτά μας, λοιπόν, αποπειρόμαστε όχι τόσο να κάνουμε σκληρές – και αναπόφευκτα λανθεασμένες – προβλέψεις για το άμεσο μέλλον αλλά, αντίθετα, να συλλάβουμε τον τόνο του παρόντος και να σκιαγραφήσουμε τα δομικά όρια που αυτή η στιγμή θέτει στην ιστορική αλληλουχία/cascade. Γιατί οποιαδήποτε σταθερή ημερομηνία μπει σε μια τεράστια αλληλουχία κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάρρευσης είναι απλά μια ακαδημαϊκή προσπάθεια να συμπιεστούν δεκαετίες φθοράς σε μια και μόνο χρονιά. Η αλήθεια είναι ότι δεν ακούμε ακόμα τους ήχους του επερχόμενου πολέμου, απλά μια ασαφή ηχώ του δυναμικού του κρυμμένου στον παράτολμο ρυθμό της μουσικής που κατεβαίνει από το παλάτι, και στον εξεγερτικό/riotous χορό μιας εποχής μεθυσμένης με ειρήνη. Αλλά βλέπουμε, επίσης, και τις ρωγμές που ανοίγουν κάτω από αυτά τα πόδια που χορεύουν, καθώς η γη αρχίζει να γκρεμίζεται.

1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: http://chuangcn.org/journal/two/editorial.

2 Στμ. Ο όρος καρστικός (που προέρχεται από τη γερμανική karst που με τη σειρά της προέρχεται από το όνομα της περιοχής Kras στη Σλοβενία) χρησιμοποιείται στη γεωλογία και αναφέρεται στη διάβρωση και αποσάθρωση πετρωμάτων από το νερό. Για παράδειγμα, καρστικοί σχηματισμοί είναι τα σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

3 Στμ. Shan shui (κυριολεκτικά: “βουνό-νερό”) αναφέρεται σε ένα στυλ παραδοσιακής κινεζικής ζωγραφικής που περιλαμβάνει ένα σκηνικό ή φυσικό τοπίο με τη χρήση βούρτσας και μελάνης αντί των μέσων πιο συμβατικών πινάκων. Βουνά, ποτάμια και συχνά καταρράκτες κυριαρχούν σ’ αυτή την μορφή τέχνης η οποία επηρέασε και το ομώνυμο είδος ποίησης Shanshui, ή “ποίησης τοπίου”.

4 Για περισσότερα σχετικά με την ακριβή φύση της ερημιτικής παράδοσης στην κινεζική λογοτεχνία, δείτε την Εισαγωγή στο άρθρο μας Red Dust, που περιλαμβάνεται στο παρόν τεύχος.

5 Στμ. Du Mu, κορυφαίος Κινέζος ποιητής στα τέλη της δυναστείας Tang. Είναι περισσότερο γνωστός για τα λυρικά και ρομαντικά τετράστιχά του.

6 Δεν έχουμε υπόψιν μια συνεπή, ποιοτική μετάφραση αυτού του ποιήματος στα Αγγλικά. Ως εκ τούτου η μετάφραση που ακολουθεί [στμ. Στα Αγγλικά] είναι δική μας (αν και πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είμαστε επαγγελματίες στη μετάφραση αρχαίας κινεζικής ποίησης). Θα πρέπει να ληφθεί ως ένα τυχαίο κολλάζ από άμεσες μεταφράσεις και υπάρχοντα αποσπάσματα και δεν είναι σχεδιασμένη ως μια προσπάθεια να συλληφθούν οι αρχικές (μη μεταφράσιμες, πιστεύουμε) λυρικές ποιότητες των τετράστιχων, αλλά αντίθετα ως μια προσπάθεια να δωθεί έμφαση στον γλυκόπικρο τόνο που υποτείνει το νόημα του κομματιού.

7 Στμ. Chang’an: αρχαία πρωτεύσουσα περισσότερων από δέκα δυναστειών στην κινεζική ιστορία, γνωστή σήμερα ως Xi’an. Το όνομα Chang’an σημαίνει “Αιώνια Ειρήνη” στα κλασσικά κινεζικά καθώς χρησιμοποιούνταν επανηλειμμένα από νέους Κινέζους ηγεμόνες. Μετονομάστηκε προσωρινά σε “Σταθερή Ειρήνη” στη διάρκεια της σύντομης δυναστείας Xin. Στην εποχή της δυναστείας των Μινγκ, μια καινούρια οχυρωμένη πόλη με το όνομα Xi’an, που σημαίνει “Δυτική Ειρήνη”, χτίστηκε στη θέση της παλιάς πόλης, όνομα το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα.

8 Στμ. Στα αγγλικά: lychee, τροπικό δέντρο που φυτρώνει στις επαρχίες Guangdong και Fujian της νοτιοανατολικής Κίνας.

9 Στμ. Πόλη της σημερινής Ταϊβάν.

10 Στμ. Στο αγγλικό κείμενο: heaping.

11 Στμ. An Lushan, Κινέζος στρατηγός της εποχής της δυναστείας Τανγκ γνωστός κυρίως ως υποκινητής της ομώνυμης εξέγερσης. Με καταγωγή από την Σογδιανή και την φυλή των Göktürk, αναρριχήθηκε στην στρατιωτική προβολή υπερασπιζόμενος τα νοτιοανατολικά σύνορα της δυναστείας Tang από τους Khitans και άλλες απειλές. Προσκλήθηκε αρκετές φορές στην Chang’an, την πρωτεύουσα της δυναστείας, και κατάφερε να αποκτήσει την εύνοια του καγκελάριου Li Linfu και του Αυτοκράτορα Xuanzong. Αυτό του επέτρεψε να συγκεντρώσει σημαντική στρατιωτική ισχύ στην νοτιοανατολική Κίνα. Μετά τον θάνατο του Li Linfu, η αντιπαλότητά του με τον στρατηγό Geshu Han και τον καγκελάριο Yang Guozhong δημιούργησε στρατιωτικές εντάσεις μέσα στην αυτοκρατορία. Το 755, ο An Lushan, μετά από 8 με 9 χρόνια προετοιμασίας ξεκίνηση την ομώνυμη εξέγερση, ανακηρύσσοντας τον εαυτό του σε ηγεμόνα μιας νέας δυναστείας των Yan.

12 Στμ. Στο αγγλικό κείμενο: triangulate, αποδίδουμε τον όρο ως εντοπισμό με βάση την τεχνική σημασία του ως διαδικασίας εντοπισμού μιας τοποθεσίας μέσω του σχηματισμού τργώνων προς αυτήν από γνωστά σημεία.

13 Στμ. Cyril Lionel Robert James, γνωστός και με το συγγραφικό όνομα J. R. Johnson: ιστορικός, δημοσιογράφος, σοσιαλιστής από το Τρινιντάντ, το έργο του οποίου έχει ασκήσει μεγάλη επίδραση στο θεωρητικό, κοινωνικό και ιστοριογραφικό πλαίσιο. Θεωρείται μια πρωτοπόρα και με επιρροή φωνή στη μετα-αποικιοκρατική βιβλιογραφία. Ακάματος πολιτικός ακτιβιστής, ο James είναι ο συγγραφέας του έργου Παγκόσμια Επανάσταση (1937) που εξιστορεί την ιστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς και προκάλεσε σημαντικές αντιπαραθέσεις στους τροτσκιστικούς κύκλους. Το 1938 έγραψε τα έργα Haitian Revolution και Οι Μαύροι Ιακωβίνοι. Δείτε σχετικά και το: “Μαύροι ξεβράκωτοι και φιλόδοξα ανδρείκελα” στο ιστολόγιό μας: https://inmediasres.espivblogs.net/blacksansculotes.

14 Stanley Lubman, “China’s State Capitalism: the Real World Implications,” The Wall Street Journal, 1η Μαρτίου 2012, https://blogs.wsj.com/chinarealtime/2012/03/01/chinas-state-capitalism-the-real-world-implications.

15 Έχουμε απαντήσει σε έναν αριθμό τέτοιων παρανοήσεων σ’ αυτό το τεύχος του περιοδικού, καθώς και αλλού στο ιστολόγιό μας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το άρθρο μας “Scenarios of the Coming Crisis”, 22 Ιουνίου 2016, διαθέσιμο στο: http://chuangcn.org/2016/06/scenarios-of-the-coming-crisis.

16 Ο όρος “υλική κοινότητα του κεφαλαίου” χρησιμοποιήθηκε πθο συστηματικά από τον Jacques Camatte, εκδότη του περιοδικού των αριστερών κομμουνιστών Invariance. Αρχικά μέλος του International Communist Party και ακόλουθος του Amadeo Bordiga, ηγέτη του Ιταλικού Κομμουνισικού Κόμματος στις αρχές του, ο Camatte έγραψε εκτενώς στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές αυτής του 1970 σχετικά με τα τότε πρόσφατα ανακαλυφθέντα γραπτά του Μαρξ. Λίγο αργότερα, όμως, ο Camatte ήρθε σε ρήξη με τον μαρξισμό, διατυπώνοντας μια σειρά θεωρητικών θέσεων που επηρέασαν αργότερα διάφορες αναρχο-πριμιτιβιστικές τάσεις. Για περισσότερα σχετικά με μερικές από τις αντιπαραθέσεις που προέκυψαν από την ευρωπαϊκή υπεραριστερά, δείτε το Endnotes, τεύχος 1. Για μια επισκόπηση του έργου του Καμμάτε συγκεκριμένα, δείτε: Chamsy el-Ojeili, “’Communism…is the affirmation of a new community’: Notes on Jacques Camatte”, Capital & Class, Volume 38, Issue 2, 2014. σσ. 345 – 364.

17 Στμ. Στο πρωτότυπο rust belts, πιθανή αναφορα στην περιβόητη Red Rust Belt, την πάλαι ποτέ και τώρα παρηκμασμένη καρδιά της βαριάς βιομηχανίας των ΗΠΑ.

18 Αυτό το είδος αφαίρεσης είναι “πραγματικό” σε αντίθεση με το “ιδεατό” επειδή δεν λαμβάνει χώρα στα μυαλά των συμμετεχόντων. Παράγεται από τις ενέργειές τους – δεν είναι σε καμμιά απολύτως περίπτωση ζήτημα φαντασίας – αλλά, παρ’ όλα αυτά, παράγει ένα συνακόλουθο αποτέλεσμα αφαίρεσης, τέτοιο όπως η ικανότητα εξίσωσης μη συμμετρούμενων εμπορευμάτων με ένα καθολικό μέτρο, το χρήμα, που το ίδιο ενσωματώνει κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας αφαιρούμενο μέσω των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και την συμπλήρωση του εμπορευματικού κυκλώματος στην ανταλλαγή. Όλα αυτά προφανω γεννούν παράγωγες μορφές “εννοιολογικής αφαίρεσης”, που διαμορφώνουν την αντίληψη της οικονομικής πραγματικότητας, αλλά που είναι πλήρως εξαρτημένα και με κανέναν τρόπο αναγκαία για την συνέχιση της λειτουργίας της πραγματικής αφαίρεσης. Σήμερα υπάρχει ένα φάσμα χρήσεων του όρου “πραγματική αφαίρεση”. Με την πιο αυστηρή έννοια, όπως επιχειρηματολογήθηκε αρχικά από τον Alfred Sohn-Rethel, εφαρμόζεται μόνο στη διαδικασία ανταλλαγής. Αλλά είναι επίσης εύλογο να ισχυριστούμε ότι η ανταλλαξιμότητα δρα ως η βάση για μια ολόκληρη σειρά δευτερευόντων πραγματικών αφαιρέσεων που τελικά ριζώνονται σ’ αυτή τη διαδικασία. Είναι σ’ αυτό το δευτερεύον επίπεδο που πραγματική αφαίρεση δρα ως ένα υλικό υπόστρωμα που θέτει συνθήκες στη λογική της ιδεολογίας.

19 Στμ. Αυτή είναι η θεμελιώδης αντίφαση του κεφαλαίου, στην πραγματικότητα είναι ο πυρήνας της ανάλυσης για τους πλεονάζοντες πληθυσμούς αρκετών εκφράσεων του ρεύματος της κομμουνιστικοποίησης. Με τα λόγια του Μαρξ: “Το ίδιο το κεφάλαιο είναι η κινούμενη αντίφαση: προσπαθεί να περιορίσει τον χρόνο εργασίας στο ελάχιστο, ενώ από την άλλη μεριά τοποθετεί τον χρόνο εργασίας σαν μοναδικό μέτρο και πηγή του πλούτου”. Μαρξ, Κ. (1990α). Grundrisse, Βασικές Γραμμές της Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας, Τόμος Β’. Αθήνα: Στοχαστής, σελ. 539.

20 Στμ. Δηλαδή να γίνουν κατάλληλες ζώνες συσσώρευσης.

21 Στμ. Ουιγούροι: τουρκογενής εθνική ομάδα που ζει στην Ανατολική και Κεντρική Ασία. Σήμερα, οι Ουιγούροι ζουν κυρίως στην αυτόνομη επαρχία της Σιντσιάνγκ (Xinjiang) (αναφέρεται και ως ανατολικό Τουρκιστάν) στην Κίνα και ιδιαίτερα (σε ποσοστό 80%) στο νοτιοδυτικό τμήμα της επαρχίας, το λεκανοπέδιο Ταρίμ. Από το 2014, οι Ουιγούροι στην Σιντσιάνγκ έχουν υποστεί εκτεταμένο έλεγχο και περιορισμούς όσον αφορά τη θρησκευτική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή τους ενώ από το 2016, ένας αριθμός Ουιγούρων, που εκτιμάται πάνω από ένα εκατομμύριο, κρατούνται σε στρατόπεδα “αναμόρφωσης” στην Σιντσιάνγκ, που δημιουργήθηκαν από την κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ. Οι έγκλειστοι κρατούνται διαρκώς για ένα ελάχιστο 12 μηνών ανάλογα με την επίδοσή τους στα τεστ κινεζικής ιδεολογίας. Παρά τις διαμαρτυρίες διαφόρων οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακόμα και σήμερα 1 στους 10 Ουιγούρους πιστεύεται ότι κρατείται στα στρατόπεδα αυτά “αναμόρφωσης”.

22 Στμ. Ζευγάρι Κινέζων ακτιβιστών που για πολλά χρόνια δημοσίευαν καθημερινά στο διαδίκτυο, με τον τίτλο “No News”, στοιχεία για αγώνες και διαμαρτυρίες στην Κίνα οι οποίες ήταν αόρατες από τα καθεστωτικά μέσα. Συνελλήφθησαν τον Ιούνιο του 2016 με τις κατηγορίες της “πρόκλησης ταραχών”. Ένα χρόνο αργότερα ο Ly Yuyu καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 ετών, Το ζευγάρι βραβεύτηκε το 2016 με το βραβείο της οργάνωσης “Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα” για τη δημοσιογραφία από πολίτες.

Jan 31

Εφιάλτης στην Downing Street

του Gabriel Levy1

το κείμενο σε pdf

“Ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να γίνει πιο ακραίος καθώς τα προβλήματά του συσσωρεύονται. Τώρα έχει μια κοινοβουλευτική πλεοψηφία, αλλά τα θεμελιώδη προβλήματα με τη στρατηγική του για το Brexit – από τη σκοπιά του κεφαλαίου – εξακολουθούν να παραμένουν: ο βοράς της Ιρλανδίας η Σκωτία, η οικονομία”.

 

Μέχρι που είδα το exit poll από τις κοινοβουλευτικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο το απόγευμα της Πέμπτης, διατηρούσα μια ελπίδα ότι θα υπήρχε ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία, που είτε θα οδηγούσε τον Μπόρις Τζόνσον να “σπαρταρά” πάλι κάτω από μια πλειοψηφία της αντιπολίτευσης είτε θα οδηγούσε σε έναν συνασπισμό υπό τους Εργατικούς είτε σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας.

Δεν ήμουνα ο μόνος. Οι δημοσκοπήσεις ήταν πολύ οριακές και εκατομμύρια άνθρωποι έδιναν, τουλάχιστον, την εντύπωση ότι ήταν αναποφάσιστοι μέχρι την τελευταία στιγμή.

Αυτό δεν συνέβη. Υποστήκαμε μια ήττα. Εδώ είναι μερικές σκέψεις σχετικά μ’ αυτήν.

1. Ο ξενοφοβικός λαϊκισμός του Μπόρις Τζόνσον δούλεψε

Προφανώς υπήρχαν πολλοί λόγοι που οι ψηφοφόροι από την εργατική τάξη είτε ψήφισαν υπέρ των Τόρις είτε δεν πήγαν να ψηφίσουν Εργατικούς. Αλλά είναι εξίσου καθαρό ότι εν μέσω φόβου και απόγνωσης, που έχουν προκαλέσει τα χρόνια των πολιτικών λιτότητας, τα στάνταρ του βιωτικού επιπέδου που διαρκώς χειροτερεύουν και η ανεργία, η δαιμονοποίηση από τους Τόρις των “ξένων” (από την ηπειρωτική Ευρώπη, μετανάστες, Μουσουλμάνοι κοκ.) είχε μια απήχηση. Ας μην προσπαθήσουμε να προσποιηθούμε κάτι άλλο.

Το σύνθημα “Get Brexit Done” (“Πραγματοποιήστε το Brexit”) ήταν το τελευταίο σε μια σειρά που δεν περιλαμβάνει μόνο το “Take Back Control” (“Να πάρουμε πίσω τον έλεγχο”) αλλά και το “Lock Her Up”2 (“Κλειδώστε την”) του Ντόναλντ Τραμπ και το “Build That Wall” (“Χτίστε το Τείχος”).

Τρεις μέρες πριν τις εκλογές, ο Τζόνσον επέστρεψε στην καρδιά του μηνύματός του για το Brexit, παραπονούμενος ότι οι υπήκοοι των άλλων χωρών της ΕΕ “μεταχειρίζονται βασικά το ΗΒ σαν να είναι μέρος της δικής τους χώρας”· ότι δεν υπήρχε “απολύτως κανένας έλεγχος” πάνω σ’ αυτό το αίσχος.

Νομίζω ότι μέρος της πολιτικής επιτυχίας του Τζόνσον έγκειτο στην σύνδεση του “Get Brexit Done” με την αντίληψη ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν η “βούληση του λαού”. Φίλοι οι οποίοι ψηφοθηρούσαν υπέρ των Εργατικών έλεγαν πώς υποστηρικτές της παραμονής στην ΕΕ [Remainers] έλεγαν ότι – αν και ήταν πολύ λυπημένοι και ανησυχούσαν στην σκέψη ενός ΗΒ που εγκαταλείπει την Ευρώπη – πίστευαν ότι ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα ήταν κάπως αντιδημοκρατικό.

Αυτοί οι φίλοι ανέφεραν επίσης μια κόπωση με το “όλο πράγμα του Brexit” – αντανακλώντας, και πάλι, την επιτυχία της ισχυρής εκστρατείας της δεξιάς και των ΜΜΕ που παρουσίαζαν το Brexit σαν ένα απλό καθήκον, που ματαιωνόταν από ένα αποκρουστικό Κοινοβούλιο. “Το Κοινοβούλιο εναντίον του λαού”.

2. Ο Τζόνσον μπορεί να γίνει πιο ακραίος καθώς συσσωρεύονται τα προβλήματά του

Δεν με πείθει το επιχείρημα ότι τώρα που ο Τζόνσον έχει μια μεγάλη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο μπορεί να χαλαρώσει τους δεσμούς του με τη δεξιά πτέρυγα (European Research Group, κλπ.), και να αποκαλυφθεί ως ένα φιλελεύθερος, για-όλο-το-έθνος Τόρις.

Καταρχάς, δεν είναι ένας πολιτικός αρχών ή ιδεολογίας. Συγκρίνετέ τον με την Μάργκαρετ Θάτσερ, την τελευταίο πρωθυπουργό των Τόρυδων που μετατόπισε με θεμελιώδη τρόπο την πολιτική κατάσταση στο ΗΒ. Αυτή πίστευε σε πράγματα: την ανάγκη να συντριβούν τα συνδικάτα· τη νεοφιλελεύθερη οικονομία· ότι “δεν υπάρχει κάτι τέτοιο όπως η κοινωνία”. Αυτές οι πεποιθήσεις υποκινούσαν τις πράξεις της.

Ο Τζόνσον δεν είναι το ίδιο. Όποια φιλελεύθερα πράγματα μπορεί να είπε ως δήμαρχος του Λονδίνου, μετά την εκστρατεία του δημοψηφίσματος για το Brexit η ατζέντα του καθορίζεται από τον Dominic Cummings, το ERG και την ακροδεξιά. Στον βαθμό που έχει μια ιδεολογία, αυτή διαμορφώνεται από αυτή την Αγγλική εθνικιστική πτέρυγα του Συντηρητισμού. Και δεν είναι ότι ο Τζόνσον έχει οποιοδήποτε πρόβλημα να αγκαλιάσει αυτή την ιδεολογία: όλοι έχουμε ακούσει τις ατάκες του που φανερώνουν ρατσισμό, Ισλαμοφοβία και περιφρόνηση για την εργατική τάξη.

Επιπλέον, επειδή ο Τζόνσον έχει τώρα μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία, τα θεμελιώδη προβλήματα με την στρατηγική του για το Brexit – από τη σκοπιά του κεφαλαίου – εξακολουθούν να παραμένουν.

Πρώτον, ο βοράς της Ιρλανδίας. Η κύρια τροπολογία που εισήγαγε ο Τζόνσον στην συμφωνία για το Brexit με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα τελωνειακό σύνορο ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και το υπόλοιπο του ΗΒ, που η Τερέζα Μέι δεν αποδεχόταν. Όταν ο Τζόνσον λέει ότι δεν θα υπάρχουν έλεγχοι, λέει και πάλι ψέμματα.

Οι έξι κομητείες – όπου το τοπικό κοινοβούλιο3 είναι κλειστό εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, και στις οποίες τα φιλο-ΕΕ κόμματα πήραν σχεδόν διπλάσιες ψήφους από τους Δημοκράτες Ενωσιακούς4 την τελευταία εβδομάδα, και όπου το εμπόριο με τον νότο ανθίζει – ξεγλιστράνε από τον έλεγχο της Βρετανίας, Για όλους εμάς που είμαστε αντίθετοι με την αυτοκρατορική κληρονομιά της Βρετανίας αυτά είναι καλά νέα. Αλλά δεν έχουμε δει ακόμα πώς θα αντιμετωπίσει το κόμμα των Τόρυδων την αυξανόμενη απειλή της ιρλανδικής ενότητας.

Δεύτερον, η Σκωτία. Οι Τόρυδες κατέστησαν σαφές το Σαββατοκύριακο ότι δεν θα συναινούσαν στην απαίτηση των Σκωτσέζων εθνικιστών για ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Υποθέτοντας ότι το ΗΒ εγκαταλείπει την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου, ο λαός της Σκωτίας θα βρεθεί να κουβαλά το οικονομικό βάρος μιας πολιτικής με την οποία δεν έχουν συμφωνήσει.

Θα κινηθούν προς ένα κίνημα ανεξαρτησίας κατά το παράδειγμα της Καταλωνίας; Θα υπάρξει οργάνωση πάνω σε ταξικές γραμμές; Ο χρόνος θα δείξει. Όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, αυτό θα αποτελέσει μια μείζονα πρόκληση για την κυβέρνηση.

Τρίτον, η οικονομία. Ο Michael Gove λέει ότι θα γίνει διαπραγμάτευση για μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ μέχρι το τέλος του 2020. Α, ώστε έτσι; Μέσα σε λίγες ώρες από το εκλογικό αποτέλεσμα της Πέμπτης, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είπε ότι “μια πολύ φιλόδοξη συμφωνία” θα απαιτούσε και μια “πολύ φιλόδοξη κανονιστική σύγκλιση” – το αντίθετο από αυτό που θέλουν ο Johnson και ο Gove. Η Άγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, είπε ότι το ΗΒ θα είναι “ένας ανταγωνιστής στην πόρτα μας, τώρα που δεν είναι πλέον ενσωματωμένο στην εσωτερική αγορά”.

Καθώς ο Τζόνσον προεδρεύει σε ένα ΗΒ σε πτωτική πορεία, αντιμέτωπο με επιθετικούς καπιταλιστές ανταγωνιστές και μια οικονομία που χτυπιέται άγρια από το Brexit – και δεμένη με τα δεσμά των ίδιων των υποσχέσεών του για δαπάνες – ο ίδιος θα επιτεθεί [lash out].

Η πρόκληση είναι η οργάνωση και οικοδόμηση κινημάτων που θα μπορέσουν να αντισταθούν και να απαντήσουν αποτελεσματικά.

3. Οι αιτίες της ήττας των Εργατικών πάνε δεκαετίες πίσω

Φυσικά, οι άμεσες αιτίες της εκλογικής ήττας των Εργατικών συμπεριελάμβαναν το πολιτικό αδιέξοδο του Brexit. Ακόμα κι έτσι, η μεγάλη αποτυχία των Εργατικών, κατά την άποψή μου, δεν είναι η φετινή χρονιά αλλά η διετία 2016-2017.

Οι Εργατικοί δεν αμφισβήτησαν τη βάση του δημοψηφίσματος του Ιουνίου του 2016· δεν επέμειναν ότι είχε έναν συμβουλευτικό μόνο ρόλο· και “δεσμεύτηκαν να σεβαστούν το αποτέλεσμα” χωρίς να τονίσουν τις συνέπειες. Τον Φεβρουάριο του 2017, τα τρία τέταρτα του κοινοβουλευτικού Εργατικού Κόμματος ψήφισαν για την ενεργοποίηση του Άρθρου 505, προσυπογράφοντας έτσι πχ. την ιδέα ότι το ζήτημα των συνόρων με την Ιρλανδία θα εηαφανιζόταν ως διά μαγείας.

Οι περισσότεροι βουλευτές του Εργατικού Κόμματος συντάχθηκαν λοιπόν με τους Τόρυδες στην συνθηκολόγηση με τον μύθο του Nigel Farage ότι το δημοψήφισμα ήταν “η θέληση του λαού”. Δεν άφησαν περιθώριο στους εαυτούς τους να προτείνουν μια αντιστροφή της διαδικασίας. Η άποψή μου δεν είναι ότι οι Εργατικοί θα έπρεπε να αγνοήσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά ότι αποδεχόμενοι, καταρχάς, ότι το τόσο πολύπλοκο ζήτημα της σχέσης του ΗΒ με την Ευρώπη θα μπορούσε να λυθεί με αυτό – που, όπως έχουμε δει, δεν μπορούσε – επέτρεψαν στην σταυροφορία αυτή της “θέλησης του λαού” να αποκτήσει ορμή [gather steam].

Από τη στιγμή που οι Εργατικοί εγκλωβίστηκαν στην τρέλα του Φεύγουμε/Μένουμε, ήταν πια πολύ αργά. Έχοντας αποδεχτεί τη γελοία λογική του δημοψηφίσματος, η μόνη διέξοδος από αυτό το μπέρδεμα των Μέι/Τζόνσον που θα μπορούσαν να προτείνουν ήταν…ένα άλλο δημοψήφισμα.

Αλλά μια πολύ πιο σημαντική αιτία της ήττας των Εργατικών – η αποσύνδεση των Εργατικών από τη βάση των ψηφοφόρων τους στην εργατική τάξη και η παρακμή των οργανώσεων μέσα από τις οποίες αυτή η σύνδεση διαμεσολαβούνταν – ξεδιπλώθηκε σε πολύ μεγαλύτερες χρονικές κλίμακες.

Οι ηχηρές εκλογικές νίκες των Εργατικών το 1945 και το 1964 χτίστηκαν πάνω σε δεκαετίες οργάνωσης στους χώρους δουλειάς και στις κοινότητες. Στις περιοχές της εργατικής τάξης, το Εργατικό Κόμμα ήταν στενά συνδεδεμένο με τα συνδικάτα, συλλόγους, ενώσεις ενοικιαστών· εμπλεκόταν σε ένα ευρύ φάσμα πολιτικής και κοινοτικής δραστηριότητας.

Καθώς ο θατσερισμός επιτέθηκε άγρια στην εργατική τάξη τη δεκαετία του 1980, οι δεσμοί αυτοί εξασθένησαν, Οι σχέσεις άλλαξαν. Το εργατικό κίνημα πέρασε σε παρακμή· η σοσιαλδημοκρατία σαν μια μορφή κοινωνικού ελέγχου παρήκμασε. Στη δεκαετία του 1990, ο Μπλερισμός μετέτρεψε το Εργατικό Κόμμα σε έναν εκλογικό μηχανισμό όλο και πιο απόμακρο από αυτή τη βάση. Όπως έγραψε και ο Aditya Chakrabortty σ’ αυτό το εμβριθές άρθρο το Σαββατοκύριακο:

Παράθεση:

Ενώ οι μεγαλόσχημοι του κόμματος έβαλαν το εκτόπισμά τους, οι ανθρακωρύχοι και οι εργοστασιακοί εργάτες, οι εργάτες της χαλυβουργίας και οι εργάτες στα ναυπηγέια εξαφανίστηκαν. Μαζί τους έξαφανίστηκε και η κουλτούρα του Εργατικού Κόμματος: οι επιθετικοί επόπτες των συνδικάτων6, οι αυτοοργανωμένες ενώσεις, οι περισσότερες από τις τοπικές εφημερίδες.

 

O κυνισμός απέναντι στους πολιτικούς γενικά, και τους πολιτικούς των Εργατικών πιο συγκεκριμένα, ενισχύθηκε στις περιοχές της εργατικής τάξης που εγκαταλείφθηκαν από τον Μπλερ και οι οποίες, στη συνέχεια, λεηλατήθηκαν από την οικονομική κρίση του 2008-2009.

Πήρε χρόνο για να “περάσει” αυτή η διαδικασία στα εκλογικά αποτελέσματα. Πρώτα ήρθε η Σκωτία. Στο δημοψήφισμα του 2014 για την ανεξαρτησία, οι Εργατικοί κάλεσαν σε ψήφο υπέρ της Ένωσης. Στις γενικές εκλογές του 2015, το Εργατικό Κόμμα σαρώθηκε από τη Σκωτία: οι Σκωτσέζοι Εθνικιστές πήραν 56 έδρες, σε σύγκριση με τις έξι του 2010 – και μετατράπηκαν από τους “Tartan Tories”, που όλοι τους θεωρούσαν, σε κάποιο είδος σοσιαλδημοκρατών εθνικιστών.

Αυτή η μετατόπιση, που ήρθε πριν από το δημοψήφισμα του 2016 για το Brexit, έκανε σχεδόν αδύνατο για τους Εργατικούς να κερδίσουν μια απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.

Στον βορρά της Αγγλίας, δεν υπάρχει κόμμα που να μπορεί να εκτοπίσει τους Εργατικούς όπως έκανε το S7NP. Αυτές οι ψήφοι που πήγαν στους Τόρυδες αυτή τη φορά περιμένουν εκεί να τις διεκδικήσει κάποιος στο μέλλον.

4. Δεν έχει να κάνει με τον Jeremy Corbyn

Φίλοι που έκαναν προεκλογικό αγώνα για τους Εργατικούς – και που ήταν στο πλευρό του Corbyn εναντίον της δεξιάς πτέρυγας των Εργατικών – είπαν ότι οι ψηφοφόροι δεν πείστηκαν από αυτόν. Ο κόσμος “δεν τον είδε ως έναν ισχυρό ηγέτη”· η θέση του σχετικά με το Brexit μπέρδεψε τον κόσμο· “δεν τον εμπιστεύτηκαν”.

Για να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, ίσως αξίζει να διαχωρίσουμε τον πραγματικό Jeremy Corbyn από το τέρας “Jeremy Corbyn” που δημιούργησε η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών και τα ΜΜΕ. Ο πραγματικός Jeremy Corbyn, όπως όλοι μας, είναι πολύπλοκος: ένας αριστεριστής με αρχές, που αγωνίστηκε ενάντια στο ρεύμα για δεκαετίες, αγκαλιάζοντας σκοπούς ενάντια στον ρατσισμό και υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης πολύ πριν αυτού γίνουν δημοφιλείς και ο οποίος, επίσης, όπως και αρκετοί άλλοι από τη γενιά του, επηρεάστηκαν έντονα από τον Σταλινισμό και πιθανόν, ως αποτέλεσμα αυτού, υιοθέτησαν απόψεις πχ. σχετικά με τη Συρία τις οποίες βρίσκω απεχθείς.

Ήταν, επίσης, πάντα σε μια πολύ μικρή μειοψηφία στην κοινοβουλευτική ομάδα των Εργατικών. Τα περιθώρια ελιγμών που είχε ήταν πάντα πολύ περιορισμένα – και υποθέτω ότι: (1) η κριτική από την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών για το τι “έπρεπε να είχε κάνει” (που συνήθως σημαίνει την στροφή στη συγκεκριμένη πολιτική αυτού που ασκεί την κριτική) θα ενταθεί τώρα, και (2) μεγάλο μέρος αυτής της κριτικής θα χάσει την ουσία. Από την άλλη πλευρά, το τέρας “Jeremy Corbyn”, που δημιουργήθηκε από τη δεξιά πτέρυγα των Εργατικών και τα ΜΜΕ, έκανε τη δουλειά του, με ένα χωρίς προηγούμενο κυνήγι μαγισσών για μια μεγάλη χρονική περίοδο.

Όταν ψηφοφόροι μου είπαν ότι δεν εμπιστεύονται τον Corbyn, ή ότι δεν μπορούν να τον καταλάβουν, επρόκειτο γι’ αυτό το τέρας που μιλούσαν ή τον πραγματικό Corbyn; Το τέρας ήταν εκεί. Αλλά εκεί ήταν και ο πραγματικός Corbyn, πιστεύω, ιδιαίτερα επειδή ερμήνευε αυτό το “καινούριο είδος πολιτικής του” ως κάτι που όχι μόνο απέφευγε την προσωπική κακομεταχείριση αλλά επίσης (προφανώς) απέφευγε και τις πολλές ευθείες επιθέσεις στους Τόρυδες πολιτικούς, οι οποίοι, βέβαια, τις άξιζαν. Στην τηλεόραση φάνηκε σαν έναν ηλικιωμένος που θα έπρεπε καλλίτερα να ήταν στον “κλήρο” του, γιατί αυτό είναι μέρος αυτού που ο ίδιος ήταν.

Τι να κάνουμε, λοιπόν, τώρα; Ένα πράγμα είναι ξεδιαλέξουμε από αυτό το “καινούριο είδος πολιτικής”, που ήταν τόσο ελπιδοφόρο και έφερε, τα τελευταία πέντε χρόνια, στο Εργατικό Κόμμα τόσες χιλιάδες νέους, και κάποιους όχι τόσο νέους, ανθρώπους.

Κατά παράδοξο τρόπο, μερικά από τα πράγματα που έκαναν στα μάτια των δεξιών του Εργατικού Κόμματος τον Corbyn ένα ”παθητικό” – η άρνησή του για προεδρικού τύπου ψέμματα και προσέλκυση της προσοχής, η ικανότητά του (τόσο ασυνήθιστη μεταξύ πολιτικών) να λέει μια πρόταση σαν να την εννοεί – είναι αυτά που τον έκαναν δημοφιλή ανάμεσα στα νεαρά μέλη των Εργατικών καταρχήν. Το να είναι κανείς “εκλέξιμος” δεν είναι πάντα το ίδιο με το να κάνει αυτά που πρέπει για την οικοδόμηση ενός κινήματος. Αλλά η εμπιστοσύνη, πιστεύω, είναι κάτι διαφορετικό: ως κίνημα, δεν έχουμε τίποτα χωρίς την εμπιστοσύνη των κοινοτήτων στις οποίες ζούμε.

Ας ξανασκεφτούμε αυτό το “καινούριο είδος πολιτικής”, ας κρατήσουμε την ανθρωπιά, την σύνδεση με τα κοινωνικά κινήματα, τις ριζοσπαστικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές και ας απορρίψουμε ό,τι απέτυχε – πολλά από τα οποία, υποψιάζομαι, μπορεί να έχουν να κάνουμε περισσότερο με την κοινοβουλευτική ομάδα του Εργατικού Κόμματος συνολικά.

Αυτό, για μένα, δεν αφορά μόνο το Εργατικό Κόμμα (του οποίου δεν είμαι μέλος). Αν και οι εκλογές μπορεί να είναι σημαντικές – και αυτές οι τελευταίες είχαν την αίσθηση ότι είναι πολύ σημαντικές – είναι μόνο ένας από τους τρόπους με τους οποίους αλλάζει ο κόσμος. Η ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων, η συνένωση των δράσεων για το κλίμα με αυτές για την κοινωνική δικαιοσύνη, η διαμόρφωση του διεθνισμού στην πράξη, η ανάδυση νέων μορφών εργατικής οργάνωσης – επειδή εκείνες οι παλιές μορφές με τις οποίες οι Εργατικού συνήθιζαν να συνδέονται πρέπει να ξεπεραστούν, όχι να επαναληφθούν – όλα αυτά είναι πολύ σηματικά.

GL, 16 Δεκεμβρίου 2019

1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: https://libcom.org/news/nightmare-downing-street-16122019.

2 Στμ. Σύνθημα των οπαδών του Τραμπ κατά της Χίλαρυ Κλίντον στην εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές το 2016.

3 Στμ. Στο πρωτότυπο: devolved parliament. Devolution ονομάζεται η εκχώρηση αρμοδιοτήτων και εξουσιών από την κεντρική κυβέρνηση ενός κυρίαρχου κράτους σε ένα υπο-εθνικό επίπεδο, για παράδειγμα περιφερειακό ή τοπικό. Αυτό σημαίνει ότι οι τοπικές περιοχές αποκτούν έναν μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας χωρίς όμως την ομοσπονδιοποίηση του κράτους. Είναι ο τρόπος που στο Ηνωμένο Βασίλειο η κεντρική κυβέρνηση έχει επιλέξει για την παραχώρηση σχετικής αυτονομίας στα συνιστώντα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου πλην της Αγγλίας, δηλαδή τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία, ενώ αυτό το καθεστώς έχει θεσπιστεί και για το Λονδίνο.

4 Στμ. Democratic Unionists: Το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (Democratic Unionist Party) είναι το μεγαλύτερο πολιτικό κόμμα στη Βόρεια Ιρλανδία και μαζί με το Ενωτικό Κόμμα του Άλστερ, είναι τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της Ιρλανδίας που τάσσονται υπέρ της παραμονής της Βόρειας Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

5 Στμ. Αναφέρεται στο Άρθρο 50 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας την 1η Δεκεμβρίου του 2009 και με το οποίο εισήχθη για πρώτη φορά μια διαδικασία για την εκούσια αποχώρηση ενός κράτους-μέλους από την ΕΕ. Η κυβέρνηση του ΗΒ, υπό την Τερέζα Μέι, επικαλέστηκε το Άρθρο 50 στις 29 Μαρτίου 2017 ώστε να ξεκινήσει και τυπικά η διαδικασία του Brexit.

6 Στμ. Στο πρωτότυπο: bolshy (από το bolshevik) union stewards.

7 Στμ. SNP, Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα (Scottish National Party), εθνικιστικό, σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στη Σκωτία που υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Σκωτίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση τις πρόσφατες εκλογές του Δεκεμβρίου στο ΗΒ αποτελεί την τρίτη πολιτική δύναμη στο ΗΒ (και πρώτη στη Σκωτία) πίσω από το κόμμα των Συντηρητικών και τους Εργατικούς.