των CrimethInc1
Από το ξεκίνημα της εξέγερσης στη Νικαράγουα, έχουμε δημοσιεύσει αναφορές από αναρχικούς που συμμετέχουν στη Μανάγκουα. Μετά από τρεις μήνες διαδηλώσεων, αποκλεισμών και οδομαχιών η κυβέρνηση του Ορτέγκα έχει πετύχει μεν να καθαρίσει τους δρόμους και να οδηγήσει πολλούς από τους αντιφροντούντες και “αντάρτες” έξω από τη χώρα, αλλά όχι να καταστείλει την εξέγερση εντελώς. Στην επικαιροποιημένη αναφορά που ακολουθεί, συνεχίζουμε να δίνουμε φωνή στους Νικαραγουανούς αναρχικούς καθώς μιλάνε για την πάλη στη χώρα τους και στοχάζονται το μέλλον της.
Καταρχάς, όμως, ας θέσουμε μερικά από τα ερωτήμα που η εξέγερση έχει αναδείξει.
Μερικοί κρατιστές από την αριστερά έχουν προσπαθήσει να περιορίσουν την όλη εξέγερση σε μια συνωμοσία που έχει “μαγειρευτεί” από τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης λογοδοτούν απευθείας στα “αμερικάνικα αφεντικά τους” – επιδοκιμάζοντας ουσιαστικά τις δολοφονίες από την νικαραγουάνικη αστυνομία και τους παρακρατικούς σαν κάποιος είδος αντι-ιμπεριαλισμού. Από τη δική μας οπτική, αντίθετα, είναι ο αριστερίστικος κρατισμός που έχει δώσει τη δυνατότητα στον Ορτέγκα, έναν πάλαι ποτέ επαναστάτη, να συσσωρεύσει εξουσία και να προωθήσει νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, παράγοντας έτσι το ίδιο είδος “από τα κάτω” εξέγερσης που έχει ξεσπάσει σε πολλά άλλα οικονομικά και πολιτικά πλαίσια που συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα, την Tουρκία, τη Bοσνία, και τη Bραζιλία. Δεν πρόκειται για ένα ζήτημα απλής διεθνούς ίντριγκας, αλλά για τις δικαιολογημένες πικρίες που ο καπιταλισμός και το κράτος παράγουν σε παγκόσμια κλίμακα. Αν ο Ορτέγκα και οι κρατιστές που τον υποστηρίζουν μπορέσουν να μονοπωλήσουν τον λόγο της αριστεράς, τότε δεν θα υπάρχει άλλη διέξοδος για τη θεμιτή λαϊκή δυσαρέσκεια εκτός από τα δεξιά αντιδραστικά κινήματα2.
Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρούμε επιτακτικό οι αναρχικοί και άλλοι αντιεξουσιαστές να μπουν σε έναν διάλογο με κόσμο που συμμετέχει στην εξέγερση στη Νικαράγουα.
Όμως, στην απουσία ενός ισχυρού αντιεξουσιαστικού και αντικαπιταλιστικού κινήματος που θα μπορούσε να προσφέρει έναν επαναστατικό ορίζοντα για αλλαγή στην Νικαράγουα, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην εξέγερση έχουν περιορίσει τους εαυτούς τους σε εκκλήσεις για “δικαιοσύνη” και “δημοκρατία”, ελπίζοντας να δημιουργήσουν τις συνθήκες για να έρθει στην εξουσία μια καινούρια κυβέρνηση3. Κάποιοι έχουν συναντηθεί ακόμα και με αντιπροσώπους της ρεπουμπλικανικής δεξιάς που επιζητά την υποστήριξη των ΗΠΑ. Είμαστε πεποισμένοι ότι αυτή η προσέγγιση συνιστά βαρύ σφάλμα, ακόμα και για Νικαραγουανούς διαδηλωτές που δεν μοιράζονται με μας την αντίθεσή μας στον καπιταλισμό, την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την την ίδια την ιδέα της κυβέρνησης.
Αν η εξέγερση πρόκειται να επιλύσει τα προβλήματα που δημιούργησαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η αυταρχική διακυβέρνηση, θα πρέπει να προχωρήσει πολύ πιο πέρα από την εκδίωξη του Ορτέγκα. H USAID και άλλες μορφές παρέμβασης επιδιώκουν ξεκάθαρα να διαμορφώσουν αυτά τα κινήματα διαμαρτυρίας σύμφωνα με την ατζέντα των ΗΠΑ ώστε να καθορίσουν το τι θα ακολουθήσει. Είναι αφελές να πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ ή οποιοσδήποτε άλλος συνδέεται μ’ αυτήν θα υποστηρίξει οποιοδήποτε είδος αλλαγής στη Νικαράγουα εκτός κι αν προωθεί τα οικονομικά συμφέροντα των καπιταλιστών στις ΗΠΑ. Έχουμε δει επανειλημμένα – πιο πρόσφατα στο Afrin – με ποιο τρόπο οι ΗΠΑ ενισχύουν τα πιο συντηρητικά στοιχεία μέσα στους λαϊκούς αγώνες, και στη συνέχεια να προδίδουν αυτά τα κινήματα συνολικά αμέσως μόλις τους δωθεί η ευκαιρία.
Μπορούν αυτοί που συμμετέχουν στην εξέγερση στη Νικαράγουα και δεν επιθυμούν να συμβιβαστούν με την ατζέντα των ΗΠΑ να υπερισχύσουν αυτών που πιστεύουν ότι η πρώτη προτεραιότητα είναι η εκδίωξη του Ορτέγκα με κάθε μέσο; Πιστεύουμε ότι αυτό είναι το ουσιώδες ερώτημα. Αυτό θα καθορίσει κατά πόσον μπορούν τα κινήματα στη Νικαράγουα να ακολουθήσουν την υπόσχεσή τους να βάλουν τα θεμέλια για αληθινή αυτονομία, ελευθερία και αυτο-καθορισμό.
Μέχρι τώρα, οι συμμετέχοντες στην εξέγερση έχουν εστιάσει στη διατήρηση της “ενότητας” κατά μήκος ιδεολογικών και στρατηγικών γραμμών. Μπροστά στην βάναυση καταστολή από την κυβέρνηση Ορτέγκα μπορούμε να κατανοήσουμε τα τακτικά πλεονεκτήματα της διατήρησης ενός ενιαίου μετώπου. Παρ’ όλα αυτά, αν το κίνημα εξακολουθήσει να δίνει την προτεραιότητα στην ενότητα παρά στην αντιπαράθεση, δεν θα είναι εφικτό να ασκηθεί κριτική στους συμβιβασμούς που οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν σε αντάλλαγμα της υποστήριξής τους. Σ’ αυτή την περίπτωση, ακόμα και μια επανάσταση που θα κατόρθωνε να διώξει τον Ορτέγκα, θα κατέληγε το πιο πιθανό να ασκήσει ακόμα περισσότερες νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές και αυταρχισμό.
“Το δέντρο της ελευθερίας πρέπει να ποτίζεται από καιρό σε καιρό με το αίμα πατριωτών και τυρράνων. Αυτό είναι το φυσικό του λίπασμα”. Thomas Jefferson.
Λίπασμα – με άλλα λόγια, κοπριά. Στην πραγματικότητα, περιοδικές επαναστάσεις μπορεί επίσης να ανανεώνουν την ψευδαίσθηση της ελευθερίας που συντηρεί την νομιμοποίηση του κράτους. Όταν αποζητούμε επαναστατική αλλαγή, το πρόβλημα είναι πώς θα τα βάλουμε με την τωρινή κυβέρνηση με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι πιο δύσκολο για οποιαδήποτε κυβέρνηση να νομιμοποιήσει την εξουσία της. Διαφορετικά, οποιαδήποτε καινούρια κυβέρνηση και να έρθει στην εξουσία το πιο πιθανό είναι να εφαρμόσει την ίδια εκδοχή των πολιτικών που έκαναν τον κόσμο να επαναστατήσει ενάντια στην προηγούμενη, απαντώντας σαν να λέμε στους ίδιους δομικούς παράγοντες όπως οι παγκόσμιες οικονομικές πιέσεις και την επιτακτική ανάγκη διατήρησης ενός μονοπωλίου στην εξουσία. Δεν μπορούμε να εξαρτιόμαστε από κυβερνήσεις για να κάνουν τις αλλαγές που θέλουμε να δούμε· πρέπει να αναπτύξουμε κινήματα “από τα κάτω” που θα υποστηρίζονται από ισχυρή διεθνή αλληλεγγύη.
Φυσικά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι μπορεί να είναι καθόλου βολικό για κοινωνικά κινήματα να εστιάσουν στο να πάρουν κάποιες αποφάσεις αρχών όταν προσπαθούν ταυτόχρονα να αντιμετωπίσουν τα άμεσα προβλήματα που δημιουργούνται από την άγρια κυβερνητική καταστολή και την ποινικοποίηση. Όμως, το να δρούμε σήμερα με τέτοιο τρόπο που να μας φέρνει πιο κοντά στους μακροπρόθεσμους στόχους μας είναι ένα προαπαιτούμενο για να μπορούμε να επιφέρουμε πραγματική αλλαγή. Τα κινήματα στη Νικαράγουα θα πρέπει να αναπτύξουν πρακτικές τις οποίες θα μπορούν να εφαρμόσουν άμεσα ώστε να προχωρήσουν στην οικοδόμηση δύναμης με αυτονομία για το υπόλοιπο της διακυβέρνησης Ορτέγκα, πρακτικές που θα μπορούν να συνεχίσουν να ενισχύονται στη διάρκεια των αναπόφευκτων εκλογικών εκστρατειών, υποσχέσεων για μεταρρυθμίσεις και μεταβάσεις εξουσίας που πρόκειται να έρθουν.
“Δεν τρέφω καμμιά ιδιαίτερη αγάπη για τον εξιδανικευμένο ‘εργάτη’ όπως εμφανίζεται στο αστικό μυαλό του κομμουνιστή, αλλά όταν βλέπω έναν πραγματικό εργάτη με σάρκα και οστά να συγκρούεται με τον φυσικό του εχθρό, τον αστυνομικό, δεν χρειάζεται να αναρωτηθώ με ποιανού την πλευρά είναι”- George Orwell, Φόρος Τιμής στην Καταλωνία.
Έχοντας πει όλα αυτά, χαιρετίζουμε το κουράγιο των απλών ανθρώπων που έχουν εξεγερθεί στη Νικαράγουα, καταλαμβάνοντας πανεπιστήμια και αντιστεκόμενοι στη βία της αστυνομίας. Καλούμε τους αναρχικούς και κάθε άλλον ειλικρινή παρτιζάνο της ισότητας και της ελευθερίας να δημιουργήσουν διεθνή δίκτυα υποστήριξης που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια αξιόπιστη εναλλακτική στην υποστήριξη των ΗΠΑ, ώστε οι εξεγερμένοι στη Νικαράγουα και αλλού να μην αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα στον τοπικό αυταρχισμό και τη νεοφιλελεύθερη αποικιοκρατία.
Για περισσότερο υπόβαθρο σχετικά με την εξέγερση στη Νικαράγουα, συμβουλευθείτε τα προηγούμενα άρθρα μας:
Ακολουθεί η πιο πρόσφατη ενημέρωση και σκέψεις από τις επαφές μας στη Νικαράγουα.
Νεώτερα σχετικά με την εξέγερση στη Νικαράγουα: Ιούνιος – Ιούλιος
-
Από τις 19 Απριλίου, σχεδόν 300 άτομα έχουν σκοτωθεί λόγω πολιτικής βίας στη Νικαράγουα· 2000 έχουν τραυματιστεί· υπάρχουν πάνω από 600 πολιτικοί κρατούμενοι και σχεδόν 600 αγνοούμενοι. Επιπλέον, σχεδόν 23.000 άτομα έχουν ζητήσει καθεστώς πρόσφυγα στην Κόστα Pίκα4. Έχετε επίσης υπόψιν ότι η Νικαράγουα έχει έναν πληθυσμό γύρω στα 7 εκατομμύρια, πολύ μικρότερο από τις άλλες χώρες με τις οποίες την συγκρίνουμε.
-
Στις 16 Ιουλίου, το κόμμα του Ορτέγκα ψήφισε ένα “Αντιτρομοκρατικό Νόμο” που ποινικοποιείτ ις δημόσιες διαδηλώσεις και νομιμοποιεί την φυλάκιση εκατοντάδων από τους διαδηλωτές. Αυτός ο νόμος στοχοποιεί κόσμο που μεταφέρει φάρμακα και φαγητό, κόσμο που οργανώνει λογαριασμούς GoFundMe, συγγενείς των φοιτητών ακόμα και απλούς θεατές. Αυτός ο νόμος έχει δικαιολογήσει επίσης την απαγωγή ακτιβιστών φοιτητών, ηγετικών φυσιογνωμιών σε γειτονιές και διοργανωτών από το κίνημα campesino5. Άνθρωποι έχουν ήδη συλληφθεί και κατηγορηθεί μ’ αυτόν τον νόμο, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων ηγετών του κινήματος campesino. Το κόμμα του Ορτέγκα έχει υιοθετήσει τη γλώσσα της τρομοκρατίας για να περιγράψει γενικά τον λαϊκό ξεσηκωμό.
-
Το κόμμα του Ορτέγκα έχει κατηγορήσει τους ιερείς και την Καθολική Εκκλησία ότι προστατεύει τους “τρομοκράτες” και ότι “προάγει ένα πραξικόπημα”. Αυτό έχει διαρρήξει τη σχέση ανάμεσα στο κόμμα του Ορτέγκα και την Καθολική Εκκλησία. Υποστηρικτές του Ορτέγκα έχουν επιτεθεί σε ιερείς που επιβλέπουν τον διάλογο και προστατεύουν διαδηλωτές σε εκκλησίες.
-
Υπάρχουν πλέον εντάλματα σύλληψης για τους περισσότερους από τους ηγέτες των φοιτητών που αντιπροσωπεύουν τα πανεπιστήμια στην Συμμαχία των Πολιτών (Alianza Civica)· ηγέτες των campesinos και άλλοι διοργανωτές έχουν επίσης στοχοποιηθεί. Μαζί με τη ρήξη των σχέσεων με την Καθολική Εκκλησία, αυτό επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση Ορτέγκα δεν προσπαθεί πλέον να επιδιώξει τον διάλογο.
-
Ένας από τους κύριους στόχους της Συμμαχίας ήταν να επισπεύσει τις εκλογές για το 2019. Ο Ντανιέλ Ορτέγκα έχει επανειλημμένα απορρίψει κάτι τέτοιο, δηλώνοντας ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της θητείας του το 2021. Μια αναφορά από το Etica y Transparencia (Ηθική και Διαφάνεια) λέει ότι το 79% του πληθυσμού θέλει καινούριες εκλογές. Συμβαίνει, επίσης, και η κυβέρνηση των ΗΠΑ και ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (OAS) να συνηγορούν επίσης για νέες εκλογές. Η Συμμαχία και κάποια άλλα κοινωνικά κινήματα έχουν επίσης ρίξει την ιδέα μιας μεταβατικής κυβέρνησης.
-
Τον Ιούνιο, η Masaya αυτοανακηρύχθηκε αυτόνομη πόλη ασκώντας αυτοκυβέρνηση. Δημιούργησαν τη δική τους κοινοτική φρουρά, τις δικές τους συνελεύσεις, γραμμές άμυνας, επιτροπές καθαριότητας. Αυτό ήταν μέρος μιας στρατηγικής συμπληρωματικής λειτουργίας σε μια εργατική απεργία σε ολόκληρη την πόλη. Είναι σημαντικό να πούμε ότι αυτό δεν προτάθηκε από τη Συμμαχία. Η Masaya παρέμεινε αυτόνομη για δυο-τρεις μέρες μέχρι που φιλοκυβερνητικοί παραστρατιωτικοί εξαπέλυσαν μαζικές επιθέσεις γθα την ανακατάληψή της. Πόλεις όπως η Masaya έχουν υπάρξει ιστορικά από τα προπύργια των Σαντινίστας και διεκδικούνται έντονα τόσο από δυνάμεις των διαδηλωτών όσο και των [φιλοκυβερνητικών] παραστρατιωτικών. Στην Masaya δεν υπάρχουν πλέον οδοφράγματα.
-
Ακριβώς δίπλα στην Masaya, η πόλη Monimbo είναι μια κοινότητα αυτόχθονων τεχνητών και βιοτεχνών. Ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που εξεγέρθηκαν εναντίον του καθεστώτος Ορτέγκα τον Απρίλιο. Ήταν πηγή έμπνευσης από την αρχή εξαιτίας της ανθεκτικότητας και του επαναστατικού πνεύματος των κατοίκων της.
-
Το Monimbo, το επίκεντρο της αντίστασης των αυτόχθονων, και το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Νικαράγουα (Universidad Nacional Autónoma de Nicaragua, UNAN), το μόνο πανεπιστήμιο που είναι ακόμα κατειλημμένο από φοιτητές, δέχτηκαν άγρια επίθεση και εκκενώθηκαν από παραστρατιωτικές δυνάμεις λίγο πριν τις 19 Ιουλίου, την 39η επέτειο της Επανάστασης των Σαντινίστας. Το Moninbo και το UNAN βρίσκονται τώρα υπό τον έλεγχο των παραστρατιωτικών. Το ακαδημαϊκό πρόγραμμα πρόκειται να ξαναρχίσει σύντομα στο UNAN και άλλα πανεπιστήμια, αλλά οι φοιτητές φοβούνται τις διώξεις.
-
Δυνάμεις παραστρατιωτικών έχουν επιτεθεί και εκκενώσει όλα τα σημεία αποκλεισμούς στους δρόμους, σκοτώνοντας δεκάδες άτομα σε ολόκληρη τη χώρα. Η κυκλοφορία των οχημάτων και των προϊόντων έχει ξαναρχίσει. Σε τρεις διαφορετικές συνεντεύξεις, ο Ορτέγκα, όταν ρωτήθηκε για τους παραστρατιωτικούς, έδωσε τρεις διαφορετικές απαντήσεις: ισχυρίστηκε ότι οι παραστρατιωτικοί χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ότι χρηματοδοτούνται από το MRS και το PLC, και ότι είναι “εθελοντές αστυνομικοί”.
-
Υπό την ηγεσία των δεξιών ρεπουμπλικανών Marco Rubio και Ileana Ros-Lehtinen, η Υπηρεσία των ΗΠΑ για την Διεθνή Ανάπτυξη (United States Agency for International Development, USAID) έχει εγκρίνει ποσό 1,5 εκατομμυρίων δολαρίων για την προαγωγή της “δημοκρατίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τη ηγεσίας” στη Νικαράγουα. Πώς θα διαμορφώσουν αυτά τα χρήματα την κρίση απομένει να φανεί.
-
Στις 31 Ιουλίου, το Κεντροαμερικανικό Πανεπιστήμιο (Universidad Centroamericana, UCA) υπέστη κυβερνητικές περικοπές και ακυρώσεις μαθημάτων που έθεσαν σε αναστολή το 95% του προσωπικού του. Ο εθνικός προϋπολογισμός κρατά ένα ποσοστό 6% για την εκπαίδευση, μια νίκη από τις φοιτητικές διαμαρτυρίες τη δεκαετία του 1990. Το UCA είναι ημι-δημόσιο: εξακολουθεί να λαμβάνει κυβερνητική επιχορήγηση, αλλά οι φοιτητές πληρώνουν επίσης και δίδακτρα, που έχει δώσει τη δυνατότητα στο UCA να δημιουργεί ένα πρόγραμμα και μια εκπαίδευση που δεν είναι εντελώς ευθυγραμμισμένη με την ατζέντα του Ορτέγκα. Το UCA θεωρείται ένα πανεπιστήμιο της μεσαίας τάξης αφιερωμένο στις ανθρωπιστικές σπουδές· οι φοιτητές του έχουν διαδραματίσει ένα κρίσιμο ρόλο στην εξέγερση. Οι οργανώσεις SOSIndioMaiz και OcupaINSS εμπλέκουν αμφότερες πρωτοβουλίες από φοιτητές του UCA. Η ενέργεια της κυβέρνησης φαίνεται να είναι μια εκδίκηση απέναντι στους φοιτητές αυτούς αλλά, επιπλέον, ασκεί ακόμα μεγαλύτερη πίεση εμποδίζοντας την εξέγερση να εργαστεί για ένα μέλλον στο οποίο η εκπαίδευση να είναι αυτόνομη, προσβάσιμη και κριτική απέναντι στην εξουσία.
-
Εβδομαδιαίες διαμαρτυρίες συνεχίζονται σε ολόκληρη τη χώρα μπαίνοντας όλες στο στόχαστρο της κρατικής καταστολής.
Εντάσεις, διαιρέσεις και πραγματικότητες
Ο λαός στη Νικαράγουα επαναστατεί ενάντια στον Ορτέγκα γιατί αντιπροσωπεύει τον αυταρχισμό, την έλλειψη διαφάνειας, την υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος, τον προσεταιρισμό υποτίθεται ανεξάρτητων θεσμών όπως η αστυνομία και το σύστημα υγείας6, το ξεζούμισμα των φυσικών πόρων, την παρενόχληση των ηγετών των κοινωνικών κινημάτων και τον σφετερισμό του εκπαιδευτικού συστήματος.
Δεν πρόκειται για ένα συγκεντροποιημένο σύστημα· όλα τα αιτήματα και οι κριτικές στον Ορτέγκα συμπληρώνουν το ένα το άλλο αλλά τα αιτήματα αυτά αφορούν ιδιαίτερα θέματα και περιοχές. Για παράδειγμα, η Masaya δεν έχει αυτό καθαυτό φοιτητικό κίνημα και οι φοιτητές θέτουν πολύ διαφορετικά αιτήματα από το κίνημα των campesino. Έχει γίνει μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν όλα τα αιτήματα σε μια μοναδική οργάνωση αλλά οι παρούσες συνθήκες δεν έχουν επιτρέψει να γίνει η αναγκαία συνάντηση.
Αρχικά, η ενοποιημένη συνάντηση ήταν η Alianza Civica. Αυτή η ομάδα, La Alianza Civica (η Συμμαχία των Πολιτών), είναι ένας συνασπισμός που περιλαμβάνει φοιτητές, αγρότες και μέλη της “κοινωνίας των πολιτών”, αυτών που προάγουν τον διάλογο με την κυβέρνηση υπό την επίβλεψη/μεσολάβηση της Καθολικής Εκκλησίας. Η Συμμαχία διατήρησε τον ρόλο της στην προκήρυξη των διαδηλώσεων και των πορειών αλλά έχει χάσει δύναμη από τη στιγμή που η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύεται πλέον μαζί της και το μεγαλύτερο μέρος της αντίστασης έχει οργανωθεί αυτόνομα. Ο μόνος λόγος για τον σχηματισμό της Συμμαχίας ήταν η διαμεσολάβηση του διαλόγου με την κυβέρνηση· δεν είχε την πρόθεση να αναλάβει μακροπρόθεσμες οργανωτικές προσπάθειες “από τα κάτω” ή να σχηματίσει ένα πολιτικό κόμμα. Εν τω μεταξύ, το κίνημα Autoconvocados, ένα αποκεντρωμένο κίνημα υπό μια κοινή ονομασία, συνεχίζει να ενθαρρύνει όλους τους τομείς που διαμαρτύρονται, πιέζοντας τη Συμμαχία και οργανώνοντας διαμαρτυρίες και πορείες. Οι διαδηλώσεις που μαζεύουν χιλιάδες στους δρόμους της Μανάγκουα είναι αποτέλεσμα των συνδυασμένων προσπαθειών της Συμμαχίας, των Autoconvocados, των φοιτητικών ομάδων και της “κοινωνίας των πολιτών”.
Μέσα και έξω από τη Συμμαχία, μεγαλώνει η δυσαρέσκεια με το Ανώτατο Συμβούλιο των Ιδιωτικών Επιχειρήσεων στη Νικαράγουα (Consejo Superior de la Empresa Privada en Nicaragua, COSEP). Το COSEP είναι το Επιμελητήριο των ιδιωτικών επιχειρήσεων και ακόμα δεν έχει προκηρύξει κάποια Εθνική Απεργία που θα έθετε μια πίεση στην κυβέρνηση Ορτέγκα. Αρκετοί πιστεύουν ότι το “παράθυρο” ευκαιρίας για μια στρατηγικής σημασίας και αποτελεσματική εθνική απεργία έχει ήδη κλείσει. Αυτή η “προδοσία” από την πλευρά του COSEP έχει μειώσει την πολιτική του δύναμη.
Επιπλέον, μερικές φοιτητικές ομάδες έχουν συναντηθεί με δεξιούς πολιτικούς στις ΗΠΑ και το Ελ Σαλβαδόρ, προκαλώντας ακόμα περισσότερες εντάσεις μεταξύ των φοιτητών και των πολιτών. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές φοιτητικές οργανώσεις που αντιπροσωπεύονται στη Συμμαχία, και καμμιά δεν μπορεί να μιλήσει εξ ονόματος των υπολοίπων. Για παράδειγμα, φοιτητικές οργανώσεις όπως η Coordinadora Universitaria por la Democracia y la Justicia (Πανεπιστημιακός Συντονισμός για τη Δημοκρατία και τη Δικαιοσύνη, CUDJ), η Alianza Universitaria Nicaraguense (Πανεπιστημιακή Συμμαχία της Νικαράγουα, AUN) και η Articulation of Social Movements and Civil Society (Συνάρθρωση των Κοινωνικών Κινημάτων και της Κοινωνίας των Πολιτών, AMSOSC), όλες μέλη της Συμμαχίας, δεν θέλουν καμμιά σχέση με τους Αμερικανούς Ρεπουμπλικάνους και η επικοινωνία με τις ΗΠΑ δεν είναι στις προτεραιότητές τους.
Το πλαίσιο έχει μετατοπιστεί αρκετά κατά τον τελευταίο μήνα. Ξεκινώντας από την τελευταία εβδομάδα, όσοι συμμετείχαν στην κατάληψη του UNAN ή στην αντίσταση στο Monimbo έχει κυνηγηθεί και καταδιωχθεί. Πάνω από 700 άτομα έχουν συλληφθεί και πολλά αγνοούνται· το κράτος έχει τώρα το νομικό πάτημα για να ασκήσει κατηγορίες στους διαδηλωτές για τρομοκρατία, και ο αντιπρόεδρος Rosario Murillo έχει τονίσει αρκετές φορές σε ραδιοφωνικά ανακοινωθέντα ότι οι “τρομοκράτες” θα διωχθούν. Σε απάντηση, η Κόστα Ρίκα έχει δημιουργήσει δυο στρατόπεδα προσφύγων στο Σαν Χοσέ, και αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να διαφύγουν/να το σκάσουν εγκαταλείπουν τη χώρα. Η πλειονότητα των διαδηλωτών που είχαν την εμπειρία της άμεσης σύγκρουσης με τους παραστρατιωτικούς κρύβονται τώρα σε κρησφύγετα.
Σ’ αυτή την κατάσταση είναι δύσκολο για ομάδες “από τα κάτω” να οργανωθούν, καθώς θα έχουν να αντιμετωπίσουν αμέσως τις παραστρατιωτικές δυνάμεις που περιπολούν διαρκώς τους επαρχιακούς δρόμους και τους δρόμους στις πόλεις. Παρ’ όλα αυτά, έγινες μαζικότατες διαδηλώσεις για τον εορτασμό της “Μέρας του Φοιτητή” στις 23 Ιουλίου και την ημέρα της “Πορείας των Λουλουδιών”. Χιλιάδες παρακολούθησαν αυτές τις πορείες στις οποίες οι παραστρατιωτικές δυνάμεις δεν επιτέθηκαν. Όμως, εξαιτίας της παρουσίας των παραστρατιωτικών, εξακολουθεί να υπάρχει μια αυτο-επιβεβλημένη απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ σ’ ολόκληρη την πόλη.
Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, πολύς κόσμος έχει εναποθέσει τις ελπίδες του στην άσκηση μεγαλύτερης πίεσης και κυρώσεων στο καθεστώς Ορτέγκα από τη διεθνή κοινότητα, ελπίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα αναγκάσει τον Ορτέγκα να διαπραγματευθεί μια αποχώρηση. Οι ελπίδες αυτές έχουν σαν κίνητρο την αλληλεγγύη που έχει λάβει η Νικαράγουα από τη διεθνή αριστερά, την απόφαση από τον OAS, και επίσης – δυστυχώς – από την εμπλοκή των ΗΠΑ.
Η στήριξη σε ξένες παρεμβάσεις αντιφάσκει με το λαϊκό σύνθημα “Solo el pueblo salva al pueblo”, “Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό”, μια διαδεδομένη απαίτηση για αυτονομία. Κατά συνέπεια, ένα άλλο κομμάτι του κινήματος έχει επενδύσει περισσότερο σε πορείες και διαμαρτυρίες ως έναν τρόπο για να ξανακερδίσει τους δρόμους.
Κόσμος που δουλεύει έξω από τη Νικαράγουα στήνει συστήματα υποστήριξης για να καταστήσει την λαϊκή εξέγερση στη Νικαράγουα ορατή και για να προετοιμαστεί για την μακροπρόθεσμη μάχη μπροστά. Τα δίκτυα που οικοδομούνται αυτή τη στιγμή σκοπεύουν να παράσχουν αλληλεγγύη στους Νικαραγουανούς επί τόπου, να εκθέσουν τις πράξεις του κόμματος του Ορτέγκα και, το πιο σημαντικό, να οικοδομήσουν σχέσεις που θα είναι χρήσιμες στο μέλλον.
Πολλές από τις διεθνείς αυτές προσπάθειες, όπως η Caravana de la Solidaridad Internacional, μια ομάδα autoconvocados που έχει ταξιδέψει στην Ευρώπη για τρεις μήνες έχει δώσει προτεραιότητα στη συνάντηση με αριστερές ομάδες και οργανώσεις· δεν συναντιούνται με ομάδες από τη δεξιά. Σε πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο όπου υπάρχουν Νικαραγουανοί μετανάστες, ο κόσμος δημιουργεί τις δικές του ομάδες “συνάφειας” Autoconovocado και διοργανώνει πορείες, διαδηλώσεις και διακηρύξεις [declarations]. Υπάρχουν όμως και ομάδες autoconvocado που είναι στις ΗΠΑ και συνομιλούν με Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους.
Αυτή είναι η πραγματικότητα σε ένα πολύμορφο κίνημα βασισμένο στην ενότητα ενάντια σε έναν κοινό εχθρό. Ο κόσμος θα υπερασπιστεί οτιδήποτε πιστεύει πως θα επιλύσει την κρίση. Οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι για όλα αυτά τα κινήματα είναι “δικαιοσύνη” και “δημοκρατία”, με την πιο γενική έννοια: δικαιοσύνη για τα θύματα, δημοκρατία στην κυβέρνηση.
Προκαλεί έκπληξη πώς διαφορετικά κινήματα έχουν καταφέρει να συναντηθούν. Για παράδειγμα, το φεμινιστικό κίνημα και η Καθολική Εκκλησία συνεργάστηκαν σε μια διαδήλωση. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Francisca Ramirez, μια ηγέτιδα από το Movimiento Campesino, που συμμετείχε στην Πορεία για τη Σεξουαλική Διαφορετικότητα. Λέγεται το ανέκδοτο ότι “μόνο ο Ορτέγκα έχει καταφέρει να ενώσει φεμινίστριες, άθεους, Καθολικούς, την κοινότητα LGBT και τους φοιτητές”. Αλλά σε όρους πρακτικής, δεν έχει συζητηθεί ιδιαίτερα το πώς αντιμετωπίζονται όλες αυτές οι διαφορές.
Η ελπίδα είναι ότι μια καινούρια κυβέρνηση θα ανοίξει έναν εθνικό διάλογο στον οποίον όλοι αυτοί οι χώροι και κινήματα που συμμετείχαν στην εξέγερση θα διέθεταν μια πλατφόρμα για να παρουσιάσουν τα ιδιαίτερα αιτήματά τους και να φτάσουν σε μια συναίνεση. Αυτό είναι, το λιγότερο, αισιόδοξο. Αλλά είναι δύσκολο να αρχίσουμε να πλαισιώνουμε μακροπρόθεσμους στόχους στο παρόν πλαίσιο μαζικής μετανάστευσης και ποινικοποίησης.
Η κυβέρνηση Ορτ δουλεύει κι αυτή σε μια “μέρα με την ημέρα” βάση, Αμφιβάλλουμε ότι έχει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική καθώς όλα έχουν κλιμακωθεί τόσο ραγδαία. Πρόσφατα, στρατηγική τους είναι να δίνει ο Ντανιέλ Ορτέγκα ελεγχόμενες συνεντεύξεις στον διεθνή τύπο, Οι συνεντεύξεις αυτές έγιναν όμως μπούμερανγκ καθώς η αντιπολίτευση εξακολουθεί να ξεσκεπάζει τα ψέμματα του Ορτέγκα.
Ένα πράγμα που δεν έχει αλλάξει – που δεν έχει καν αμφισβητηθεί – είναι ο εθνικισμός στη βάση του κινήματος. Οι αγώνες αυτής της στιγμής κατανοούνται σε ένα ιστορικό πλαίσιο, ανακαλώντας την ιστορία του αντιστεκόμενου Νικαραγουανού λαού που ορθώνεται απέναντι στους εχθρούς του, γυρνώντας πίσω στον Σαντίνο, ο οποίος παραμένει ο πιο αξιοσέβαστος επαναστάτης εθνικιστής. Αυτό είναι το δεύτερο πράγμα που οι Νικαραγουανοί έχουν κοινό στον αγώνα: το πρώτο είναι ότι απεχθάνονται τον Ορτέγκα, το δεύτερο είναι ότι είναι όλοι Νικαραγουανοί. Ολόκληρη η αντίσταση έχει βασιστεί πάνω στην ιδέα μια κοινής εθνικής ταυτότητας. Πολλοί βλέπουν αυτόν τον λαϊκό ξεσηκωμό σαν μια προσπάθεια επανάκτησης της Νικαράγουας από τους “Orteguistas”.
Έχουν υπάρξει στιγμές αλληλεγγύης που υπερβαίνουν τον εθνικισμό. Για παράδειγμα, η Κόστα Ρίκα έχει υπάρξει ιστορικά αντίπαλος για τη Νικαράγουα, αλλά η καινούρια κυβέρνησή της έχει υποστηρίξει τους εξεγερμένους στη Νικαράγουα και “επί τόπου” και σε διπλωματικές συναντήσεις. Αυτό έχει διαρρήξει την ανταγωνιστική αντίληψη του εθνικισμού που συνήθιζαν να έχουν οι Νικαραγουανοί.
Η εμπλοκή της κυβέρνησης των ΗΠΑ
Αυτοί που υποστηρίζουν την παρέμβαση των ΗΠΑ οικονομικά και με άμεσες κυρώσεις όπως η Nica Act και η Magnitsky Act ισχυρίζονται ότι οι ΗΠΑ είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να πιέσει τον Ντανιέλ Ορτέγκα. Το αίτημα για την παρέμβαση των ΗΠΑ δεν προέρχεται μόνο από δεξιές ομάδες· υπάρχει πολύς κόσμος που θέλει να σταματήσει η βία και βλέπουν την παρέμβαση των ΗΠΑ ως τη μοναδική λύση. Φυσικά, η οικονομική παρέμβαση των ΗΠΑ πιθανόν να είναι επιζήμια και για τον μέσο Νικαραγουανό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη παρέμβει στη Νικαράγουα επιβάλλοντας κυρώσεις, παγώνοντας τραπεζικούς λογαριασμούς στις ΗΠΑ, ανακαλώντας τις βίζες κυβερνητικών αξιωματούχων και επενδύοντας στην Νικαραγουάνικη “Ανθρώπινα Δικαιώματα, Δημοσιογραφία και Ηγεσία” μέσω της USAID. Η USAID υποτίθεται ότι προάγει τη δημοσιογραφία ώστε να εκθέτει τη διαφθορά του Ορτέγκα και χρηματοδοτεί “οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων” ώστε να μπορούν να τεκμηριώνουν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η αντίδραση στην USAID ποικίλει. Σε μια χώρα όπως η Νικαράγουα, όπου πολύς κόσμος εξαρτάται από τη βοήθεια των ΜΚΟ για να επιβιώσει, πολλοί άνθρωποι θα δεχτούν αυτή τη βοήθεια. Η USAID έχει βοηθήσει στη λειτουργία σχολείων και στην επένδυση σε κοινωνικές υποδομές, αλλά αυτό έχει επιτυχία μόνο εξαιτίας των αποτυχιών της κυβέρνησης και την μακροχρόνια ασυμμετρία πλούτου που είναι αποτέλεσμα της αποικιοκρατικής αφαίμαξης των πόρων της χώρας. Η κυβέρνηση δεν έχει την ικανότητα να φτάσει στις αγροτικές κοινότητες και τις κοινότητες από την Καραϊβική, όπου ΜΚΟ έχουν εδραιωθεί με τη δουλειά τους. Αυτό διαιωνίζει μη κερδοσκοπικό βιομηχανικό σύμπλεγμα και εκθέτει τον κόσμο τις Δυτικοντρικές ιδέες σχετικά με την “ανάπτυξη” και τη “δημοκρατία”.
Υπό το πρίσμα της συγκεντροποίησης της εξουσίας με τον Ορτέγκα, την έλλειψη υποδομής που να συνδέει τη Νικαράγουα με τη διεθνή αριστερά και το γεγονός ότι η Νικαράγουα δεν έχει μπορέσει να αναπτυχθεί κριτικά, ακαδημαϊκά ή κοινωνικά, είναι πολύ πιθανόν τα κοινωνικά κινήματα να δεχτούν κάθε είδος βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης αυτής από τις ΗΠΑ.
Η υποστήριξη των ΗΠΑ στους Κόντρας τη δεκαετία του 1980 είναι καλά γνωστή. Οι πιο πρόσφατες μηχανοραφίες των ΗΠΑ εναντίον του Ορτέγκα μπορούν να πάνε πίσω στην Nica Act, που στόχευε να συνδέσει τη Νικαράγουα με τη Βενεζουέλα και την Κούβα ως αυταρχικές σοσιαλιστικές κυβερνήσεις. Βιώνουμε ένα δεύτερο κύμα αυτού του είδους αντι-σοσιαλισμού, που είχε υποχωρήσει λίγο στη διάρκεια της προεδρίας Ομπάμα, όταν ο Ομπάμα και η Κούβα είχαν εγκαινιάσει μια διαδικασία “εξομάλυνσης” των σχέσεων. Η διοίκηση Ομπάμα δεν είχε κάνει κάποιες μείζονες δηλώσεις σχετικά με τη Νικαράγουα, αλλά στην πραγματικότητα εφάρμοσε περισσότερες νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Είναι ενδιαφέρον ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ ασκεί τώρα κριτική στον Ορτέγκα ενώ έχει επωφεληθεί πάρα πολύ από τον “Ορτεγκισμό”. Προφανώς, οι ΗΠΑ δούλεψαν με τον Ορτέγκα για όσο φαινόταν η μοναδική επιλογή αλλά τώρα που μοιάζει εφικτό να κανονίσουν για μια ακόμα πιο νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση να αναλάβει την εξουσία στη Νικαράγουα, αυτή είναι η καινούρια προτεραιότητα. Ένα ζήτημα είναι επίσης ποια κυβέρνηση θα μπορέσει καλλίτερα να σταθεροποιήσει τη Νικαράγουα χάριν των επενδύσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σημαντικές επενδύσεις στη Νικαράγουα – σε ζώνες ελευθέρου εμπορίου, maquilas και στον τουρισμό. Μέχρι τον Απρίλιο του 2018, οι ΗΠΑ αντλούσαν τεράστια οικονομικά ωφέλη από τις σχέσεις τους με τη Νικαράγουα. Η Νικαράγουα ήταν ο νούμερο ένα τουριστικός προορισμός στην Κεντρική Αμερική, και εκπατρισμένοι από τις ΗΠΑ είχαν αρχίσει σιγά-σιγά να επαναπατρίζονται εκεί. Η Νικαράγουα ήταν ένα επιθυμητός προορισμός για επένδυση δολαρίων χάρις στην “οικονομική και πολιτική σταθερότητά” της.
Στη δεύτερη ζωντανή ομιλία του Ντανιέλ Ορτέγκα για την αντιμετώπιση της κρίσης, πίσω στον Απρίλιο, εμφανίστηκε μαζί με έναν Αμερικάνο ιδιοκτήτη ενός sweatshop, διαβεβαιώνοντάς τον ότι τα πράγματα θα επέστρεφαν στην κανονικότητα και ότι οι επιχειρήσεις του δεν θα επηρεάζονταν. Στη συνέντευξή του στο Fox News στις 23 Ιουλίου, εμφανίστηκε να θέλει να διαβεβαιώσει τον κόσμο στις ΗΠΑ ότι η Νικαράγουα εξακολουθεί να είναι ένα σταθερό μέρος για να επενδύσει κανείς…ενώ, την ίδια στιγμή, σε μια συνέντευξή στο Telesur, είπε στους θεατές ότι οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν την αντιπολίτευση.
Οι ΗΠΑ επωφελούνται επίσης από τη μεταναστευτική πολιτική της Νικαράγουα, η οποία απαγορεύει την πέρασμα χιλιάδων ανθρώπων που προσπαθούν να διασχίσουν τη Νικαράγουα στον δρόμο τους, από τη στεριά, στις ΗΠΑ.
Τα αιτήματα του κινήματος των campesino είναι ο κύριος παράγοντας που αντιτίθεται στην ατζέντα των ΗΠΑ. Η αντίδραση στις μεγάλες μεταλλευτικές εταιρείες, τις εξορυκτικές βιομηχανίες και την αγροτική βιομηχανία των μονοκαλλιεργειών, είναι ένα κομβικό κλειδί του κινήματος. Αν αυτά τα αιτήματα ικανοποιούνταν, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να σταματήσουν να προσβλέπουν στη Νικαράγουα σαν ένα μέρος για την απόσπαση πόρων και την επένδυση κεφαλαίων με στόχο την επιστροφή κέρδους.
Ο άλλος παράγοντας που αντιτίθεται στην ατζέντα των ΗΠΑ είναι η απαίτηση για αυτονομία. Κάτω από ποιες συνθήκες θα βοηθήσουν τη Νικαράγουα; Θα μας βοηθήσουν να αποκτήσουμε αυτονομία ακόμα και αν μελλοντικές κυβερνήσεις απομακρύνονταν από τις οικονομικές πολιτικές των ΗΠΑ; Κοιτώντας σε εκατοντάδες χρόνια παρεμβάσεων των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, αυτό μοιάζει, το λιγότερο, απίθανο.
Σκεπτόμενοι πιο πέρα
Η μεγαλύτερη μάχη τώρα είναι ενάντια στον αυταρχισμό, οποιοδήποτε σχήμα κι αν παίρνει. Αν η τωρινή λαϊκή εξέγερση είναι μια αντίδραση ενάντια σε οτιδήποτε είναι ο Ορτέγκα, τότε η εναλλακτική θα πρέπει να είναι μια αυτόνομη Νικαράγουα.
Τι σημαίνει “αυτόνομη”; Για τους φοιτητές σημαίνει μια ελεύθερη εκπαίδευση χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις και χειραγωγήσεις. Για τις φεμινίστριες, σημαίνει ότι η κυβέρνηση οφείλει να κρατά τους νόμους της μακριά από τα σώματα των γυναικών και παράλληλα να δημιουργεί κοινωνικά και οικονομικά προγράμματα που ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία των γυναικών από τους άντρες. Για το κίνημα των campesino, σημαίνει έλεγχο και δικαιοδοσία πάνω στη γη τους. Για άλλους σημαίνει την οικοδόμηση μιας πολιτικής οργάνωσης που προστατεύει τα δικαιώματα του κόσμου και εγγυάται δωρεάν υγεία και εκπαίδευση. Σε κάθε περίπτωση, η αυτονομία σημαίνει ότι την προτεραιότητα την έχουν οι απαιτήσεις του λαού της Νικαράγουα και όχι οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Η αυτονομία θα σήμαινε την εγκατάλειψη των cutthroat πολιτικών της κυβέρνησης Ορτέγκα. Θα σήμαινε σεβασμό στις περιοχές των αυτοχθόνων, την εκδίωξη των μεταλλευτικών εταιρειών και την απόρριψη των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επηρεάζουν περισσότερο από όλους τους campesinos. Οποιαδήποτε κυβέρνηση και αν διαδεχτεί τον Ορτέγκα οφείλει να αλλάξει δραστικά τις πολιτικές δομές. Θα έχει να κάνει με έναν πληθυσμό που έχει υποφέρει τόσο κάτω από δεξιές όσο και “αριστερές λαϊκιστικές” κυβερνήσεις. Οφείλει να αναγνωρίσει τις απαιτήσεις όλων των ομάδων που πήραν μέρος στην εξέγερση.
Όσοι συμμετείχαν στο φοιτητικό κίνημα, το φεμινιστικό κίνημα και το κίνημα των campesino θα έπρεπε ρεαλιστικά να αναλογιστούν κατά πόσον ένα καινούριο πολιτικό κόμμα και καινούριες εκλογές θα ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις τους. Η αλήθεια είναι ότι οι εκλογικές προσεγγίσεις είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα “ξεθυμάνουν” τα αιτήματα των κοινωνικών κινημάτων, αν επρόκειτο ποτέ να τα ικανοποιήσουν. Για να αποδώσουμε τη δέουσα αναγνώριση στα κινήματα αυτά, ελπίζουμε ότι θα συνεχίσουν να διαμαρτύρονται το ίδιο έντονα ενάντια στην επόμενη κυβέρνηση αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.
Για περισσότερα στοιχεία σχετικά με το ζήτημα αυτό, συμβουλευθείτε το κείμενο “Why We Don’t Make Demands”, που Νικαραγουανοί έχουν κυκλοφορήσει στα ισπανικά εδώ.
Αν οι εκλογές γίνουν το 2019 και τα κοινωνικά κινήματα δεν έχουν φτάσει σε μια συναίνεση σχετικά με το τι είδος κόμματος θέλουν να σχηματίσουν και, αντίθετα, κατέβουν με πολλά κόμματα, διακινδυνεύουν την διάσπαση της αντιπολίτευσης και την ήττα από τον Ορτέγκα. Από αυτό το προνομιακό σημείο, δεν είναι ξεκάθαρο αν ο Ντανιέλ Ορτέγκα κατέβει για την προεδρία.
Προς το παρόν, κανείς δεν έχει αρχίσει μια καμπάνια για την προεδρία· δεν είναι μια προτεραιότητα επειδή οι αναμενόμενες εκλογές δεν έχουν ακόμα αναγγελθεί. Η προσοχή όλων είναι εστιασμένη στο παρόν, στην καταδίκη της βίας, στην προστασία όλων όσων διώκονται και στην προσπάθεια να λογοδοτήσει ο Ορτέγκα.
Υπάρχουν ήδη αρκετοί πολιτικοί που θέλουν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση. Πρόσφατα, το κύριο κόμμα της δεξιάς στη Νικαράγουα, το PLC7, δήλωσε ότι ήθελε να συμμετάσχει στον διάλογο· αλλά αυτό συνάντησε μαζική απόρριψη στα κοινωνικά δίκτυα εξαιτίας της ιστορίας καταπίεσης που έχει το PLC.
Όλα τα πολιτικά κόμματα και κοινωνικά κινήματα πρέπει να προσέξουν να μην συνεχίσουν τα λάθη που διέπραξαν στο παρελθόν. Μετά τη δολοφονία 300 ανθρώπων, αφού έχουμε βιώσει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η κυβέρνηση Ορτέγκα για να διασφαλίσει την κυριαρχία της, πρέπει να αλλάξουμε εντελώς πολιτικό πεδίο και να πετάξουμε την παραδοσιακή προσέγγιση στην πολιτική συμμετοχή και αντιπροσώπευση. Ο κόσμος πρέπει να είναι πρόθυμος να ασκήσει κριτική και να σταθεί ενάντια στα κινήματα αυτά και τους συμμάχους τους αν δουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Αντλώ ελπίδα από ένα άλλο λαϊκό σύνθημα: “El pueblo ni se rinde, ni se vende” – “ο λαός ούτε παραιτείται ούτε πουλάει τον εαυτό της”. Υπάρχει μια λαϊκή έκκληση ενάντια στο “ξεπούλημα”, ξεκινώντας από τους φοιτητές σε σχέση με την Unión Nacional de Estudiantes de Nicaragua (Εθνική Ένωση Φοιτητών της Νικαράγουα, UNEN), όπως και με τους Autoconvocados που αρνούνται να πάρουν μέρος στις εκλογικές πολιτικές. Ελπίζουμε ότι αυτή η έκκληση θα αντηχεί εξίσου δυνατά στο μέλλον.
Αν η δεξιά κερδίσει έδαφος [traction], θα πρέπει να διαχειριστούν τις φεμινίστριες και την κριτική τους στο κράτος και την πατριαρχία· θα έχει να αντιμετωπίσει τους φοιτητές και την απαίτησή τους για μια προσβάσιμη, υψηλής ποιότητας και αυτόνομη εκπαίδευση· θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις των campesinos ότι δεν θα υπάρξουν πλέον εξορυκτικές βιομηχανίες στη γη τους ή στη γη των αυτόχθονων· θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη νέα αριστερά της Νικαράγουα, που είναι αντι-αυταρχική και αντίθετη στη διαφθορά· θα πρέπει να αντιμετωπίσει την απαίτηση του λαού για διαφάνεια και άμεση δημοκρατία. Αν μια κυβέρνηση τα βάλει με μια από αυτές τις ομάδες, θα τα βάλει με όλες – με δεδομένο ότι οι εκκλήσεις για “ενότητα” θα τηρηθούν.
Τα σημερινά κινήματα χρειάζεται να φροντίσουν για τις ανάγκες του λαού και να αναπτύξουν μια διαθεματική κατανόηση της καταπίεσης. Ελπίζουμε ότι, ακόμα και αν αποκτήσουν αντιπροσώπευση σε μελλοντικές κυβερνήσεις, θα συνεχίσουν να λειτουργούν εκτός κυβέρνησης. Όλα τα κινήματα πρέπει να επαγρυπνούν απέναντι στις οικονομικές ελίτ και την πολιτική δεξιά. Υπάρχει μια ιστορία αριστεριστών που κάνουν πολιτικές συμφωνίες με τον εχθρό, αλλά αν αυτά τα κινήματα επενδύσουν πραγματικά την δύναμή τους στον λαό, στην πολιτική “από τα κάτω”, θα είναι δύσκολο να συνεργαστούν [co-opt].
Καθώς κοιτάζουμε για ελπίδα στο μέλλον, πρέπει να έχουμε στο μυαλό την χωρίς αρχηγούς φύση όλων των νέων κινημάτων, όλες τις προσπάθειες για αυτοκυβέρνηση και πρώτα απ’ όλα το όραμα της αυτονομίας που αποτελεί τον κύριο κινητήριο παράγοντα για τους campesinos, τις φεμινίστριες, τους φοιτητές και άλλους Νικαραγουανούς.
Περισσότερο διάβασμα
Προσάρτημα I: 19 λόγοι που το κόμμα του Ορτέγκα πρέπει να φύγει
Το παρόν είναι μια μετάφραση ενός άρθρου που αρχικά εμφανίστηκε σε έναν Βασκικό φεμινιστικό ιστότοπο. Το πρωτότυπο άρθρο περιλαμβάνει περισσότερες πηγές για κάθε σημείο. Το συμπεριλαμβάνουμε εδώ για να δώσουμε ένα ευρύτερο πλαίσιο για το πώς οι συμμετέχοντες στην εξέγερση εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους.
1) Επειδή [ο Ορτέγκα] βίαζε την θετή του κόρη, Zoilamerica Ortega-Murillo, από τότε που ήταν 12 ετών. Αυτό συνέβη ακόμα και στη διάρκεια της Επανάστασης των Σαντινίστας τη δεκαετία του 1980. Η Zoilamerica ήταν εξόριστη για χρόνια στην Κόστα Ρίκα, διαφεύγοντας τη δίωξη στη Νικαράγουα. Όταν η Zoilamerica αποκήρυξε τον Ντανιέλ Ορτέγκα τη δεκαετία του 1990, αυτό σηματοδότησε για αρκετούς την αρχή της κατάπτωση του κόμματος των Σαντινίστας, που σιγά-σιγά έγινε το κόμμα του Ορτέγκα.
2) Επειδή στα τέλη της δεκαετίας του 1990, συνήψε πολιτική συμμαχία με τον δεξιό καπιταλιστή Arnoldo Aleman, ξεχαρβαλώνοντας την θεσμικότητα της Νικαράγουα και δημιουργώντας ένα δικομματικό σύστημα. Οι Σαντινίστας, πού εξακολουθούσαν να είναι μια ισχυρή δύναμη στη Νικαράγουα και τη δεκαετία του 1990, έκαναν, μέσω του Ορτέγκα, μια πολιτική συμφωνία με τον Arnoldo Aleman με σκοπό να διοικούν από κοινού τη χώρα. Αυτή ήταν μια τεράστια προδοσία της Επανάστασης των Σαντινίστας. Για πολλούς, αυτό ήταν κάτι που πρόδωσε συνολικά τα ιδεώδη των Σαντινίστας και άρχισε τη διαδικασία της αλλαγής του “Σαντινισμού” σε “Ορτεγκισμό”.
3) Επειδή το 2006, [ο Ορτέγκα] διαπραγματεύθηκε με την Καθολική Εκκλησία και τις δεξιές πολιτικές δυνάμεις για την παρανομοποίηση της έκτρωσης. Για να κερδίσει την προεδρία το 2006/2007, ο Ορτέγκα έπρεπε να πάρει και την έγκριση της Καθολικής Εκκλησίας, μια εκκλησία που είναι εξαιρετικά συντηρητική και δεξιά. Η Εκκλησία θα έδινε στον Ορτέγκα τις ευλογίες της μόνο αν ο Ορτέγκα καθιστούσε τις εκτρώσεις παράνομες. Σε μια φτωχή αναπτυσσόμενη χώρα όπως η Νικαράγουα, αυτός ο νόμος επηρεάζει κυρίως την εργατική τάξη και τις γυναίκες στην επαρχία.
4) Επειδή απομάκρυνε τα Comisarias de la Mujer (Κρατικά Κέντρα για τις Γυναίκες) και αποδυνάμωσε τον Ley 779 (Νόμος 779), ένας νόμος που προστάτευε τις γυναίκες από τη σεξουαλική βία, παρέχοντας ατιμωρησία στους άντρες που έκαναν τέτοιες επιθέσεις. Αυτά τα κέντρα για γυναίκες ήταν σχεδιασμένα να προστατεύουν και να expedite γυναικεία και οικογενειακά θέματα, αλλά μετά από πίεση των αντρών, σταμάτησαν να χρηματοδοτούνται και πρακτικά δεν υπάρχουν τώρα. Ο Νόμος 779 ήταν ένας πολύ προοδευτικός νόμος σχεδιασμένος από φεμινιστικές οργανώσεις, ο οποίος αρχικά έγινε αποδεκτός αλλά στη συνέχεια αποδυναμώθηκε.
5) Επειδή πούλησε τη χώρα σε ξένες επιχειρήσεις, εγκρίνοντας την δημιουργία του καναλιού που εκτόπισε κοινότητες αυτόχθονων και campesinos και αφαιρώντας φυσικούς πόρους. Το κανάλι δεν χτίστηκε ποτέ, αλλά η νομική υποδομή για τον εκτοπισμό και την κατοχή των αυτόχθονων και φυσικών περιοχών είναι ακόμα σε ισχύ.
6) Επειδή άλλαξαν το Σύνταγμα ώστε ο Ορτέγκα να μπορεί να επανεκλέγεται χωρίς όριο και ένα μέλος της οικογένειας του Ορτέγκα όπως η Rosario Murillo να μπορεί να είναι αντιπρόεδρος. Ο Ορτέγκα βρίσκεται τώρα στην τρίτη θητεία του και δεν είναι διατεθιμένος να επισπεύσει τις επόμενες εκλογές.
7) Επειδή έχει επιταχύνει την εκμετάλλευση προστατευόμενων περιοχών όπως τα Bosawas και Indio Maiz. Αυτοί οι δυο βιότοποι προστρατεύονται από το κράτος και δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για πρώτες ύλες· παρ’ όλα αυτά, το κράτος και η οικονομική ελίτ επωφελούνται από την αποψίλωση των δασών σ’ αυτά τα φυσικά καταφύγια.
8) Επειδή έχει συστήσει μια κυβέρνηση βασισμένη στον νεποτισμό. Τα μέλη της οικογένειάς του διατηρούν θέσεις κλειδιά στην κυβέρνηση. Οι γιοί και οι κόρες του Ορτέγκα είναι πολιτικοί σύμβουλοι και ελέγχουν κυβερνητικά ΜΜΕ και τις επικοινωνίες.
9) Επειδή διαπραγματεύθηκε και επέτρεψε την απαλλοτρίωση των περιοχών των αυτόχθονων, τον εκτοπισμό των κοινοτήτων τους και τη δολοφονία ηγετών τους. Ασπαζόμενος τον νεοφιλελευθερισμό, ο Ντανιέλ Ορτέγκα δημιούργησε τις συνθήκες εξαιτίας των οποίων οι campesinos και οι εταιρείες μονοκαλλιεργειών μπορούν παράνομα να μπουν στς περιοχές των αυτόχθονων και να καταλάβουν τη γη τους.
10) Επειδή αγνόησε τον λαϊκό αγώνα ενάντια στις εξορύξεις και έδωσε άδεια σε διεθνείς μεταλλευτικές εταιρείες όπως η B2GOLD για εξορύξες στις αγροτικές κοινότητες. Από την προεδρία του Ορτέγκα το 2007, το κνημα των campesino και μορφές όπως η Francisca Ramirez διαμαρτύρονται συνεχώς και κινητοποιούνται ενάντια στις εξορυκτικές βιομηχανίες που επηρεάζουν πρωτίστως τις αγροτικές κοινότητες των campesino και το περιβάλλον τους.
11) Επειδή παρενοχλεί και διώκει διαρκώς τις ηγέτιδες του φεμινιστικού κινήματος, των ομάδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του κινήματος των campesino. Πριν από τον Απρίλη του 2018 ήταν αδιανόητο να διαμαρτυρηθεί κανείς στους δρόμους χωρίς να παρενοχληθεί από τη Νεολαία των Σαντινίστας ή την αστυνομία. Αυτό εξασφάλιζε την κυριαρχία του κόμματος του Ορτέγκα στον δημόσιο χώρο.
12) Επειδή έχει ιδιοποιηθεί άλλα κόμματα και έχει αποτρέψει τον σχηματισμό νέων κομμάτων και την κάθοδό τους στις εκλογές. Οι εκλογές δεν είναι υπό διεθνή επίβλεψη και δεν είναι διαφανείς. Αυτό έχει δημιουργήσει μια ευρεία κουλτούρα αποχής. Επιπρόσθετα, έχει απωλήσει κυβερνητικούς υπαλλήλους που δεν είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν τς εντολές του ή να είναι συνεργοί σε νόθες εκλογές.
13) Επειδή υποχρεώνει όλους τους κρατικούς υπαλλήλους να παρακολουθούν τις κυβερνητικές πορείες, και το οποίο αν δεν κάνουν απολύονται.
14) Επειδή έχει προωθήσει μια απάνθρωπη συνοριοφυλακή που έχει αφήσει χιλιάδες [προσφύγων] ακινητοποιημένους στην Κόστα Ρίκα. Η μεταναστευτική πολιτική της Νικαράγουα αποτρέπει εκατοντάδες άτομα που προσπαθούν να φτάσουν στις ΗΠΑ να διασχίσουν τη Νικαράγουα. Αν πάει κανείς στα σύνορα ανάμεσα στη Νικαράγουα και την Κόστα Ρίκα, θα βρει στρατόπεδα γεμάτα με οικογένειες από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική που θέλουν να ταξιδέψουν μέσα από τη Νικαράγουα προς τα βόρεια αλλά η κυβέρνηση της Νικαράγουα δεν τους το επιτρέπει.
15) Επειδή χρησιμοποίησε κρατικά ποσά (όπως αυτά στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης) για να τα επενδύσει στις οικογενειακές του επιχειρήσεις. Η οικογένεια του Ορτέγκα είναι ιδιοκτήτρια μεγάλης ακίνητης περιουσίας και επιχειρήσεων και δημιούργησε τον πλούτο της μέσα από τη διακυβέρνηση του κράτους.
16) Επειδή δεν υπάρχει διαφάνεια στον τρόπο που η κυβέρνηση ξοδεύει τα χρήματα που φτάνουν από τη Βενεζουέλα και άλλες πηγές διεθνούς συνεργασίας. Αυτά τα χρήματα διασφάλισαν την κυριαρχία του κόμματος του Ορτέγκα.
17) Επειδή χρησιμοποιεί τα κοινωνικά του προγράμματα με πελατειακό τρόπο, βοηθώντας κατά προτεραιότητα τα μέλη του κόμματος. Έχει ιδιωτικοποιήσει τον σοσιαλισμό με την έννοια ότι τα κοινωνικά προγράμματα της κυβέρνησης προσδένονται άμεσα με την φιλοκυβερνητική σχέση παρά με τα ανθρώπινα δικαιώματα ή την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
18) Επειδή έχει ποινικοποιήσει τις διαμαρτυρίες και έχει δολοφονήσει εκατοντάδες φοιτητές, campesinos, γυναίκες και παιδιά. Το κόμμα του Ορτέγκα, που ελέγχει το κογκρέσο, πέρασε έναν “αντι-τρομοκρατικό” νόμο που καταδικάζει σε ποινές μέχρι και 20 ή 30 χρόνια οποιονδήποτε παρέχει βοήθεια στις διαδηλώσεις.
19) Επειδή πρόδοσε τον “Σαντινισμό”. Ο “Ορτεγκισμός” δεν είναι το ίδιο πράγμα με τον “Σαντινισμό”. Οι αρχικές ιδέες του Σαντίνο έχουν αγνοηθεί εντελώς και το πνεύμα της επανάκτησης έχει γίνει αντικείμενο ιδιοποίησης από τον Ντανιέλ Ορτέγκα. Ο Ορτέγκα έχει μονοπωλήσει την αριστερά στη Νικαράγουα, μην επιτρέποντας οποιαδήποτε αριστερή/αριστερίστικη κριτική στην κυβέρνησή του.
Προσάρτημα II: Ένα κλασσικό κομμάτι πανκ
Oi Polloi, το τραγούδι “Americans Out”, για την παρέμβαση των ΗΠΑ στη Νικαράγουα τη δεκαετία του 1980.
1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: https://crimethinc.com/2018/08/02/taking-stock-of-the-nicaraguan-uprising-asking-the-hard-questions-after-three-months-of-revolt.
2 Στμ. Εξαιρετικά σημαντική παρατήρηση.
3 Στμ. Στο σημείο αυτό, βέβαια, οι σύντροφοι του CrimethInc θα έπρεπε να προβληματοποιήσουν αυτό που τουλάχιστον στην προβληματική του ρεύματος της κομμουνιστικοποίησης και κάποιων ακόμα θεωρήσεων έχει τεθεί, δηλαδή ότι η απουσία αυτού του αντιεξουσιαστικού και αντικαπιταλιστικού κινήματος και η κυριαρχία του “ριζοσπαστικού δημοκρατισμού” είναι δυο αλληλένδετες πτυχές της ίδιας διαδικασίας της αναδιάρθρωσης του κεφαλαίου (και συνεπώς και του προλεταριάτου), αυτού που και οι σύντροφοι του CrimethInc επιμένουν να ονομάζουν “νεοφιλελεύθερη επέλαση”.
4 Αυτά τα στατιστικά στοιχεία προέρχονται από το Centro Nicaraguense de los Derechos Humanos [Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Νικαράγουα, CENIDH]. Η αναφορά του CENIDH δεν συζητά με ποια πλευρά ταυτίζονται τα θύματα, αλλά το ANDPH λέει ότι ο κατάλογος περιλαμβάνει σχεδόν 48 φιλοκυβερνητικούς παραστρατιωτικούς, 24 αστυνομικούς και έναν αριθμό στρατιωτικών, με τα υπόλοιπα θύματα να είναι διαδηλωτές και άλλοι πολίτες. Μπορεί να βρει κανείς πηγές που ισχυρίζονται ότι οι διαδηλωτές ευθύνονται για πολλές από τις δολοφονίες αλλά, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι οι διαδηλωτές αυτοί που συλλαμβάνουν κόσμο ή που εξαναγκάζουν ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη Νικαράγουα.
5 Στμ. Campesinos: οι εργάτες γης στην Νικαράγουα και γενικότερα στη Λατινική Αμερική.
6 Για παράδειγμα, οι αστυνομικοί και οι παραστρατιωτικοί επιδεικνύουν τη σημαία του FSLN και τα βιβλία ιστορίας των παιδιών επευφημούν την κυβέρνηση Ορτέγκα. Την αμέσως επόμενη μέρα από την έφοδο και την ανακατάληψη του UNAN από τους παραστρατιωτικούς, η σημαία του FSLN υψώθηκε στην πανεπιστημιούπολη.
7 Στμ. PLC: Partido Liberal Constitucionalista,Φιλελεύθερο Συνταγματικό Κόμμα: πολιτικό κόμμα της δεξιάς στη Νικαράγουα, διάδοχο του Φιλελεύθερου Κόμματος. Κυβερνητική δύναμη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μέχρι το 2006, απώλεσε την εξουσία στις εκλογές εκείνης της χρονιάς (που επανέφεραν τον Ορτέγκα στην προεδρία) ενώ μετά τις εκλογές του 2011 έχασε ένα πολύ σημαντικό μέρος της κοινοβουλευτικής του δύναμης.