CrimethInc¹

Ως αντίδραση στην πρόταση του Εμμανουέλ Μακρόν για αύξηση στον φόρο καυσίμων για “περιβαλλοντικούς” λόγους, η Γαλλία γνωρίζει αρκετές εβδομάδες αναταραχών σχετιζόμενων με το κίνημα των κίτρινων γιλέκων. Αυτή η “από τα κάτω” εξέγερση απεικονίζει πώς οι αντιφάσεις του σύγχρονου κεντρισμού – όπως η ψευδής διχοτόμηση ανάμεσα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη θεώρηση των αναγκών των φτωχών – μπορεί να προσφέρει εύφορο έδαφος για τους λαϊκιστές και τους εθνικιστές. Την ίδια στιγμή, η αυξανόμενη εμπλοκή αναρχικών και άλλων αυτόνομων επαναστατών στην αναταραχή εγείρει σημαντικά ερωτήματα. Αν ακροδεξιές ομάδες μπορούν να σφετερίζονται κινήματα, όπως το έκαναν στην Ουκρανία και τη Bραζιλία, μπορούν οι αντικαπιταλιστές και οι αντιεξουσιαστές να τα επαναπροσανατολίσουν προς λύσεις που να στοχοποιούν περισσότερο το σύστημα;

Την Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση Μακρόν προσέφερε την πρώτη της παραχώρηση, καθυστερώντας την εφαρμογή του φόρου στα καύσιμα για έξι μήνες. Αλλά η ιστορία δεν έχει φτάσει ακόμα στο αποκορύφωμά της. Οι διαμαρτυρίες και η αστυνομική βία συνεχίζονται αμείωτες σε ολόκληρη τη Γαλλία· τώρα εμπλέκονται και νταλικέρηδες και οι μαθητές. Tο μοντέλο των κίτρινων γιλέκων έχει ήδη διαδοθεί στο Bέλγιο και υπάρχουν καλέσματα για διαμαρτυρίες στην Ισπανία και τη Γερμανία.

‘Αλλη μια μέρα δράσης έχει καλεστεί γι’ αυτό το Σάββατο· για πρώτη φορά από την έναρξη του κινήματος τα συνδικάτα ανακοίνωσαν επίσημα ότι θα συμμετάσχουν. Σιδηροδρομικοί, φοιτητές και αντιρατσιστές καλούν τον κόσμο να συγκεντρωθεί στις 10 το πρωί κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό του Σαιν Λαζάρ. Με άλλα λόγια, φαίνεται ότι σχεδιάζεται ένα άλλο, αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό, μπλοκ για το Σάββατο. Σε απάντηση, η κυβέρνηση προετοιμάζεται να ενισχύσει την κρατική βία ακόμα μια φορά. Όλα τα μέλη της λένε ότι “φοβούνται πραγματικά για το Σάββατο”.

Και, όπως φαίνεται συνηθισμένο αυτές τις μέρες, κανείς από καμμιά πλευρά της σύγκρουσης δεν μοιάζει να έχει κάποια στρατηγική στο μυαλό πέρα από τη συνέχιση της κλιμάκωσης.

Ποιος θα ωφεληθεί, όμως, από αυτή την κλιμάκωση; Θα ριζοσπαστικοποιήσει τον απλό κόσμο στο να υπερασπίσει τη ζωή του απέναντι στα νεοφιλελεύθερα μέτρα λιτότητας με μέσο την άμεση δράση; Θα προσφέρει στο κράτος μια νέα δικαιολογία για περαιτέρω κατασταλτικούς νόμους και μέτρα; Θα φέρει μια ακροδεξιά εθνικιστική κυβέρνηση στην εξουσία στη θέση της κυβέρνησης Μακρόν;

Παρόμοια, αν αυτό το εσωτερικά αντιφατικό κίνημα εξαπλωθεί σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ποιες πτυχές του θα εξαπλωθούν; Θα υποκαταστήσουν τον ξενοφοβικό λαϊκισμό με μια λαϊκή οργή σχετικά με την οικονομία, καθαρίζοντας τον δρόμο για ένα καινούριο κύμα αντικαπιταλισμού; Θα προσφέρουν ένα όχημα για την ακροδεξιά για να δημιουργήσει έναν “από τα κάτω” εθνικισμό, ανοίγοντας μια καινούρια εποχή φασιστικής βίας στον δρόμο; Θα εξακολουθήσει να είναι ένα πεδίο μάχης στο οποίο εθνικιστές, αναρχικοί και άλλοι θα ανταγωνίζονται να καθορίσουν ποια μορφή θα πάρει τα επόμενα χρόνια η αντιπολίτευση στους κεντρώους όπως ο Μακρόν;

Στηις Ηνωμένες Πολιτείες, σε λιγότερο αντιδραστικούς καιρούς, το κίνημα Occupy είδε να αναδύονται μερικές από τις ίδιες συγκρούσεις. Νομιμόφρονες φιλελεύθεροι, αριστεριστές πασιφιστές, εξεγερσιακοί αναρχικοί, ακροδεξιοί κρυφο-φασίστες και ανένταχτοι απλοί εξαγριωμένοι άνθρωποι όλοι συνέκλιναν στο κίνημα και πολέμησαν για να καθορίσουν τον χαρακτήρα του. Αρχικά δεν ήταν καθαρό κατά πόσον το Occupy θα ήταν πιο χρήσιμο για τους μεσοαστούς δημοκράτες, τους δεξιούς συνομωσιολόγους θεωρητικούς ή τους πραγματικά φτωχούς και απελπισμένους· στην πραγματικότητα, τον Σεπτέμβρη του 2011, ακούσαμε, σχετικά με το Occupy, κάτι από τον ίδιο πεσιμισμό που ακούσαμε από αναρχικούς σχετικά με το κίνημα των κίτρινων γιλέκων τον Νοέμβρη του 2018. Όμως, μετά από μερικές εβδομάδες, αναρχικοί και άλλοι μαχητικοί αντίπαλοι του καπιταλισμού και της λευκής υπεροχής πήραν την πρωτοβουλία, ειδικά στο Occupy Oakland, εστιάζοντας το κίνημα να σταθεί απέναντι στις ριζικές αιτίες της φτώχειας και εξασφαλίζοντας ότι αρκετός κόσμος, από αυτόν που ριζοσπαστικοποιήθηκε στη διάρκεια του Occupy, υιοθέτησε χειραφετητικές και όχι αντιδραστικές πολιτικές.

Είδαμε αυτή τη διαδικασία των αντιθέσεων να εμφανίζεται και στην Ουκρανία δύο χρόνια αργότερα², όταν οι φασίστες απέκτησαν την πρωτοβουλία με την ίδια ακριβώς προσέγγιση που χρησιμοποίησαν οι αναρχικοί στο Occupy Oakland – μπαίνοντας στην πρώτη γραμμή στις συγκρούσεις με την αστυνομία και διώχνοντας τους πολιτικούς τους αντιπάλους από τους οργανωτικούς χώρους.

Σήμερα, η ακροδεξιά έχει σημειώσει αξιόλογα κέρδη σε σχέση με το 2014, και οι συγκρούσεις σε παγκόσμιο επίπεδο διεξάγονται σε έναν πολύ πιο άγριο βαθμο απ’ ό,τι στις μέρες του Occupy. Η Γαλλία έχει μακρά ιστορία στα κινήματα για την απελευθέρωση, περιλαμβάνονοντας πολλούς έντονους αγώνες την τελευταία μιάμιση δεκαετία. Ευτυχώς, οι αγώνες αυτοί έχουν δημιουργήσει ισχυρά δίκτυα που δεν θα αφήσουν τους εθνικιστές να πάρουν προβάδισμα στο να καθορίσουν πώς θα μοιάζουν τα κοινωνικά κινήματα στη Γαλλία.

Αλλά ακόμα κι αν καταλάβουμε το ίδιο το κίνημα σαν πεδίο μάχης, αυτό μόνο περισσότερα ερωτήματα βάζει. Ποιος είναι ο καλλίτερος τρόπος να επηρεάσουμε τον χαρακτήρα του κινήματος; Πώς εμπλεκόμαστε σ’ αυτόν τον αγώνα έτσι που το κίνημα να μην εξασθενίσει, προσφέροντας το πλεονέκτημα στην αστυνομία; Πώς παραμένουμε εστιασμένοι στο να συνδεθούμε με άλλους απλούς συμμετέχοντες στο κίνημα αντί να κολλήσουμε στη λάσπη μιας “ιδιωτικής” μάχης με τους φασίστες;

Για να διερευνήσουμε αυτά τα ερωτήματα πιο λεπτομερειακά, θα παρουσιάσουμε την ακόλουθη επικαιροποιημένη πληροφόρηση από τη Γαλλία. Αυτή η αναφορά συνεχίζει από κει που είχε σταματήσει η προηγούμενη ανάλυσή μας, στον απόηχο της διαδήλωσης των κίτρινων γιλέκων στις 24 Νοεμβρίου.

Ο απόηχος της 24ης Νοεμβρίου

Πριν από μια εβδομάδα, πλήρης σύγχυση βασίλευε σχετικά με το κίνημα των κίτρινων γιλέκων – και εντός του κινήματος. Το αυτοχαρακτηριζόμενο ως “χωρίς αρχηγούς”, “αυθόρμητο” και “απολίτικο” κίνημα ενάντια στην αύξηση των φόρων στα καύσιμα είχε φτάσει στο πρώτο αδιέξοδό του. Πώς θα μπορούσε το κίνημα να παραμείνει ενωμένο όταν συμμετείχε κόσμος από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα με εντελώς αντίθετες απόψεις σχετικά με την αντιμετώπιση της κυβέρνησης, τι είδους τακτικές να εφαρμοστούν και γύρω από ποια αφηγήματα να πορευτούν; Την ίδια στιγμή, πώς θα μπορούσε τα κίνημα να αντισταθεί στις προσπάθειες από πολιτικούς τυχοδιώκτες και κομματικούς ηγέτες να το αφομοιώσουν, συνεχίζοντας ταυτόχρονα να πιέζει; Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων διασπαζόταν σχετικά με αυτά τα ζητήματα.

Την ημέρα μετά την διαδήλωση στο Παρίσι το Σάββατο στις 24 Νοεμβρίου, που είδε τη λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων να μεταμορφώνεται σε ένα πεδίο μάχης ανάμεσα στους διαδηλωτές και την αστυνομία, ένα κομμάτι του κινήματος εξέλεξε οχτώ επίσημους εκπροσώπους. Κάνοντας κάτι τέτοιο, ήλπιζαν να επαναεισάγουν μια καλή παλιομοδίτικη ιεραρχία και συγκεντρωτισμό στο κίνημα, ώστε να εδραιώσουν έναν διάλογο με την κυβέρνηση.

Για άλλη μια φορά, με αυτές τις εκλογές, δεν ήταν εύκολο να διατηρηθεί ο φαινομενικά “απολίτικος” χαρακτήρας του κινήματος των κίτρινων γιλέκων. Δυο από τους μόλις εκλεγμένους εκπροσώπους είχαν σχέσεις με την ακροδεξιά:

• Ο Thomas Mirallès είχε κατέβει ως υποψήφιος με το Εθνικό Μέτωπο (τώρα Rassemblement National) στις δημοτικές εκλογές του 2014. Για να υπερασπιστεί τον εαυτό του, περιγράφει αυτή την εμπειρία ως ένα “νεανικό λάθος” και δίνει έμφαση στο ότι έκτοτε “δεν έχει ξαναπάρει μέρος σε καμμιά εκστρατεία”.

• Στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, ο Eric Drouet έχει μοιραστεί ένα βίντεο στο οποίο καταφέρεται εναντίον των μεταναστών και έχει εκφράσει επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται από την ξενοφοβική ακροδεξιά. Ξέροντας ότι αυτό θα μπορούσε να αμαυρώσει την τωρινή “αξιοσέβαστη” εικόνα του ως εκπροσώπου του κινήματος, διέγραψε όλες τις αναρτήσεις του στο πριν από τις 18 Νοεμβρίου.

Όμως, οι εκλογές αυτές απορρίφθηκαν από ένα άλλο κομμάτι του κινήματος, που αρνήθηκε να πέσει στις παγίδες της εκπροσώπησης και της διαπραγμάτευσης. Μερικά “κίτρινα γιλέκα” απέρριψαν ρητά την ιδέα της εκπροσώπησης: αντί της ύπαρξης ενός εκπροσώπου, η ιδέα είναι ότι καθένας/καθεμιά που συμμετέχει θα πρέπει να μιλάει για τον εαυτό του/της. Επιπλέον, μετά τις έντονες συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στη διάρκεια της διαδήλωσης της 24ης Νοεμβρίου στο Παρίσι, αρκετοί τοπικοί διοργανωτές αποφάσισαν να αποστασιοποιηθούν από το κίνημα.

Η αντιπαράθεση εντός του κινήματος δεν σταμάτησε, όμως, κάποιους αποφασισμένους από τα κίτρινα γιλέκα να καλέσουν άλλη μια μέρα δράσης το Σάββατο 1η Δεκεμβρίου, με σκοπό να αυξήσουν την πίεση στην κυβέρνηση ώστε να ανακαλέσει τον φόρο – ή απλά να αποσταθεροποιήσουν την ίδια την κυβέρνηση. Ο τόνος είχε δωθεί!

Η κυβέρνηση δοκιμάζει τον διάλογο

Είναι φανερό, τώρα, ότι η γαλλική κυβέρνηση δεν περίμενε να κλιμακωθεί η οργή των διαδηλωτών, προκαλώντας ώρες ταραχών στο Παρίσι. Όταν εμφανίστηκε άλλο ένα κάλεσμα για διαδήλωση στο Παρίσι το επόμενο σαββατοκύριακο, η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι χάνει τον έλεγχο της κατάστασης. Αυτός είναι ο λόγος που, μετά από εβδομάδες έκφρασης περιφρόνησης προς το κίνημα των κίτρινων γιλέκων, μέλη της κυβέρνησης άλλαξαν στρατηγική ελπίζοντας να κατευνάσουν την κατάσταση. Από αυτή την άποψη, η απόφαση εκλογής επίσημων εκπροσώπων για το κίνημα ήταν ένα στρατηγικό λάθος, καθώς διευκόλυνε τις προσπάθειες της κυβέρνησης να θεμελιώσει έναν “διάλογο”, στον οποίο οι πολιτικοί θα υπαγόρευαν τους όρους στους εκπροσώπους, οι οποίοι, με τη σειρά τους, θα τους υπαγόρευαν στους συμμετέχοντες.

Την Τρίτη 27 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος Μακρόν έκανε μια δημόσια ομιλία με σκοπό να παρουσιάσει την δημιουργία του Ανώτατου Συμβουλίου για το Κλίμα, αποστολή του οποίου είναι να “προσφέρει μια ανεξάρτητη οπτική στην πολιτική της κυβέρνησης για το κλίμα”. Στη διάρκεια της ομιλίας, ο πρόεδρος Μακρόν άλλαξε τη στρατηγική του θέτοντας ευθέως μερικά από τα αιτήματα και τις ανησυχίες των κίτρινων γιλέκων, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως ένα παιδαγωγό πρόθυμο να ακούσει αυτά που έχει να πει ο κόσμος. Αυτή η πολιτική μασκατάτα απέτυχε· πολλά μέλη του κινήματος των κίτρινων γιλέκων απέρριψαν τη λεγόμενη “χείρα βοηθείας” που πρόσφερε ο πρόεδρος και επέκριναν της υποκρισία του, καθώς ο Μακρόν είχε, μόλις εκείνο το ίδιο πρωί, αρνηθεί κατηγορηματικά να συναντήσει κάποιους από τα κίτρινα γιλέκα.

Αργότερα μέσα στην ημέρα, μετά από αίτημα του προέδρου Μακρόν, ο υπουργός Οικολογικής Μετάβασης François de Rugy, δέχτηκε τις ηγετικές μορφές του κινήματος. Αυτή η συνάντηση υποτίθετο ότι θα εδραίωνε ένα είδος διαλόγου ανάμεσα στην κυβέρνηση και το κίνημα με σκοπό την εύρεση μιας διεξόδου από την κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, μετά από δύο ώρς, το αδιέξοδο παρέμενε. Χωρίς να έχουν πειστεί από την ανταλλαγή αυτή με τον υπουργό, δύο εκπρόσωποι των κίτρινων γιλέκων επαναεπιβεβαίωσαν την πρόθεση του κινήματος για την πραγματοποίηση της πορείας το Σάββατο 1η Δεκεμβρίου.

Καταλαβαίνοντας ότι η κατάσταση κλιμακωνόταν καθώς όλο και περισσότερα κγ απέρριπταν την ιδέα του διαλόγου και έμεναν πιστοί στο μάζεμα στους δρόμους, η κυβέρνηση προσπάθησε για μια ακόμα φορά να θεμελιώσει τον διάλογο. Στις 30 Νοεμβρίου ο πρωθυπουργός Edouard Philippe προσκάλεσε τους οκτώ εκπροσώπους του κινήματος σε μια συνάντηση. Και η συνάντηση αυτή ήταν επίσης μια αποτυχία: στο τέλος μόνο ένας από τους εκπροσώπους συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Ενεργειακής Μετάβασης. Ένας δεύτερος, ο Jason Herbert, έφυγε από την συνάντηση λίγο μετά το ξεκίνημά της.

Ένα εύφορο έδαφος για λαϊκιστές

Την ίδια εβδομάδα, το αυτοαποκαλούμενο “νομιμόφρον” και “επίσημο” κομμάτι του κινήματος, συμπεριλαμβανομένων των εκλεγμένων ηγετών και εκπροσώπων των κίτρινων γιλέκων, παρουσίασαν στα παραδοσιακά ΜΜΕ μια λίστα με 42 αιτήματα. Κοιτώντας τη λίστα, είναι εύκολο να δούμε τη σύγχυση μέσα στο κίνημα, αλλά και να ταυτοποιήσουμε μερικές από τις πολιτικές επιρροές που μοιράζονται οι πρωταγωνιστές του.

Η λίστα περιλαμβάνει αιτήματα από κάθε θέση του πολιτικού φάσματος. Υπάρχουν κοινωνικά αιτήματα, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, η καταπολέμηση της έλλειψης στέγης και η αύξηση της οικονομικής βοήθειας στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Αλλά υπάρχουν και αντιδραστικά αιτήματα όπως η απέλαση των μεταναστών που δεν έχουν πάρει το δικαίωμα στο άσυλο, η παρεμπόδιση της μετανάστευσης, η ανάπτυξη μιας πολιτικής αφομοίωσης όσων [μεταναστών] θέλουν να ζήσουν στη Γαλλία, η αύξηση της προεδρικής θητείας από τα 5 στα 7 χρόνια και η αύξηση της χρηματοδότησης του υπουργείου Δικαιοσύνης, της αστυνομίας και του στρατού.

Μαζί με αυτά τα αιτήματα, βλέπουμε, επίσης, την “κλασσική” πλέον αντίθεση στην αύξηση των φόρων στο πετρέλαιο καθώς και μερικά οικολογικά, προστατευτικά και εθνικιστικά επιχειρήματα. Το “νομιμόφρον” και “επίσημο” κομμάτι του κινήματος έπαιζε ένα επικινδυνο παιχνίδι δίνοντας στους λαϊκιστές από την αριστερά και τη δεξιά λόγους να υποστηρίζουν το κίνημα, αν όχι ακόμα και τη δυνατότητα να το αφομοιώσουν εντελώς.

Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ηγέτης του αριστερίστικου λαϊκιστικού κόμματος Ανυπότακτη Γαλλία (France Insoumise), αρνείται δημοσίως ότι το κόμμα του έχει εμπλακεί σε οποιεσδήποτε προσπάθειες αφομοίωσης του κινήματος· στην πραγματικότητα, ο λαϊκιστής ηγέτης, ο οποίος έχει εμμονή με τη ιδέα μιας επερχόμενης επανάστασης των “πολιτών”, ελπίζει ότι ο θυμός στους δρόμους θα εξασθενίσει την κυβέρνηση Μακρόν. Αυτό είναι καθαρά τυχοδιωκτικό, καθώς το αριστερό λαϊκιστικό κόμμα προσπαθεί να μεγαλώσει τις τάξεις του προσελκύοντας “θυμωμένους” ψηφοφόρους από τις επικείμενες ευρωεκλογές του 2019.

Στην άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, ενδυναμωμένοι από το κύμα νικών της ακροδεξιάς στις ΗΠΑ, την Iταλία, και τη Bραζιλία, οι εθνικιστές ξέρουν ότι αυτό το κίνημα συλλογικού θυμού αντιπροσωπεύει μια μεγάλη ευκαιρία γι’ αυτούς να αποκτήσουν δύναμη και να επιβεβαιώσουν τη θέση τους ως μιας “πραγματικής πολιτικής εναλλακτικής” στην τωρινή κυβέρνηση. Ο Nicolas Dupont-Aignan, ηγέτης του κόμματος Debout La France³, έχει υποστηρίξει από την αρχή το κίνημα και μερικά μέλη των κίτρινων γιλέκων είναι μέλη του κόμματός του – για παράδειγμα ο Frank Buhler, του οποίου το βίντεο έγινε viral στο διαδίκτυο.

Η Μαρίν Λε Πέν, ηγέτιδα της Rassemblement National, πιστεύει ότι το κίνημα των κίτρινων γιλέκων αντιπροσωπεύει αυτό που η ίδια έχει περιγράψει εδώ και χρόνια ως “η Γαλλία των ανθρώπων που έμειναν πίσω”. Το εθνικιστικό κόμμα πιστεύει ότι “τα κίτρινα γιλέκα μοιάζουν με τους ψηφοφόρους μας. Δυστυχισμένοι και άτυχοι άνθρωποι, επειδή είναι συνήθως αόρατοι, και οι οποίοι τρέφουν μια ισχυρή περιφρόνηση για τους πολιτικούς”. Αυτό εξηγεί γιατί η Rassemblement National είναι εξαιρετικά προσεκτική με όρους στρατηγικής. Φοβούνται ότι αν προσπαθήσουν να αφομοιώσουν το κίνημα απροκάλυπτα, θα μπορούσαν να στρέψουν τους διαδηλωτές εναντίον τους. Αποφάσισαν, λοιπόν, να προσφέρουν αντ’ αυτού λεκτική υποστήριξη στις διαδηλώσεις, χωρίς η ηγεσία τους να πορεύεται δίπλα στους διαδηλωτές. Έχουν συγκεντρωθεί στην επικοινώνηση και την υπεράσπιση μερικών από τα “42 αιτήματα” σε σταθμούς των μεγάλων ιδιωτικών ΜΜΕ. Η Marion Maréchal Le Pen, ανηψιά της Μαρίν Λε Πεν, είπε ότι ήταν παρούσα στα Ηλύσια Πεδία στις 24 Νοεμβρίου και περιέγραψε τον εαυτό της ως “μια φλογερή υποστηρίκτρια στον πόνο των κίτρινων γιλέκων” ισχυριζόμενη ότι έχει “μεγάλη συμπάθεια γι’ αυτούς”.

Προετοιμαζόμενοι για το άγνωστο

Απογοητευμένη από την αποτυχία της να εξουδετερώσει το κίνημα μέσω του διαλόγου και φοβούμενη ότι, για δεύτερη συνεχόμενη βδομάδα θα κυριαρχούσαν στα “ερτζιανά” σκηνές χάους από τους δρόμους του Παρισιού, η κυβέρνηση αποφάσισε να πάρει κάθε δυνατό μέτρο για να διατηρήσει την πολύτιμη δημοκρατική της τάξη στη διάρκεια των διαδηλώσεων της 1ης Δεκεμβρίου.

Για να διασφαλίσει την πρωτεύουσα, να αποτρέψει ή να περιορίσει τις συγκρούσεις και να αντιμετωπίσει την διείσδυση ριζσοσπαστικών και “εξτρεμιστικών στοιχείων”, η κυβέρνηση φρόντισε για την ανάπτυξη 5000 αστυνομικών μέτρων καταστολής (Gendarmes και CRS, Στρατοχωροφυλακή και ΜΑΤ) για εκείνη την ημέρα. Η αποστολή τους ήταν να ελέγχουν όλες τις προσβάσεις στα Ηλύσια Πεδία, το σημείο συνάντησης της διαδήλωσης. Για να διασφαλίσουν ότι δεν θα πέρναγαν διάφορα επικίνδυνα αντικείμενα και αντικείμενα για ρίψη στη διαδήλωση, οι αρχές φίλτραραν τα σημεία πρόσβασης, ψάχνοντας κάθε άτομο που ήθελε να μπει στην περίμετρο. Αυτοί οι έλεγχοι θα τίθονταν σε εφαρμογή από τις 6 το πρωί του Σαββάτου 1 Δεκεμβρίου μέχρι τις 2 το πρωί της Κυριακής 2 Δεκεμβρίου.

Για να προστατέψουν τα πιο σημαντικά κτίρια, σύμβολα και όργανα της εξουσίας, οι αρχές προσδιόρισαν περιοχές στις οποίες η μετακίνηση θα ήταν περιορισμένη. Κάθε πρόσβαση στο Προεδρικό Μέγαρο στα Ηλύσια Πεδία, στην πλατεία Beauvau (όπου βρίσκεται το υπουργείο Εσωτερικών), το Hôtel Matignon (όπου το γραφείο του Πρωθυπουργού) ή την Εθνοσυνέλευση ήταν εντελώς απαγορευμένη για την ημέρα εκείνη.

Ένας άλλος λόγος που η κυβέρνηση πήρε όλα αυτά τα μέτρα ασφαλείας ήταν ότι τα κίτρινα γιλέκα δεν ήταν η μόνη ομάδα που διαδήλωνε εκείνη την ημέρα στο Παρίσι. Μετά τις 10 το πρωί, οι σιδηροδρομικοί υποτίθεται ότι θα συγκεντρώνονταν στον σταθμό Σαιν Λαζάρ για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους· και σχεδίαζαν, μετά από αυτή τη δράση, να ενωθούν με τα κίτρινα γιλέκα. Στις 12 το μεσημέρι άλλα συνδικάτα συγκεντρώνονταν επίσης για μια παραδοσιακή ετήσια πορεία ενάντια στην ανεργία και την επισφάλεια. Στη 1 το μεσημέρι, αρκετές συλλογικότητες από τα παρισινά προάστεια και αντιφασίστες αποφάσισαν να συγκεντρωθούν επίσης στο Σαιν Λαζάρ για να ενωθούν με το κίνημα των κίτρινων γιλέκων.

Με λίγα λόγια, το απόγευμα της 1ης Δεκεμβρίου, της μέρας αυτής πανεθνικής δράσης, όλα τα στοιχεία συνδυάζονταν για να δημιουργήσουν ένα πραγματικά εκρηκτικό μίγμα στους δρόμους του Παρισιού.

Το φυτίλι άναψε…

Εξαιτίας της δραματικής διάστασης όσων συνέβησαν την 1η Δεκεμβρίου, δεν μπορούμε να δώσουμε εδώ μια εξαντλητική λίστα όλων των δράσεων και συγκρούσεων που έλαβαν χώρα εκείνη την ημέρα στους δρόμους του Παρισιού. Αυτό που ακολουθεί είναι μια ελλιπής επισκόπηση της πορείας των γεγονότων. Επίσης πρέπει να ειπωθεί, σχετικά με τις φωτογραφίες και τις ιστορίες που παρουσιάζονται, ότι μερικοί από τους πρωταγωνιστές ενδέχεται να ανήκουν στην ακροδεξιά.

Νωρίς το πρωί, οι πρώτοι διαδηλωτές άρχισαν να μαζεύονται στα Ηλύσια Πεδία. Η αστυνομία είχε αναπτυχθεί ήδη και ήταν σε κατάσταση συναγερμού: όλα τα κίτρινα γιλέκα ελέγχονταν πριν μπουν στην περίμετρο της διαδήλωσης. Η παγίδα που είχε στηθεί από τη κυβέρνηση είχε τεθεί σε λειτουργία. Στη διάρκεια των πρώτων πρωινών ωρών, η αστυνομία συνέλαβε αρκετά άτομα με την κατηγορία της κατοχής “όπλων” και “βολίδων”.

Παραδόξως, όμως, το σχέδιο ασφαλείας, που είχαν εκπονήσει οι αρχές, προστάτευε την λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων αλλά όχι την Place de l’Etoile – τον μεγάλο δακτύλιο κυκλοφορίας γύρω από την Αψίδα του Θριάμβου. Έχοντας προταθεί να αναγερθεί από τον Ναπολέοντα το 1806, η Αψίδα του Θριάμβου εγκαινιάστηκε το 1836 από τον Λουδοβίκο Φίλιππο, βασιλιά τότε της Γαλλίας, ο οποίος και αφιέρωσε το μνημείο στον στρατό της Επανάστασης και στην Αυτοκρατορία. Το 1921, η γαλλική κυβέρνηση έθαψε κάτω από το μνημείο τον άγνωστο στρατιώτη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η αναμνηστική φλόγα ανανεώνεται κάθε μέρα και μπροστά της γίνονται κάθε χρόνο επίσημες στρατιωτικές εορταστικές εκδηλώσεις. Το μνημείο είναι ένα σύμβολο της δόξας της Γαλλίας.

Ξέροντας ότι η Αψίδα του Θριάμβου δεν ήταν υπό αστυνομικό έλεγχο και ότι για να πάνε στη λεωφόρο των Ηλυσίων θα έπρεπε να υποβληθούν σε έρευνα και έλεγχο ταυτοτήτων, διαδηλωτές άρχισαν να μαζεύονται γύρω από το μνημείο, ακριβώς έξω από την περίμετρο της αστυνομίας. Στις 8 το πρωί σχεδόν εκατό κίτρινα γιλέκα βρίσκονταν ήδη στο σημείο ενώ η επίσημη έναρξη της διαμαρτυρίας ήταν για τις 2 το μεσημέρι. Λίγο μετά, γύρω στις 9 το πρωί, άρχισαν οι πρώτες συγκρούσεις όταν κάποιοι από τα κίτρινα γιλέκα προσπάθησαν να ανοίξουν δρόμο και να περάσουν με το “ζόρι” από ένα σημείο στα Ηλύσια Πεδία. Η αστυνομία απάντησε άμεσα με δακρυγόνα, κάτι που απλά κλιμάκωσε τις συγκρούσεις.

Από την πλεονεκτική θέση που είμαστε εμείς, δεν είναι εύκολο να επιβεβαιώσουμε με ακρίβεια ποιοι ξεκίνησαν τις πρώτες αντιπαραθέσεις ή ποιοι πήραν μέρος. Όπως και την προηγούμενη εβδομάδα, οι αντιπαραθέσεις συμπεριελάμβαναν τους πάντες, από νεοναζί και άλλους φασίστες μέχρι αναρχικούς, αντικαπιταλιστές και αντιφασίστες, για να μην ξεχάσουμε εξαγριωμένα μέλη των κίτρινων γιλέκων με πολλές άλλες, διαφορετικές προελεύσεις και πολιτικές τάσεις.

Όπως συνηθίζεται πια με το κίνημα των κίτρινων γιλέκων, η κατάσταση ήταν αρκετά συγκεχυμένη. Μερικοί διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν γύρω από την φλόγα του Άγνωστου Στρατιώτη σαν να απέδιδαν τιμές στον πόλεμο, τον εθνικισμό και τον ιμπεριαλισμό. Άλλοι άρχισαν να τραγουδούν τη Μασσαλιώτιδα – τον γαλλικό εθνικό ύμνο. Εν τω μεταξύ, οι πιο αποφασισμένοι πέταγαν πέτρες από τα πεζοδρόμια στις αστυνομικές δυνάμεις, σηκώνοντας οδοφράγματα στους γειτονικούς δρόμους και πυρπολώντας αμάξια.

Σύντομα, ολόκληρος ο δακτύλιος κυκλοφορίας είχε πνιγεί στα δακρυγόνα. Η κατάσταση συνέχισε να κλιμακώνεται. Κάθε φορά που η γραμμή των μπάτσων πλησίαζε πολύ, οι διαδηλωτές τους υποδέχονταν με μια βροχή από πέτρες και άλλα “βλήματα”. Στο μεταξύ, τα πρώτα συνθήματα εμφανίστηκαν στην Αψίδα του Θριάμβου· αυτό το ιμπεριαλιστικό σύμβολο επιτέλους βεβηλώθηκε! Δυστυχώς, όμως, αν και μερικά από τα συνθήματα ήταν καθαρό ότι είχαν γραφτεί από αναρχικούς και αντικρατιστές συντρόφους, κάποια άλλα είχαν γραφτεί από φασίστες.

Η παρουσία οργανωμένων φασιστικών ομάδων στις συγκρούσεις γύρω από την Place de l’Etoile το πρωί της 1ης Δεκεμβρίου είναι αδιαμφισβήτητη. Διάφορα κυρίαρχα ΜΜΕ κάλυψαν το κίνημα των κίτρινων γιλέκων αναφέροντας την παρουσία αυτών των ομάδων μέσα στο κίνημα. Σε ένα άρθρο, ο δημοσιογράφος λέει: “Αρκετά αστυνομικά οχήματα αναγκάστηκαν να φύγουν από την the Place des Ternes βιαστικά αφού είχαν δεχτεί επίθεση από δεκάδες άτομα που φορούσαν ευκρινή ακροδεξιά σύμβολα”. Σε ένα άλλο άρθρο, ο συγγραφέας αναφέρει την παρουσία βασιλοφρόνων, ομάδων παραδοσιακών Καθολικών και εθνικιστικών και φασιστικών ομάδων όπως η GUD (Groupe Union Défense), μια ακροδεξιά φοιτητική οργάνωση – στηρίζοντας τους ισχυρισμούς αυτούς με φωτογραφίες.

Στην προσωπική τους αναφορά σχετικά με τη διαδήλωση των κίτρινων γιλέκων, αναρχικοί σύντροφοι αναφέρουν κι αυτοί την παρουσία της ακροδεξιάς κοντά στην Place de l’Etoile:

“Όταν φτάσαμε στην Place de l’Etoile γύρω στις 12 το μεσημέρι, υπήρχε ήδη ένα τεράστιο χάος για σχεδόν τρεις ώρες. Σύμφωνα με κάποιους συντρόφους που συναντήσαμε εκεί, οι συγκρούσεις ήταν εξαιρετικά βίαιες κάτω από την Αψίδα στη διάρκεια του πρωινού. Φαινόταν ότι αρκετός κόσμος είχε τραυματιστεί. Ήταν επίσης σ’ αυτό το σημείο που ακροδεξιές ομάδες είχαν την κυριότερη παρουσία στη διάρκεια της μέρας. Η GUD ήταν εκεί. Είδαμε αρκετούς τοίχους να καλύπτονται με κέλτικους σταυρούς. Η ακροδεξιά στην “νομιμόφρονα” μορφή της έμοιαζε να αντιπροσωπεύεται επίσης αρκετά ανάμεσα στους διαδηλωτές. Μας φάνηκε, και υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες γι’ αυτό, ότι αυτές οι φασιστικές τάσεις παρέμειναν παρούσες ολόκληρη τη μέρα γύρω από την Place de l’Etoile. Παρ’ όλα αυτά, ήταν δύσκολο να τους μετρήσει κανείς”.

Η Αψίδα ήταν η κύρια εστία των συγκρούσεων ολόκληρο το πρωί. Η αστυνομία προσπάθησε επανειλημμένα να απωθήσει τους διαδηλωτές από το ιστορικό μνημείο, αλλά όχι χωρίς δυσκολίες, όπως μαρτυρείται από αυτή την σκηνή στην οποία μια ομάδα διαδηλωτών επιτίθεται σε μια αστυνομική μονάδα καταστολής που προσπαθούσε να προστατέψει το μνημείο. Στη διάρκεια της επίθεσης, ένας αστυνομικός απομονώθηκε από τη μονάδα του και χτυπήθηκε από τα κίτρινα γιλέκα.

Αυτό το συμβάν απεικονίζει ακόμα μια φορά τη σύγχυση και τη διαφωνία μέσα στο κίνημα. Ενώ μερικά κίτρινα γιλέκα επιτίθονταν στον αστυνομικό, άλλοι τον βοηθούσαν να ξεφύγει από τους διώκτες του για να επιστρέψει στη μονάδα του. Αργότερα, ένας άλλος από τα κίτρινα γιλέκα έφτασε ακόμα και να επιστρέψει μια ασπίδα, που είχε απαλλοτριωθεί από διαδηλωτές, στους μπάτσους.

Εν τω μεταξύ, από την άλλη πλευρά της γαλλικής πρωτεύουσας, άλλοι άνθρωποι με κίτρινα γιλέκα, συγκεντρώθηκαν στην περιοχή της Βαστίλλης και βάδισαν κατά μήκος της μακράς οδού Rivoli, περνώντας μπροστά από το κύριο κτίριο του Δημαρχείου του Παρισιού, με στόχο να μπουν στα Ηλύσια Πεδία από την αντίθετη πλευρά – μέσω της Place de la Concorde.

…τώρα είναι η ώρα να εκραγεί

Η ενότητα που ακολουθεί αντλεί στοιχεία από αυτήν την αφήγηση που δημοσίευσαν αναρχικοί, συμπληρωμένα με πληροφορίες από ιδιωτικά ΜΜΕ και άλλες πηγές.

Γύρω στη 1 το μεσημέρι, κι ενώ η Αψίδα ήταν ακόμα τυλιγμένη σε σύννεφα δακρυγόνων, μια ομάδα συντρόφων αποφάσισε να αλλάξει τη στρατηγική της και να δημιουργήσει μια καινούρια δυναμική, ξεκινώντας μια ανεπίσημη διαδήλωση αφήνοντας πίσω τους τη “τελματωμένη” κατάσταση γύρω από τον κυκλοφοριακό δακτύλιο. Πολύ γρήγορα, μια πορεία 800 ατόμων άφησε την πλατεία και μπήκε στους δρόμους της εύπορης περιοχής του Παρισιού. Το πλήθος ήταν αρκετά ετερογενές αλλά η ατμόσφαιρα έμοιαζε φιλική.

Στην οδό Hoche, η πορεία συνάντησε μια μεγάλη διαδήλωση σιδηροδρομικών που πορεύονταν προς τον σταθμό Σαιν Λαζάρ για να ενωθούν με το απογευματινό κάλεσμα που έκαναν οι συλλογικότητες από τα προάστεια και αντιφασίστες. Χωρίς δεύτερη σκέψη, οι δυο πορείες ενώθηκαν και συνέχισαν βαδίζοντας προς το σημείο συνάντησης. Αυτή η εξέλιξη μετατόπισε τον ορίζοντα των δυνατοτήτων για την υπόλοιπη μέρα.

Όταν όλες οι επιμέρους πορείες έφτασαν στην πολυτελή συνοικία της Όπερας, χιλιάδες άτομα πορεύονταν στους δρόμους. Πριν από έναν αιώνα, στη διάρκεια της Μπελ Επόκ, αναρχικοί όπως ο Emile Henry επιδείκνυαν την ιδέα της προπαγάνδας της πράξης επιτιθέμενοι στους πλούσιους και τα σύμβολά τους μέσα στην ίδια την πολυτελή γειτονιά τους. Μέσα σ’ αυτή τη μεγάλη πορεία υπήρχαν αναρχικοί, αντιφασίστες, ριζοσπαστικά queer άτομα, συλλογικότητες ενάντια στην αστυνομική βία, σιδηροδρομικοί, απλός κόσμος από τα κίτρινα γιλέκα, κάποιος κόσμος που θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ως ταραξίες χωρίς επίθετο και πολλοί άλλοι, μεταξύ των οποίων και μερικά περίεργα άτομα. Για πρώτη φορά, φαινόταν πραγματικά ότι κάποιου είδους αντικαπιταλιστική και αντιφασιστική δύναμη θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος στα ταραγμένα νερά του κινήματος των κίτρινων γιλέκων.

Προχωρώντας προς τα νότια, η μεγάλη πορεία έφτασε τελικά στην οδό de Rivoli – έναν μεγάλο δρόμο που συνδέει τη Βαστίλλη με την Place de la Concorde, την εξαιρετικά αποκλεισμένη περιοχή δίπλα στο Προεδρικό Μέγαρο. Σ’ αυτό το σημείο, περίπου 1500 άτομα, ήταν αποφασισμένα να πάνε ανάποδα στον δρόμο για να περάσουν με το ζόρι μέσα από τα σημεία ελέγχου της αστυνομίας κοντά στην Place de la Concorde.

Όταν πλησίασαν στην πλατεία, πλήθος από οχήματα της αστυνομίας και μια “αύρα νερού” έκλεισαν τον δρόμο τους. Αδιάκοπες και έντονες συγκρούσεις ακολούθησαν ανάμεσα στους διαδηλωτές και τις αστυνομικές δυνάμεις. Οδοφράγματα εμφανίστηκαν σε διάφορα σημεία, αντικείμενα ρίχνονταν στους μπάτσους, ενώ μια βροχή από δακρυγόνα έπεφτε στους διαδηλωτές και το κανόνι νερού τους επιτίθετο με πλήρη ορμή. Τελικά, όμως, το κανόνι νερού φάνηκε ότι είχε κάποια τεχνικά προβλήματα. Μερικοί διαδηλωτές εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία για να βάλουν φωτιά σε ένα αμάξι για να το χρησιμοποιήσουν σαν επιπλέον οδόφραγμα.

Ακόμα πιο μακριά, κοντά στο Saint Augustin, γύρω στα 3000 άτομα είχαν συγκεντρωθεί σε μια μεγάλη διασταύρωση από τις 3 το μεσημέρι, φτιάχνοτας αρκετά οδοφράγματα στην περιοχή ώστε να μπλοκάρουν την κυκλοφορία. Ο κόσμος εξέφραζε με χαρούμενη διάθεση την επιθυμία του για την ανατροπη του προέδρου Μακρόν. Οι φράχτες μιας γειτονικής οικοδομής χρησιμοποιήθηκαν για να στηθούν καινούρια οδοφράγματα, ενώ άλλα οδοφράγματα καίγονταν. Λίγο πιο πέρα, αστυνομικές δυνάμεις έκλειναν ήδη τους δρόμους. Στο σημείο αυτό εμφανίστηκαν και έφιπποι μπάτσοι. Χωρίς να το πολυσκεφτούν, διαδηλωτές άρχισαν να ξηλώνουν το οδόστρωμα και να πετάνε πέτρες στους αστυνομικούς. Η σύγκρουση συνεχιζόταν σ’ αυτή τη διασταύρωση για περισσότερο από μια ώρα. Αυτό δείχνει πόσο αποφασισμένος ήταν ο κόσμος εκείνο το απόγευμα. Εν τω μεταξύ, μια γειτονική τράπεζα σπάστηκε εντελώς ενώ άλλοι διαδηλωτές αναποδογύρισαν ένα φορτηγό. Οι δυνάμεις επιβολής του νόμου άδειασαν τελικά την περιοχή από τους διαδηλωτές με μια μαζική επίθεση δακρυγόνων.

Αρκετά διαφορετικά σημεία του Παρισιού ήταν εντελώς χαοτικά. Τρία αυτοκίνητα καίγονταν στην χλιδάτη οδό Haussmann Boulevard, που φέρει το όνομα του αντιδραστικού πολεοδόμου ο οποίος προσπάθησε να κάνει το Παρίσι ανθεκτικό στις ταραχές και τις εξεγέρσεις μετά την επανάσταση του 1848. Αρκετούς δρόμους πιο πέρα, ένα άδειο αμάξι της αστυνομίας καταστρεφόταν, λεηλατούνταν και τελικά πήρε φωτιά. Ένα πλήθος από μαχητικά άτομα έφτασε στην Place Vendome, αρκετά γνωστή για τα πολυτελή κοσμηματοπωλεία της, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την περιβοήτη στήλη που είχαν κάποτε καταστρέψει οι Κομμουνάροι. Πλαστικά χριστουγεννιάτικα δέντρα που βρέθηκαν σε γειτονικούς δρόμους στοιβάχτηκαν και κάηκαν.

Ενώ ένα πυκνό σύννεφο καπνού τύλιγε την περιοχή της Όπερας, οι αντικαπιταλιστές αποφάσισαν να προχωρήσουν προς το Bourse, το ιστορικό κτίριο του Χρηματιστηρίου – άλλο ένα σύμβολο του καπιταλισμού και της κρατικής εξουσίας. Αν και πρέπει να παραδεχτούμε ότι από το 1998 δεν γίνονται πια χρηματιστηριακές συναλλαγές μέσα στο κτίριο αυτό, παρ’ όλα αυτά, αρκετά παράθυρα σπάστηκαν, άνοιξαν οι μπροστινές είσοδοι και πυροτεχνήματα βρήκαν τον δρόμο τους μέσα στην κύρια αίθουσα. Στη συνέχεια το πλήθος των διαδηλωτών άφησε την περιοχή, επιτιθέμενο, καθ’ οδόν, σε ένα αυτοκίνητο της αστυνομίας σε έναν γειτονικό δρόμο. Χρησιμοποίησαν διάφορα αντικείμενα από το δρόμο (παγκάκια κλπ.) και οικοδομικά υλικά για να μπλοκάρουν την κυκλοφορία, κατέστρεψαν την πρόσοψη αρκετών τραπεζών και εξαφανίστηκαν νωρίς τη νύχτα.

Η ανάδυση ενός κάποιου είδους αντικαπιταλιστικού και αντφασιστικού μπλοκ ήταν μια σημαντική εξέλιξη μέσα στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων. Ανάλογα, αντλώντας από χρόνια εμπειρίας σε διαδηλώσεις όπως αυτές της Πρωτομαγιάς και τις διαμαρτυρίες ενάντια στον Εργασιακό Νόμο, το μπλακ-μπλοκ εκμεταλλεύτηκε τη γενική σύγχυση για να προβεί σε πολλαπλές ενέργειες σ’ ολόκληρο το Παρίσι με καθαρούς σκοπούς και προθέσεις.

Πέρα από τις συγκρούσεις με την αστυνομία, υπήρξαν επίσης και αρκετές αντιπαραθέσεις με φασίστες. Σε ένα οδόφραγμα θεάθηκαν μέλη της GUD με μια σημαία με Κέλτικο σταυρό. Σε μια άλλη περίσταση, διαδηλωτές αναγνώρισαν τον Yvan Bennedetti – έναν αρκετά γνωστό ναζί και πρώην πρόεδρο της ακραία εθνικιστικής Oeuvre Française, η οποία διαλύθηκε μετά τη δολοφονία του αντιφασίστα Clément Méric το 2013. Πρακτικά απομακρύνθηκε δυναμικά από την περιοχή, και σχεδόν από το σύνολο των διαδηλωτών.

Το Σάββατο 1η Δεκεμβρίου, ένας άνεμος εξέγερσης έπνεε στους δρόμους του Παρισιού. Πολλές χιλιάδες κόσμου απελευθέρωσαν την οργή τους ενάντια στα σύμβολα της εξουσίας: η αστυνομία δεχόταν συνεχώς επιθέσεις· τράπεζες και ασφαλιστικά πρακτορεία καταστράφηκαν συστηματικά· πολλά καταστήματα λεηλατήθηκαν και μερικά ακόμα και κάηκαν· αυτοκίνητα και αντικείμενα από τους δρόμους της πόλης χρησιμοποιήθηκαν για να χτιστούν οδοφράγματα· αρκετά πολυτελή μέγαρα βανδαλίστηκαν και κάηκαν· ιστορικά μνημεία και σύμβολα της δημοκρατίας καταλήφθηκαν ή δέχτηκαν επίθεση, ανάμεσα τους το Χρηματιστήριο και η Αψίδα του Θριάμβου. Διαδηλωτές πέτυχαν να μπουν, να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν το μουσείο που βρίσκεται κάτω από αυτό το ιστορικό μνημείο.

Μπροστά σε μια τέτοια αποφασιστικότητα, η κυβέρνηση και οι αστυνομικές δυνάμεις αιφνιδιάστηκαν εντελώς. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι’ αυτό. Ο πρώτος είναι το ευρύ φάσμα των ανθρώπων που πήραν μέρος στις ταραχές. Δεν ήταν απλά αναρχικοί και αντικαπιταλιστές μόνο που επιτίθεντο στις αστυνομικές δυνάμεις αλλά και ένας μεγάλος αριθμός άλλων εξαγριωμένων ανθρώπων με κίτρινα γιλέκα μεταξύ των οποίων και ακροδεξιοί και άλλοι “ταραξίες”. Δεύτερον, οι διαμαρτυρίες συνέχισαν να αλλάζουν και να αναπτύσσονται μέσα στη μέρα, παίρνοντας απρόβλεπτες μορφές. Τέλος, η μεγάλη κινητικότητα, η διάχυτη οργάνωση και η αποφασιστικότητα των διαδηλωτών τούς κατέστησαν ισάξιο αντίπαλο για τους αστυνομικούς, που καθηλώθηκαν από το ίδιο το καθήκον να υπερασπιστούν προκαθορισμένες περιοχές. Πραγματικά, καθώς η πλειοψηφία των αστυνομικών δυνάμεων ήταν σε συγκεκριμένες θέσεις γύρω από τις αποκλεισμένες περιοχές ή απασχολημένοι με τις συγκρούσεις κοντά στα Ηλύσια Πεδία, δεν μπορούσαν να απαντήσουν σε εξελίξεις που συνέβαιναν σε άλλες περιοχές του Παρισιού. Παρ’ όλα αυτά, σε αρκετές περιπτώσεις, μέλη της BAC (Anti-Criminality Brigade) θεάθηκαν σε δρόμους να πυροβολούν στην τύχη με πλαστικές σφαίρες όποιον διαδηλωτή ήταν μπροστά τους.

Πολλοί αξιωματούχοι και άνθρωποι των ΜΜΕ συμφωνούν ότι το Παρίσι δεν έχει βιώσει τέτοιες ταραχές από το 1968. Σ’ αυτή την εκτίμηση πρέπει να προσθέσουμε και τους ακόλουθους αριθμούς.

• Συνολικά, προσήχθηκαν 412 άτομα και 378 από αυτά κρατήθηκαν.

• Είναι δύσκολο να πούμε πόσα ακριβώς πυρομαχικά χρησιμοποίησε η αστυνομία· οι αριθμοί ποικίλουν αρκετά μεταξύ των διαφόρων πηγών. Φαίνεται, όμως, ότι στη διάρκεια των συγκρούσεων χρησιμοποίησαν γύρω στα 8000 φιαλίδια δακρυγόνων, 1000 βομβίδια διασποράς, 339 βομβίδια GLI-F4 κρότου-λάμψης, 1200 πλαστικές σφαίρες και 140.000 λίτρα νερού.

• Τελικά, στη διάρκεια των διαδηλώσεων μόνο στο Παρίσι τραυματίστηκαν 133 άτομα, ενώ οι αρχές μέτρησαν 112 αυτοκίνητα, 130 αντικείμενα από τους δρόμους της πόλης διαφόρων ειδών και έξι κτίρια που κάηκαν ανάμεσα σε συνολικά 249 πυρκαγιές.

• Το συνολικό ποσό των ζημιών σε περιουσία μπορεί να φτάνουν στο ποσό των 4 εκατομμυρίων ευρώ.

Η φωτιά απλώνεται με τον αέρα

Το Παρίσι δεν ήταν το μοναδικό μέρος στη Γαλλία που τα κίτρινα γιλέκα εξέφρασαν την οργή τους με δράσεις. Σε διάφορες πόλεις, διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν γι’ αυτή την τρίτη μέρα πανεθνικής δράσης· μερικοί ήταν το ίδιο αποφασισμένοι με αυτούς που βγήκαν στους δρόμους στο Παρίσι.

Στην Ναντ, οι πρώτες δράσεις έγιναν στο αεροδρόμιο, όπου διαδηλωτές κατάφεραν να μπουν στον αεροδιάδρομο. Το απόγευμα, σχεδόν χίλια κίτρινα γιλέκα συγκεντρώθηκαν στους δρόμους της Ναντ. Η διαδήλωση δεν κράτησε πολύ· με το που προσπάθησαν οι διαδηλωτές να μπουν στην εμπορική περιοχή, η αστυνομία έκανε μαζική χρήση δακρυγόνων για να διαλύσει την πορεία.

Στην Τουλούζη, λάβανε χώρα σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα στα κίτρινα γιλέκα και τις δυνάμεις της τάξης. Στην Narbonne, κίτρινα γιλέκα έβαλαν φωτιά σε έναν σταθμό διοδίων. Στο Μπορντώ, ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στην αστυνομία και τοους διαδηλωτές όταν το πλήθος των κίτρινων γιλέκων έφτασε στο Δημαρχείο και προσπάθησε να μπει μέσα δυναμικά.

Στην Τουρ, μια διαδήλωση μάζεψε γύρω στα 1300 άτομα. Λίγο μετά το ξεκίνημα της πορείας, συμμετέχοντες άρχισαν να σπάνε βιτρίνες και οι συγκρούσεις με την αστυνομία κλιμακώθηκαν. Ένα άτομο από τα κίτρινα γιλέκα έχασε το χέρι του εξαιτίας ενός δακρυγόνου που πέταξαν οι μπάτσοι.

Στη Μασσαλία, οι συγκρούσεις ξεκίνησαν προς το τέλος της μέρας. Διαδηλωτές έκαψαν κάδους, σπάσανε αρκετές βιτρίνες, λεηλάτησαν μαγαζιά, άναψαν φωτιές μπροστά από τα Δημαρχεία του 1ου και του 7ου διαμερίσματος και τέλος έβαλαν φωτιά σε ένα αυτοκίνητο της αστυνομίας μπροστά από τον αστυνομικό σταθμό της Canebière. Φαίνεται ότι 21 άτομα συνελήφθηκαν γι’ αυτές τις ενέργειες. Μια 80χρονη γυναίκα σκοτώθηκε όταν ένα δακρυγόνο την χτύπησε στο πρόσωπο ενώ έκλεινε τα παράθυρά της.

Τέλος, σχεδόν 3000 άτομα μαζεύτηκαν στο Puy-en-Velay. Κόσμος από τα κίτρινα γιλέκα μπήκε στο προαύλιο της τοπικής Νομαρχίας με λάστιχα και αρνούνταν να φύγει. Μερικοί έβαλαν φωτιά στα λάστιχα. Οι αστυνομικές δυνάμεις προσπάθησαν να τους διαλύσουν κάνοντας χρήση δακρυγόνων αλλά αυτό απλά εξαγρίωσε περισσότερο τους διαδηλωτές. Ακολούθησαν αρκετές συγκρούσεις. Ο ίδιος ο Νομάρχης προσπάθησε να συζητήσει με τους διαδηλωτές για να επαναφέρει την τάξη αλλά χωρίς επιτυχία. Στο τέλος, δυσαρεστημένοι με την κατάσταση, τα κίτρινα γιλέκα έκαψαν τη Νομαρχία.

Ο απόηχος

Την επομένη των διαδηλώσεων, η κυβέρνηση ήξερε ότι είχε φτάσει η ίδια σε ένα αδιέξοδο. Ο πρόεδρος Μακρόν ταξίδευε για τη σύνοδο των G20 στο Μπουένος Άιρες· με το που έμαθε για την κατάσταση στο Παρίσι, επέστρεψε αμέσως στη Γαλλία για να αντιμετωπίσει αυτή την μείζονα πολιτική κρίση.

Την Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος Μακρόν συνάντησε μερικούς από τους αστυνομικούς και πυροσβέστες που ήταν στους δρόμους την προηγούμενη μέρα. Έκανε επίσης μια μικρή περιοδεία στις ζημιές που προκλήθηκαν από τις ώρες των ταραχών και συγκρούσεων πριν γυρίσει στο μέγαρο των Ηλυσίων για ένα έκτακτο υπουργικό συμβούλιο. Ο Πρόεδρος ζήτησε από τους υπουργούς του να ακυρώσουν όλα τα επαγγελματικά τους ταξίδια για τις επόμενες δύο μέρες.

Ο πρόεδρος Μακρόν δεν έκανε καμμιά επίσημη δήλωση μετά από αυτή τη σύσκεψη. Ζήτησε, όμως, προσωπικά από τον πρωθυπουργό Edouard Philippe να συναντηθεί με τους πολιτικούς αρχηγούς όλων των κομμάτων την επόμενη μέρα καθώς και με τους εκπροσώπους του κινήματος των κίτρινων γιλέκων.

Στο μεταξύ, ο αριστερός λαϊκιστής Ζαν-Λυκ Μελανσόν ζήτησε όλες οι αντιπολιτευόμενες πολιτικές ομάδες στην Εθνοσυνέλευση να θέσουν ζήτημα ψήφου εμπιστοσύνης προς αποκήρυξη της “καταστροφικής διαχείρισης του ζητήματος με τα κίτρινα γιλέκα”. Την ίδια στιγμή, η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν απαίτησε τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης. Για μια ακόμα φορά, δεν είναι δύσκολο να δει κανείς ποιος θέλει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση.

Το βράδυ του Σαββάτου, ο υπουργός Εσωτερικών είπε ότι προτίθεται να θεωρήσει όλες τις δυνατότητες για τη διασφάλιση της δημοκρατικής ειρήνης και τάξης στη Γαλλία, ακόμα και την επανεπιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση του κινήματος των κίτρινων γιλέκων. Κάτι που είναι στην πραγματικότητα εντελώς περιττό και ανέξοδο: πολλά από τα στοιχεία, στον καινούριο αντιτρομοκρατικό νόμο που υιοθετήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 2017, που συνιστούν την εξαιρετικότητα της κατάστασης ανάγκης είναι πλέον πλήρως ενταγμένα στο “συνηθισμένο” γαλλικό κοινό δίκαιο – για παράδειγμα, η δημιουργία αποκλεισμένων ζωνών στη διάρκεια γεγονότων και εκδηλώσεων.

Παρ’ όλα αυτά, την Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου, μέλη των κίτρινων γιλέκων αποφασισμένα να σπρώξουν ακόμα πιο περισσότερο το κίνημά τους, σχεδίαζαν ήδη έναν τέταρτο γύρο με την κυβέρνηση, καλώντας για μια ακόμα πανεθνική ημέρα δράσης το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου. Την ίδια μέρα, τυχαίνει να γίνεται στο Παρίσι και η πορεία για το παγκόσμιο κλίμα. Για την περίσταση αυτή διάφορα ριζοσπαστικά στοιχεία έχουν κάνει κάλεσμα για ένα επιθετικό “ενδεχόμενο”. Θα δούμε κατά πόσο είναι εφικτό αυτά τα δύο κινήματα να μπορέσουν να συνδεθούν.

Την Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου, ο πρωθυπουργός Edouard Philippe είπε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να αναστείλλει την εφαρμογή των αυξήσεων στα καύσιμα για τους επόμενους έξι μήνες. Επιπλέον, αναστέλλει, για το ίδιο χρονικό διάστημα, τους καινούριους, αυστηρότερους κανονισμούς ελέγχου των αυτοκινήτων και δεσμεύεται να μην αυξήσει τις τιμές του ρεύματος μέχρι τον Μάιο του 2019. Επίσης, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την έναρξη μιας δημόσιας αντιπαράθεσης για τους φόρους και τις δημόσιες δαπάνες σε εθνικό επίπεδο που θα λάβει χώρα μεταξύ της 15ης Δεκεμβρίου 2018 και της 1ης Μαρτίου του 2019. Κάνοντας αυτές τις παραχωρήσεις, η κυβέρνηση στοχεύει στο να δείξει ότι είναι ανοιχτή για διάλογο με τα κίτρινα γιλέκα.

Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι ένα μέρος των κίτρινων γιλέκων δεν είναι διατεθιμένο να παρατήσει τη μάχη. Οι εκπρόσωποι των κίτρινων γιλέκων απέρριψαν την πρόσκληση από τον πρωθυπουργό για την εύρεση μιας διεξόδου από την τωρινή κατάσταση· αρκετές τοπικές ομάδες του κινήματος καλούν σε συνέχιση των δράσεών τους.

Μέχρι τώρα, οι αναγγελίες της κυβέρνησης δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο αποτέλεσμα πάνω στη “βάση” του κινήματος των κίτρινων γιλέκων. Από την αρχή του κινήματος στις 17 Νοεμβρίου, ο αριθμός των διαδηλωτών έχει μειωθεί καθώς έχει κλιμακωθεί η ένταση της αντιπαράθεσης. Παρ’ όλα αυτά, αν και κάποιος κόσμος από τα κίτρινα γιλέκα τα έχει παρατήσει εξαιτίας της αυξανόμενα συγκρουσιακής στρατηγικής, οι δράσεις της τελευταίας μέρας έδειξαν ότι αρκετοί διαδηλωτές είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν.

Έχουμε ακόμα μπροστά μας έναν άγνωστο ορίζοντα – και πολλά πρωινά να ξημερώσουν.

Μερικές σκέψεις

Όπως ελπίζαμε, μέσα στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων αναδύθηκε ένα αντικαπιταλιστικό και αντιφασιστικό μέτωπο. Στο Παρίσι, την 1η Δεκεμβρίου, αυτό δημιούργησε ένα σημείο σύγκλισης και έναν καταλύτη για ανθρώπους που δεν ταυτίζονται με τα εθνικιστικά αφηγήματα. Ελπίζουμε ότι αυτό θα βοηθήσει στη διάδοση ενός λόγου που ταυτοποιεί τις δομικές αιτίες των προγραμμάτων αντί να τις βάζει απλά στο κάδρο μιας “προδοσίας” απο έναν πολιτικό ο οποίος αρκεί απλά να αντικατασταθεί με έναν άλλο, πιο εθνολαϊκιστή.

Μέσα σε μόλις τρεις βδομάδες, το κίνημα των κίτρινων γιλέκων προχώρησε από το μπλοκάρισμα της κυκλοφορίας στο γκρέμισμα των πλούσιων συνοικιών του Παρισιού. Αυτό απεικονίζει την αποτελσματικότητα της άμεσης δράσης, της οριζοντιότητας και της άρνησης για διαπραγμάτευση και συναλλαγή. Στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, οποιοδήποτε κίνημα πρόκειται να βρεθεί αντιμέτωπο με τη νεοφιλελεύθερη επίθεση στο επίπεδο ζωής του απλού κόσμου, θα αναγκαστεί να κλιμακώσει [τη δράση του] μ’ αυτόν τον τρόπο και να αντισταθεί σε όλες τις προσπάθειες ελέγχου, εκπροσώπησης ή κατευνασμού του.

Όπως έχουν τονίσει πολλοί αναρχικοί από πριν, η αποτελεσματική αντίσταση στον καπιταλισμό απαιτεί την συμμετοχή ενός ευρέως φάσματος ανθρώπων, όχι απλά εκείνων που μοιράζονται ένα κοινό ιδεολογικό πλαίσιο. Αυτό σημαίνει ότι ένα κίνημα πρέπει να απλωθεί πέρα από τον έλεγχο οποιασδήποτε ομάδας ή θέσης. Πραγματικά, μπορούμε να καταλάβουμε το κίνημα των κίτρινων γιλέκων σαν μια διάχυτη λαϊκή οικειοποίηση των συγκρουσιακών τακτικών που αναρχικοί και άλλοι επαναστάτες εφαρμόζουν εδώ και χρόνια στη Γαλλία – για παράδειγμα, στις διαμαρτυρίες για τον Εργασιακό Νόμο και την Πρωτομαγιά.

Παρ’ όλα αυτά, η διαδεδομένη οικειοποίηση των ριζοσπαστικών τακτικών δεν είναι απαραίτητα ένα βήμα προς έναν καλλίτερο κόσμο εκτός κι αν ο κόσμος αφομοιώνει επίσης τις αξίες και τα οράματα που τις συνοδεύουν. Η άνοδος του Τραμπ και του εθνικισμού “από τα κάτω” στις ΗΠΑ έχει σημαδευτεί σε κάθε βήμα από μια ιδιοποίηση από τους ακροδεξιούς της αριστερής και αναρχικής ρητορικής και τακτικής, τις οποίες χρησιμοποιούν για να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα.

Αυτό που συμβαίνει μέσα σε ένα κίνημα ενάντια στην κρατούσα κυβέρνηση είναι εξίσου σημαντικό με το τι συμβαίνει στις συγκρούσεις ανάμεσα στο κίνημα και την αστυνομία. Αυτός είναι ο λόγος που δίνουμε έμφαση στη σημασία της μάχης σε δύο μέτωπα – ενάντια στην αστυνομία του Μακρόν αλλά και ενάντια στους φασίστες και τους εθνικιστές.

Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο όπως ένα απολίτικο κίνημα

Από την αρχή, το κίνημα των κίτρινων γιλέκων ισχυριζόταν ότι ήταν ένας “απολίτικος” χώρος, ανοιχτός σε όλους. Αυτό προσέφερε εύφορο έδαφος σε λαϊκιστές και εθνικιστές να προωθήσουν τις ιδέες τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ήταν η πλειοψηφία αυτών που αναλάμβαναν δράση στους δρόμους αλλά, συχνά, έχουν καθορίσει τον λόγο στο διαδίκτυο. Επίσης, φασιστικές ομάδες απέκτησαν ορατότητα αν και ο αριθμός τους μοιάζει σχετικά περιορισμένος. Είναι καλλίτερα οργανωμένοι τώρα απ’ ό,τι στην αρχή του κινήματος. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τους δρόμους και το κίνημα στην ακροδεξιά.

Κανένα κοινωνικό κίνημα δεν είναι μονολιθικό· καθένα είναι ένας ετερογενής χώρος Είναι ανόητο να διακρίνουμε κινήματα σε αυτά “που αξίζουν” και άλλα “που δεν αξίζουν”, στεκόμενοι σε μια κρίση όπως ο Πάπας, εγκαταλείποντας στην επιρροή των αντιπάλων μας αυτά που δεν πληρούν τα πρότυπά μας. Αντίθετα, μπορούμε να βάλουμε σαν στόχο να συμμετέχουμε με τρόπους που θα δώσουν τη δυνατότητα στα χειραφετητικά ρεύματα εντός των κινημάτων να αποκτήσουν ορμή και να γίνουν διακριτά από τα αντιδραστικά ρεύματα. Η πρόκληση είναι να προσφέρουμε σ’ αυτούς, με τους οποίους συμμετέχουμε, χρήσιμα παραδείγματα για το πώς να λύνουν τα άμεσα προβλήματά τους και να συνδέουμε όσους έχουν ένα όραμα μακροπρόθεσμης αλλαγής – και όλα αυτά να τα κάνουμε χωρίς να δημιουργούμε εργαλεία ή ώθηση που οι φασίστες, οι εξουσιαστές αριστεριστές ή άλλοι τυχοδιώκτες να μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν.

Ίσως πρέπει να σκεφτούμε περισσότερο πάνω στη σχέση ανάμεσα στις μάχες στον δρόμο και τη μάχη των ιδεών. Ιστορικά, οι αναρχικοί έχουν συχνά υποθέσει ότι αυτοί που είναι διατεθιμένοι να πάρουν το μεγαλύτερο ρίσκο θα είναι σε καλλίτερη θέση να καθορίσουν τον χαρακτήρα και τους στόχους του κινήματος. Στον δρόμο αυτό, συχνά, είναι αλήθεια – για παράδειγμα, όταν ένα κίνημα κλιμακώνει τη σύγκρουση με την αστυνομία μπορεί να αναγκάσει τους κεντρώους και τους νομιμόφρονες να αποσυρθούν. Θα πρέπει, όμως, να θυμόμαστε, επίσης, όλες εκείνες τις φορές που επαναστάτες από τις πιο καταπιεσμένες ομάδες ανέλαβαν τα μεγαλύτερα ρίσκα και υπέστησαν τη μεγαλύτερη καταστολή μόνο και μόνο για να δουν, τελικά, τους εξουσιαστές να εκμεταλλεύονται τις θυσίες τους για να παγιώσουν την εξουσία τους. Αυτή είναι μια πολύ παλιά ιστορία, από τις γαλλικές επαναστάσεις του 1830, 1848 και 1870, την ιταλική Risorgimento⁴ μέχρι τη Ρώσικη Επανάσταση του 1917 και την αιγυπτιακή επανάσταση του 2011.

Πρέπει να έχουμε στον νου μας όλα αυτά τα μαθήματα όταν ζυγίζουμε κατά πόσον ο καλλίτερος τρόπος για να αποκτήσουμε επιρροή μέσα σε ένα κίνημα είναι να παίρνουμε τα περισσότερα ρίσκα. Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι οι αντίπαλοί μας μέσα στο κίνημα δεν μπορούν να μας αναγκάσουν να αναλάβουμε την πλειοψηφία των απωλειών ενώ αυτοί, απλά – θα αναλάβουν την εξουσία;

Ανάλογα, αν η μοναδική μας ιδέα για το πώς μπορούμε να αποκτήσουμε επιρροή μέσα σε ένα κίνημα είναι να εμπλακούμε στην πιο επικίνδυνη ή διαλυτική δραστηριότητα, ακροδεξιές ομάδες, με μεγαλύτερα κοινωνικά προνόμια και μεγαλύτερη πρόσβαση σε πόρους, θα μπορούσαν πιθανόν να μας κερδίσουν σ’ αυτό το πεδίο, έχοντας ταυτόχρονα λιγότερες απώλειες.

Πριν από μια δεκαετία, σε λιγότερο πολύπλοκους καιρούς, μερικοί αναρχικοί και αυτόνομοι φαντάστηκαν ότι οι άνθρωποι που εξεγείρονται θα μπορούσαν, αντί να συνδέονται με ένα κοινό σύνολο αξιών και επιδιώξεων, να συνδεθούν απλά με το να φέρονται ως μη-κυβερνήσιμοι σε σχέση με τις κρατούσες αρχές. Είναι δυνατόν να βρούμε παραδείγματα αυτής της “αντι-ιδεολογικής” στάσης και σήμερα στη Γαλλία, παρά τις ενδείξεις ότι τουλάχιστον μερικοί, από αυτούς που φοράνε τα κίτρινα γιλέκα, απλά παλεύουν για να ενθρονίσουν άλλες αρχές, οι οποίες θα είναι εξίσου επικίνδυνες, όταν έρθουν στην εξουσία. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που η εξεγερτική βία στους δρόμους θα φέρει μια καινούρια καταπιεστική κυβέρνηση στην εξουσία.

Ναι, η τάξη που βασιλεύει θα πρέπει να υπονομευτεί με κάθε αναγκαίο μέσο. Το ίδιο ισχύει για τους υποστηρικτές των αντίπαλων κυρίαρχων τάξεων. Το να πεταχτεί από μια διαδήλωση ο Yvan Bennedetti είναι εξίσου σημαντικό όσο και η αντίσταση απέναντι στην αστυνομία.

Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να είναι καθαρό σε όλους τους συμμετέχοντες, που κινητοποιούνται και πολιτικοποιούνται για πρώτη φορά στα κινήματα αυτά, ότι δεν είναι απλά ρομπότ που δρουν σύμφωνα με ένα από πριν προγραμματισμένο ιδεολογικό πλαίσιο, αλλά ότι ελπίζουμε, ειλικρινά, να συνδεθούμε μαζί τους, να ανταλλάξουμε ιδέες και αμοιβαίες επιρροές και να δουλέψουμε από κοινού για να δημιουργήσουμε λύσεις στα κοινά μας προβλήματα. Δεν προσπαθούμε να τους δελεάσουμε να έρθουν μαζί μας, αλλά ψάχνουμε να γίνουμε κάτι καινούριο μαζί. Η αντίθεσή μας στους εξουσιαστές δεν είναι ένα δόγμα ή μια θρησκεία, αλλά ένα σκληρό μάθημα για το τι απαιτεί η δημιουργία χώρων ελευθερίας και δυνατοτήτων.

Από αυτή την άποψη, οι στιγμές του διαλόγου ανάμεσα σε ξένους που συμβαίνουν στους δρόμους είναι το ίδιο σημαντικές με τις θαρραλέες δράσεις με τις οποίες κόσμος απωθεί την αστυνομία και διώχνει με το ζόρι τους φασίστες. Ναι, ας μην είμαστε αφελείς, ας μην απαρνηθούμε τις απόψεις μας ή να εγκαταλείψουμε τις πεποιθήσεις μας αλλά ας είμαστε ανοιχτοί στην δυνατότητα ότι θα γίνουμε πιο δυνατοί και πιο ζωντανοί δουλεύοντας με άλλους που δεν έχουμε γνωρίσει ακόμα, οι οποίοι μοιράζονται τα προβλήματά μας αλλά όχι τα σημεία αναφοράς μας.Το μακροπρόθεσμο παιχνίδι

Αργά ή γρήγορα, αυτό το σημείο κρίσης θα περάσει – είτε οι ηγέτες των κίτρινων γιλέκων θα κλείσουν μια συμφωνία με το κράτος και η αστυνομία θα πετύχει να απομονώσει αυτούς που αρνούνται να συνεργαστούν, ή η κυβέρνηση Μακρόν θα πέσει και θα αντικατασταθεί από μια άλλη που θα υπόσχεται να λύσει τα προβλήματα που έβγαλαν τον κόσμο στους δρόμους.

Και, τότε, τι θα γίνει μετά; Θα μπορέσει η ακροδεξιά να διεκδικήσει ότι ήταν αυτή που πέτυχε την νίκη ενάντια στον Μακρόν; Τα περισσότερα από τα 42 αιτήματα είναι συμβατά τόσο με τα αριστερίστικα όσο και τα ακροδεξιά λαϊκιστικά προγράμματα· δεν θα ήταν έκπληξη να δούμε το κίνημα να χωρίζεται στα δύο και να αφομοιώνεται από τα δύο λαϊκιστικά κόμματα. Μετά τις ταραχές του τελευταίου Σαββατοκύριακου και οι δύο λαϊκιστές ηγέτες έχουν “πορωθεί” από το αίτημα να διώξουν τον πρόεδρο Μακρόν και την κυβέρνησή του. Είναι πολύ πιθανό μια ακροδεξιά κυβέρνηση να έρθει στην εξουσία μετά τον Μακρόν.

Τι θα πρέπει να κάνουμε τώρα άμεσα ώστε να προετοιμαστούμε γι’ αυτή την κατάσταση, να διασφαλίσουμε ότι ο κόσμος θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στους δρόμους ενάντια στην επόμενη κυβέρνηση;

Καθώς αγωνιζόμαστε – στη Γαλλία, το Βέλγιο και οπουδήποτε αλλού όπου οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις εφαρμόζουν με τη βία μέτρα λιτότητας πάνω μας – ας σκεφτόμαστε πώς θα βγούμε από κάθε μάχη πιο συνδεδεμένοι, πιο έμπειροι και με έναν πιο ακονισμένο τρόπο ταυτοποίησης των ζητημάτων που εγείρονται μπροστά μας.

Καλή τύχη σε όλους σας, αγαπημένοι φίλοι.