Μας φοβούνται

της Verónica Gago ¹,²

Η περιφρόνηση που συνεπάγεται η απόρριψη από τη Γερουσία της Αργεντινής του νόμου για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων ξαναγράφει – και μας κάνει να θυμηθούμε – ένα σκηνικό που το ξέρουμε καλά: το οικιακό σκηνικό, όπου όλες οι προσπάθειες μοιάζουν να γίνονται αόρατες, σχεδόν σαν να μην υπήρχαν, σαν να μην μετράνε. Έτσι το Κοινοβούλιο επεδίωξε να επαναλάβει αυτό στο οποίο για αιώνες η πατριαρχία θέλει να μας κάνει να συνηθίσουμε: μια πράξη καταφρόνησης για να μας απαξιώσει. Όπου η δύναμή μας δεν λογαριάζεται, δεν μετράει. Αλλά αυτή τη φορά, χάρις στο ξεδίπλωμα του φεμινιστικού κινήματος, δεν μπορούμε να πάμε ποτέ ξανά πίσω στο σκηνικό της υποταγής και της αορατοποίησης. Η οργή μας προέρχεται από τη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει επιστροφή και ότι η δύναμη που έχουμε κερδίσει δεν μπορεί να αντιστραφεί. Βασισμένες σ’ αυτή τη βεβαιότητα μπορούμε επίσης να πούμε ότι δεν θα γυρίσουμε ποτέ σε μια συνθήκη παρανομίας.

Η περιφρόνηση ήταν δυσβάσταχτη. Στόχευε το φεμινιστικό πλήθος που είχε πλημμυρίσει την πόλη: την μαζική, αφρισμένη, λαϊκή, πολύμορφη, με όλες τις γενιές κινητοποίηση που κράτησε για ώρες παρά τον αέρα και τη βροχή (υπήρχαν 110 λεωφορεία μόνο από το Ροζάριο!). Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι έμοιαζε σαν κοροϊδία, προσβολή, μια βάρβαρη προσπάθεια πειθάρχησής μας. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος να οργιζόμαστε.

Η απόρριψη από τη Γερουσία ακολουθεί το ίδιο σχήμα του να αγνοείται ιστορικά αυτό που παράγεται από την εργασία μας, οι τρόποι που παράγουμε αξία, όλη η δουλειά που κάνουμε ώστε ο κόσμος να παράγεται και να αναπαράγεται και οι τρόποι που εξυφαίνουμε την κοινωνικότητα και τη συλλογική φροντίδα, που συστηματικά δεν προσμετρώνται σε οποιονδήποτε απολογισμό οποιασδήποτε δημοκρατίας. Επειδή έχουμε επίγνωση αυτής της μεθόδου εξευτελισμού και αγνόησής μας και καθώς, αντίθετα σ’ αυτό, έχουμε δημιουργήσει την κοινή κραυγή που λέει “τώρα που μας είδανε”, δεν θα τους επιτρέψουμε να μας κάνουν και πάλι αόρατες. Καθώς επαναλαμβάνουμε με πίστη αυτή την κραυγή, η οργή μας εκρήγνυται και από τα λαρρύγια μας. Αυτή η αορατοποίηση – που είναι ένα ειδικό καθεστώς ορατότητας – δημιουργείται με την ιδιοποίηση της ίδιας της δύναμης [potencia] των σωμάτων μας, την ίδια στιγμή που τα “εκμεταλλεύονται”, βγάζοντας κέρδος από αυτά, και μας εκπροσωπούν. Οι γερουσιαστές εξακολουθούν να μιλούν στο όνομά μας, να νομοθετούν για τις επιθυμίες μας και τις εμπειρίες μας για τη μητρότητα, αγνοώντας ταυτόχρονα τα σχεδόν δύο εκατομμύρια σώματα που περικυκλώνουν το Κογκρέσο, συνεχίζοντας να γίνονται ορατές και να ακούγονται. Η οργή μας πηγάζει επίσης από αυτή την προσπάθεια συνέχισης ελέγχου των ζωτικών μας αποφάσεων μέσω της επιβολής της ισχύος της ελίτ.

Με την έννοια αυτή, η 8η Αυγούστου απεικονίζει με ιστορική καθαρότητα μια ισχύ που έχει ήδη αντιστραφεί. Δεν υπάρχει συμμόρφωση σ’ αυτή την πράξη περιφρόνησης. Δεν υπάρχει υποταγή σ’ αυτή την αορατοποίηση. Δεν υπάρχει παραίτηση από το να μας λογαριάζουν. Δεν υπάρχει εφησυχασμός εδώ, για μια ακόμα φορά, να μην συμπεριλαμβανόμαστε στη δημοκρατία ή να συμπεριλαμβανόμαστε μόνο ως το νηπιακό τμήμα, υπό κηδεμονία. Η ισχύς στους δρόμους που κατέλαβε τις πόλεις την 8η Αυγούστου είναι η πολιτική δύναμη των σωμάτων μας που ούτε μπορούν να αντιμετωπιστούν σαν νήπια ούτε να “εξημερωθούν” σαν κατοικίδια.

Αυτό έχει επίσης και μια χωρική διάσταση: έχουμε ήδη βγει από την οικιακή περίφραξη. Χτίζουμε άλλες οικιακές εδαφικότητες που δεν μας εξαναγκάζουν να κάνουμε δουλειά που δεν αναγνωρίζεται ούτε απαιτούν από μας να υποσχεθούμε πίστη σε έναν άντρα-ιδιοκτήτη. Καταλάβαμε τους δρόμους και τους κάναμε ένα φεμινιστικό σπίτι. Στις 8 Αυγούστου, αυτοί ήταν που κλειστήκανε, ενώ εμείς καταλάβαμε την πόλη. Γιατί είναι αυτή μια ιστορική αντιστροφή; Ο περιορισμός – το προτιμητέο άλλοθι του οικιακού εγκλεισμού – παρέμεινε στη δική τους πλευρά.

Οι γερουσιαστές ήταν κλειδωμένοι, περιφρουρούμενοι από οδοφράγματα, ανακοινώνοντας ότι η ψηφοφορία έπρεπε να επισπευθεί ώστε να μην καθυστερήσει η αστυνομική καταστολή. Με άλλα λόγια, έβγαλαν μια προειδοποίηση ότι η ψήφος τους περίμενε και βασιζόταν στην κρατική καταστολή σε μια προσπάθεια να πειθαρχηθεί ο λαϊκός θυμός. Απ’ έξω, ο χώρος του πολιτικού αναδιοργανώθηκε και επανεφευρέθηκε κάτω από τον ανοιχτό ουρανό από μια παλίρροια που θα είναι αξέχαστη σε όλες όσες είμασταν εκεί. Το προπύργιο της Γερουσίας – απαρχαιωμένο και παρακμασμένο – ήταν μια αντίστιξη στο “στρατόπεδο” που σχημάτισαν όλα αυτά τα ανοιχτά σπίτια και οι παράγκες, πειράματα μιας άλλης μορφής οικιακότητας, άλλων τύπων φροντίδας. Η χωρική αυτη αντιστροφή σηματοδοτεί έναν νέο τύπο πολιτικής χαρτογραφίας. Διαλύει το παραδοσιακό δυαδικό σχήμα ανάμεσα στο σπίτι σαν έναν κλειστό χώρο και στο δημόσιο ως το αντίθετό του: χτίζουμε σπίτια ανοιχτά στον δρόμο, στη γειτονιά, σε κοινοτικά δίκτυα και μια στέγη και τοίχους που παρέχουν καταφύγιο και άσυλο χωρίς εγκλεισμούς. Αυτή είναι μια πρακτική ισορροπία που απορρέει από τη συγκεκριμένη πραγματικότητα: πολλά σπίτια, κατανοούμενα με μια πατριαρχική έννοια, έχουν μετατραπεί σε κόλαση· είναι τα πιο ανασφαλή μέρη, όπου συμβαίνει η πλειοψηφία των γυναικοκτονιών, μαζί με αναρίθμητες άλλες καθημερινές και “οικιακές” μορφές βίας.

Με αυτή την καινούρια μορφή του να κάνουμε πολιτική είναι σχεδόν αχρείαστο να φωνάζουμε το σύνθημα ότι δεν μας εκπροσωπούν ή να δημιουργήσουμε μια φεμινιστική εκδοχή του “πρέπει να φύγουν όλοι!”. Έχουμε περάσει ήδη αυτό το κατώφλι. Έγινε καθαρό ότι το καθεστώς εκπροσώπησης που συντηρεί τον εαυτό του γυρίζοντας την πλάτη του στον δρόμο δεν έχει καμμιά σχέση με τον φεμινιστικό τρόπο να κάνουμε πολιτική και να δημιουργούμε ιστορία. Αλλά, ακόμα περισσότερο, καταδείχτηκε ότι η πολιτική μεταφέρεται ήδη σε άλλες περιοχές, που έχουν τη δύναμη να παραγάγουν έναν μη-πατριαρχικό οικιακό χώρο.

Θα επιστρέψω στην οργή μας. Αισθανθήκαμε ναυτία, αηδία, αποτροπιασμό ακούγοντας την άγνοια και τη βία των λόγων μερικών από τους γερουσιαστές. Ο ισχυρισμός ότι μπορεί να υπάρξει βιασμός χωρίς βία όταν συμβαίνει μέσα στην οικογένεια, όπως είπε ο Rodolfo Urtubey (PJ-Salta), είναι και πάλι ένα σύμπτωμα αυτού για το οποίο προσπαθώ να επιχειρηματολογήσω: ότι ακόμα και στο Κοινοβούλιο, μιλάμε για ένα οικιακό “σκηνικό”. Ότι αυτό που συνέβαινε στη Γερουσία – που υποτίθεται ότι είναι ο χώρος της δημόσιας σφαίρας – δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια απελπισμένη προσπάθεια να διατηρηθεί το σπίτι ως το πατριαρχικό βασίλειο σε αντίθεση με την ανάδυση μιας πολιτικής που δημιουργεί άλλες μορφές και διαλύει την διαίρεση ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό που δημιουργεί ιεραρχίες ανάμεσα στους χώρους.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο γερουσιαστής Urtubey (του οποίου πρέπει να απαιτήσουμε την παραίτηση άμεσα) δήλωσε ρητά και ανοιχτά ότι το σπίτι, με την πατριαρχική έννοια, είναι ο τόπος στον οποίο επιτρέπεται ο βιασμός. Το νοικοκυριό συγκροτείται ως “ιδιωτικό” όταν νομιμοποιεί την βία των αντρών και την προνομιακή πρόσβαση στα γυναικεία και θηλυκοποιημένα [feminized] σώματα (κάτι που περιλαμβάνει και τα παιδιά κάθε φύλου). Εδώ το ιδιωτικό είναι αυτό που νομιμοποιεί (αυτό που ο γερουσιαστής αποκαλεί “μη-βία”) τη βία και εγγυάται ότι παραμένει ένα μυστικό. Είναι επίσης αυτό που επιτρέπει την περίφημη “διπλή ηθική”. Εδώ είμαστε στην καρδιά αυτού που οργανώνει, όπως έδειξε με έναν πρωτοποριακό τρόπο η Carole Pateman, το πατριαρχικό συμβόλαιο: μια δέσμευση στην συνενοχή μεταξύ των αντρών, βασισμένη σ’ αυτήν την ιεραρχία, που μετατρέπεται σε ένα είδος πολιτικού δικαιώματος στις δημοκρατίες μας.

Στο πατριαρχικό συμβόλαιο υπάρχει μια σεξουαλική διαίρεση των σωμάτων: το αντρικό σώμα παρουσιάζεται ως το λογικό και αφηρημένο σώμα, ισχυριζόμενο όμως ότι μπορεί να κυοφορεί. Τι κυοφορεί ακριβώς; Την τάξη και έναν λόγο [discourse] για να νομιμοποιεί την ανωτερότητά του και να απαλλοτριώνει την κυριαρχία επί της κυοφορίας από τα σώματα των γυναικών. Αυτό που υπάρχει, τότε, είναι μια διαμάχη για την ισχύ της κυοφορίας, επειδή η πατριαρχική πολιτική τάξη θεμελιώνεται πάνω σ’ αυτήν την απαλλοτρίωση. Αυτή η απαλλοτρίωση συνεπάγεται μια συγκεκριμένη μορφή υποταγής και μεταφράζεται σε ισχύ μέσα στο σπίτι: η ισχύς να παραβιάζεται το θηλυκό ή θηλυκοποιημένο σώμα είναι η δομή της πατριαρχικής τάξης. Αυτό είναι το συμβόλαιο που οι γερουσιαστές επικύρωσαν τις πρώτες ώρες της 9ης Αυγούστου και που λειτουργεί ως ακρογωνιαίος λίθος όλων των προνομίων τους. Καθιέρωσε την αντρική ισχύ πάνω στα γυναικεία σώματα, ισχύς της οποίας η θεμελιώδης σκηνή, επιμένω, ότι είναι ο βιασμός.

Η θεολογική σκηνή

Αλλά το “σκηνικό” του Κοινοβουλίου μας πηγαίνει άμεσα και σε ένα άλλο. Η αρνητική ψήφος επιβεβαιώνει το Κοινοβούλιο ως έναν χώρο που έχει υποκύψει στην θεολογική εξουσία: αποτέλεσε το θέατρο της Καθολικής Εκκλησίας για να επανεπιβεβαιωθεί η παραπαίουσα εξουσία της. Ο γερουσιαστής Pedro Guastavino (Justicialist Block – Entre Rios) το εξήγησε αυτό με απλούς όρους: οι γερουσιαστές που μίλησαν υπέρ των εκτρώσεων το έκαναν “αποφέυγοντας σταυρούς”³, απειλητικά τηλεφωνήματα και άλλα μηνύματα από τη μαφία που αποκαλεί τον εαυτό της “θεϊκή”. Με το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία, τις κινητοποιήσεις στην Πολωνία και το φεμινιστικό κύμα στην Αργεντινή, η Αποστολική και Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία – στην οποία αφιερώνουμε διάφορα συνθήματα – αισθάνεται να απειλείται σε χώρες που έχουν υπάρξει εμβληματικές γι’ αυτήν.

Σήμερα υπάρχει ένα ξεχωριστό γνώρισμα σχετικά με την Αργεντινή: είναι η χώρα του τωρινού Πάπα. Οι πολιτικές επιχειρήσεις της Εκκλησίας που αντιτίθενται στον φεμινισμό, με επικεφαλής την φιγούρα του Bergoglio⁴, προσπαθούν να διχάσουν κοινωνικές οργανώσεις και αγνοούν τη δύναμη ενός κινήματος που οικοδομείται από τα κάτω, που είναι δημοφιλές και αντι-νεοφιλελεύθερο. Έχω ήδη συζητήσει τον τύπο της σύγκρουσης για την πολιτική πνευματικότητα που η εκκλησία – η Καθολική Εκκλησία και άλλοι τύποι θρησκευτικού φονταμενταλισμού – αισθάνεται, όπως ποτέ πριν, με το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα σε σχέση με την ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων⁵.

Μετά τη νίκη μας στην κάτω Βουλή, η Εκκλησία εντατικοποίησε την αντεπίθεσή της. Σε διάφορα μέρη, τα κηρύγματα⁶ στις πατριωτικές εκδηλώσεις της 9ης Ιουλίου (Ημέρα της Ανεξαρτησίας) ήταν κήρυξη πολέμου: έτσι νομιμοποίησαν, από πάνω, τις επιθέσεις στους δρόμους εναντίον κοριτσιών μόνο και μόνο επειδή φόραγαν την πράσινη μπαντάνα, έδωσαν ώθηση σε φονταμενταλιστικές ομάδες που επιτίθενταν σε φεμινίστριες ακτιβίστριες (όπως στην Mendoza) και οδήγησαν στην κατήχηση εφήβων σε κατηχητικά σχολεία (πρέπει να θυμηθούμε την πορεία των εφήβων με τα μπλε μαντήλια που υποχρεώθηκαν να βαδίσουν με στρατιωτικό βήμα στο Santiago del Estero).

Είναι ένα έντονο κεφάλαιο στην εκστρατεία ενάντια σε αυτό που αποκαλούν “ιδεολογία του φύλου”, που παίρνει ιδιαίτερη μορφή σε κάθε χώρα της Λατινικής Αμερικής. Αυτή η έννοια επιτρέπει στην εκκλησία να ταυτοποιήσει τον φεμινισμό ως τον καινούριο εχθρό. Οι διαμαρτυρίες στο Περού και τον Ισημερινό που λένε “μην ανακατεύεσαι με τα παιδιά μου” είναι μέρος αυτής της εκστρατείας. Στη Βραζιλία η “ιδεολογία του φύλου” εγκαλείται ως μια απειλή στην οικογένεια και ως μια “υπόσχεση” ομοφυλοφιλίας από αρκετούς τύπους φονταμενταλισμού (αναφέρθηκε, επίσης, την προηγούμενη βδομάδα στο πρώτο “αντι-φεμινιστικό” συνέδριο). Στην Κολομβία, έπαιξε έναν ρόλο στην εκστρατεία που κινητοποίησε την “απειλή του φύλου” προς υποστήριξη του θριάμβου του “όχι” στην ειρηνευτική συμφωνία της Αβάνας⁷. Στην Χιλή, χρησιμοποιείται από νεοναζιστικές ομάδες ενάντια στις φεμινιστικές εξγέρσεις. Στην Αργεντινή είναι κινητήρια δύναμη στην αντεπίθεση ενάντια στον νόμο για την Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση και την άμβλωση.

Κι εδώ η ένταση της αντιπαράθεσης είχε ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: εστίασε στο επιχείρημα ότι “οι φτωχές γυναίκες δεν κάνουν εκτρώσεις”, ότι η έκτρωση είναι “ιμπεριαλιστική” ή μια “φαντασιοπληξία” που επιβάλλεται από το ΔΝΤ. Η μάχη εντάθηκε σχετικά με την “κηδεμονία” και την κατήχηση που εφαρμόζει η Καθολική Εκκλησία, ιδιαίτερα πάνω στις φτωχές γυναίκες, καθοδηγούμενη από τον λόγο των αποκαλούμενων “ιερέων των παραγκουπόλεων”⁸. Το ενδιαφέρον σημείο σ’ αυτή την αντιπαράθεση, στη διάρκεια αυτών των εβδομάδων, ήταν ο τεράστιος αριθμός γυναικών από παραγκουπόλεις και λαϊκές γειτονιές να μιλάνε και να μοιράζονται τις εμπειρίες τους από παράνομες εκτρώσεις που έκαναν. Αυτό ήταν ένα πολιτικό άλμα στη συζήτηση σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, καθώς η μαζική αυτή αντιπαράθεση έλαβε χώρα πάνω σε ταξικούς όρους, καταδεικνύοντας ότι υπάρχει ένα διαφοροποιημένο τίμημα στην ποινικοποίηση της έκτρωσης. Με άλλα λόγια, η εγκαρσιότητα της φεμινιστικής πολιτικοποίησης επέτρεψε την επέκτασή της σε χώρους στους οποίους δεν είχε φτάσει πριν έστω και αν οι εκτρώσεις ήταν μια μαζική πραγματικότητα. Οι ηγεσίες αρκετών κοινωνικών κινημάτων προσπάθησαν να πειθαρχήσουν τις γυναίκες από αυτές τις ομάδες, επιχειρηματολογώντας υπέρ του να μπει ένα όριο στο “πράσινο κύμα”, ως απόκριση στα αιτήματα του Βατικανού.

Ο αριθμός των γυναικών από τις λαϊκές γειτονιές, που έμειναν στις σκηνές που γέμισαν τα δέκα τετράγωνα γύρω από το Κογκρέσο συζητώντας αυτά τα ζητήματα, εκφράζει την αποτυχία αυτής της εσωτερικής πειθάρχησης. Μιλά για τη δύναμη του να λέμε ότι δεν θα γυρίσουμε πίσω στο να κάνουμε εκτρώσεις στα κρυφά, ακόμα και αν ο Πάπας τολμήσει να συσχετίσει την έκτρωση με τον ναζισμό. Αλλά, πάνω απ’ όλα, μιλά για μια ώθηση από τις πιο νέες pibas⁹ να θέσουν, στις μητέρες τους και μέσα στις οικογένειές τους, τα ζητήματα μιας επερώτησης, μιας συζήτησης και ενός τρόπου άσκησης της σεξουαλικότητας που κάνει το συμβόλαιο της πατριαρχίας , που είναι επίσης και το εκκλησιαστικό σύμφωνο, να τρέμει. Αυτό είχε το αποτέλεσμα μιας χιονοστιβάδας που επεκτάθηκε σε μια άλλη συζήτηση: τον οριστικό διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος, κάτι που παραστάθηκε πειστικά από τα κουτιά τα γεμάτα με φόρμες “αποστασίας”¹⁰ που συμπληρώνονταν στο κέντρο του “στρατοπέδου”. Δεν είναι σύμπτωση το γεγονός ότι η αντίδραση της Εκκλησίας είναι τόσο δηλητηριώδης την ίδια στιγμή που συνεχώς αποκαλύπτονται υποθέσεις παιδόφιλων ιερέων, σεξουαλικών παρενοχλήσεων μεταξύ μοναχών και δημόσιες μαρτυρίες παιδιών που δεν αναγνωρίζονται από τους ιερείς πατεράδες τους. Επιστρέφουμε ξανά στην σκηνή του βιασμού: είναι αυτή που ξανά και ξανά την υπερασπίζονται ως “ιδιωτικό” και “ιερό” χώρο των δυνάμεων που συντηρούν το πατριαρχικό-εκκλησιαστικό συμβόλαιο.

Η παγκόσμια σκηνή

Το “σκηνικό” της μάχης για τις εκτρώσεις έλαβε χώρα στην Αργεντινή αλλά ήταν ήδη σε μια παγκόσμια σκηνή. Ο αντίκτυπος και η συνύφανση αντηχήσεων κατά μήκος της Λατινικής Αμερικής και στον κόσμο ολόκληρο ήταν ένα πανίσχυρο γνώρισμα της εκστρατείας για το δικαίωμα στην έκτρωση. Πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο βάφτηκαν πράσινες. Διαμαρτυρίες μπροστά από πρεσβείες, συγκεντρώσεις σε πλατείες, το φτιάξιμο πράσινων μαντηλιών σε άλλα μέρη, καταλήψεις πανεπιστημίων και σχολείων ήταν τρόποι εκδήλωσης ενός νέου τύπου διεθνισμού.

Οι φεμινιστικές απεργίες (στις 19 Οκτωβρίου του 2016 και στις 8 Μαρτίου του 2017 και του 2018) έθρεψαν την διεθνιστική δυναμική του φεμινιστικού κινήματος, κάτι που μεταφράζεται σε συντονισμό, συρροή πρωτοβουλιών, ανταλλαγή πολιτικών λεξικών, συνάρθρωση μιας κοινής ατζέντας και μια δύναμη που βιώνεται συγκεκριμένα σε ποικίλες συγκρούσεις. Ο φεμινισμός ως ένας καινούριος διεθνισμός παράγει έναν καινούριο τύπο εγγύτητας μεταξύ αγώνων.

Το διακύβευμα στην ψηφοφορία στην αργεντίνικη Γερουσία καταδεικνύει επίσης τη δύναμη μιας “σκηνής” την οποία, όπως έγραψε το οπισθόφυλλο των New York Times, “παρακολουθεί ολόκληρος ο κόσμος”. Σήμερα ο θρίαμβος της συντηρητικής Καθολικής Εκκλησίας εμφανίζεται στις ειδήσεις, αλλά ακόμα κι έτσι δεν καταφέρνει να υπερνικήσει τις φωτογραφίες που βλέπει όλος ο κόσμος: μια πράσινη πλημμύρα στους δρόμους, ατέλειωτα φώτα στο μέσο μιας χειμωνιάτικης νύχτας, ένας ποταμός επιθυμίας για ανυπακοή.

Αυτή τη φορά η πίεση στο πολιτικό λόμπυ υπέρ της διατήρησης της εξουσίας του πατριαρχικού-εκκλησιαστικού συμβολαίου πάνω στην αυτονομία των γυναικών και στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη μητρότητα και την επιθυμία τους κυριάρχησε. Όμως, ο σεισμός της φεμινιστικής επανάστασης δεν αφήνει τίποτα αμετακίνητο. Στον δρόμο η έκτρωση είναι ήδη νόμος. Η νίκη μας είναι εδώ και τώρα και μακροπρόθεσμα. Δημιουργούμε ιστορία. Μας φοβούνται. Η περιφρόνηση της Γερουσίας δεν θα είναι χωρίς κόστος. Είμαστε πλήρεις οργής και ευφορίας. Δεν ελπίζουμε, είμαστε δυνατές.

— Μεταφρασμένο από την Liz-Mason Deese