των CrimethInc¹

Στη Βραζιλία, ο Jair Bolsonaro (Ζαΐχ Μπολσονάρου), φασίστας υποστηρικτής της δικτατορίας και των μαζικών δολοφονιών, κέρδισε τις εκλογές. Ποιος χρειάζεται ένα στρατιωτικό πραξικόπημα όταν χρησιμοποιείς την ψήφο για να πετύχεις το ίδιο ακριβώς πράγμα; Έχουμε ήδη εξερευνήσει λεπτομερώς πώς η αριστερά και τα κόμματα του κέντρου έστρωσαν τον δρόμο γι’ αυτό. Από τη Βραζιλία μέχρι τη Γαλλία, κόμματα σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, έχουν αφήσει κάθε πρόσχημα προσφοράς κάποιας λύσης στα κοινωνικά προβλήματα, άλλη από την κλιμάκωση της κρατικής βίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν αποτελεί έκπληξη ότι πολιτικοί που αντιπροσωπεύουν ρητά την αστυνομία και τον στρατό έρχονται στην εξουσία, καθώς έχουν γίνει οι κινητήριοι μοχλοί του ίδιου του κράτους.

Η καρδιά μας είναι με τους συντρόφους μας στη Βραζιλία, που έχουν ήδη βιώσει τεράστιας έντασης κρατική καταστολή και καπιταλιστική βία – και τώρα θα αντιμετωπίσουν πολύ χειρότερη. Ίσως η άμεση αντίσταση που υποδέχτηκε την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να χρησιμεύσει σαν ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς. Όμως, εξαιτίας των ιδιαίτερων τρόπων με τους οποίους η Βραζιλία βρίσκεται στο άκρο εκείνο που δέχεται την αποικιακή βία, το κύμα εθνικισμού, που έχει ήδη κορυφωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, θα περιλαμβάνει πολύ σκληρότερη βία εκεί. Απευθύνουμε παγκόσμια έκκληση, να είμαστε προετοιμασμένοι να κινητοποιηθούμε δείχνοντας την αλληλεγγύη μας με όσους στοχοποιούνται στις επιθέσεις που ο Bolsonaro έχει υποσχεθεί ότι θα εξαπολύσει.

Ως αναρχικοί, δεν πιστεύουμε ότι οι εκλογές νομιμοποιούν οποιοδήποτε κυβερνητικό κόμμα. Καμμιά εκλογική διαδικασία δεν θα μπορούσε να νομιμοποιήσει την αστυνομική βία, την ομοφοβία, τον ρατσισμό ή τον μισογυνισμό στα μάτια μας, ούτε τις φυλακές, τα σύνορα ή την καταστροφή του φυσικού κόσμου απ’ τον οποίο εξαρτάται η επιβίωση όλων. Καμμιά ψήφος δεν θα μπορούσε να δώσει πληρεξούσιο σε οποιονδήποτε θέλει να κυριαρχεί πάνω στους άλλους. Ο κανόνας της πλειοψηφίας είναι τόσο απεχθής σε μας όσο και η δικτατορία: αμφότερα κάνουν τον καταναγκασμό την θεμελιώδη βάση της πολιτικής.

Το σημαντικό ζήτημα δεν είναι πώς θα βελτιώσουμε τη δημοκρατία· θεμελιωδώς, η δημοκρατία είναι ένα μέσο νομιμοποίησης των κυβερνήσεων ώστε οι άνθρωποι να δέχονται οτιδήποτε αυτές τους επιβάλλουν, άσχετα από το πόσο τυραννικές και καταπιεστικές είναι. Το σημαντικό ζήτημα είναι πώς θα υπερασπίσουμε ο ένας την άλλη από τη βία του κράτους· πώς θα βρούμε τρόπους να καλύπτουμε τις ανάγκες μας που να μην εξαρτώνται από την ομοφωνία ή τον καταναγκασμό· πώς να συνεργαζόμαστε και να συνυπάρχουμε, μάλλον, παρά να ανταγωνιζόμαστε για την εξουσία. Καθώς όλο και περισσότερα καταπιεστικά καθεστώτα παίρνουν την εξουσία στον κόσμο, θα πρέπει να τελειώνουμε επιτέλους με τις αυταπάτες μας σχετικά με την “καλή” δημοκρατική διακυβέρνηση, και να οργανωθούμε για να αλληλοπροστατευτούμε με οποιοδήποτε μέσο είναι αναγκαίο.

Το αντίθετο στον φασισμό δεν είναι η δημοκρατία. Το αντίθετο στον φασισμό είναι η ελευθερία· είναι η αλληλεγγύη· είναι η άμεση δράση· είναι η αντίσταση. Αλλά δεν είναι η δημοκρατία. Η δημοκρατία, για μια ακόμα φορά, είναι ο μηχανισμός που έφερε τους φασίστες στην εξουσία.

Τους πρόσφατους μήνες, οι σύντροφοί μας στη Βραζιλία, την Ελλάδα και τη Γερμανία εξέδωσαν μεταφράσεις του βιβλίου Από τη Δημοκρατία στην Ελευθερία², την ανάλυσή μας για τα νήματα που συνδέουν τη δημοκρατία με τον φασισμό. Προσφέρουμε αυτές τις μεταφράσεις εδώ – σε περίπτωση που ο ιστότοπος της ομάδας από τη Βραζιλία δεν είναι διαθέσιμος – μαζί με μια αγγλική μετάφραση του επιλόγου από τη γερμανική μετάφραση. Οι σύντροφοί μας στη Γερμανία οργανώνουν επίσης δημόσιες παρουσιάσεις για το βιβλίο³.

Περισσότερα σχετικά με το γιατί τα δημοκρατικά κινήματα της περιόδου 2010-2014 έφτασαν σε ένα αδιέξοδο, δίνοντας τη δυνατότητα σε ακροδεξιές ομάδες να ιδιοποιηθούν τη ρητορική τους και να πάρουν την πρωτοβουλία, διαβάστε αυτή την ανάλυση που δημοσιεύσαμε πριν από τις εκλογικές στη Σουηδία τον προηγούμενο μήνα.

Επίλογος από τους Γερμανούς εκδότες

Πριν εκδοθεί το παρόν βιβλίο, παρουσιάσαμε συζητήσεις σχετικά με τη δημοκρατία μαζί με συντρόφους από τις ΗΠΑ και τη Σλοβενία σε αυτόνομα κέντρα σε διάφορα μέρη στη Γερμανία. Αν και κανένα από τα κείμενα στο Από τη Δημοκρατία στην Ελευθερία δεν ασχολείται ρητά με την κατάσταση στη Γερμανία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε αρκετά παρόμοιες εμπειρίες – το αντίθετο.

Το Κράτος

Λίγες βδομάδες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2017, ένα προπαγανδιστικό βαν κυκλοφορούσε εκ μέρους της Bundestag, του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου της Γερμανίας. Μοίραζαν καπέλα μπέηζμπολ και γλυκά που είχαν σχεδιασμένο το Bundesadler, το εθνόσημο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (που έχει επανέλθει σε χρήση από τη σημερινή γερμανική κυβέρνηση), καθώς και προπαγανδιστικά φιλμ για φοιτητές σχετικά με την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Οι διοργανωτές έδωσαν έμφαση στο πόσο δημοκρατική είναι η Γερμανία. Αυτό το είδος επιθετικής διαφήμισης ήταν προφανώς για ένα σύστημα που έχει κάθε λόγο να φοβάται για την ίδια τη νομιμοποίησή του.

Τα Κόμματα

Όλα τα κόμματα που αντιπροσωπεύονται στην Bundestag ισχυρίζονται ότι η δημοκρατία είναι ένα από τα κεντρικά τους ζητήματα. Το SPD θέλει να ρισκάρει “βάζοντας” περισσότερη δημοκρατία, όπως είπε ο Βίλλυ Μπραντ· οι Πράσινοι θέλουν να διευρύνουν τη δημοκρατία· η Αριστερά απλά θέλει περισσότερη δημοκρατία· οι φιλελεύθεροι θέλουν να ξαναζωντανέψουν την δημοκρατία· και η ρατσιστική, νεοφασιστική AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) παρουσιάζεται η ίδια ως ένα κόμμα της άμεσης δημοκρατίας. Η είσοδος της AfD στο Κοινοβούλιο επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά ότι η συνηγορία υπέρ της άμεσης δημοκρατίας πολύ δύσκολα αποτελεί μια εγγύηση μιας χειραφετητικής πολιτικής.

Οτιδήποτε κάνουμε, οτιδήποτε απαιτούμε, πρέπει να εξασφαλίζουμε πως τονίζουμε γιατί παλεύουμε, ώστε να προστατεύουμε τις ιδέες μας και τη ρητορικη μας από την οικειοποίησή τους από συντηρητικές ή φασιστικές ομάδες που μάχονται για το ακριβώς αντίθετο από αυτό που αγωνιζόμαστε εμείς.

“Κοινωνία των Πολιτών”

Αυτοί που προωθούν πρωτοβουλίες για “περισσότερη” ή “άμεση” δημοκρατία αρέσκονται να παρουσιάζουν τους εαυτούς σαν θαρραλέους ή ακόμα και επαναστάτες μαχητές ενάντια στην κρατούσα πολιτική τάξη – όταν στην πραγματικότητα το μόνο που θέλουν είναι ένα άλλο είδος αντιπροσώπευσης. Συνέδρια με ονόματα όπως “Η Δημοκρατία χρειάζεται Κίνημα” είναι ένα παράδειγμα αυτής της εξέλιξης. Ως άτομα που εκφραζόμαστε ασυμβίβαστα ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή δημοκρατίας, μιλήσαμε, παρ’ όλα αυτά, εκεί· ο κόσμος “στράβωσε”⁴ γιατί οι θέσεις και οι στόχοι μας δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο μιας καλλίτερης δημοκρατίας.

Για πολλούς είναι αδύνατον να φανταστούν ότι μπορεί να υπάρξει κάτι άλλο. Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα με τη δημοκρατία: περιορίζει αυτό που μπορούμε να φανταστούμε.

Το Κίνημα

Στους αντικαπιταλιστικούς αγώνες στο Βερολίνο, συναντήσαμε κόσμο που φαινόταν να πιστεύει ότι κάνοντας σήματα με τα χέρια του στη διάρκεια συναντήσεων αντιπροσώπευε την επιτομή της επαναστατικής συμπεριφοράς. Μερικοί άνθρωποι μας είπαν ότι οι μέθοδοι της επικοινωνίας και της λήψης αποφάσεων θα έπρεπε να έχουν προτεραιότητα σε σχέση με τα αποτελέσματα. Μερικοί δεν το έβλεπαν σαν πρόβλημα ότι η μορφή λήψης αποφάσεων που είχαν επιλέξει είχε σαν αποτέλεσμα την μόνιμη παρεμπόδιση οποιασδήποτε σημαντικής μορφής δράσης.

Όλα αυτά γιατί, για πρώτη φορά στη ζωή τους, καταλάβαιναν τον εαυτό τους ως ένα σημαντικό κομμάτι ενός εργαλείου. Δεν ήταν αναμενόμενο από μας να καταστρέψουμε αυτό το συναίσθημα ότι τελικά θα το πετυχαίνανε. Αλλά το κάναμε έτσι κι αλλιώς.

Προσπαθήσαμε να προσαρμοστούμε στους προτεινόμενους κανόνες των “μη-βίαιων ακτιβιστών” ώστε να μπορέσουμε να συνεργαστούμε μαζί τους. Στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων μαζί τους, χρησιμοποιήσαμε το δικαίωμα του βέτο για να μπλοκάρουμε μια απόφαση που μάς φαινόταν απαράδεκτη. Ανακαλύψαμε ότι το δικό μας βέτο ήταν λιγότερο σημαντικό από το βέτο άλλων. Στο τέλος, έπρεπε να κουβεντιάσουμε αν θα έπρεπε να υπάρχει βέτο στο δικό μας βέτο.

Για μια φορά ακόμα, είδαμε ότι οι επίσημες μέθοδοι λήψης αποφάσεων διαρκούν μόνο όσο εξυπηρετούν τα συμφέροντα αυτών που τις εισαγάγουν.

Όταν συμμετείχαμε στις συζητήσεις για την προετοιμασία των δράσεων αποκλεισμού της Συνόδου G20, αποφασίσαμε να κινηθούμε στρατηγικά: καθίσαμε σε διαφορετικές θέσεις στις συναντήσεις, χωριστήκαμε σε διαφορετικές ομάδες εργασίας. Το κάναμε αυτό για να εμποδίσουμε ακόμα χειρότερες προσπάθειες χειραγώγησης, να μπλοκάρουμε εξουσιαστικές προσπάθειες ελέγχου της διαδικασίας από την αρχή, να επηρεάσουμε τον διάλογο. Κάνοντάς το αυτό, μάθαμε κάτι για το ίδιο το δικό μας δυναμικό – και αυτό μας τρόμαξε. Είδαμε ότι μπορούσαμε να παίξουμε κι εμείς αυτό το παιχνίδι: ξέραμε τους μηχανισμούς και μπορούσαμε να κάνουμε τα ίδια “κόλπα”. Γνωρίζαμε πώς και πότε να διατυπώσουμε μια ερώτηση αν θέλαμε να είμαστε εμείς αυτοί που θα καθορίζαμε προς τα πού θα πήγαινε η κουβέντα – πώς να φιξάρουμε τη σειρά των σημείων στην ατζέντα – πότε να ορίσουμε τον χρόνο έναρξης σε μια συνάντηση. Μερικές φορές δεν φοβόμασταν απλά τους εαυτούς μας, αλλά και αηδιάζαμε – γιατί προσπαθώντας να ανατρέψουμε κάθε αυθεντία/ιεραρχία, μπήκαμε στον πειρασμό να επιδιώξουμε να πάρουμε το δικό μας μερίδιο από την πίτα.

Αυτή η εμπειρία μας έδωσε ακόμα περισσότερους λόγους να είμαστε κριτικού απέναντι στο δημοκρατικό πλαίσιο.

Αλλά δεν συναντήσαμε την αντιπαράθεση σχετικά με τη δημοκρατία μόνο σε πρακτικούς αγώνες στον δρόμο. Μπορούμε να την βρούμε και σε λίγα θεωρητικά κείμενα από γερμανόφωνες χώρες. Μπορούμε να συστήσουμε αυτές τις δύο εκδόσεις:

• Christoph Spehr, Die Aliens sind unter uns. Herrschaft und Befreiung im demokratischen Zeitalter (Οι Άλλοι είναι ανάμεσά μας. Νόμος και απελευθέρωση στην εποχή της δημοκρατίας).

• Jörg Bergstedt, Demokratie. Die Herrschaft des Volkes. Eine Abrechnung (Δημοκρατία: Ο νόμος του λαού. Ένας απολογισμός).