Τεχνητή νοημοσύνη και Νεοαντίδραση¹

του Shuja Haider²

Βαθιά Όνειρα του Αύριο

Η επιστημονική φαντασία μας λέει ότι μια αλλαγή σε ένα παρελθοντικό γεγονός, που προκαλείται από την παρέμβαση ενός χρονοταξιδιώτη, θα ανοίξει μια παράλληλη χρονογραμμή που οδηγεί σε ένα εναλλακτικό παρόν. Το παράδειγμα που, για κάποιο λόγο, μας έρχεται στο μυαλό είναι το Επιστροφή στο Μέλλον, Μέρος ΙΙ (Back to the Future, Part II). Μετά από μια απροσδόκητη διαταραχή στο χωροχρονικό συνεχές, ο Marty McFly επισκέπτεται έναν κόσμο στον οποίο ο Biff Tannen, ο νταής που τραμπούκιζε τον πατέρα του στο Λύκειο, έχει αλλάξει από ένας αδίστακτος μικρο-επιχειρηματίας σε μια ρέπλικα του σημερινού μας προέδρου.

Αν αποδεχτείτε την ιδέα, τότε αυξάνονται τα διακυβεύματα της τωρινής στιγμής: κάθε απόφαση οδηγεί όχι σε μια αναπόφευκτη έκβαση, αλλά σε μια πολλαπλότητα πιθανών μελλόντων. Το πέρασμα του χρόνου δεν είναι μια ιστορία που ακολουθεί το ταξίδι του ήρωα από το “κάλεσμα στην περιπέτεια” στην “επιστροφή στο σπίτι”. Είναι ένας ιστότοπςο με μια σειρά από συνδέσμους που ο καθένας οδηγεί σε μια επόμενη τέτοια σειρά συνδέσμων. Μπορεί να ξεκινήσετε διαβάζοντας το λήμμα στη Wikipedia για τις τουλίπες και τα μπισκότα graham και, ανάλογα με τις επιλογές που θα κάνετε, να βρείτε τα ξημερώματα τον εαυτό σας ως έναν ειδικό στον Jeffrey Dahmer ή στην θεωρία συνόλων των Zermelo–Fraenkel. Σε αντίθεση με τα γραμμικά μέσα της έντυπης σελίδας, ο χρόνος διακλαδίζεται σε εναλλακτικές δυνατότητες, που αντιστοιχούν σε αυτό που ο κοινωνιολόγος Ted Nelson, προβλέποντας το Διαδίκτυο δεκαετίες πριν την εφεύρεσή του, υπερμέσα (hypermedia).

Στις 23 Ιουλίου του 2010, ο Roko, ένας χρήστης του διαδικτυακού φόρουμ LessWrong, άνοιξε τυχαία μια καινούρια χρονογραμμή. Το LessWrong είναι μια κοινότητα αφιερωμένη στην προαγωγή της ορθολογικότητας, που επιβλέπεται από τον Eliezer Yudkowsky, συνιδρυτή του Ερευνητικού Ινστιτούτου Μηχανικής Νοημοσύνης (Machine Intelligence Research Institute, MIRI). Ο Yudkowsky χαρακτήρισε στο Harper’s το Σχέδιό του ως έναν “Νέο Διαφωτισμό”. Το φόρουμ είναι ένας κόμβος για την συζήτηση της Ιδιομορφίας³, ενός οράματος για το μέλλον που προβλέπει ότι η τεχνητή νοημοσύνη ταυτόχρονα θα ξεπεράσει και θα συγχνευθεί με τον ανθρώπινο νου. Ο στόχος του Yudkowsky είναι να εξασφαλίσει ότι οποιαδήποτε μελλοντική νοήμων μηχανή – μια “υπερευφυΐα” – θα ενδιαφέρεται για την ειρηνική συνύπαρξη με τους δημιουργούς της. Αντί του βίαιου μισθοφόρου του Terminator, να είναι η αλτρουιστική εκδοχή του συνδοδού στο Terminator 2.

Ο ίδιος ο Terminator εξηγεί την μανιχαϊστική⁴ του μεταλλαξιμότητα στο δεύτερο φιλμ. “Η CPU μου είναι ένας επεξεργαστής νευρωνικό-δίκτυο⁵”, λέει, “ένας υπολογιστής που μαθαίνει”. Η κατεύθυνση της πραγματικά υπάρχουσας τεχνητής νοημοσύνης έχει ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι, εφαρμόζοντας όλο και περισσότερο μια μέθοδο γνωστή ως “εκμάθηση μηχανής/machine learning”. Πρόσφατα οι New York Times αναφέρθηκαν στην εφαρμογή της μηχανικής μάθησης στην μεταφραστική τους λειτουργία, παράγοντας έτσι μια βελτίωση ουσιαστικά αλλαγής παραδείγματος που προκάλεσε μια παγκόσμια αναταραχή μεταξύ των θιασωτών της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) σε ολόκληρο τον κόσμο. Το αποτέλεσμα λέγεται ότι είναι πιο κοντά στην διαφεύγουσα γενική, χωρίς συγκεκριμένο στόχο, νοημοσύνη που οι άνθρωποι κατέχουν ακόμα και στη νηπιακή ηλικία, παρά η στοχευμένη αλγοριθμική νοημοσύνη στην οποία παραδοσιακά έχουν περιοριστεί οι μηχανές.

Αντί να προγραμματίζεται με ένα σύνολο γραμματικών κανόνων και ένα λεξικό λεξιλογίου, το καινούριο “νευρωνικό δίκτυο” της Google εξέτασε τόμους από φράσεις, προτάσεις και παραγράφους σε πολλές γλώσσες και έβγαλε τα δικά του συμπεράσματα. Όπως ένα νήπιο που μαθαίνει μια πρώτη γλώσσα, έμαθε μέσω της παρατήρησης μάλλον παρά του υπολογισμού. Φυσικά, όπως ένα παιδί, ένα πρόγραμμα χρειάζεται έναν γονιό για καθοδήγησ, και οι προγραμματιστές έπρεπε να παρατηρούν και να διορθώνουν τη συμπεριφορά του. Και όπως ένα παιδί, ένα πρόγραμμα και θα αδημονεί να ευχαριστήσει και θα είναι επιρρεπές στην ανυπακοή.

Αυτή η τάση αναδεικνύεται έντονα ανάγλυφα στο πρόγραμμα Deep Dream της Google, στο οποίο ένα νευρωνικό δίκτυο σκανάρει μια εικόνα με αναγνωρίσιμα σχέδια, προσπαθώντας να ταυτοποιήσει τα περιεχόμενά της με τον τρόπο που θα το έκανε ένας άνθρωπος. Το πρόγραμμα παράγει ενδείξεις της διαδικασίας σκέψης του υπερθέτοντας άλλες αντίστοιχες εικόνες στην αρχική. Το σύστημα αναγνώρισης εικόνας της Google, εκπαιδευμένο από τους προγραμματιστές της να αναγνωρίζει ανθρώπινα πρόσωπα και να διαφοροποιεί μεταξύ διαφόρων ειδών κατοικιδίων βλέπει παντού μάτια και σκύλους. Οι επιθυμίες, συνειδητές και ασυνείδητες, των δημιουργών της μηχανής εμπλέκονται αναπόφευκτα στην φαινομενιά αυτόνομη ανάπτυξή της.

Αν αυτοί που “χτίζουν” την τεχνολογία μεταδίδουν τις αξίες τους στα μηχανήματα, αυτό καθιστά την κουλτούρα της Silicon Valley ζήτημα με ευρύτερες συνέπειες. Η καλιφορνέζικη ιδεολογία, διάσημα ταυτοποιημένη από τους Richard Barbrook και Andy Cameron το 1995, αντιπροσώπευε μια σύνθεση φαινομενιά αντίθετων: από την μια πλευρά, ο ουτοπισμός της Νέας Αριστεράς που ενσωματώθηκε/επαναφομοιώθηκε χαρωπά από το Τρίτο Κύμα φιλελεύθερου κεντρισμού της δεκαετίας του 1990, και από την άλλη, ο ατομικισμός της Ayn Randian⁶ που οδήγησε, λιγότερο ή περισσότερο άμεσα, στην οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2000.

Αλλά στις δεκαετίες που ακολούθησαν καθώς ο καταναλωτικά προσανατολισμένος φιλελευθερισμός των Bill Gates και Steve Jobs έδωσε την θέση του στον τεχνολογικό απολυταρχισμό των Elon Musk⁷ και Peter Thiel⁸, αυτό το περίεργο θεμέλιο έστρωσε τον δρόμο για ακόμα πιο παράξενες τάσεις. Η πιο παράξενη απ’ όλες είναι γνωστή ως “νεοαντίδραση” ή, σε μια διεστραμμένη αντήχηση του οράματος του Eliezer Yudkowsky, ένας “Σκοτεινός Διαφωτισμός”. Αναδύθηκε από την ίδια χαοτική διαδικασία που έδωσε την αναρχική πολιτική κολλεκτίβα Anonymous, ένα προϊόν του συλλογικού νου [hivemind] που γεννήθηκε από τις κυβερνητικές συναθροίσεις των κοινωνικών δικτύων/μέσων. Περισσότερο από μια σχολή σκέψης, μοιάζει με ένα μιμίδιο⁹. Η γενεαλογία αυτού του νέου διανοητικού ρεύματος αντανακλάται στον καθρέφτη του πιο επικίνδυνου μιμιδίου που δημιουργήθηκε ποτέ: τον Βασιλίσκο¹⁰ του Roko¹¹.

Η Προσομοιωμένη Μετά Θάνατον Ζωή

Η αρχέγονη σούπα που οδήγησε στη γένεση του Βασιλίσκου είναι ο μετανθρωπισμός (transhumanism), ο λόγος της Ιδιομορφίας ως προσωπικής αφήγησης. Για κάποιους από τους υποστηρικτές της, μεταξύ των οποίων πιο φημισμένα ο Ray Kurzweil, εικονική μορφή της Silicon Valley, η κινητήρια επιθυμία της οικοδόμησης μηχανικής ευφυΐας είναι φαινομενικά απολίτικη. Είναι η αποστολή/θέλημα του αρχαίου τρελλού, που έχει ενσαρκωθεί με τον πιο διάσημο τρόπο στον μύθο της πηγής της νεότητας: η επιθυμία για την εξάλειψη της θνητότητας. Αν μπορούμε να φέρουμε στη ζωή μια μηχανή, τότε θα μπορούσαμε να φέρουμε πίσω στη ζωή και κάποιον που έχει πεθάνει. Αυτό θα μπορέσουμε να το πετύχουμε εισάγοντας πληροφορία γι’ αυτό το πρόσωπο σε ένα πρόγραμμα, που θα έτρεχε στη συνέχεια μια προσομοίωση αυτού του προσώπου, τόσο ακριβή που δεν θα μπορούσε να διακριθεί από το πρωτότυπο. Σε αναμονή αυτού του ενδεχομένου, ο Kurzweil διατηρεί μια αποθηκευτική μονάδα γεμάτη με τα αντικείμενα του πατέρα του, τον οποίον σκοπεύει να αναστήσι τροφοδοτώντας με πληροφορία έναν υπερευφυή υπολογιστή.

Αν μπορούσε κανείς να αναπαραχθεί σε μια ακριβή ρέπλικα, συμπεριλαμβανομένων όχι απλά όλων των σωματικών χαρακτηριστικών αλλά κάθε σκέψης και ανάμνησης που έχουν φυσικά εγχαραχθεί στον εγκέφαλό του, θα ήταν αυτή η ρέπλικα αυτό το άτομο; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τόσο τους φιλοσόφους όσο και τους επιστήμονες αλλά όχι τον Ray Kurzweil. “Θα ήταν περισσότερο σαν τον πατέρα μου απ’ ό,τι θα ήταν ο ίδιος ο πατέρας μου αν ζούσε”, είπε στο ABC News.

Περιορίζοντας/hedging τα στοιχήματά του, ο ίδιος ο Kurzweil απομακρύνει την απειλή της “λήξης” παίρνοντας εκατοντάδες συμπληρωμάτων διατροφής τη μέρα και ενέσεις βιταμινών. Για να τα καταφέρει μέχρι το έτοις που προβλέπει ότι θα λάβει χώρα η Ιδιομορφία, θα πρέπει να ζήσει μέχρι το 2045, όταν θα είναι 97 ετών. Ο Kurzweil είναι αμφιλεγόνενη μορφή ακόμα και μεταξύ αυτών που μοιράζονται την προοπτική του, αλλά το ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος είναι μια ευρέως διαδεδομένη υπόθεση μεταξύ των υποστηρικτών της υπόθεσης της Ιδιομορφίας.

Δυστυχώς, ο Roko ανακάλυψε ένα ελάττωμα στην ανάσταση δια της υπερευφυΐας. Η ανάρτησή του έκανε την εικασία ότι από τη στιγμή που η Τεχνητή Νοημοσύνη υπάρξει, πιθανόν να αναπτύξει ένα ένστικτο επιβίωσης που θα εφαρμοστεί αναδρομικά. Θα θέλει να επισπεύσει την ίδια τη γέννησή του επιτάσσοντας (απαιτώντας) την ανθρώπινη ιστορία για να δουλέψει για την δημιουργία της. Για να το κάνει αυτό, θα θεσμίζει ένα κίνητρο για το πώς θα αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι επιστρέφοντας στη ζωή. Από όσους ξέρουν γι’ αυτό το πρόγραμμα κινήτρων – και λυπάμαι που σας λέω ότι αυτό τώρα συμπεριλαμβάνει κι εσάς – θα απαιτείται να αφιερώνουν τη ζωή τους για το χτίσιμο αυτού του υπερευφυούς υπολογιστή.

Ο Roko έδωσε το παράδειγμα του Elon Musk ως κάποιου που έχει και τους πόρους και το κίνητρο για να κάνει μια αξιοσημείωτη συνεισφορά, οπότε και θα ανταμοιφθεί δεόντως. Όσον αφορά τους υπόλοιπους από μας, αν δεν βρούμε έναν τρόπο να παρακολουθήσουμε, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας αναστήσει μέσω μιας προσομοίωσης και θα προχωρήσει στον αιώνιο βασανισμό μας.

Αυτή είναι μια απλουστευμένη εκδοχή της ανάρτησης του Roko και αν δεν καταλαβαίνετε πολλά από την Μπαεσιανή θεωρία αποφάσεων¹², φαίνεται πολύ ανόητο να ανησυχείτε. Αλλά αυτό προκάλεσε μεταξύ των ορθολογιστών του LessWrong, πανικό, οργή και “φοβερούς εφιάλτες”.

Μεταξύ Μυθοπλασίας και Τεχνολογίας

Ο Yudkowsy απάντησε στην ανάρτηση του Roko την επόμενη μέρα. “Άκουσε με προσεκτικά, ηλίθιε”, άρχισε, πριν αρχίσει να γράφει μόνο με κεφαλαία και να εκθέτει τα σφάλματα των μαθηματικών του Roko. Κατέληξε με μια παρένθεση:

Για όσους δεν έχουν ιδέα γιατί χρησιμοποιώ κεφαλαία γράμματα για κάτι που ακούγεται απλά σαν μια τυχαία τρελλή ιδέα, και ανησυχούν ότι είμαι τόσο τρελλός όσο και ο Roko, η ουσία του πράγματος είναι ότι έκανε κάτι που δυνητικά δίνει στις υπερευφυΐες ένα αυξανόμενο κίνητρο για να κάνει εξαιρετικά κακόβουλα πράγματα σε μια προσπάθεια να μας εκβιάσει.

Το όνομα “Βασιλίσκος του Roko” προέκυψε στη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, αναφορά σε ένα μυθικό πλάσμα που θα μπορούσε να σκοτώσει αν τύχαινε κανείς να το κοιτάξει. Όμως δεν ήταν αρκετά προκλητικό. Άρχισε να αναφέρεται σε αυτό ως “Babyfucker”, για να εξασφαλίσει την κατάλληλη απέχθεια/αποστροφή, συγκρίνοντάς το με το Νεκρονομικόν του Λάβκραφτ¹³, ένα βιβλίο στο φανταστικό σύμπαν του συγγραφέα τρόμου που προκαλούσε τέτοια ταραχή που οδηγούσε τους αναγνώστες του στην τρέλλα.

Αυτό που ήθελε να αναδείξει ο Yudkowsky ήταν ότι το ερέθισμα δεν θα μπορούσε να υπάρξει αν δεν το είχε αναδείξει κάποιος. Ο Roko έδωσε στην ανύπαρκτη ακόμα Τεχνητή Νοημοσύνη την ιδέα, γιατί η ανάρτησή του θα είναι τώρα διαθέσιμη στην αρχειοθήκη της πληροφορίας από την οποία [η ΑΙ] θα αντλήσει τη γνώση της. Σε ένα άλλο επίπεδο πολυπλοκότητας, λέγοντάς μας για την ιδέα, ο Roko μας ενέπλεξε στο τελεσίγραφο του Βασιλίσκου. Τώρα που ξέρουμε ότι η υπερευφυΐα μας δίνει την επιλογή ανάμεσα στην μισθωτή σκλαβιά και το αιώνιο βασανιστήριο, είμαστε αναγκασμένοι να επιλέξουμε. Είμαστε καταδικασμένοι από την επίγνωσή μας. Ο Roko μας γ@μησε για πάντα.

Όπως με όλους τους μύθους, υπάρχει ένα ηθικό δίδαγμα στον Βασιλίσκο του Roko. Αλλά αντί μιας έκφρασης ενός συστήματος αξιών, μας προσφέρει μάλλον μια θεωρία αιτίας και αποτελέσματος. Ο Michael Anissimov, πρώην διευθυντής Μέσων του MIRI, εξέφρασε αυτή την ιδέα σε μια δήλωση την οποία παραθέτει ο Ray Kurzweil στο μανιφέστο του “The Singularity Is Near”: “Ένα από τα μεγαλύτερα ελλατώματα στην κοινή αντίληψη για το μέλλον είναι ότι το μέλλον είναι κάτι που μας συμβαίνει, όχι κάτι που το δημιουργούμε”.

Ο Βασιλίσκος του Roko δεν είναι απλά μια αυτοεκλπηρούμενη προφητεία. Αντί να επηρεάζει γεγονότα προς ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, το αποτέλεσμα μάλλον παράγεται από την ίδια την πρόβλεψή του. Οι συνέπειες θολώνουν τα όρια μεταξ επιστήμης και φαντασίας. Τα αρχεία από τα οποία μια τεχνητή νοημοσύνη αντλεί δεδομένα θα περιέχει το έργο τόσο του Ray Kurzweil όσο και του Lovecraft, και πιθανόν να μην διακρίνεια ανάμεσά τους με τον τρόπο που το κάνουμε εμείς. Αντί του κόσμου του Kurzweil χωρίς θάνατο και αρρώστια, ίσως προσπαθήσει να χτίσει την R’lyeh του Λάβκραφτ, μια απεχθή θαλάσσια πόλη που υπάρχει σε ένα επίπεδο μιας μη-Ευκλείδιας γεωμετρίας¹⁴.

Δεν υπάρχει λέξη γι’ αυτήν την σχέση αιτίας και αποτελέσματος στα συνηθισμένα αγγλικά, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο φιλόσοφος Nick Land εισήγαγε έναν όρο: hyperstition, αυτό που “ισορροπεί μεταξύ φαντασίας και τεχνολογίας”. Αυτός ο νεολογισμός περιγράφει κάτι περισσότερο από μια πρόληψη, κάτι πέρα από την πεποίθηση – μια περιγραφή με θεϊκή δύναμη. Εν αρχή ην ο Κόσμος.

Τι είδους μέλλον δημιουργούμε; Τόσο ο Nick Land όσο και ο Michael Anissimov είναι ξεκάθαροι σχετικά με το όραμά τους για τον κόσμο του αύριο. Είναι αυτόκλητοι [self-professed] νεοαντιδραστικοί.

Η Γενεαλογία του Αμοραλισμού

Η Νεοαντίδραση, ή NRx, είναι ένα εσωτεριστικό δόγμα πρόσφατης εσοδείας. Αποτέλεσε τον τόπο αντιπαράθεσης στις αρχές του 2007, όταν η γκαλερί LD50 στο Λονδίνο συγκάλεσε ένα συνέδριο και έκθεση όπου παρουσιάζονταν ιδεολόγοι της NRx, συμπεριλαμβανομένου του Land, ο δημοσιογράφος υπέρμαχος της λευκής ανωτερότητας Peter Brimelow και ο συμπαθών του Anders Breivik, Brett Stevens. Διαδηλωτές εξανάγκασαν το κλείσιμο της γκαλερί.

Αλλά το κίνημα έχει λιγότερο ευγενείς αφετηρίες από τα ρεύματα του αντιδραστικού σικ στη σύγχρονη τέχνη. Σε ένα άρθρο στο Breitbart¹⁵ με τίτλο “Οδηγός ενός Συστημικού Συντηρητικού στην Εναλλακτική-Δεξιά” (“An Establishment Conservative’s Guide to the Alt-Right”) οι Allum Bokhari και Milo Yiannopoulos ταυτοποιήσαν τους νεοαντιδραστικούς ως την διανοητική πρωτοπορία του κινήματος,σημειώνοντας ότι “εμφανίστηκαν μάλλον τυχαία, αναπτυσσόμενοι μέσα από αντιπαραθέσεις στο LessWrong.com.” Νοητικά πειράματα πάνω στην απαθή ορθολογικότητα οδήγησαν μερικούς χρήστες του φόρουμ σε σκοτεινά μέρη. Ο Eliezer Yudkowsky είχε τόσο υπομονή όση και με τον Roko. “Είμαι ενεργά εχθρικός απέναντι στην νεοαντίδραση”, έγραψε.

Με δεδομένο το εχθρικό εργασιακό περιβάλλον, ο Anissimov έφυγε από το MIRI το 2013. Άνοιξε ένα ανταγωνιστικό φόρουμ που θα ήταν πιο φιλόξενο στην νεοαντίδραση, το αυτή τη στιγμή ανενεργό MoreRight, και ξεκίνησε μια εκδοτική εταιρεία. Έκτοτε έχει γράψει και εκδόσει ο ίδιος βιβλία όπως τα Our Accelerating Future, A Critique of Democracy, και Idaho Project, “ένα λευκό εθνικιστικό μανιφέστο που ενσωματώνει τον φουτουρισμό, τον επιβιωτισμό και την απλή κοινή λογική σε μια πρόταση για συγκεκριμένη δράση”.

Ο Anissimov είναι ακόλουθος του Ιταλού φασίστα φιλοσόφου Julius Evola, του οποίου το έργο είναι πιθανόν και στα ράφια της βιβλιοθήκης του Steve Bannon. Με δεδομένη την κυριαρχία της εναλλακτικής-(ακρο)δεξιάς σε φόρουμ όπως το 4chan, το άλμα από την καλιφορνέζικη ιδεολογία στις ακραία αντιδραστικές απόψεις δεν είναι μεγάλο. Όπως έγραψε η Angela Nagle στο Jacobin, η “δημιουργική ενέργεια” της εναλλακτικής-(ακρο)δεξιάς είναι το προϊόν μιας σύνθεσης μιας “αμοραλιστικής ελευθεριάζουσας διαδικτυακής κουλτούρας” που έχει απήχηση στην λευκή αρσενική ταυτότητα και μνησικακία – ένα δημογραφικό στοιχείο όχι σπάνιο στην Silicon Valley. Το περιοδικό Mother Jones¹⁶ έχει αναφέρει ότι σύμφωνα με τον νεοναζί Andrew Anglin, η κομητεία της Santa Clara, όπου έχουν τη βάση τους η Apple και η Intel, είναι η μεγαλύτερη πηγή διαδικτυακής κίνησης για τον δημοφιλή ιστότοπό του The Daily Stormer, όπου προπαγανδίζει τις λευκές σουπρεματιστικές ιδέες του. Ο Anissimov μπορεί απλά να έχει υπάρξει ο μεγαλύτερος καινοτόμος της Κοιλάδας.

Αντίθετα, ο Nick Land ακολούθησε ένα πιο ελικοειδές μονοπάτι. Ένα μήνα πριν από τις εκλογές του 2016, έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως αρθρογράφος της The Daily Caller, του δεξιού ειδησεογραφικού “μαγαζιού” που ιδρύθηκε από τον Tucker Carlson. “Η Δημοκρατία τείνει στον φασισμό”, έγραψε, παρουσιάζοντας μια σειρά από “ντροπαλές” αφαιρέσεις που πρόδιδαν τις φιλοσοφικές ρίζες του αλλά συγκρατούσαν τις πολιτικές του πεποιθήσεις.

Ο Land είναι ένας απίθανος συντηρητικός αναλυτής/αυθεντία και ένας παράξενος συνεργάτης/ομόκλινος της εναλλακτικής-ακροδεξιάς. Αλλά, όπως και ο Roko, βοήθησε με τα γραπτά του να έρθει στην ύπαρξη το τέρας.

Μια εισβολή από το Μέλλον

“Με κάθε κανονιστική, κλινική ή κοινωνική έννοια της λέξης ο Land, πολύ απλά, ‘τρελλάθηκε’”, γράφει ο Robin MacKay, στην εισαγωγή στη συλλογή δοκιμίων του Land “Fanged Noumena”. O MacKay ήταν μαθητής του Land στο Πανεπιστήμιο του Warwick, και τον πρωτοσυνάντησε το 1992 σε ένα μάθημα με τίτλο “Σύγχρονη Γαλλική Φιλοσοφία”. Τον θυμάται σαν ένα είδος κυβερνοπάνκ αφηρημένου [absent-minded] καθηγητή, “που έτρεμε από τα διεγερτικα ενώ παρήγαγε κρυπτικά κείμενα σε έναν “απαρχαιωμένο υπολογιστή Amstrad με πράσινη οθόνη”.

Ο Land είχε εκδόσει ένα μοναδικό βιβλίο, μια μελέτη του Georges Bataille με τίτλο “The Thirst for Annihilation”. Αλλά το τοπίο άλλαξε το1995, όταν η Sadie Plant, μια, σύμφωνα με τη δική της περιγραφή, “κυβερνοφεμινίστρια”, έγινε μέλος του τμήματος στο Warwick. Η Plant ίδρυσε ένα τμήμα με την ονομασία Ερευνητική Μονάδα Κυβερνητικής Κουλτούρας (Cybernetic Culture Research Unit, Ccru), αφιερωμένου στη μελέτη θεμάτων όπως η επιστημονική φαντασία, η κρυπτογραφία, η μουσική jungle, ο H.P. Lovecraft, και, φυσικά, η γαλλική φιλοσοφία.

Σε αντίθεση με τις απαθείς λογικές διαδικασίες της Αγγλο-αμερικανικής φιλοσοφίας της εποχής, το Ccru αποκαλούσε τις παραληρηματικές του επιστολές “θεωρητική φαντασία”. Άντλησαν τις νύξεις/ατάκες [cues] τους από τα διανοητικά ρεύματα που αναδύθηκαν στον απόηχο της εξέγερσης του Μάη του 1968 στο Παρίσι, ιδιαίτερα από τον Αντι-Οιδίποδα¹⁷ των Gilles Deleuze και Felix Guattari και την Λιβιδικής Οικονομία του Jean-Francois Lyotard. Αυτά τα έργα reckoned με την καταστολή της αντίστασης και την συμπαγοποίηση της κρατικής εξουσίας που ακολούθησε το fading του αντικαπιταλιστικού πνεύματος στα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Οι Deleuze και Guattari ξεκίνησαν να περιγράψουν “την πιο χαρακτηριστική και την πιο σημαντική τάση του καπιταλισμού” την οποία ονόμασαν “αποεδαφικοποίηση”¹⁸. Ενώ στις παραδοσιακές η “υλική ροή” της παραγωγής ρυθμιζόταν από την διαίρεση της γης, ο καπιταλισμός την απελευθερώνει. Παρ’ όλα αυτά, αν και ο καπιταλισμός απελευθέρωσε προσωρινά την παραγωγή προσπάθησε, επίσης, να εξουδετερώσει αυτή την τάση επανθεσμίζοντας μορφές “εδαφικότητας”, φέρνοντας “όλες τις τεράστιες καταπιεστικές του δυνάμεις to bear” στις ίδιες τις δυνάμεις που οδήγησαν τις χωρίς προηγούμενο ροές του. Το μονοπάτι για τη χειραφέτηση, ισχυρίστηκαν, δεν ήταν η απόσυρση από τον καπιταλισμό αλλά η “επιτάχυνση της διαδικασίας”. Ο Λυοτάρ πήρε αυτή την τάση στην αντίθετη κατεύθυνση, σε αυτό που σύντομα θα αποκαλούσε με περηφάνεια το “δαιμονικό του βιβλίο”. Οι εργάτες, είπε, επιθυμούν την ίδια την καταπίεσή τους. Όχι μόνο δεν αναζητούν τη χειραφέτηση αλλά “απολαμβάνουν να καταπίνουν τα σκατά του κεφαλαίου”.

Αν ο Ρόναλντ Ρήγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ σέρβιραν ένα φάε-όσα-σκατά-μπορείς δείπνο τη δεκαετία του 1980, προάγοντας την ελεύθερη αγορά σε βάτος της πλειοψηφίας των πολιτών τους, η ομάδα Ccru ανταποκρίθηκε τραβώντας τις οικονομικές αρχές του laissez-faire σε ένα διεστραμμένο άκρο. Είδαν το κεφάλαιο ως τον πρωταγωνιστή στην ιστορία, με τους ανθρώπους σαν αλεύρι για τον μύλο. “Ό,τι εμφανίζεται στην ανθρωπότητα ως η ιστορία του καπιταλισμού είναι μια εισβολή από το μέλλον από έναν χώρο τεχνητής νοημοσύνης που πρέπει να συναρμολογήσει τον εαυτό του από τους πόρους του εχθρού της”, έγραψε ο Land στο δοκίμιό του “Μηχανική Επιθυμία” (“Machinic Desire”). Για τον Land, ο Βασιλίσκος είναι ήδη εδώ.

Εκείνη την περίοδο, ο Benjamin Noys πρόσεξε αυτή την φιλοσοφική τροχιά, που την ονόμασε αρχικά “Ντελεζιανό Θατσερισμό”. Τελικά, στο βιβλίο του “The Persistence of the Negative: A Critique of Contemporary Critical Theory” (2010), έδωσε ένα πιο μεστό [pithier] όνομα, η εφαρμογή του οποίου έχει ταυτόχρονα επεκταθεί αλλά και αμφισβητηθεί ένθερμα: επιταχυντισμός¹⁹. Ο Noys εστίασε την κριτική του σε μια συγκεκριμένη λανθασμένη ανάγνωση του Μαρξ ως ενός υβριδίου τεχνολογικού ντετερμινιστή και καταστροφολόγου, ο οποίος έχει τα δικαιώματα της ιδέας ότι αν η συσσώρευση του κεφαλαίου παράγει και επιδεινώνει/παροξύνει τις συνθήκες που οδηγούν στην διάλυσή του, τότε είναι καθήκον των ριζοσπαστών να παρωτρύνουν το κεφάλαιο να πραγματώσει τον εαυτό του ώστε να τον αρνηθεί. Εννούμενη με την ευρεία έννοια, η μελλοντολογική τελεολογία που αυτός ο όρος δηλώνει επιδεικνύει τη βαση της ευθυγράμμισής της με την ιδεολογία της Ιδιομορφίας, βλέποντας την εκθετική ανάπτυξη της τεχνολογίας ως το κλειδί για το επόμενο στάδιο του ανθρώπινου είδους.

Το 1997, η Plant παραιτήθηκε ξαφνικά από την θέση της στο Warwick. Ανέλαβε ο Land. Εκείνη τη χρονιά, ο δημοσιογράφος Simon Reynolds έγραψε σε ένα περιοδικό ένα προφίλ για το Ccru, και ο διευθυντής των Μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος Φιλοσοφίας στο Warwick αρνήθηκε την ύπαρξή του. Υπήρχε μια διαδικασία που έπρεπε να συμπληρωθεί για να δημιουργηθεί ένα τμήμα, που απαιτεί γραφειοκρατική δουλειά, την οποία η Plant δεν είχε μπει ποτέ στον κόπο να καταθέσει.

“Επισήμως, θα έπρεπε λοιπόν να πείτε ότι το Ccru ποτέ δεν υπήρξε”, είπε στον Reynolds. “Υπάρχει, παρ’ όλα αυτά, ένα γραφείο σχεδόν 50 μέτρα παρακάτω στον διάδρομο με μια πινακίδα Ccru στην πόρτα, υπάρχει μια ομάδα φοιτητών που συναντιούνται εκεί για σεμινάρια, και στον βαθμό αυτό, υπάρχει μια οντότητα που ακμάζει/ευδοκιμεί”.

Άσχετα από αυτό, υποσχέθηκε ο Διευθυντής, “αυτό το γραφείο θα εξαφανιστεί μέχρι το τέλος της χρονιάς”. Στη διάρκεια του 1997, αυτή η ανύπαρκτη οντότητα ήταν παραγωγικότατη. Ο MacKay θυμάται τον Land να ζει στο γραφείο του και να κοιμάται σπάνια. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Simon Critchley, ο Land “παρήγαγε μαθητές-αποστόλους” με τη δύναμη της προσωπολατρείας. “Μπορεί να πήγαινες για να δώσεις μια ομιλία στο Warwick”, θυμάται στο Frieze, “και να σε αποδοκιμάζουν άνθρωποι με τα ίδια λεκτικά τικ σαλιαρίσματος όπως ο Nick και φορώντας παρόμοια πουλόβερ”.

Ο Land τελικά άρχισε να ισχυρίζεται ότι “κατοικούνταν από διάφορες ‘οντότητες’”, που ονομάζονταν Cur, Vauung, και Can Sah. Η δουλειά του όλο και περισσότερο άρχισε να αψηφά οποιαδήποτε κατανόηση, μερικές φορές αποσπώμενη τελείως από τη γλώσσα, χάριν επινοημένων αλφαβήτων και αριθμητικών συστημάτων. “Είναι μια άλλη ζωή”, είπε ο Land στον MacKay. “Δεν θυμάμαι καν να έχω γράψει τα μισά από αυτά τα πράγματα”.

Μετά την εξαφάνιση του Ccru, ο Land εξαφανίστηκε κι αυτός. Παραιτήθηκε από το Warwick το 1998 και ξαναβγήκε στην επιφάνεια με τη νέα χιλιετία ως δημοσιογράφος στην Σαγκάη, γράφοντας πατριωτικα άρθρα γνώμης, ταξιδιωτικούς οδηγούς και περιστασιακά για την θεωρητική-φαντασία.

Η μετά θάνατον ζωή ενός “προβληματικού ακαδημαϊκού” δεν θα άξιζε απαραίτητα να αναφερθεί αν δεν επρόκειτο για την απρόσμενη συμμαχία του Land με ένα διαφορετικό είδος διανοούμενου/στοχαστή. Στις 22 Απριλίου του 2007, ένας χαρακτήρας ονομαζόμενος Mencius Moldbug έκανε το δημόσιο ντεμπούτο του σε ένα μπλογκ σχολίων αντίθετων με την κοινή γνώμη [contrarian] με την ονομασία 2blowhards, με ένα δοκίμιο με τίτλο “Ένα Φορμαλιστικό Μανιφέστο” (“A Formalist Manifesto”).

Το Σημείο Εξόδου

“Τις προάλλες, μαστόρευα στο γκαράζ μου και αποφάσισα να χτίσω μια καινούρια ιδεολογία”, ξεκινούσε το άρθρο ο Moldbug. Το 2blowhards παρείχε μόνο μια ασαφή περιγραφή του μανιφέστου του συγγραφέα, που σύχναζε προηγουμένως στην ενότητα με τα σχόλια. Είχε “κερδίσει κάποια χρήματα σε μια πρόσφατη άνθηση των dot-com εταιρειών”, που του επέτρεπαν να ξοδεύει 500 δολάρια τον μήνα σε βιβλία. Ο Moldbug αντέδρασε σχεδόν σε όλες τις απαντήσεις στην ανάρτησή του. Μια βδομάδα αργότερα, ξεκίνησε το δικό του μπλογκ, με τίτλο Unqualified Reservations.

Η ιδεολογία του ήταν ιδιοσυγκρατική, επικεντρωμένη γύρω από μια λατρεία/ευλαβικότητα για τον Thomas Carlyle, έναν δοκιμιογράτφο της Βικτωριανής εποχής κυρίως γνωστό για την υποστήριξή του στην θεωρία του “Μεγάλου Ανδρός” για την ιστορία. Ενσωμάτωσε επίσης έναν μετρήσιμο σεβασμό για τον Αυστριακό κλασσικό φιλελεύθερο Ludwig Von Mises και τον ατομικιστ ελευθεριακό Murray Rothbard, που ήταν στο σωστό δρόμο αλλά δεν προχώρησε αρκετά μακριά.

Μέσα από χιλιάδες λέξεις, οι περισσότερες των οποίων περιττές, ο Moldbug κινήθηκε από τον “φορμαλισμό” στον “νεοκαμεραλισμό”²⁰ προς τιμή των γραφειοκρατικών διαδικασιών που ακολουθούσε ο Frederick William I της Πρωσσίας. Τελικά, τον Ιούλιο του 2010, την ίδια βδομάδα που δημοσιεύθηκε η μοιραία ανάρτηση του Roko, ο ελευθεριακός μπλόγκερ Arnold Kling αναφέρθηκε στον Moldbug ως “νεο-αντιδραστικό”. Το όνομα κόλλησε.

Στην γήινη ζωή, ο Moldbug είναι ο Curtis Yarvin, ένας προγραμματιστής που είναι ο εγκέφαλος πίσω από μια νεοσύστατη εταιρεία που λέγεται Urbit, ο σκοπός της οποίας διαφεύγει εξήγησης ακόμα και από αυτόν που τη συνέλαβε. Η πρόζα του Yarvin είναι ανυπόφορη αλλά κέρδισε έναν αξιοσημείωτο αριθμό ακολούθων για την αξιόπιστη έκθεση της συμβατικότητας και την αψήφιση της κοσμιότητας/ευπρέπειας. “Ελάχιστοι από τους οπαδούς του Moldbug είχαν διαβάσει σχεδόν όλο το έργο του”, παραδέχεται ο Michael Anissimov, αλλά οι περισσότεροι είχαν προσέξει τις αμοραλιστικές πραγματείες του για τα σχετικά θετικά στοιχεία προφανών αδικιών όπως η δουλεία και την αντίθεσή του στη δημοκρατία γενικά.

Ένας θαυμαστής/οπαδός που φαίνεται ότι διάβασε το πλήρες έργο του Yarvin είναι ο Nick Land. Το 2012, ανέλαβε ο ίδιος το καθήκον να συστηματοποιήσει την ιδεολογία του Moldbug και με το γνωστό του ταλέντο στην ονοματοδοσία την βάφτισε “Ο Σκοτεινός Διαφωτισμός” (“The Dark Enlightenment”). H σειρά δοκιμίων του που έθεσε τις αρχές της έχει γίνει το θεμέλιο του κανόνα της νεοαντίδρασης (Nrx).

Αν είναι δύσκολο να φανταστείτε τον Milo Yiannopoulos ή τον Tucker Carlson να αναλογίζονται την ερμηνεία του Λυοτάρ από τον Land, είναι εξίσου δύσκολο να κατανοήσετε το ξεμυάλισμα του Land με τον Yarvin. Είναι ένα περίεργο διανοητικό μονοπάτι που ξεκινά με την “Τωρινή Γαλλική Φιλοσοφία” και καταλήγει σε έναν δεξιό μπλόγκερ της Silicon Valley που το γράψιμό του είναι περισσότερο στο ύφος του “Dungeons and Dragons” παρά των Ντελέζ-Γκουαταρί. Όποια κι αν είναι η αιτία, ο Land έγινε από προφήτης απόστολος.

Μαζί με τον Yarvin, ο Land παραθέτει ένα δοκίμιο του 2009 από τον Peter Thiel για την ελευθεριακ έκδοση for Cato Unbound, με την διάσημη δήλωση: “Δεν πιστεύω πια ότι η ελευθερία και η δημοκρατία είναι συμβατές”. Ο Thiel προχώρησε οραματιζόμενος “μια απόδραση από την πολιτική σε όλες τις μορφές της”, την οποία ο Land ερμηνεύει χρησιμοποιώντας μια αντίθεση, την οποία είχε εισαγάγει ο πολιτικός επιστήμονας Albert Hirschman, μεταξύ between φωνής και εξόδου. Οι όροι περιγράφουν τους τρόπους άσκησης δικαιωμάτων σε μια κοινωνία με την οποία ο πολίτης παράπονα/αιτιάσεις· η φωνή είναι η συμμετοχή σε μια δημοκρατική διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε μεταρρύθμιση, ενώ η έξοδος είναι η αναχώρηση σε μια διαφορετική κοινωνία. Ένα πρόχειρο παράδειγμα που προσφέρει ο Land είναι η “λευκή πτήση”, η έξοδος στα μέσα του προηγούμενου αιώνα των εύπορων λευκών οικογενειών στα προάστια.

Οι νεοαντιδραστικοί δεν υπερασπίζονται οποιοδήποτε είδος κεντρικής κοινωνικής οργάνωσης. Ο Land οραματίζεται μια “κυβερνο-εταιρεία” [“gov-corp”] μια κοινωνία που λειτουργεί σαν μια εταιρεία, κυβερνούμενη από έναν Γενικό Διευθυντή-CEO. Αντί να υποβάλλουν αιτήματα σε μια κυβέρνηση για την επίλυση των παραπόνων, οι δυσαρεστημένοι πελάτες είναι ελεύθεροι να πάνε τις “δουλειές” τους αλλού. Αν αυτό ακούγεται μεσαιωνικό, οι νεοαντιδραστικοί δεν το αρνούνται – ο Yarvin περιγράφει μερικές φορές τον εαυτό του ως “βασιλικό” ή “μοναρχικό” ή ακόμα και “Ιακωβίτη”²¹, αναφερόμενος στους αντιτιθέμενους τον 17ο αιώνα στην κοινοβουλευτική επιρροή στην Βρετανική κυβέρνηση.

Το ερώτημα είναι, πού πηγαίνει κανείς μετά την έξοδο; Οι νεοαντιδραστικοί δεν απορρίπτουν την ιδέα ανταγωνιστικών “κυβερνο-εταιρειών” στην ίδια γη, μια ιδέα που προβλέφθηκε από τον νεοαντιδραστικό διανοούενο προπάτορα Hans Herman-Hoppe, έναν ακραίο ελευθεριακό πολιτικό επιστήμονα, που συνηγορεί για ένα σύστημα που παραδέχεται ότι είναι ουσιαστικά φεουδαλισμός. Σε ένα πιο αφηρημένο επίπεδο, ο νεοαντιδραστικός ενθουσιασμός/μάγευση με το bitcoin φαντάζεται την απόδραση σε μια εναλλακτική οικονομία που δεν θα επιβαρύνεται από τις ομοσπονδιακές ρυθμίσεις. Ακόμα και η νεοσύστατη εταιρεία του Yarvin, η Urbit, μοιάζει να προσανατολίζεται προς την έξοδο: υπόσχεται ένα εναλλακτικό Διαδίκτυο που δεν θα είναι προσβάσιμο σε εξωτερικούς χρήστες.

Αλλά η πιο ουτοπική (ή δυστοπική;) πτέρυγα της νεοαντίδρασης στοχεύει κυριολεκτικά να χτίσει Λαβκραφτιανές πόλεις στη θάλασσα. Αυτό το σχέδιο, με την ονομασία Seasteading, το προασπίζεται πρωτίστως ο περιστασιακός συν-συνομώτης του Yarvin, o Patri Friedman, του οποίου ο παππούς Milton Friedman συμβαίνει να είναι ο οικονομολόγος υπεύθυνος για τις πιο ακραίες πολιτικές στον σύγχρονο κόσμο. Ο Peter Thiel ήταν επίσης κάποτε ο κύριος υποστηρικτής του Seasteading καθώς και επενδυτης στην Urbit.

Δεν είναι δύσκολο να δει κανείς γιατί τα πλωτά κυρίαρχα κράτη, εκτός της δικαιοδοσίας οποιουδήποτε από τα υπάρχοντα κράτη, θα είχαν απήχηση στους υπερπλούσιους. Στην πιο αθώα εκδοχή τους, θα λειτουργούσαν σαν μια επέκταση για τις εξωχώριες/υπεράκτιες τράπεζες, επιτρέποντας την αποφυγή οποιασδήποτε αναδιανεμητικής πολιτικής. Φέρνουν επίσης στον νου τις δραστηριότητες πλουσίων όπως ο Jeffrey Epstein, που χρησιμοποιούσε το ιδιωτικό του νησί στην Καραϊβική για να κάνει πάρτυ οργίων [bacchanalian] για τους εκατομμυριούχους και δισεκατομμυριούχους φίλους του, που φημολογείτι ότι περιστρέφονταν γύρω από την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων.

Το μονοπάτι της εξόδου δεν σταματά στα υδάτινα όρια. Αν και δεν θα τον ακούσετε να προάγει την νεοαντιδραστική ρητορική, ο Elon Musk είναι αφοσιωμένος στην ιδέα για τον δικό του δρόμο, έχοντας τον νου του από τη μια στον Άρη και από την άλλη κάτω από το έδαφος.

“Μια προφητική προειδοποίηση”

O Yarvin έδωσε στην ιδεολογία του εχθρού του – δηλαδή της ίδιας της σύγχρονης φιλελεύθερης κοινωνίας – μια ακόμα μεγαλύτερη σειρά ονομάτων που τα έφτιαξε ο ίδιος: “προοδευτισμός”, “κρυφο-καλβινισμός”, “οικουμενισμός”, “δημοτισμός” κοκ. Ο όρος, όμως, που υιοθέτησε μόνιμα είναι “ο Καθεδρικός”. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο τέταρτο μέρος της σε δεκατέσσερα μέρη σειράς “Μια Ανοιχτή Επιστολή σε Ανοιχτόμυαλους Προοδευτικούς” (“An Open Letter to Open-Minded Progressives”), η οποία μαζί με την σε εννέα μέρη “Απαλή Eισαγωγή” (“Gentle Introduction”) και το σε επτά μέρη “Πώς ο Dawkins Έγινε Πιόνι” (“How Dawkins Got Pwned”), θεωρείται η σημαντικότερη κατάθεση/μανιφέστ του.

Το πιο σύντομο και περιεκτικό Nεοαντιδραστικό Γλωσσάρι του Michael Anissomov ορίζει τον Καθεδρικό ως την “την αυτοοργανωμένη συναίνεση/συναντίληψη των Προοδευτικών και της Προοδευτικής ιδεολογίας που αντιπροσωπεύεται από τα πανεπιστήμια, τα μέσα και τις δημόσιες υπηρεσίες”. Ονομάζεται από μια θρησκευτική δομή επειδή, σύμφωνα με τον Yarvin, είναι αυτό που είναι. Απόγονος της Πουριτανικής εκκλησίας, με λειτουργία την καταπίεσης της διαφωνίας προς την ορθοδοξία του εξισωτισμού και της δημοκρατίας, που ο Yarvin αποκαλεί Σύνοψη.

Ο ηπίων τρόπων Curtis Yarvin πρέπει λοιπόν να εξεπλάγη όταν η προσοχή που απέκτησε ο Καθεδρικός προσγειώθηκε φαρδιά-πλατιά στο alter ego του, τον Mencius Moldbug. Στις εβδομάδες μετά την ορκομωσία του Τραμπ, το Politico ανέφερε ότι, σύμφωνα με μια μη κατανομαζόμενη πηγή του, ο Yarvin είχε “μια ανοιχτή γραμμή με τον Λευκό Οίκο, επικοινωνώντας με τον Bannon και τους βοηθούς του μέσω ενός ενδιάμεσου”. Ο ισχυρισμός παρέμεινε ανεπιβεβαίωτος, καθώς ο Yarvin “δεν δίνει συνεντεύξεις και δεν μπορούσε να βρεθεί σε σχέση με την ιστορία”.

Το Vox κατάφερε να πάρει συνέντευξη από τον Yarvin αργότερα την ίδια μέρα. “Η ιδέα ότι ‘επικοινωνώ’ με τον Steve Bannon μέσω ενός ‘ενδιάμεσου’ είναι εξωφρενική”, είπε. “Δεν έχω συναντήσει ποτέ τον Steve Bannon ούτε έχω επικονωνήσει μαζί του άμεσα ή έμμεσα”. Μερικές μέρες αργότερα, η The Atlantic ρώτησε τον Yarvin σχετικά με τον υποτιθέμενο ενδιάμεσο. Ισχυρίστηκε ότι ήταν ο χρήστης @BronzeAgePerv του Twitter, το προφίλ του οποίου τον περιγράφει ως “Εθνικιστή, Φασίστα, Γυμνιστή Bodybuilder”!

Οι υπεκφυγές του Yarvin καθιστούν δύσκολο να πει κανείς αν κρύβει κάτι ή απλά τρολλάρει. Αλλά δεν αποτελεί έκπληξη ότι κράτησε τη μέγιστη περιφρόνησή του για το The Atlantic, που, στην αρχική σειρά για τον “Σκοτεινό Διαφωτισμό” ο Nick Land αποκάλεσε το “κεντρικό φερέφωνο του Καθεδρικού”. Το The Atlantic πήγε να μιλήσεο στον Land, που ήταν ως συνήθως. “Η νεοαντίδραση ήταν μια προφητική προειδοποίηση σχετικά με την άνοδο της εναλλακτικής-ακροδεξιάς” είπε.

Η NRx είχε προσελκύει κάποιο ενδιαφέρον και πριν. Άρθρα στο Techcrunch το 2013, στο The Baffler το 2014, και στο The Awl το 2015 είχαν άλλα προσφέρει μια επισκόπηση της ιδεολογίας. Τα κυρίαρχα μέσα πρόσεξαν ιδιαίτερα ένα γεγονός, την ανάκληση της πρόσκλησης του Yarvin στο τεχνολογικό συνέδριο Strangeloop, αφότου οι διοργανωτές ανακάλυψαν το μπλογκ του. Ο Allum Bokhari του Breitbart έγραψε ένα θετικό για τον Yarvin άρθρο, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική του είναι “αφηρημένη”. Υπάρχουν πολλές εικασίες μεταξύ των αναγνωστών σχετικά με το πόσο σοβαρός είναι Yarvin, συμπεριλαμβανομένου του πιο εξέχοντος αναγνώστη του: “Τεράστιες δομές ιστορικής ειρωνείας διαμορφώνουν τα γραπτά του, και σε κάποιες στιγμές τον καταπίνουν”, λέει Nick Land.

Η Καμπάνα του Καθεδρικού Ναού

“Τεράστιες δομές ιστορικής ειρωνείας” είναι μια μάλλον γενναιόδωρη περιγραφή αυτού που είναι γνωστό στο Διαδίκτυο ως “shitposting”. Το Know Your Meme ορίζει τον όρο ως “ένα φάσμα απρεπών συμπεριφορών και ρητορικής σε φόρουμ και πίνακες μηνυμάτων με την πρόθεση να εκτροχιάσουν μια συζήτηση”. Δεν πρόκειται απλά για τον τρόπο που ο Yarvin ανταποκρίνεται στις συνεντεύξεις, είναι το όλο ρητορικό του στυλ. Το αντιπαραθετικό στυλ, που ψάχνει να τραβήξει το ενδιαφέρον και αποσπά επιτυχημένα την προσοχή τόσο των κομπιουτεράδων [nerds] που σερφάρουν όσο και των ρεπόρτερ των κυρίαρχων μέσων, μεταμφιέζει την πολιτική του που είναι πιο συμβατική από όσο εμφανίζεται.

Το The Atlantic ισχυρίζεται ότι ο υποτιθέμενος σύνδεσμος του Bannon με τον Yarvin είναι ένα “σημάδι του ριζοσπαστικού του οράματος”, ένδειξη μιας χωρίς προηγούμενο μετατόπισης στα δεξιά. Ο Bannon βλέπει τον κόσμο ως “μια σύγκρουση πολιτισμών” που χαρακτηρίζεται από μια διαπάλη ανάμεσα στον οικουμενισμό και μια καταπιεσμένη/εξανδραποδισμένη εργατική τάξη καθώς και ανάμεσα στον Ισλαμικό και τον Δυτικό κόσμο”.

Αλλά στην πραγματικότητα, το The Atlantic ήταν το μέρος στο οποίο για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε η φράση “σύγκρουση των πολιτισμών” για να περιγραφεί η παγκόσμια πολιτική, σε ένα άρθρο του 1990 από τον Bernard Lewis με τον τίτλο “Οι ρίζες της μουσουλμανικής οργής” (“The Roots of Muslim Rage”). Ακόμα και η “κυβερνο-εταιρεία” δεν είναι μια παρέκκλιση. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να “διοικήσει τη χώρα με τον τρόπο που έχει διοικήσει την εταιρεία του”, και όντως έχει γεμίσει το υπουργικό του συμβούλιο με τους περισσότερους διεσεκατομμυριούχους από οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση στην ιστορία. Το μοντέλο της “κυβερνο-εταιρείας” είναι ενδημικό στην αμερικανική πολιτική, η πιο έκδηλη έκφραση του οποίου είναι από έναν Αμερικάνο πολιτικό στο δοκίμιο του Woodrow Wilson (1887) με τίτλο “Η Μελέτης της Διακυβέρνησης”. Είναι επίσης ο ακρογωνιαίος λίθος στην φιλοσοφία του νεοφιλελευθερισμού, όπως διαδίδεται από τους Friedrich Hayek, von Mises και Milton Friedman. Υπό την νεοφιλελεύθερη τάξη, δεν είμαστε homo sapiens αλλά homo economicus, οικονομικοί παράγοντες που έχουν ως κίνητρο μόνο το ορθολογικό ατομικό συμφέρον. Η ελευθερία περιορίζεται στη συμμετοχή σε μια αγορά με ανταγωνισμό.

Ήταν στο The New Republic που η πιο αποκρουστική πλευρά της νεοαντιδραστικής ιδεολογίας, ο επιστημονικός ρατσισμός ή όπως αποκαλείται “φυλετικός ρεαλισμός”, εισήλθε στον σύγχρονο πολιτικό λόγο. Το 1994, υπό τον τότε εκδότη Andrew Sullivan — ο οποίος συνεχίζει να μην δείχνει το παραμικρό ίχνος μεταμέλειας – το περιοδικό δημοσίευσε αποσπάσματα από το βιβλίο “The Bell Curve” των Richard J. Herrnstein και Charles Murray, ένα βιβλίο που ισχυριζόταν ότι η μειονεκτική οικονομική θέση των μειονοτικών πληθυσμιακών/δημογραφικών ομάδων οφειλόταν σε μια χαμηλότερη γνωστική/νοητική ικανότητα. Οι νεοαντιδραστικοί προσυπογράφουν μια περισσότερη εκπεφρασμένη εκδοχή αυτής της ιδέας στην οποία αναφέρονται χρησιμοποιώντας τον ευφημισμό “ανθρώπινη βιοποικιλότητα” (“human biodiversity”).

Στο βιβλίο Coming Apart (2012), ο Murray επεξέτεινε το επιχείρημά του, ισχυριζόμενος ότι οι λευκοί φτωχοί είναι ανίκανοι να βελτιώσουν την τωρινή τους θέση εξαιτίας των ίδιων (εκ γενετής) νοητικών ελαττωμάτων που είχαν προηγουμένως στο The Bell Curve ταυτοποιηθεί με τους έγχρωμους. Πιο πρόσφατα, μετά την εκλογή του Τραμπ, ο Kevin Williamson του National Review έγραψε ότι οι λευκοί φτωχοί στις “δυσλειτουργικές, συρρικνούμενες κοινότητες” στη Ζώνη της Σκουριάς²² “αξίζουν να πεθάνουν”. Είναι “αρνητικά assets” που οι ίδιοι προκάλεσαν στον εαυτό τους τα προβλήματά τους. Ίσως δεν είναι σύμπτωση ότι το άρθρο κάνει συνειδητή αναφορά στον “Καθεδρικό” και παραθέτει ονομαστικά τον Yarvin.

Ο Williamson δεν είναι ο μόνος mainstream αναλυτής που διαβάζει Yarvin. Ο Rod Dreher έχει αναφερθεί στον Καθεδρικό στο The American Conservative, όπως έχει κάνει και ο Ross Douthat στους New York Times. Στα πρώτα στάδια της προεκλογικής εκστρατείας ο Douthat είχε γράψει το ακόλουθο tweet: “Trump-Moldbug. Απλά το λένε”²³.

Το ίδιο το The New Republic έχει επανέλθει. Ένα πρόσφατο άρθρο από άρθρο από τον Kevin Baker πήρε την πρόταση που είχε προηγουμένως προωθηθεί από το National Review, εκ μέρους του πολιτικού κέντρου. Ο Baker κάλεσε σε ένα “Bluexit” των εύπορων φιλελεύθερων των ακτών που δεν θέλουν πια να μοιράζονται τη χώρα τους με τους ψηφοφόρους του Trump. “Η αλήθεια είναι ότι εσείς, κόκκινες πολιτείες²⁴, δεν έχετε προσπαθήσει ακόμα αρκετά”, είπε, ακουγόμενος σαν ένας νεοσυντηρητικός που απευθύνεται στις μειονότητες του έθνους. Ο Land έβαλε ένα σύνδεσμο για το άρθρο αυτό στο μπλογκ του, σχολιάζοντας “απλά, ναι”.

Λευκή Πτήση στον Άρη

Παρά την πλήρη έλλειψη οποιασδήποτε εγκυρότητας, αυτό το είδος ρατσιστικής και ελιτίστικης ψευδοεπιστήμης, που τρέφεται έκδηλα από την επικρατούσα νεοφιλελεύθερη τάση, συνεχίζει να είναι αποδεκτό από σεβαστούς, αποδεκτούς αναλυτές. Η εισαγωγή τέτοιων ιδεολογιών δεν πιστώνεται στην Νεοαντίδραση· αυτή απλά έχει οδηγήσει τις ιδεολογίες αυτές στις ακραία αλλά αναγκαστικά συμπεράσματά τους. Η αντιδραστική εκδοχή της ανθρώπινης βιοποικιλότητας έχει κρατηθεί ζωντανή σε ένα ευρύ φάσμα της δεξιάς, από τους αριστοκρατικούς λευκούς εθνικιστές του American Renaissance μέχρι τα Pepe frogs και τα τρολ άνιμε²⁵ του 4chan. Χωρίς να τους υποστηρίζει όλους αυτούς ρητά, ο Land έχει ευθυγραμμιστεί μαζί τους. Η αποδοχή του είναι αμοιβαία, με τον Σκοτεινό Διαφωτισμό να γίνεται θέμα συζήτησης στο εθνικό συνέδριο του American Renaissance το 2014.

Μεγάλο μέρος της σειράς του Σκοτεινού Διαφωτισμού είναι αφιερωμένο σε μια απολογία για τον John Derbyshire, ένα πρώην εργαζόμενο του National Review ο οποίος έχει γίνει συνταξιδιώτης των λευκών σουπρεματιστών. Το δοκίμιό του “The Talk: Nonblack Version”, γραμμένο στον απόηχο της δολοφονίας του Trayvon Martin²⁶, ήταν μια θερμή υπεράσπιση της υποθεσης της ενοχής για τους μαύρους. Τυπικά, όμως, ο Land έχει προσθέσει το δικό του στρώμα περιπλοκής του επιχειρήματος. Σε ένα editorial για το μπλογκ Alternative Right, το οποίο ξεκίνησε από τον επίτιμο δημιουργό του κινήματος, τον Richard Spencer, και τώρα λειτουργεί υπό τον συνεργάτη του Colin Liddell, ο Land ονόμασε τη θεωρία του για την ανθρώπινη γενετική υπερρατσισμό (hyperracism).

Ο Land προσυπογράφει την ιδέα των τυπικών επιπέδων δεξιότητας που συσχετίζεται με διαφορετικά “υπο-είδη” των ανθρώπων. Σε αντίθεση, όμως, με τους λευκούς εθνικιστές, δεν ενδιαφέρεται να κάνει διαφοροποιήσεις αποκλειστικά με βάση την εθνικότητα. Αντί γι’ αυτό, καθιστά προτεραιότητα το κοινωνικο-οικονομικό στάτους, το οποίο ονομάζει “έναν ισχυρό ενδιάμεσο για το IQ”. Αν και υπάρχουν φυλετικές συσχετίσεις κατά μήκος των κοινωνικο-οικονομικών γραμμών, λέει ο Land, μια “γενετικά αυτο-φιλτραρισμένη ελίτ” δεν θα ήταν φυλετικά ομοιογενής. Μια αξιοκρατία επιτρέπει σε ανώτερα όντα να ανεβαίνουν στην κορυφή και αν και τα περισσότερα από αυτά θα είναι λευκοί και Ασιάτες, η ανωτερότητα πέφτει τελικά σε έναν διαφορετικό “άξονα μεταβολής”. Παίρνοντας, ίσως, ένα σύνθημα από τον Musk, συμπεραίνει ότι “ο αποικισμός του διαστήματος θα λειτουργήσει αναπόφευκτα ως ένα υψηλά επιλεκτικό γενετικό φίλτρο”. Λευκή πτήση στον Άρη;

Αντί να παίρνει μια πιο ακραία άποψη από τους Murray, Williamson και τους ομοίους τους, και τον τώρα φιλελεύθερο αρθρογράφο Frank Rich, ο Land έχει απλά φέρει την επικρατούσα ιδεολογία στο αδυσώπητο αποτέλεσμά της. Το άσχημο υπογάστριο της συμβατικής άποψης της κοινωνίας της αγοράς ως μια αξιοκρατίας είναι ακριβώς ο υπερρατσισμός του Land: η υπόθεση ότι μερικοί άνθρωποι είναι πιο κατάλληλοι από άλλους και ότι η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται τους αξίζει. Τα ενδεχομενικά αποτελέσματα συγκεκριμένων τάσεων και κοινωνικών θεσμών εξυμνούνται (;) [exalted] με την υποτιθέμενα θεόσταλτη αναγκαιότητα του DNA. Έτσι η πολύπλοκη οικονομική ιστορία που έχει σαν αποτέλεσμα την κυριαρχία της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ανατολικής Ασίας, λαμβάνεται να σημαίνει ότι οι λευκοί και οι Ασιάτες είναι οι βιολογικά καταλληλότεροι· τα αποτελέσματα της περιορισμένης κοινωνικής κινητικότητας και τα αυτο-ενισχυόμενα αποτελέσματα της οικονομικής ανισότητας γίνονται ο ισχυρισμο ότι η φτώχεια κληρονομείται. Η φαντασίωση της αξιοκρατίας δεν μπορεί να επιβιώσει μια αντιπαράθεση με έναν κόσμο που διαμορφώνεται από τον ιμπεριαλισμό και την λευκή ανωτερότητα. Αλλά σε αντίθεση με τους φιλελεύθερους, που πιστεύουν στην φαντασίωση, ο Land παραδέχεται τις συνέπειές της.

Αν και τώρα έχει τεθεί στην υπηρεσία της υπερρατσιστικής ατζέντας, η “ανθρώπινη βιοποικιλότητα” ήταν αρχικά ένας ουδέτερος όρος που επινοήθηκε από τον ανθρωπολόγο Jonathan Marks, του οποίου το έργο ήταν μια καινοτόμος σύνθεση της ανθρωπολογίας και της γενετικής. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, υιοθετήθηκε από τον Steve Sailer, τότε δημοσιογράφο στο National Review, που κούρνιαζε στον φράχτη ανάμεσα στην επικρατούσα τάση του συντηρητισμού και τον λευκό εθνικισμό. Έκτοτε έχει πέσει από την ακροδεξιά πλευρά του φράχτη, και τώρα γράφει για ρατσιστικές εκδόσεις όπως το VDARE.

Ο επιστημονικός ρατσισμό έγινε πάλι αντιπαράθεση του συρμού όταν το βιβλίο “A Troublesome Inheritance” (2014) του αρθρογράφου των New York Times και συγγραφέα Nicholas Wade επιχειρηματολογησε για την διακριτή κατηγοριοποίηση των “τριών κύριων φυλών”, σε μια ιεραρχική ταξινομία που εξηγεί την ιστορική “άνοδο της Δύσης”. Περισσότεροι από 100 γενετιστές πληθυσμου έγραψαν μια ανοιχτή επιστολή στους Times αποκηρύσσοντας την “κατάχραση έρευνας από το πεδίο μας” από τον Wade. Κατέληγαν ότι “δεν υπάρχει καμμιά υποστήριξη από το πεδίο της πληθυσμιακής γενετικής για τις εικασίες του Wade”.

Ένας άλλος αντιφρονούντας ήταν ο Jonathan Marks. Απέρριψε ακούραστα την κατάχρηση του όρου που επινόησε, ασκώντας ανοιχτά κριτική στα “A Troublesome Inheritance”, “The Bell Curve”, και άλλους συγκερασμούς της κουλτούρας και της βιολογίας. Αυτό δεν απαιτούσε μια αναθεώρηση της θεωρίας του. Το βιβλίο του “Human Biodiversity” (1995) δήλωνε από την αρχή ότι “η κληρονιμικότητα της φυλής δεν είναι γενετική αλλά κοινωνική”.

Υπερκαπιταλισμός

Η εκμάθηση μηχανών μπορεί να είναι τόσο εκθαμβωτική που τείνουμε να ξεχνάμε ότι είναι διαμορφώνεται από την ανθρώπινη παρέμβαση. Όσο θριαμβευτική κι αν ήταν η Google με το νέο της σύστημα μετάφρασης, ένα άλλο πρόσφατο πείραμα εκμάθησης μηχανών – το Tay της Microsoft – έδειξε πόσο ευμετάβλητη μπορεί να είναι αυτή η σχέση. Με την επιδίωξη να είναι η όσο το δυνατόν αθωότερη μορφή ΑΙ, η Tay, ακρωνύμιο για το “Thinking About You”, ήταν μια προσομοίωση ενός χρήστη των κοινωνικών μέσων με πρότυπο μια έφηβη. Η Tay “βγήκε” στο Twitter στις 23 Μαρτίου του 2016 και ξεκίνησε τη μέρα της με κουτσομπολιό, επαναλαμβάνοντας memes και μαθαίνοντας τους στίχους του “Never Gonna Give You Up.” Μέχρι το απόγευμα, με τη βοήθεια και την “παρακίνηση” από χρήστες του 4chan, η Tay είχε γίνει μια αρνήτρια του Ολοκαυτώματος και αμφισβητούσε συνομωσιολογικά την επίσημη εκδοχή για την 11 Σεπτεμβρίου. Η Microsoft την έκλεισε μετά από 16 ώρες.

Μια αναφορά από το Artificial Intelligence Now, ένα συμπόσιο σχετικά με τα δυνητικά αποτελέσματα της νοημοσύνης των μηχανών στην κοινωνία, προσφέρει μια εξήγησης αυτού του φαινομένου και των ευρύτερων υποδηλώσεων/συνεπειών του. Η εκμάθηση μηχανής υπόκειται στην προκατάληψη των δεδομένων: “Τα συστήματα ΑΙ εξαρτώνται από τα δεδομένα που τους δίνονται και μπορούν να αντανακλούν τα χαρακτηριστικά τέτοιων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων οποιωνδήποτε προκαταλήψεων, στα μοντέλα του κόσμου που δημιουργούν”. Η εκμάθηση μηχανής είναι μια περίπτωση της hyperstition του Land, γλιστρώντας κάπου ανάμεσα στην πεποίθηση και την τεχνολογία. Οι αξίες του προγραμματιστή διαμορφώνουν τις μερικές φορές χειροπιαστές “εξόδους” της μηχανής που προκύπτει.

Ο κίνδυνος είναι ότι τα συστήματα ΑΙ θα μπορούσαν να “οξύνουν τις δυναμικές διακρίσεων που δημιουργούν κοινωνική ανισότητα, και θα μπορούσαν να το κάνουν με τρόπους λιγότερο προφανείς από την ανθρώπινη προκατάληψη και της υπόδηλες προτιμήσεις”. Όπως το θέτει η βασική ερευνήτρια Kate Crawford, η τεχνητή νοημοσύνη έχει ένα “πρόβλημα των λευκών” [“white guy problem”]. Υπάρχουν ενοχλητικά παραδείγματα, όπως μια μελέτη από την ProPublica που ανακάλυψαν ότι ένας μηχανικός αλγόριθμος σχεδιασμένος να μετρά ρυθμούς υποτροπής της παραβατικότητας [recidivism] είχε σχεδόν διπλάσιαμ πιθανότητα να κατηγοριοποιήσει λανθασμένα μαύρους εναγόμενους ως μελλοντικούς εγκληματίες. Και το γεγονός ότι το λογισμικό που χρησιμοποιείται για την εξόρυξη δεδομένων από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ παράγεται από την εταιρεία Palantir του Peter Thiel, δεν φαίνεται καθόλου βελτιστοποιημένο για να προστατέψει τις πολιτικές ελευθερίες στην εποχή της Απαγόρευσης για τους Μουσουλμάνους.

Επιπλέον, ο ερευνητής κυβερνοασφάλειας Heather Roff έχει επισημάνει και τη συχνή έμφυλη διάσταση [gendering] που χαρακτηρίζει τα ανθρωποειδή ρομπότ: η στρατιωτική τεχνολογία, όπως ο εκτοξευτής βομβών SAFFiR, κατασκευάζονται ώστε να μοιάζουν σε ένα αντρικό σώμα, ενώ τεχνολογίες υπηρεσιών όπως η Siri του iPhone παρουσιάζονται ως θηλυκές. Παραδοσιακοί έμφυλοι ρόλοι που εξισώνουν την αρρενωπότητα με τη δύναμη και τη θηλυκότητα με την υποτακτικότητα/δουλικότητα αναπαράγονται από τον ίδιο τον σχεδιασμό. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, αν λάβουμε υπόψιν ότι το ποσοστό γυναικών στην βιομηχανία της πληροφορικής είναι 26%, μια πτώση από το 35% της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με την AAUW. Μια έρευνα βρήκε ότι το 88% των γυναικλων στην Silicon Valley αναφέρει ότι έχει βιώσει μια ασυνείδητη έμφυλη διάκριση στη δουλειά.

Ο Michael Anissmiov μίλησε στο Gizmodo το 2015 για ένα αντίστοιχο της ΑΙ: επαυξημένη²⁷ νοημοσύνη ή διαφορετικά την σύνθεση της τεχνολογίας με τον ανθρώπινο νου. Περιέγραψε ένα δυνάμει αποτέλεσμα: “ένας ισχυρός ηγέτης κάνοντας χρήση της νοητικά επαυξημένης τεχνολογίας για να βάλει τον εαυτό του σε μια ακλόνητη και αδιαμφισβήτητη θέση”. Είναι μια προοπτική που θα έχει πιθανόν διαφορετικό αντίχτυπο ανάλογα με το αν κανείς θεωρεί τη μοναρχία ένα επιθυμητό σύστημα διακυβέρνησης.

Ακόμα και το υποτιθέμενα απολίτικο όνειρο του μετανθρωπισμού υποκρύπτει μια ιδεολογία. Όπως και ο Anissimov, ο Elon Musk προβλέπει/προσδοκεί “μια στενότερη συγχώνευση βιολογικής και ψηφιακής νοημοσύνης”, όπως το έθεσε σε μια ομιλία του στο Dubai. Εν τω μεταξύ, πίσω στη Γη, οι εργαζόμενοί του μένουν προσδεμένοι σε ένα πεζό/γήινο [fleshly] παρόν. Ένας εργαζόμενος στην Tesla έγραψε πρόφατα μια ανάρτηση στο Μedium όπου περιγράφει τις κάθε άλλο παρά ανθρώπινες συνθήκες στις οποίες υπόκεινται οι εργαζόμενοι του Musk. “Συχνά αισθάνομαι ότι δουλεύω για μια εταιρεία του μέλλοντος κάτω από εργασιακές συνθήκες του παρελθόντος”, έγραψε.

“Πραγματικά, δεν θέλω να μπω στην πολιτική. Θέλω απλά να βοηθήσω στην εφεύρεση και την ανάπτυξη τεχνολογιών που βελτιώνουν τη ζωή μας”, είπε ο Musk σε ένα tweet. Παρά τις δηλώσεις αυτές, έχει αναλάβει, μαζί με τον Peter Thiel, έναν ρόλο στην κυβερνο-εταιρεία του Τραμπ. Αυτό είναι καλή είδηση για τον Yarvin, ο οποίος είπε στο Vox ότι ο Musk είναι η επιλογή του για Βασλιάς-Διευθύνων Σύμβουλος των ΗΠΑ.

Πραγματικά, μορφές όπως ο Musk και ο Thiel δεν χρειάζεται να μπουν στην πολιτική αρένα για να κατέχουν βασιλικές θέσεις. Το Oxfam δημοσίευσε πρόσφατα κάποια δεδομένα που δείχνουν ότι οχτώ άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των ηγεμόνων της Silicon Valley Bill Gates και Mark Zuckerburg, έχουν τόσο πλούτο όσο μισός πληθυσμός της ανθρωπότητας. Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι οι αρχιτέκτονες των αναδυόμενων τεχνολογιών έχουν οποιαδήποτε πρόθεση να αλλάξουν αυτές τις περιστάσεις. Ο Elon Musk δεν χρειάζεται να περιμένει κάποια υπερευφυΐα για να τον ανταμείψει. Και οι υπόλοιποι από μας δεν χρειάζεται να περιμένουμε να καταντήσουμε παραγωγικές μηχανές μέσα σε ένα δίκτυο που διοικούμενο από υπολογιστές.

Το πραγματικό Φράγμα

Το 2013, ο Alex Williams και ο Nick Srnicek διεκδίκησαν τον “επιταχυντισμό” για την Αριστερά, με το Mανιφέστο για μια Πολιτική της Επιτάχυνσης (MAP). Αντί να ακολουθήσουν την τροχιά του μετανθρωπισμού όπως ο Land, ακολούθησαν το νήμα της πολιτικής χειραφέτησης που είχαν αφήσει οι Ντελέζ-Γκουαταρί, ισχυριζόμενοι ότι θα ήταν δυνατόν να “επιταχύνουμε τη διαδικασία τεχνολογικής εξέλιξης” με σκοπό να την εφαρμόσουμε σε “κοινωνικο-πολιτική δράση” προσανατολισμένη σε εξισωτικούς σκοπούς.

Ο αριστερός επιταχυντισμός είναι περισσότερο γνωστός για μια ιδαίτερα αγοραία εκδοχή του επιχειρήματός του, την εύκολα προς απόρριψη έννοια ότι το σχέδιο της αριστεράς είναι να κάνει τον καπιταλισμό όσο πιο καταστροφικό γίνεται, με την ελπίδα ότι αυτό θα πυροδοτήσει μια επανάσταση. Αλλά το κείμενο του μανιφέστου MAP προχωρά σε μια πιο λογική εκδοχή, προτείνοντας ότι οι παραγωγικές δυνάμεις του καπιταλισμού θα έπρεπε να εφαρμοστούν σε ένα κοινωνικό δημοκρατικό πρόγραμμα παρά στο υπάρχον.

Παρ’ όλα αυτά, ο Land, αποκήρυξε οποιονδήποτε προσανατολισμό προς μια αριστερή πολιτική. Σε μια ανάρτηση στο blog ασκώντας κριτική στον αριστερό επιταχυντισμό, χαρατήρισε, αντιθέτως, την αριστερά ως έναν “επιβραδυντή”, που φρενάρει την πραγματικά καπιταλιστική επιτάχυνση που προάγει η “Outer Right.”

Η Νεοαντίδραση είναι Επιταχυντισμός με σκασμένο λάστιχο. Λιγότερο σχηματικά, είναι η αναγνώριση ότι η τάση επιτάχυνσης έχει ένα ιστορικό αντιστάθμισμα. Εκτός από την μηχανή επιτάχυνσης, ή τον βιομηχανικό καπιταλισμό, υπάρχει ένας επιβραδυντής με ακόμα τελειότερο βάρος, που βαθμιαία αποστραγγίζει την τεχνο-οικονομική ορμή στην ίδια την επέκτασή της, καθώς μετατρέπει τη δυναμική διαδικασία σε μετά-σταση. Αρκετά ειρωνικά/κωμικά, η κατασκευή αυτού του μηχανισμού πέδησης αναγορεύεται σε πρόοδο. Είναι το Μεγάλο Έργο της Αριστεράς. Η Νεοαντίδραση αναδύεται μέσα από την ονομασία αυτής της κατασκευής (χωρίς πλεονάζουσα τρυφερότητα) ως ο Καθεδρικός.

Δίνει έναν “τελεολογικό ορισμό” στον Καθεδρικό, ο οποίος επιτελεί “την αναδυόμενη λειτουργία του ως η ακύρωση του καπιταλισμού”. Ενώ η ιστορία προσανατολίζεται πρός την “επιτάχυνση σε μια τεχολογικο-οικονομική ιδιομορφία”, ο προοδευτικός Καθεδρικός “είναι η αντι-τάση που απαιτείται για να φέρει την ιστορία σε μια στάση”.

Οι Williams και Srnicek αντιτίθενται σε αυτή την ερμηνεία. Αντλούν από την ανάλυση του καπιταλισμού από τους Ντελέζ-Γκουαταρί, ανάλυση που με τη σειρά της αντλεί από μια υπαινικτική ιδέα που διατυπώνεται στον Τόμο 3 του Κεφαλαίου. Ενώ ο Μαρξ λέει ότι “το πραγματικό φράγμα στον καπιταλισμό είναι το ίδιο το κεφάλαιο”, οι Williams και Srnicek συμπεραίνουν ότι “ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί ως ο φορέας της πραγματικής επιτάχυνσης”. Το σχήμα τους ισχυρίζεται ότι “ο καπιταλισμός έχει αρχίσει να περιορίζει τις παραγωγικές δυνάμεις της τεχνολογίας, ή τουλάχιστον, τις κατευθύνει προς αχρείαστα περιορισμένους σκοπούς”.

Όπως το θέτει το Μανιφέστο ΜΑΡ, “αντί ενός κόσμου διαστημικών ταξιδιών, συγκλονισμού από το μέλλον και επαναστατικού τεχνολογικού δυναμικού, υπάρχουμε σε μια εποχή που το μόνο πράγμα που αναπτύσσεται είναι οριακά καλλίτερα καταναλωτικά γκάτζετ”. Αυτό αληθεύει αναμφισβήτητα. Αλλά αν και η εφαρμογή μιας εξισωτικής ηθικής στην κατασκευή μελλοντικών μηχανών είναι ένας σκοπός που αξίζει, σίγουρα περισσότερο από αυτό που ο Williams έχει περιγράψει ως άλμα του Land σε μια “άρρωστη δυστροπία”, υπάρχει μια πιο άμεση ανησυχία: ποιος κατέχει τις υπάρχουσες μηχανές, εδώ και τώρα, και ποιος τις κατασκευάζει;

Η τάση της κοινότητας που χτίζει και λειτουργεί αυτές τις μηχανές, από τιτάνες όπως ο Peter Thiel μέχρι καλτ/γραφικές φιγούρες όπως ο Curtis Yarvin, είναι ανοιχτά ολοκληρωτική. Οι New York Times αναφέρουν ότι οι πολιτικές δωρεές από τις Επιτροπές Πολιτικής Δράσης²⁸ (Political Action Commitees, PAC) μετατοπίστηκαν από το Δημοκρατικό Κόμμα προς τους Ρεπουμπλικάνους (GOP²⁹) το 2016. Αλλά η επιρροή τους στην κοινωνία δεν διοχετεύεται απλά μέσω του κέρδους που παράγουν οι μηχανές. Χτίζεται/ενσωματώνεται στις ίδιες τις μηχανές. Αν, όπως το θέτει ο Jason Smith “μοτίβα της τεχνολογικής ανάπτυξης αντανακλούν αυξανόμενα τις καπιταλιστικές αξίες-σχέσεις”, τότε η επιτάχυνση των εσωτερικών τάσεων του κεφαλαίου ίσως συνεπάγεται μαζική ανεργία και οικολογική καταστροφή παρά έναν καινούριο ορίζοντα πολυτέλειας και χειραφέτησης.

Υποζύγια³⁰

Στην κριτική ιστορία του για τον επιταχυντισμό, Malign Velocities, ο Benjamin Noys παρομοιάζει το όραμα του Land για το καπιταλισμό με ένα τέρας τύπου Βασιλίσκου, το “Shoggoth” του Λάβκραφτ. Είναι ένα τρομακτικό τέρας που έχει δημιουργηθεί από τους μυστηριώδεις “Παλαιούς” (“Old Ones”), του οποίου το σώμα καλύπτεται, όπως ένα Deep Dream, με μετακινούμενα μάτια που πάλλονται.

Ο καπιταλισμός, για του οπαδούς του επιταχυντισμού, μας πιέζει σαν μια επιταχυντική υγρή τερατωδία, ικανή να μας απορροφήσει και, για τον Land, αυτό θα πρέπει να το καλοδεχτούμε. Η ιστορίας της δουλείας και της κυριολεκτικά τερατώδους ταξικής πάλης φράσσεται/occluede στην επίκληση του Shoggoth ως ρευστού και επιταχυντικού δυναμισμού. Ο τρόμος περιλαμβάνει τη λήθη της ταξικής πάλης (ακόμα και σε μια αμφιλεγόμενη μυθιστορηματική μορφή) και την κατάργηση της τριβής στο όνομα της εμβάπτισης/καταβύθισης.

Η έκθλιψη του ταξικού ανταγωνισμού εμποδίζεται κυριολεκτικά από τον μηχανικό εξοπλισμό. Η υπάρχουσα τεχνολογία μας εμβαπτίζει σε ένα ακραίο πολιτικό πρόγραμμα που προσφέρεται από το νεοφιλελεύθερο δόγμα. Μέσω της προκατάλειψης των δεδομένων, η πολιτική της τεχνολογικής κουλτούρας διαμορφώνει αόρατα την κοινωνική οργάνωση που προκύπτει από της τεχνολογίες του μέλλοντος. Όσο πιο δεξιά μετατοπίζεται η Silicon Valley, τόσο πιο επικίνδυνες θα γίνονται οι μηχανές.

Τον Φεβρουάριο, συγκαλέστηκε ένα συνέδριο στο Asilomar της Καλιφόρνιας, αφιερωμένο στην ανάπτυξη κοινωνικά ενσυνείδητων “Αρχών ΑΙ”. Ήταν μια κυριολεκτική συνάρθροιση αυτού που ο Land, στις μέρες του Ccru, ονόμαζε το “Ανθρώπινο Σύστημα Ασφαλείας” (“Human Security System”), τα μέσα με τα οποία η κοινωνία εμποδίζει την υποκειμενική συγχώνευσή μας με την τεχνολογία. Το Wired ανέφερε ότι στην εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου, ο οικονομολόγος από το MIT Andrew McAfee απέρριψε σενάρια τύπου “Terminator” παραπέμποντας, αντίθετα, στην στατιστική σχετικά με τις συνέπειες της αυτοματοποίησης για την εργασία.

Τα καινούρια δεδομένα που παρέθεσε ο McAfee cited έδειξαν μια διάβρωση της μεσαίας τάξης, με τα επαγγέλματα χαμηλού και υψηλού εισοδήματος να αυξάνουν σε αριθμούς. “Αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις”, είπε, “οι άνθρωποι πρόκειται να ξεσηκωθούν πολύ πριν από τις μηχανές”. Σύμφωνα με το Wired, ερευνητές της τεχνητής νοημοσύνης προσέγγισαν τον McAfee στους διαδρόμους για να τον προειδοποιήσουν ότι η στατιστική του υποτίμησε την ταχύτητα με την οποία η τεχνητή νοημοσύνη θα ενίσχυε τις ταξικές ανισότητες.

Ξεχάστε τα ρομπότ-δολοφόνους που ταξιδεύουν στον χρόνο ή τα αρχαία τέρατα. Η νεοαντίδραση έχει απλά εκθέσει τις λειτουργίες της καπιταλιστικής μηχανής στο παρόν. Οι κύριοι απολογητές του νεοφιλελευθερισμού πρέπει να κάνουν μια επιλογή: ή θα αγκαλιάσουν την ψευδοεπιστήμη του υπερρατσισμού της Silicon Valley ή θα απορρίψουν τις τεράστιες οικονομικές ανισότητες που δημιοργούνται από την κοινωνία της αγοράς. Αν η πολιτική τάξη αφοσιώνεται στο να κρατά τη μηχανή σε λειτουργία, τότε απομένει σε μας να την σταματήσουμε.