του Giorgio Agamben1
Αρχικά δημοσιευμένο στο Quodlibet, στις 15 Δεκεμβρίου 2020
Η μορφή του καπιταλισμού που εδραιώνεται και παγιοποιείται σε μια πλανητική κλίμακα σήμερα δεν είναι αυτή που είχε υιοθετηθεί στη Δύση: είναι, μάλλον, καπιταλισμός στην κομμουνιστική του εκδοχή, ο οποίος ενοποιεί μια εξαιρετικά ραγδαία ανάπτυξη της παραγωγής με ένα ολοκληρωτικό πολιτικό καθεστώς. Αυτή είναι η ιστορική σημασία του ηγετικού ρόλου που αποκτά η Κίνα, όχι μόνο στο πεδίο της οικονομίας με μια στενή έννοια, αλλά επίσης – όπως τόσο εύγλωττα έχει καταδείξει η πολιτική χρήση της πανδημίας – ως ένα παράδειγμα για τη διακυβέρνηση των ανθρώπων. Ότι τα καθεστώτα που είχαν εγκατασταθεί στις λεγόμενες κομμουνιστικές χώρες ήταν μια ιδιαίτερη μορφή καπιταλισμού, ειδικά προσαρμοσμένης για οικονομικά οπισθοδρομικές χώρες και, κατά συνέπεια, φέρουσας την ένδειξη “κρατικός καπιταλισμός”, ήταν απόλυτα καθαρό σε οποιονδήποτε ξέρει να διαβάζει την ιστορία· αυτό, όμως, που ήταν εντελώς απρόσμενο, είναι ότι αυτή η μορφή καπιταλισμού, που έμοιαζε να έχει εξαντλήσει την λειτουργία της ώστε να είναι πια παρωχημένη, προοριζόταν, αντίθετα – σε μια τεχνολογικά επικαιροποιημένη διαμοφωση – να γίνει η κυρίαρχη αρχή της τρέχουσας φάσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Πράγματι, είναι πιθανόν να παρακολουθούμε σήμερα μια σύγκρουση μεταξύ Δυτικού καπιταλισμού, ο οποίος συνήθιζε να συνυπάρχει με το “κράτος δικαίου” και την αστική δημοκρατία, και αυτού του νέου κομμουνιστικού καπιταλισμού, μια σύγκρουση στην οποία η δεύτερη εκδοχή μοιάζει να έχει αναδυθεί ως η νικήτρια. Αυτό, όμως, που είναι σίγουρο είναι ότι το νέο καθεστώς θα συνδυάζει τις πιο απάνθρωπες πτυχές του καπιταλισμού με τις πιο φρικτές πτυχές του κρατικού κομμουνισμού, συνδυάζοντας την ακραία αλλοτρίωση των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων με έναν χωρίς προηγούμενο κοινωνικό έλεγχο.
– Giorgio Agamben
15 Δεκεμβρίου 2020.
Μεταφρασμένο από τον Richard Braude
1 Στμ. Μεταφρασμένο από εδώ: https://illwilleditions.com/communist-capitalism.