Η αλληλεγγύη πρέπει πολιτικοποιηθεί! Στους δρόμους της Φραγκφούρτης, της Κολωνίας και παντού!

εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις: lenorman

Το κείμενο που ακολουθεί κυκλοφόρησε στις 15 Σεπτέμβριου από τη σύμπραξη αυτόνομων αντιφασιστικών και κομμουνιστικών ομάδων στη Γερμανία και στην Αυστρία “…ums Ganze”1 (επί παντός). Νομίζουμε ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η θέση των εκεί συντρόφων και συντροφισσών για όσα διαδραματίζονται τους τελευταίους μήνες κατά την προσπάθεια των ευρωπαϊκών κρατών να αναχαιτίσουν, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό, και να διαχειριστούν αυτό που οι γραφειοκρατίες τους αποκαλούν «προσφυγικές ροές» (υποδηλώνοντας έτσι ότι πρόκειται για ανθρώπους-αντικείμενα, για αναλώσιμα όντα). Δεδομένου του αντιγερμανισμού που εμφανίστηκε εδώ και κάποια χρόνια ως δεσπόζουσα πολιτική στάση σε ευρύτερα κομμάτια του κινήματος στην ελλάδα, υπάρχει ο κίνδυνος το παρακάτω κείμενο να διαβαστεί εσφαλμένα ως κείμενο που δεν αφορά το ελληνικό κράτος, μιας και το τελευταίο υπολείπεται σε ισχύ του γερμανικού κράτους. Μια σωστή ανάγνωση, ωστόσο, θα οδηγούσε στο αντίθετο συμπέρασμα: είτε στη Γερμανία είτε στην Ελλάδα, ο πόλεμος των συνόρων έχει τα ίδια επίδικα και τον ίδιο χαρακτήρα, αφού και εκεί και εδώ αυτό που διακυβεύεται είναι η παραγωγή ενός απαξιωμένου και ελεγχόμενου πλεονάζοντος πληθυσμού, μέσα από την οχύρωση των συνόρων, την επιλεκτική αποδοχή ενός τμήματος μεταναστών ως αξιοποιήσιμου εργατικού δυναμικού, την συνολική υποτίμηση της εργασίας, και την εμπέδωση ενός καθεστώτος εξαίρεσης ως κανονικού πολιτικού πλαισίου για το πολυεθνικό προλεταριάτο που ζει στην ευρώπη.

Καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι φθάνουν στη Γερμανία – σε πείσμα της Frontex, των στρατιωτικοποιημένων συνόρων και της αυστηρότερης νομοθεσίας για την παροχή ασύλου. Αυτό είναι κάτι που, πάνω από όλα, πρέπει να μας χαροποιεί. Ένα δεύτερο καλό νέο: τη στιγμή που μιλάμε, είναι απροσδόκητα μεγάλος σε αυτήν τη χώρα ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετέχουν ενεργά σε δράσεις αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες. Μήπως, λοιπόν, μας έμελλε φέτος να ζήσουμε άλλο ένα “καλοκαιρινό παραμύθι”²; Φοβόμαστε πως όχι. Γιατί είναι ήδη ξεκάθαρο πως όσα συμβαίνουν δεν είναι παρά το προϊόν μιας κρίσης του μισανθρωπικού καθεστώτος των συνόρων – και ήδη σχεδιάζονται πυρετωδώς τα απαιτούμενα βήματα για την αποκατάσταση αυτού ακριβώς του καθεστώτος, από εκείνους/ες ιδίως τους πολιτικούς που σήμερα προβάρουν χαρωπά τη φορεσιά της “φωτεινής Γερμανίας”. Ακόμα περισσότερο: δεν παύει να μας εκπλήσσει το απύθμενο θράσος που είναι ικανό να επιδείξει αυτό το κράτος και το προσωπικό του, μετατρέποντας ως δια μαγείας τις επιπτώσεις των δικών τους κτηνωδιών σε αφορμές για να εκδηλωθεί η γερμανική γενναιοδωρία, και επιδιώκοντας να καρπωθούν το μερίδιο όσων καθημερινά εργάζονται ώστε η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες να αποκτήσει ένα άμεσο, πρακτικό αντίκρισμα. Πρώτα, βέβαια, η βάναυση απώθηση των προσφύγων στη Μεσόγειο και η κοινωνική ερήμωση της Νότιας Ευρώπης μέσω της επιβολής λιτότητας έχουν ήδη καταστήσει σαφές, στο εξωτερικό τουλάχιστον, ότι ο γερμανός Ηγεμόνας κάνει στ’ αλήθεια ό,τι περνάει από το χέρι του ώστε τον λογαριασμό για την αναζωογόνηση του ευρωπαϊκού καπιταλισμού να τον πληρώσουν οι πιο αδύναμοι – να πώς μπορεί σήμερα η Γερμανία, να περνάει, για μια ακόμα φορά, στην επικοινωνιακή επίθεση.

Εξακολουθεί, πάντως, να είναι μεγάλος ο αριθμός των ανθρώπων που καθημερινά χάνουν τη ζωή τους σε θανάσιμα επικίνδυνες διαδρομές φυγής, τις οποίες αναγκάζονται να ακολουθήσουν όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί η οχύρωση της Ευρώπης μέσω της Froxtex και της συμφωνίας “Δουβλίνο ΙΙ” (αμφότερες καρποί, κατά μείζονα λόγο, γερμανικών πιέσεων) δεν τους αφήνει παρά ελάχιστες επιλογές. Αυτό και μόνο αρκεί για να καταλάβουμε πόσο υποκριτική είναι η σημερινή συζήτηση περί των “διακινητών”. Αν χρωστάει κάπου την ύπαρξη του αυτός ο ιδιαίτερος επαγγελματικός κλάδος είναι ακριβώς στη στρατιωτικοποίηση των εξωτερικών συνόρων. Αλλά τι καθόμαστε και το ψάχνουμε; Αφού “η Γερμανία παρέχει αρωγή”. Έτσι δε μας λένε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Πρέπει πάση θυσία να αποκλειστεί εκ των προτέρων κάθε κουβέντα για την παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής “αιτιών φυγής” που τυγχάνει να αποτελούν αναγκαίες παράπλευρες συνέπειες του γερμανικού εξαγωγικού μοντέλου. Πρόκειται για μια λογική που είναι μεν φαύλη, αλλά κυριαρχεί συντριπτικά: “εμείς” συνεχίζουμε να ρημάζουμε μεν όλο και περισσότερα μέρη του κόσμου, με εξαγωγές όπλων και έναν γενικευμένο οικονομικό πόλεμο, εκτοπίζοντας ανταγωνιστικά τους άλλους και διαλύοντας τις αγορές τους, όταν όμως κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να γλιτώσουν από τον θανάσιμο κίνδυνο των συνοριακών μας περιπόλων, τότε ναι, θα βρεθούν και μερικές σκηνές να τους παραχωρηθούν ευγενικά. Οι στοχεύσεις της κρατικής πολιτικής σε αυτήν τη χώρα δεν έχουν αλλάξει στο παραμικρό. Αυτό, άλλωστε, δείχνει και το γεγονός ότι δεν παραδέχτηκαν ούτε στιγμή την ήττα της πολιτικής τους, ούτε τους πέρασε απ’ το μυαλό να άρουν, επιτέλους, την οχύρωση της Ευρώπης. Κάθε άλλο. Στη σκιά της “φωτεινής Γερμανίας” δρομολογούνται ήδη νέα μέτρα για την αναστύλωση του καθεστώτος των συνόρων (ειδικά στρατόπεδα επαναπροώθησης για τους Ρομά, επί τα χείρω αναθεώρηση της νομοθεσίας περί ασύλου, επέκταση της λίστας των υποτιθέμενων “ασφαλών χωρών προέλευσης”). Τέλος, η πρόσφατη άρση της συνθήκης του Σέγκεν και η ανάπτυξη πολλών εκατοντάδων ομοσπονδιακών αστυνομικών για να σφραγιστούν τα σύνορα με την Αυστρία ³ έστειλε το σαφέστατο μήνυμα, για όποια/ον είχε ακόμα αμφιβολίες, ότι αυτό το “καλοκαιρινό παραμύθι” είναι μονάχα το προοίμιο μιας ακόμα πιο βάναυσης επιχείρησης οχύρωσης.

Ενόψει μιας αναμενόμενης έλλειψης εξειδικευμένης εργασίας, για τον γερμανικό κοινωνικό κορμό η μετανάστευση μπορεί κάλλιστα να ιδωθεί και ως μια εξέλιξη κάθε άλλο παρά επιζήμια – από αυτήν την άποψη είναι που το SPD λ.χ. διαφοροποιείται από την οργάνωση Pegida⁴. Όσοι περνούν τα σύνορα οφείλουν να τεθούν στην υπηρεσία “της οικονομίας”. Τουτέστιν μεθερμηνευόμενο: ευπρόσδεκτοι θα είναι μονάχα οι άνθρωποι που διαθέτουν το καλύτερο δυνατό σύνολο από δεξιότητες. Όλοι οι υπόλοιποι, που δε θα πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα, θα καταχωρούνται ως ανεπιθύμητοι, και θα αντιμετωπίζονται ως συντελεστές κόστους. Παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις, ότι η αξιοπρέπεια κάθε ατόμου θα προστατευτεί, το “θεμελιώδες δικαίωμα του ασύλου” στην πραγματικότητα γίνεται εργαλείο μιας πληθυσμιακής πολιτικής η οποία εκπονείται με βάση οικονομικά κριτήρια. Αυτός είναι ο πυρήνας της γερμανικής κουλτούρας υποδοχής. Έτσι κι αλλιώς, μπορούμε με ασφάλεια να στοιχηματίσουμε ότι τίποτα απολύτως δεν πρόκειται να αλλάξει στην ισχύουσα διαρρύθμιση του κόσμου. Αντίθετα, οι αυριανές συγκρούσεις κατανομής έχουν κιόλας βρει τη θέση τους στην ατζέντα. Και ο ισχυρισμός ότι η κρατική διοίκηση ετοιμάζεται να υποδυθεί το ρόλο «της γερμανίδας παιδαγωγού” απέναντι “στον πρόσφυγα” δεν είναι σε καμιά περίπτωση μια φραστική υπερβολή. Ο υπουργός οικονομικών Σόϊμπλε το έχει κιόλας με κάθε σοβαρότητα εξαγγείλει. Κατά τον ίδιο τρόπο, η λεγόμενη προσφυγική κρίση είναι το αποτέλεσμα μιας καλοστημένης κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης αρκετά βολικής για να δίνει την εντύπωση ότι το όλο ζήτημα συνίσταται σε ένα λογιστικό πλεόνασμα ζήτησης που χρήζει επειγόντως αντιμετώπισης, ενώ το πραγματικό πρόβλημα έχει να κάνει με την καπιταλιστική μορφή του πλούτου και την κατανομή του. Μας λένε ότι υπάρχουν πολύ λίγα για να καλυφθούν οι ανάγκες όλων. Αυτό είναι παραμύθι. Μόνο υπό τις συνθήκες της ατομικής ιδιοκτησίας και του ανταγωνισμού επιφυλάσσονται για τους πολλούς ολοένα μικρότερα κομμάτια από μια ολοένα μεγαλύτερη πίτα.

Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να περιοριστεί στον φαιό όχλο που μαζεύτηκε έξω από το κέντρο υποδοχής προσφύγων στο Heidenau⁵ και σε εκείνους, από την Pegida ως το CSU⁶, που έδωσε στον όχλο το σύνθημα να επιτεθεί. Μπορεί εύκολα να παίρνει κανείς δημόσια αποστάσεις από τους ρατσιστές του δρόμου, ώστε ο δικός του χρησιμοθηρικός ρατσισμός, μένοντας στο απυρόβλητο, να μπορεί να επαίρεται για το ότι τα δικά του χέρια είναι καθαρά. Ναι, αναμφίβολα, το πρόβλημα ονομάζεται ρατσισμός – αν θέλουμε να ακριβολογούμε όμως ονομάζεται επίσης και Γερμανία. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια διατύπωση. Σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι ένα κράτος που δε διστάζει να καταφύγει σε κτηνωδίες κάθε λογής για να υπερασπίσει το επιχειρηματικό του μοντέλο. Το ίδιο, παρεμπιπτόντως, μπορεί να ειπωθεί και για την ΕΕ, η οποία δεν αποτελεί παρά το διευρυμένο πλαίσιο της ίδιας επιχείρησης. Ως εκ τούτου, όσο θετική είναι η έμπρακτη στήριξη που, σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών, πολύς κόσμος σήμερα προσφέρει, άλλο τόσο επικίνδυνη είναι η μη πολιτικοποίηση αυτής της αλληλεγγύης και η αποφυγή της σύγκρουσης με την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Χωρίς μια τέτοια πολιτικοποίηση, στο τέλος και μόνο η ευθύνη για τη δυστυχία των άλλων θα καταλήξει να αποτελεί ένα επαρκές επιχείρημα υπέρ της δικής τους εθνικιστικής ταύτισης με τον τόπο καταγωγής τους – κι αυτό στρώνει το έδαφος για τις επόμενες κτηνωδίες.

Μονάχα η έμπρακτη αντίσταση σε αυτό το κράτος, την πολιτική και το προσωπικό του, μπορεί να ανοίξει χώρο για μια ανθρώπινη προοπτική. Τις μέρες που έρχονται δε θα λείψουν οι σχετικές ευκαιρίες. Εκείνο το οποίο καλούμαστε να κάνουμε εδώ και τώρα είναι να αντιταχθούμε, με όλα τα απαραίτητα μέσα, τόσο στον κρατικό ρατσισμό όσο και στον ρατσισμό του δρόμου. Συγκεκριμένα αυτό σημαίνει: Πρώτον, κάθε φορά που ο ρατσιστικός όχλος δοκιμάσει να επανεμφανιστεί να βρεθούμε απέναντί του όσο το δυνατόν περισσότερες/οι. Δεύτερον, στις 2 και 3 του Οκτώβρη στη Φραγκφούρτη να τιμήσουμε τους γερμανικούς εορτασμούς για την «ενοποίηση”, που φέτος θα τελεστούν κυνικά υπό το σλόγκαν “σύνορα που διασχίζονται”, οργανώνοντας το δικό μας συνοδευτικό πρόγραμμα που τους αξίζει. Τρίτον, στις 25 του Οκτώβρη στην Κολωνία να σαμποτάρουμε μια εκ νέου απόπειρα της ρατσιστικής Hogesa⁷ να βγει στο δρόμο, και την προηγούμενη μέρα στην αντιρατσιστική πορεία να κάνουμε καθαρό ότι το κράτος δεν είναι μέρος της λύσης, αλλά του προβλήματος. Last but not least αυτό σημαίνει, τέταρτον, συνολικά και με όλα τα απαραίτητα μέσα, να γίνουν πολλές μικρές προσπάθειες ώστε να ανοίξουν ρωγμές στην οχύρωση, να οργανωθεί η βοήθεια προς τους πρόσφυγες, και να γίνει όσο το δυνατόν δυσκολότερη η ζωή των πολιτικά υπευθύνων σε όλη τη γερμανική επικράτεια.

Τα τείχη της Ευρώπης-φρουρίου σείονται. Ας συμβάλλουμε στο γκρέμισμά τους.