Σημειώσεις για το κίνημα ενάντια στον εργασιακό νόμο, από μια σερβιτόρα
Το παρακάτω (ανα)δημοσιεύεται από την αγγλική του εκδοχή όπως εμφανίστηκε στον ελευθεριακό ιστότοπο libcom (http://libcom.org/news/notes-movement-against-loi-du-travail-waitress-may-2016-03062016) και αποτελεί, όπως τοποθετείται στο ίδιο το αγγλικό κείμενο: “μια οπτική, επιπέδου “δρόμου”, από μια συμμετέχουσα στο εν εξελίξει κίνημα ενάντια στον καινούριο γαλλικό εργασιακό νόμο, και έχει γραφτεί τον Μάιο του 2016”.
Είμαι μια σερβιτόρα. Προς το παρόν δουλεύω σαν extra σε ένα εστιατόριο που σερβίρει μόνο αυγά, μιας και δεν μπορούσα να βρω κάτι καλλίτερο. Αυτό σημαίνει ακριβώς ότι είμαι extra, περισσευούμενη, δηλαδή εντελώς αναλώσιμη, περιττή. Αυτό σημαίνει ότι έχω “ελεύθερο χρόνο” αλλά σημαίνει επίσης ότι δεν έχω μία, είμαι απένταρη. Δημιουργεί μια ολόκληρη ιεραρχία μέσα στον εργασιακό μου χώρο καθώς συχνά φορτώνομαι τις χειρότερες μικροδουλειές, η παρουσία μου διευκολύνει τα διαλείμματα των άλλων εργατών, ενώ συχνά με διώχνουν πριν από τη στιγμή που θα δικαιούμουν να έχω ένα νόμιμο, πληρωμένο διάλειμμα. Μερικές φορές οι εργοδότες μου με φωνάζουν για 2 ώρες και με διώχνουν ξανά. Το ταξίδι παίρνει συνολικά 1 ώρα και ευτυχώς είμαι καλή στο να “εξαπατώ” στο μετρό. Διαφορετικά θα πλήρωνα τα 2/5 του ωρομίσθιου μου για να πάω και να γυρίσω από κει. Μέχρι τώρα έχω δουλέψει μόλις δυο ή τρεις μέρες την εβδομάδα εκεί, και η μοναδική άλλη πηγή εισοδήματός μου είναι η φύλαξη παιδιών στα “Αγγλικά”, δηλαδή παίζοντας με όσο το δυνατόν περισσότερη ενέργεια με μικρά παιδιά για μια ή δύο ώρες κάθε φορά. Συχνά εκπλήσσομαι όταν γονείς, που εργάζονται οι ίδιοι, συχνά ως ακαδημαϊκοί στο πανεπιστήμιο, γυρνάνε στο σπίτι και μου λένε: “άρχισε να μιλάει καθόλου Αγγλικά;”, λες και μια ώρα της παρουσίας μου θα είχε μετασχηματίσει με μαγικό τρόπο τις γλωσσικές ικανότητες του τετράχρονου παιδιού τους. Παρ’ όλα αυτά, γνέφω, χαμογελάω, λέω ψέμματα “ναι, λίγο”, μιας και δεν θέλω να φαίνονται οι υπηρεσίες μου σαν να μην έχουν αποτέλεσμα. Την τελευταία φορά που πρόσεχα την αγαπημένη μου “μαθήτρια”, αυτή ντύθηκε με τα ψηλότάκουνα της μαμάς της και περάσαμε ολόκληρη την ημέρα ζωγραφίζοντας γουρούνια και πετώντας φλιτζάνια του τσαγιού στο πάτωμα· “Δεν θέλω να δουλέψω! Θέλω να σαχλαμαρίζω” είπε, πηδώντας πάνω κάτω στον καναπέ.
Όσον αφορά τη δουλειά μου σαν έξτρα, δεν είμαι σιγουρη ότι οι εργοδότες μου με έχουνε πραγματικά δηλώσει, αν και το ζήτησα, και καθώς δεν έχω ακόμα αριθμός κοινωνικής ασφάλισης (número secú), οι κακοπληρωμένες ώρες μου πιθανόν δεν συνεισφέρουν καθόλου στον ανύπαρκτο ακόμα φάκελο κοινωνικής ασφάλισής μου1. Το γραφείο κοινωνικής ασφάλισης λέει ότι αυτό είναι ευθύνη των εργοδοτών μου και αυτοί λένε ότι είναι δική μου. Την πρώτη μέρα που δούλεψα σε αυτή τη συγκεκριμένη δουλειά ήταν Πρωτομαγιά, και υπήρχε μια τεράστια διαδήλωση σε άλλα σημεία της πόλης, στην οποία έγιναν πολλές συλλήψεις· αργότερα μου είπαν κάποιοι ότι θα έπρεπε να πληρωθώ τα διπλά επειδή δούλευα αργία. Αντίθετα το αφεντικό, ο οποίος έχει συνταξιοδοτηθεί από την μουσική βιομηχανία, με οδήγησε στον μικρό παράδρομο δίπλα στο μαγαζί, που σερβίρει μόνο πιάτα αυγών για brunch2 στην τιμή των 25 ευρώ το γεύμα, και μου έβαλε 60 ευρώ στο χέρι για τις 7 μιση ώρες δουλειάς μου, σαν ένα είδος ειδικής μεταχείρισης. Στην πραγματικότητα αυτό είναι εντελώς παράνομο καθώς είναι πολύ λιγότερο από τον κατώτατο μισθό3, που είναι €9.67/ώρα.
Πριν από αυτό δούλευα σαν δασκάλα Αγγλικών με “περιστασιακό μισθό” (salarie ocassionel4), που σημαίνει ότι δεν έχεις εγγυημένες ώρες δουλειάς, ότι πληρώνεσαι ανάλογα με την δουλειά που μπορείς να πάρεις ενώ το πρακτορείο (εργασίας) παίρνει ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά. Έχασα κάθε ενθουσιασμό σε σχέση με τη δουλειά αυτή, που απαιτούσε μεγάλο χρόνο προετοιμασίας και διαχείρισης, και συχνά περιελάμβανε ταξίδια σε μεγάλες αποστάσεις για μια ή δύο ώρες δουλειάς, γεγονός που οδηγούσε την μισθό μου πολύ κάτω από τον βασικό. Σε αντίθεση με τους περισσότερους Γάλλους/Γαλλίδες νέους/νέες, επειδή δεν είμαι Γαλλίδα, δεν έχω ένα RSA5 ή άλλα επιδόματα ακόμα, και έτσι πρέπει να επιβιώσω μόνο με πληρωμένες με μετρητά δουλειές. Αυτή η δουλειά δασκάλας μου έδινε μόνο όσα χρειάζονταν για το νοίκι και τίποτα περισσότερο, καθώς οι μαθητές μου (κυρίως επαγγελματίες) συχνά ακύρωναν τα μαθήματα. Την άφησα τελικά στην αρχή του κοινωνικού κινήματος, σχεδόν τυχαία, καθώς μια μέρα, υποθέτω ήταν στα τέλη του Φλεβάρη, υπήρχαν κάποια μαθητικά μπλόκα (lycées bloqués) και μια εξαιρετικά ενθουσιώδης και θυελλώδης μη-ανακοινωμένη πορεία (manifestation sauvage) μπροστά από μια πορεία συνδικάτων, στην Nation· αποφάσισα, τότε, να πω ότι ήμουνα αδιάθετη και να μην ξαναγυρίσω στη δουλειά. Πραγματικά αυτός ο τύπος απεργίας, που δεν είναι τυπικά συλλογική, είναι η μορφή πολλών “απεργιών” που οργανώθηκαν από φίλους στη διάρκεια του Μάρτη, του Απρίλη και του Μάη. Ήταν συνηθισμένο να ακούει κανείς κόσμο στις διαδηλώσεις να διηγείται ότι δεν είχε πάει μια μέρα στη δουλειά, δηλώνοντας αδιαθεσία, ή ακόμα και να δηλώνει, αν είχε ένα αφεντικό που έβλεπε με συμπάθεια τις απεργίες, ότι θα απεργήσει. Όπως και οι διδάσκοντες στο πανεπιστήμιο Παρίσι 8 που, ως επί το πλείστον, υποστήριξαν την απεργία των φοιτητών βαθμολογώντας τους μονομερώς με καλούς βαθμούς (16/20) σε όλες τις σχολές, ανάλογα, πολλοί αλληλέγγυοι γιατροί έδιναν δικαιολογητικά ασθένειας. Έτσι εντελώς τυχαία βρέθηκα να είμαι άνεργη στον ταραγμένο μήνα Απρίλιο, μιας και τότε ήταν επίσης οι σχολικές διακοπές.
Είμαι σίγουρη ότι οι συνθήκες για τη δουλειά του σερβιτόρου (δηλαδή: να ανεβοκατεβαίνεις σκάλες με βαριά, ζεστά πιάτα, το ένα πάνω από το άλλο, με φαγητά που οι πελάτες δεν τρώνε και κοστίζουν τρεις φορές το μεροκάματό σου· να φέρεσαι φιλικά στους πελάτες μπροστά στο αφεντικό· να μην έχεις εγγυημένες ώρες δουλειάς· μερικές φορές να παίρνεις ελάχιστα φιλοδωρήματα· να μην έχεις διαλείμματα αν και αυτό απαιτεί ο νόμος· το προσωπικό στην κουζίνα να είναι όλοι έγχρωμοι ενώ οι σερβιτόροι να είναι κυρίως λευκοί· το αφεντικό να είναι ανοργάνωτο και οι σερβιτόροι να δέχονται λεκτικές επιθέσεις· το αφεντικό, για παράδειγμα, να πετά και να σπάζει ένα πιάτο μπροστά στα πόδια ενός μάγειρα) δεν έχουν αλλάξει από τη δεκαετία του 1970. Πραγματικά, δεν υπάρχει τίποτα το εξαιρετικό σχετικά με αυτή τη δουλειά και δεν είναι χειρότερη από άλλα είδη σκληρότερων επαγγελμάτων. Παρ’ όλα αυτά διηγούμαι αυτές τις λεπτομέρειες σχετικά με την επαγγελματική μου κατάσταση για να εξηγήσω ότι ενώ η τεράστια αυτή κινητοποίηση των συνδικάτων έχει να κάνει με τα περίφημα γαλλικά σχήματα της κοινωνικής ασφάλισης και της σταθερής μεταπολεμικής δουλειάς, στα οποία ο εργασιακός νόμος επιτίθεται, για πολλά άτομα της ηλικίας μου και στην πραγματικότητα και για πολλούς ξένους, που δεν έχουν ακόμα πρόσβαση σε επιδόματα και κοινωνική ασφάλιση, οι συνέπειες του εργασιακού νόμου ισχύουν σε μεγάλο βαθμό ήδη. Υπάρχουν πολλά είδη συμβάσεων που βρίσκονται εκτός της σταθερότητας. Πραγματικά, αυτή την εβδομάδα φαίνεται ότι το ποιος θα πάρει την “κεφαλή της πορείας” (tête de cortége), είναι ταυτόχρονα τόσο ζήτημα υποστήριξης ή καταδίκης των ζημιών στην ιδιωτική περιουσία όσο και του ποιος εκπροσωπεί το κίνημα. Η κατάκτηση της “κεφαλής” εμφανίζεται επίσης σαν μια απαίτηση για την αναγνώριση των μη συνδικαλισμένων μορφών εργασίας.
26 Μαΐου (Παρίσι: Πέμπτη, Διαδήλωση)
Οι απεργίες στα διυλιστήρια και τα μπλόκα, που τώρα αναφέρονται περισσότερο στον διεθνή τύπο, συνεχίζονται από την Πέμπτη 19 Μαΐου και αυξάνονται σε δύναμη. Την Πέμπτη ακούσαμε ότι ήταν αδύνατον να βρει κανείς βενζίνη ή πετρέλαιο στην Ρεν, καθώς τα ΑΤΜ είχαν καταστραφεί στη διάρκεια της διαδήλωσης και τα διυλιστήρια απεργούσαν. Αυτή είναι μια έκδηλη περίπτωση στην οποία οι ενέργειες των “μπαχαλάκηδων” (casseurs) υποστηρίζουν τις δράσεις μιας απεργίας. Κάθε μέρα υπάρχουν εδώ νέα ότι άλλο ένα διυλιστήριο μπλοκαρίστηκε, ότι σε ένα άλλο οι απεργοί εκδιώχθηκαν. Συνήθως επανακαταλαμβάνονται. Τα μπλόκα στους δρόμους είναι πάρα πολλά για να τα μετρήσει κανείς. Τα πρωτοσέλιδα αφήνουν να εννοηθεί ότι το συνδικάτο, η CGT, έχει τη δύναμη να μπλοκάρει ολόκληρη τη χώρα και ο Μανουέλ Βαλ τους επέκρινε για το ίδιο έγκλημα. Την Τρίτη ο υπουργός Bruno Le Roux (ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Εθνοσυνέλευση) φάνηκε να μετακινείται σε σχέση με τον νόμο λέγοντας ότι θα μπορούσε να τροποποιηθεί, αλλά ο ηγέτης της FO6 Jean Claude Mailly, απάντησε με ένα σύνολο από ελάχιστες απαιτήσεις για να υπάρξει μια ανάκληση [των απεργιών]. Το πρωί της Πέμπτης, ένα ηγετικό στέλεχος της CGT ανέφερε ότι είχε δεχτεί προωπικά και απειλητικά sms από υπουργό της κυβέρνησης.
Βίντεο από άλλες περιοχές της Γαλλίας δείχνουν εργάτες των διυλιστηρίων να τραγουδούν αντιμπατσικά τραγούδια προς τις γραμμές της στρατοχωροφυλακής (gendarmerie): “οι μπάτσοι πληρώνονται από τις μανάδες μας για να σκοτώνουν τα αδέρφια μας, οι μπάτσοι πληρώνονται από τις…δεν θα γίνουμε ποτέ μπάτσοι”, εδώ υπάρχει ένα λινκ (https://www.facebook.com/LorientDebout/videos/vb.206623113049744/233029510409104/?type=2&theater). Όσο περισσότερες μέρες παραμένουν κλειστά τα διυλιστήρια τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να κλείσουν όλα μαζί καθώς αποτελεί απειλή για την ασφάλεια και την υγεία το να διατηρούνται σε λειτουργία χωρίς εργάτες. Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Parisien, την Τρίτη 24 Μαΐου το 1/3 των βενζινάδικων είχαν μερική ή πλήρη έλλειψη, 6 στα 8 διυλιστήρια είχαν σταματήσει τη λειτουργία τους εντελώς ή λειτουργούσαν εν μέρει, τα δεξαμενόπλοια είχαν μπλοκαριστεί στην Μασαλλία και υπήρχε κάλεσμα για απεργία στους σιδηροδρόμους (SNCF) στην οποία συμμετείχε ήδη το 10% των εργαζόμενων. Αυτές οι απεργίες (δείτε συνδέσμους εδώ: http://paris-luttes.info/greve-a-repetition-en-ile-de-5849?lang=fr) είναι επιπλέον σε εξέλιξη ή πρόκειται να ξεκινήσουν στο Παρίσι. Την Πέμπτη 26/5, σύμφωνα με την ζωντανή ροή ειδήσεων της Le Monde, το 1/5 των βενζινάδικων σε εθνικό επίπεδο ήταν χωρίς καύσιμα. Το 40% των βενζινάδικων στο Παρίσι αντιμετώπιζαν δυσκολίες στο να προμηθευτούν καύσιμα και πραγματικά ένα βενζινάδικο, στο 19ο διαμέρισμα, είχε σηκώσει μια πινακίδα ύψους 1 μέτρου όπου γραφόταν με πλάγια πράσινα γράμματα: PAS DE GASOIL [ΧΩΡΙΣ ΒΕΝΖΙΝΗ]. Οι περιφρουρήσεις είχαν όμως και απώλειες. Στο Χερβούργο ένας συνδικαλιστής σκοτώθηκε στον δρόμο για μια πικετοφορία ενώ σε ένα άλλο μπλόκο ένας διαδηλωτής τραυματίστηκε καθώς χτυπήθηκε από έναν οδηγό φορτηγού.
Η Πέμπτη καταγραφόταν ως η 8η μεγάλη μέρα των κινητοποιήσεων ενάντια στον “Εργασιακό Νόμο”, κάτι που σημαίνει ότι υπήρχαν μεγάλες κινητοποιήσεις σε ολόκληρη τη χώρα, πορείες συνδικάτων συνοδευόμενες από απεργίες και μπλόκα. Η εκτίμηση της αστυνομίας για τον αριθμό των διαδηλωτών σε ολόκληρη τη Γαλλία ήταν 180.000 ενώ η CGT λέει ότι ήταν γύρω στις 300.000 (Le Monde). Στο Παρίσι, τα λύκεια Voltaire και Montaigne αποκλείστηκαν και πάλι, μαζί με την βιομηχανική ζώνη του Porte of Gennevilliers (από τις 8.30 μέχρι τις 9.20 πμ.). Μια διαδήλωση βάδισε από την Βαστίλλη στην Nation (μια σκόπιμα σύντομη διαδρομή). Όπως και με τη διαδήλωση της προηγούμενης Πέμπτης, το αυτόνομο μπλοκ (άνθρωποι που δεν σχετίζονται με τα συνδικάτα), που είχε μετονομαστεί σε tête de cortège, ήταν μεγάλο, γεμάτο από κάθε λογής κόσμο – μαύρο μπλοκ και λυκειόπαιδα. Η CGT είχε ήδη αρχίσει την πορεία όταν φτάσαμε εκεί, προφανώς για να εμποδίσει τα αυτόνομα κομμάτια να βρεθούν στην κεφαλή της πορείας.
Κομμάτια αυτής της κεφαλής αποσπάστηκαν σπάζοντας πράγματα, τζάμια στις στάσεις λεωφορείων, τζάμια κινούμενων διαφημιστικών, βιτρίνες καταστημάτων, μάλλον μόνο και μόνο επειδή ήταν τζάμια, αν και μερικά σπασίματα συνοδεύονταν από αντικαπιταλιστικά συνθήματα. Το υπόλοιπο πλήθος έλεγαν ο ένας στον άλλον να περιμένουν, χειροκροτούσαν όταν γίνονταν τα σπασίματα, και αλληλοπροστατεύονταν. Είχαν μια σιωπηλή αλληλεγγύη με αυτά τα πιο δραστήρια, κουκουλωμένα κομμάτια της πορείας, διαψεύδοντας αυτά που λέγονται για τους μπαχαλάκηδες στον τύπο. Σε ένα σημείο η ουρά της πορείας στρίβει προς τα δεξιά, πιθανόν για μια δράση, αλλά αυτό που συμβαίνει είναι ότι η στρατοχωροφυλακή, αφού έχει αφήσει χιλιάδες κόσμου να περάσει, αποφασίζει να σχηματίσει έναν κλοιό για να περιορίσει τους διαδηλωτές. Όλοι γιουχάρουν και δείχνουν να αψηφούν αυτή τη φορά, προχωρούν μπροστά, με τα χέρια σηκωμένα, φωνάζοντας “λευτερώστε τους συντρόφους μας” με προστακτικό τόνο. Η αστυνομία τους σπρώχνει, τους ψεκάζει, αλλά ολόκληρη η πορεία παραμένει εκεί. Καθώς τρώνε κάποιοι τα δακρυγόνα, άλλοι έρχονται μπροστά, τα χέρια πάντα ψηλά. “Όλοι μισούν τους μπάτσους”, φωνάζει ρυθμικά το πλήθος, προχωρώντας και πάλι μπροστά. Οι μπάτσοι σπρώχνουν πίσω, χτυπάνε τον κόσμο, χρησιμοποιούν σπρέι πιπεριού. Το πλήθος “κουβαριάζεται”, ανασυγκροτείται. Πιο μπροστά δεν μπορείς να δεις τίποτα μέσα από τον καπνό. Αργότερα, άκουσα ότι ήταν χιλιάδες κόσμου που στριμώχτηκαν και χτυπήθηκαν σε αυτό τον χώρο και ότι τα δακρυγόνα και οι “κρότου-λάμψης διασποράς” είχαν σαν αποτέλεσμα να πάρουν φωτιά αρκετοί διαδηλωτές, καθώς τα βλήμματα προσγειώνονταν πάνω στα ρούχα τους. Το πλήθος προχωρά μπροστά φωνάζοντας cassez-vous, “άντε γαμηθείτε”. Τελικά οι μπάτσοι νικιούνται, υποχωρούν, αφήνοντας όλον τον κόσμο να περάσει. Όλοι ξαναμεύζονται βιαστικά, κλαίγοντας. Τραυματισμένοι, και η πορεία συνεχίζεται.
Τα υπόλοιπα φαίνονται να γίνονται χωρίς την αστυνομία. Περισσότερα σπασίματα, μέσα σε αυτά μια έκθεση αυτοκινήτων Skoda, στην οποίο μπήκε ο κόσμος. Όλα αυτά γίνονται κάτω από το βλέμμα επιτήρησης μιας κάμερας υψηλής ευκρίνειας ενός πράκτορα της RG (Γαλλική υπηρεσία πληροφοριών) που προσποιείται τον δημοσιογράφο, σε ένα μπαλκόνι, ενώ μερικά μέλη των Cheminots (σιδηροδρομικών) περνάνε φωνάζοντας “casseurs, collabos” (μπαχαλάκηδες, συνεργάζεστε με το κράτος). Το γκράφιτι στους τοίχους λέει πράγματα όπως 1789: les casseurs prennent la Bastille! (1789 οι μπαχαλάκηδες κατέλαβαν την Βαστίλλη!)· vivre, sans temps (ζήσε χωρίς χρόνο) και enfin une manif qui se passe bien (τελικά, η πορεία πήγε καλά). Μια στιγμή ένα κατάστημα Emmaüs (ένα είδος μεγάλων εκπτωτικών καταστημάτων με φθηνά έπιπλα και ελαφρώς, μάλλον, ακριβά ρούχα) απειλείται. Ένα κομμάτι του αυτόνομου μπλοκ συμφωνεί με τους υπόλοιπους – όχι το Emmaüs! είναι ένα μαγαζί, καταλαβαίνουμε, που φροντίζει για τους φτωχούς. Έτσι το μπλακ μπλοκ στέκεται μπροστά από το μαγαζί και όλοι χειροκροτούν.
H Nation είναι και πάλι ένα βίαιο “παιδικό πάρκο”: η αστυνομία έχει αποκλείσει την μισή περιοχή χρησιμοποιώντας αυτά τα μεταφερόμενα οδοφράγματα. Είναι μεταλλικά και συχνά χρησιμοποιούνται για να αποκλείουν ολόκληρους δρόμους ενόψει διαδηλώσεων. Φαίνεται να τα χρησιμοποιούν κάθε τρίτη διαδήλωση, ή κάτι τέτοιο. Αναρωτιέμαι πώς τα μεταφέρουν μιας και μοιάζουν σαν τεράστια διακοσμητικά παραβάν, πίσω από τα οποία θα μπορούσε κανείς να ντυθεί αν δεν ήταν φτιαγμένα από μπλε πλέγμα. Ένας πολύχρωμος φοίνικας (το πουλί), φτιαγμένος από χαρτόνι, που βρισκόταν σε ολόκληρη την πορεία, είναι διακοσμημένος με τις λέξεις à l’assaut du ciel – για την έφοδο στον ουρανό. Ο Μαρξ έγραψε στον Kugelmann, στις 12 Απρίλη του 1871, για την Κομμούνα: ‘…ces parisiens montant à l’assaut du ciel’ – “…αυτοί οι Παριζιάνοι που εξαπέλυσαν την έφοδο στον ουρανό”. Ο φοίνικας ανεβαίνει καιόμενος στον ουρανό, αλλά η Le Parisien αναφέρεται σε αυτό σαν ένα “καιόμενο καροτσάκι για ψώνια’. Έχει στα σαγόνια του ψεύτικα λεφτά. Η αστυνομία έχει φτιάξει μια περίμετρο μισοφέγγαρου στην πλατεία και επιπλέον το υπόλοιπο της κεφαλής της πορείας δεν έχει φτάσει ακόμα. Ο κόσμος που κάθεται στις χορταριασμένες όχθες του Σηκουάνα, στο οδόστρωμα, σε παρτέρια με τριαντάφυλλα, στην πλατεία, πετά αντικείμενα στους μπάτσους. Για μια στιγμή ο ουρανός είναι γεμάτος από αντικείμενα, που ίπτανται τυχαία, στη συνέχεια αρχίζουν πάλι τα δακρυγόνα. Οι ασφαλίτες (BAC) εμφανίζονται, αρπάζουν στην τύχη έναν πιτσιρικά, όλοι τρέχουν καταπάνω τους, αυτοί επιστρέφουν με λοστάρια στα χέρια. Αναφέρεται κάπου ότι νωρίτερα δύο τέτοιοι ασφαλίτες κυνηγήθηκαν για να διωχτούν από μια πορεία και ένας από αυτούς έβγαλε το όπλο του σημαδεύοντας έναν διαδηλωτή. Η πλατεία γέμισε και πάλι δακρυγόνα, αμέτρητα τάγματα ΜΑΤατζήδων επιτέθηκαν από όλες τις κατευθύνσεις.
18-24 Μαΐου (Παρίσι: η υπόθεση με το καμμένο αμάξι της αστυνομίας)
Μετά την πορεία της 18ης Μαΐου, στην οποία κάηκε ένα αυτοκίνητο της αστυνομίας, 5 άνθρωποι συνελήφθησαν και έγινε έρευνα στα σπίτια τους. Φαίνεται ότι διαλέχτηκαν στην τύχη και η επιλογή αυτή έγινε με τη δικαιολογία ότι είχαν λάβει προηγουμένως ένα “απαγορευτικό σημείωμα” που τους απαγόρευε να συμμετάσχουν στην πορεία το πρωί της Τρίτης (17 Μαΐου). Αυτό το σημείωμα “έληγε” το πρωί της Τρίτης και συνεπώς δεν ήταν πλέον σε ισχύ. Ένας από τους συλληφθέντες αφέθηκε μετά από μια μέρα κράτησης ενώ οι υπόλοιποι 4 οδηγήθηκαν το Σάββατο στον δικαστή, κατηγορούμενοι για:
– απόπειρα ανθρωποκτονίας
– αντίσταση από πρόθεση κατά της αρχής (από πρόθεση άσκηση βίας εναντίον δημόσιας αρχής)
– φθορά δημόσιας περιουσίας
– συμμετοχή σε ένοπλη συνάθροιση
H βαρύτητα των κατηγοριών φαίνεται να είχε επίσης επηρεαστεί από την οδηγία του υπουργού Άμυνας Bernard Cazeneuve, ο οποίος απαίτησε τις σκηρότερες δυνατές ποινές για όσους εμπλέκονταν στο περιστατικό, αφού είχε περιγράψει ως εξής τα συναισθήματά του:
“Βρήκα εξαιρετικά σοκαριστικό να βλέπω άτομα τριγύρω (από το περιπολικό), να καταγράφουν τη σκηνή με κάμερες, χωρίς να κινούνται ή να βοηθήσουν, σαν να επρόκειτο για μια φυσιολογική κατάσταση πραγμάτων. Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο να θεωρήσω ότι πίσω από αυτές τις ορδές βαρβάρων εξακολουθεί να υπάρχει κάτι που να προσομοιάζει στην ανθρωπιά”.
Οι τέσσερις, φαινομενικά αυθαίρετα επιλεγμένοι, πήραν μια περίοδο μερικών ημερών πριν να οδηγηθούν στον δικαστή, αλλά προφυλακίστηκαν έτσι κι αλλιώς και κρατήθηκαν μέχρι που τρεις από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι την Τρίτη το απόγευμα. Δικηγόροι είπαν δημόσια ότι η όλη υπόθεση στηριζόταν σε έναν άδειο φάκελο, και ότι οι τέσσερις είχαν στοχοποιηθεί τυχαία εξαιτίας των ατομικών τους φακέλων. Η μοναδική μαρτυρία στην υπόθεση ήταν η κατάθεση ενός πράκτορα της υπηρεσίας πληροφοριών (RG). Πραγματικά, η αστυνομική διεύθυνση έβγαλε μια δήλωση την Πέμπτη με την λεπτομέρεια ότι οι τέσσερις ήταν “γνωστοί στην αστυνομία από την συμμετοχή τους σε αντιφασιστικές ομάδες”, λες κι αυτό είναι από μόνο του έγκλημα. Τρεις απελευθερώθηκαν με εγγύηση το βράδυ της Τρίτης 24/5, το συνδικάτο των αστυνομικών είναι στα “μαχαίρια”.
9-19 Μαϊου (Διαδηλώσεις, Παρίσι)
Αυτή εδώ είναι μια συλλογή από σημειώσεις, γραμμένες από μια σερβιτόρα, που προσπαθεί να βάλει μαζί εμπειρίες από το Παρίσι και από τα υπόλοιπα μέρη της Γαλλίας στη διάρκεια του κινήματος ενάντια στον εργασιακό νόμο. Θα αρχίσει να ενώνει τα κομμάτια αναδρομικά από το διάστημα Μαρτίου – Μαΐου, μιλώντας παράλληλα και για την τωρινή συγκυρία.
Οι προηγούμενες δύο εβδομάδες ήταν τόσο εξουθενωτικές όπως και οι προηγούμενες, αν όχι περισσότερο, καθώς η γαλλική αστυνομία είχε μόλις ανακαλύψει την “τακτική του διχτυού” (όπως τα δίχτυα για ψάρεμα), γνωστή επίσης και ως “περικύκλωση”. Αρκετές επιθέσεις με δακρυγόνα και εξουδευτερωτικές “περικυκλώσεις” συνδυάζονταν με μια ατμόσφαιρα εξαιρετικά υγρή, με πολλή βροχή, ενώ πολλοί άνθρωποι είχαν ήδη μεγάλο έλλειμα ύπνου από τον Απρίλη και τον Μάρτη. Η Τρίτη 10 του Μάη ξεκίνησε, για παράδειγμα, με ένα κάλεσμα για μπλόκα στις 7 το πρωί, το μπλόκο ήταν η λέξη της εβδομάδας. Το σχέδιο έμοιαζε να είναι να μπλοκαριστεί ο σταθμός του Bercy, τα τερματικά τραίνων και λεωφορείων, καθώς υπήρχε, την ίδια μέρα, μια απεργία από το Sud7, ένα συνδικάτο σιδηροδρομικών. Ήταν μια καλά οργανωμένη δράση, ξεκίνησε από την Όπερα, όπου αυτοί που είχαν ξυπνήσει νωρίς-νωρίς μπήκαν στους συρμούς του μετρό, παίρνοντας διάφορες γραμμές και σε διάφορες κατευθύνσεις, πριν καταλήξουν σε ένα μεγάλο κυνηγητό – στον σταθμό, έξω από αυτόν και πάλι πίσω στον σταθμό. Το παιχνίδι γάτας-ποντικιού απλώθηκε γύρω και από τον σταθμό Dugommier κατά τις 8.30πμ, ο οποίος περικυκλώθηκε από τη στρατοχωροφυλακή. Ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλ πέρασε τον νόμο κάποια στιγμή την ώρα του μεσημεριανού κάνοντας χρήση ενός ειδικού διατάγματος του 49-3, το οποίο είχε εισαχθεί στην διάρκεια της αστάθειας ανάμεσα στην 3η και την 4η Δημοκρατία8.
Ο καιρός ήταν ολόκληρη τη βδομάδα πολύ υγρός και “βαρύς”, προκαλώντας σοβαρούς, παρατεταμένους πονοκέφαλους και βροχή χωρίς ανακούφιση. H Εθνική Συνέλευση στις 6 το απόγευμα επισκιάστηκε από ομίχλη, εκλάμψεις και καπνούς. Ισχυρές δυνάμεις των ΜΑΤ (CRS) και της στρατοχωροφυλακής απώθησαν σταδιακά όλον τον κόσμο προς τα πίσω, τον διέσπασαν. Μια μικρή μη-ανακοινωμένη πορεία ξεκίνησε, κάπως αφελώς, αφού είχε μόνο καμμιά πενηνταριά άτομα, κατά τις 7μμ, για να περικλυκλωθεί στην προκυμαία του Σηκουάνα, αναγκαζόμενη να στριμωχτεί σχεδόν δίπλα στο νερό, όπου μέσα από τα παράθυρα των πολυτελών βαρκών Παριζιάνοι (;) ή τουρίστες (;) φαίνονταν να χοροπηδούν και να χορεύουν σουίνγκ ανέμελα. Η αστυνομία απέκλεισε την προκυμαία, επιτρέποντας μόνο σε δρομείς που φορούσαν φωσφορίζουσες στολές να περνάνε, και στην συνέχεια έριξε δακρυγόνα. Οι διαδηλωτές έτρεχαν και σταματούσαν καθώς δεν υπήρχε κάποιο σημείο για να καταφύγουν. H αστυνομία του ποταμιού – πόσο κινητικοί είναι πραγματικά σε κάποιες περιστάσεις – πέρναγε με ταχύπλοα καθώς τα παιδιά έριχναν ό,τι μπορούσαν: βλήματα, κομμάτια από σκαλωσιές. Τα δακρυγόνα συνεχίστηκαν για αρκετές ώρες καθώς ο κόσμος ήταν εντελώς παγιδευμένος στον δρόμο πάνω από την προκυμαία, χωρίς να μπορεί να αναπνεύσει ή να κατεβεί, τα πνευμόνια γέμιζαν ξανά και ξανά με τοξικά αέρια.
Την Πέμπτη στις 12/5 άλλη μια διαδήλωση ξεκίνησε κοντά στο Montparnasse. Αρχικά υπήρξαν συγκρούσεις με τα δακρυγόνα να αναμειγνύονται με τους περαστικούς. Στα μισά περίπου, η πορεία κατέληξε σε ένα ανοιχτό μέρος δίπλα σε ένα τεράστιο μέγαρο. Κανείς δεν ήξερε ποιο ήταν αυτό το κτίριο, το μόνο που ήξεραν γρήγορα ήταν ότι ελεγχόταν από στρατιωτικούς, ένοπλους φρουρούς. Κάτι άρχισε να συμβαίνει στην πλατεία αλλά καθώς κόσμος άρχισε να μπαίνει από μια πλαϊνή είσοδο, έγινε αντιληπτός και αμέσως κατέφτασαν στρατιώτες με τα όπλα οπλισμένα. Ξανάβρεξε δακρυγόνα. Μια τσάντα με πέτρες (paves, πέτρες από πεζοδρόμια, που τις πήρε το πλήθος) αφέθηκε στον δρόμο, μέσα στο χάος, καθώς δακρυγόνα CS9 πετάχτηκαν για μια ακόμα φορά μέσα στο πλήθος, η πορεία ήταν τόσο στριμωγμένη που δεν μπορούσε να κινηθεί προς τα μπρος, αν και κάποιοι κατάφεραν να ξεφύγουν και να στήσουν στη συνέχεια μερικά οδοφράγματα. Η πορεία αναγκάστηκε να επιστρέψει εκεί απ’ όπου ξεκίνησε και έτσι άρχισε μια μακρόσυρτη περικύκλωση που προκαλούσε σύγχυση. Τελικά, όλοι πήγαν σπίτια τους. Σε αυτή την πορεία, της Τρίτης 12 Μάη, η CGT συνεργαζόταν ανοιχτά με την αστυνομία για να ελέγξει τη διαδήλωση, και αυτό ήταν φανερό καθώς φορτηγάκια περνούσαν ανάμεσα στις γραμμές της αστυνομίας χωρίς να βοηθάνε τους πεζούς διαδηλωτές ή τους πιο νέους ή όσους φορούσαν μάσκες.
Εκείνο το απόγευμα καταλήφθηκε η Σχολή Καλών Τεχνών στο St Germain des Près και ξεκίνησε μια Γενική Συνέλευση γύρω στα μεσάνυχτα. Η κατάληψη αυτή οδήγησε σε πολλές διενέξεις ιδιαίτερα καθώς πολλοί φοιτητές, που φοιτούν στο συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο, εξέφραζαν την θετική τους εκτίμηση γι’ αυτό, λέγοντας ότι διαφέρει από άλλα ιδρύματα, ότι το αγαπούν και ταυτίζονται μαζί του. Η κατάληψη είχε σαν αποτέλεσμα να καταστραφούν δύο υπολογιστές, κάτι που τελικά διέσπασε το σώμα των φοιτητών. Ένα κάστρο από πλάκες του δρόμου χτίστηκε στο μέσο του προαυλίου, θυμίζοντας αυτό που είχε χτιστεί στις 28 Απριλίου στην Πλατεία Δημοκρατίας, πριν από την βίαιη εκκένωσή της. Η κατάληψη της Καλών Τεχνών εκκενώθηκε τελικά τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής αλλά ήταν ωραία για όσο κράτησε.
Ο διάλογος σχετικά με τους μπαχαλάκηδες (casseurs) άρχισε σταδιακά να διαχέεται στην ατμόσφαιρα τις επόμενες μέρες, όπως δεν είχε συμβεί ποτέ όλο το προηγούμενο διάστημα. Την Κυριακή μαζί με έναν φίλο δελεαστήκαμε από μια πρόσκληση για απεριτίφ στο σπίτι μιας ηλικιωμένης κυρίας στο Denfert Rochereau. Η ηλικιωμένη κυρία είναι μια αριστροκράτισα, μητέρα δύο μοντερνιστών ζωγράφων, ενώ η μητέρα της ήταν ερωμένη και μαθήτρια του Picabia10. Βολεμένη σε ένα ντιβάνι απέναντι στην εσωτερική της διακόσμηση: φυτά, τοτέμ, υψηλού στυλ πίνακες γυμνών γυναικών (ένας απειλητικός χωρίς πρόσωπο ιππότης, με μια πανοπλία, να τους σφτιχαγκαλιάζει τα στήθη), ανέπτυσσε την απαρέσκειά της για τις διαδηλώσεις, για τους ταραξίες: “To σιχαίνομαι όταν έρχονται εδώ, σπάνε τα πάντα…δεν είναι από το Παρίσι, έρχονται από τα προάστια11, απλά θέλουν να καταστρέψουν τα πάντα”. Η ρατσιστική της περιγραφή για τη νεολαία από τα προάστια, ως πλασμάτων με τον ψυχαναγκασμό να σπάνε, έμοιαζε να ταιριάζει με την γενική αποστείρωση του εσωτερικού του διαμερίσματός της, στο οποίο ζωντανά πράγματα είχαν αργά απολιθωθεί, στυλιζαριστεί.
Την Τρίτη, η συνεργασία της CGT με την αστυνομία συνεχίστηκε. Οι “Μονάδες Τάξης” (περιφρούρηση) της CGT, που είναι μέρος αυτού του συνδικάτου, ήταν παρατεταγμένη σε ένα τεράστιο μπλοκ. Οι ΜΤ είναι ουσιαστικά αυτο-εκλεγμένοι “μπρατσαράδες” από κάθε συνδικάτο, που υποτίθεται ότι ελέγχουν την πορεία – προφανώς αυτό δεν έχει πάντα χαρακτηριστικά συνεργασίας – τις τελευταίες εβδομάδες φαίνεται ότι ο σκοπός τους είναι η προσπάθεια να κερδίσουν την κεφαλή της πορείας. Μοιάζουν, με τα κράνη και το σουλούπι τους, με τους ασφαλίτες (BAC). Κάποια άτομα από τις ΜΤ – δυο οικτροί Σταλινικοί με μεγάλα παλούκια – επιτέθηκαν στην πορεία την Πέμπτη και το πλήθος τους την “έπεσε”, πετώντας τους ότιδήποτε είχε πρόχειρο – κάδους, σκουπίδια, μπουκάλια. Ο δημόσιος λόγος εναντίον των μπαχαλάκηδων μοιάζει να δυναμώνει την τελευταία βδομάδα, από τότε που πέρασε ο Νόμος, και φαίνεται ότι τα συνδικάτα θέλουν να ενισχύσουν αυτόν τον διαχωρισμό, ανάμεσα σ’ αυτούς που “δουλεύουν” (σε πιο ασφαλείς, και εντός σωματείων δουλειές) και – ειρωνικά – σε αυτούς που δεν μπορούν να δουλέψουν ή δεν δουλεύουν με τις ίδιες δυνατότητες (όπως το salariat12, το πρεκαριάτο13, τα παιδιά από τα προάστια, τα μέλη του MILI: Mouvement Inter-Luttes Indépendents, οι σπουδαστές, lycéens). Ή, εν πάσει περιπτώσει, αυτό μου φαίνεται ότι είναι το νόημα αυτού του διαχωρισμού.
Τελοσπάντων, στη διαδήλωση της Τρίτης, που ακολούθησε γενικά την ίδια διαδρομή από την École Militaire, εν μέσω δακρυγόνων, μολότωφ, κρότου-λάμψης διασποράς, καιγόμενους κάδους και ιπτάμενα μπουκάλια, στην πλατεία Denfert Rochereau, οι Μονάδες Τάξης (της CGT), περικύκλωσαν τον κόσμο ενώ αυτός προσπαθούσε να ξεφύγει από μια επίθεση της αστυνομίας και μια δηλητηριασμένη από τα δακρυγόνα πλατεία. Οι ΜΤ είναι επίσης επικίνδυνες, καθώς κατεβαίνουν στις πορείες με λοστάρια, μπαστούνια του μπέηζμπολ, κράνη, σπρέι πιπεριού και γάντια με βαράκια στις αρθρώσεις. Στην συνέχεια η διαδήλωση απέκτησε ενδιαφέρον, καθώς αποκρυσταλλώθηκαν τα στρατόπεδα, οι ΜΤ βρέθηκαν περικυκλωμένες και από τις δυο πλευρές.
Την Τρίτη το βράδυ, στην Πλατεία Δημοκρατίας, ενόψει της προετοιμασίας για μια διαδήλωση της αστυνομίας την Τετάρτη που καλούσε να σταματήσει το “το αντι-μπατσικό μίσος”, κόσμος κάλυπτε το έδαφος της πλατείας σε ανάμνηση των ημερών στις οποίες σκοτώθηκαν πολίτες από την αστυνομία από το 1950. Σε ανεξίτηλο λευκό και μπλε χρώμα, αυτές οι μέρες γράφτηκαν δίπλα σε γκράφιτι που ανακαλούσε την ιστορία της συνεργασίας της Γαλλικής αστυνομίας με τους Ναζί. Η χονδρική μετάφραση των λέξεων, ύψους 30 εκ., είναι: “ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΚΤΟΠΙΣΜΕΝΟΙ ΠΑΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΕΚΤΟΠΙΣΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ”. Η διαδήλωση για να “σταματήσει το αντι-μπατσικό μίσος”, απαιτούσε φυσικά μια αντι-διαδήλωση, μιας και η βαναυσότητα των μπάτσων ήταν τόσο άγρια. Καθώς ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των μπάτσων (ΜΑΤ) στη Γαλλία ψηφίζουν Εθνικό Μέτωπο (FN), όλοι υποπτεύονταν ότι θα υπήρχε και μεγάλη παρουσία φασιστών. Φημολογούνταν ότι, σε ένδειξη συμπαράστασης προς την αστυνομία, θα συμμετείχαν, αν και σε πλήρη αντίθεση μεταξύ τους, τόσο η LDJ (μια φασιστική Σιωνιστική ομάδα: Ligue de Défense Juive) καθώς και οπαδοί του Alain Soral (μια νεοναζιστική, φανατικά αντισημιτική ομάδα). Το πρωί, φτάσαμε πολυ αργά, για να βρούμε πολύ τεταμένες γραμμές της αστυνομίας, εκατοντάδες ανθρώπους (αριστερούς και αντιφασίστες) να έχουν απωθηθεί από την πλατεία κατά εκατοντάδες. Είμασταν μονίμως πίσω για πέντε λεπτά, αλλά τελικά βρήκαμε τον δρόμο μας για το Quai de Valmy, όπου υπήρχαν στήλες τοξικού μαύρου καπνού που έβγαιναν από τα αποκαΐδια ενός αυτοκινήτου της αστυνομίας.
Η αντι-μπατσική πορεία είχε τώρα διαλυθεί, αλλά στην Πλατεία Δημοκρατίας ήταν αδύνατον να μπει κανείς, καθώς προστατευόταν από τη στρατοχωροφυλακή, και μια πορεία αστυνομικών μπροστά, πιο μακριά, κοντά στο άγαλμα, με δικές τους φωτοβολίδες. Ροδακινί καπνός. Η Μαρί Λεπέν ήταν μέσα, κάνοντας κάποιου τύπου ομιλία, ως η σταρ των φασιστών. Παιδιά ήταν έξω από το κορδόνι της αστυνομίας, μια μικρή ομάδα αντίστασης, λίγο λυπηρό θέαμα. Άκουσα ένα πιτσιρικά να λέει: “Μα την Μαρί Λεπέν; Σοβαρά;” Ακτιβιστές έλεγαν ότι το πρόβλημα δεν ήταν η αστυνομία αλλά οι φασίστες και υπήρχε μια άγρια αντιπαράθεση στην οποία αρκετοί Ιταλοί έλεγαν: μόνο ο στρατός θα μπορούσε ποτέ να ενωθεί σε μια λαϊκή εξέγερση, ποτέ η αστυνομία, αφού ψηφίζουν Εθνικό Μέτωπο. Φαινόταν ότι μια άλλη πορεία αστυνομικών, ενάντια στους φασίστες και την αστυνομία, κατέφθανε στην πλατεία για να υποστηρίξει την αντι-μπατσική πορεία. Έμοιαζε πολύ καταθλιπτικό, η πλατεία (που λίγες βδομάδες πριν, αν και ένα φιλελεύθερο και αρκετά βαρετό μέρος μιας πολυποίκιλης πολιτικής δραστηριότητας, αλλά πάντως ένας τόπος) είχε εκκαθαριστεί, με τη βία, ενώ διευκολυνόταν τώρα η πραγματοποίηση μιας πορείας φασιστών. Ο κόσμος διαφωνούσε για το αν η αστυνομία μπορούσε να συμμετάσχει στο αντικυβερνητικό κίνημα, και έμοιαζε εξαιρετικά μπερδεμένος σε σχέση με την ιστορία. Ιταλοί κομμουνιστές άραζαν τριγύρω, πολλοί ενθουσιασμένοι και ξεσηκωμένοι για να φύγουν, πολλοί κουρασμένοι από την θολή ατμόσφαιρα.
Την Πέμπτη 19 Μάη, έγινε μια τεράστια διαδήλωση που ξεκίνησε από την Νασιόν και τελείωσε στην Place d’Italie. Η κεφαλή, το “αυτόνομο” κομμάτι της διαδήλωσης, δηλαδή το κομμάτι που δεν σχετίζεται με τα συνδικάτα, ήταν τεράστιο (κάποιοι λένε για 10.000 άτομα), και πήρε την μπορστινή θέση στη διαδήλωση. Σε μια πολύ έντονη αντιπαράθεση στη συνέχεια δυο φίλοι συζητούσαν τον τρόπο με τον οποίο πιο μετριοπαθείς φοιτητές μετακινήθηκαν από τις γραμμές του Nouveau Parti Anticapitaliste, για να ενωθούν με αυτό το πιο αυτόνομο κομμάτι. Υπήρξαν κάποιες συγκρούσεις, και στην Place D’italie η αστυνομία έκανε έφοδο στην πλατεία, επιτιθέμενη στους διαδηλωτές και ρίχνοντας τα συνηθισμένα δακρυγόνα. Οι ΜΤ της CGT επιτέθηκαν και πάλι στην πορεία και αυτό έγινε θέατρο πολλών συγκρούσεων πριν τελικά διαλυθεί ο κόσμος.
Πηγή: https://laserveuse.tumblr.com/
1Στμ. Στα “ένσημά μου”, θα λέγαμε.
2Στμ. Γεύμα μεταξύ πρωινού (breakfast) και μεσημεριανού (lunch).
3Στμ. Στα γαλλικά SMIC: salaire minimum interprofessionnel de croissance, το κατώτατο νόμιμο ωρομίσθιο.
4Στμ. Το δικό μας αντίστοιχο είναι θα λέγαμε “αναπληρωτής” καθηγητής.
5Στμ. RSA: revenu de solidarité active, επίδομα ανεργίας που αποσκοπεί στο να διευκολύνει την επιστροφή στην αγορά εργασίας (δείτε πχ. https://en.wikipedia.org/wiki/Revenu_de_solidarit%C3%A9_active).
6Στμ. FO:Force Ouvrière, (Εργατική Δύναμη) τυπικά CGT-FO, η τρίτη μεγαλύτερη εργατική συνομοσπονδία στη Γαλλία, προήλθε το 1948 από αντιπολιτευόμενη, στην πρόσδεση της CGT στο ΚΚΓ, διάσπαση.
7Στμ. SUD Rail: γαλλικό συνδικάτο σιδηροδρομικών, μέλος της “Union syndicale Solidaires”. Το SUD είναι ακρωνύμιο των λέξεων: “solitaire, unitaire et démocratique, “αλληλεγγύης, ενωτικό και δημοκρατικό”.
8Στμ. 3η και 4η Γαλλική Δημοκρατία: το καθεστώς στη Γαλλία από το 1870, μετά την κατάρρευση της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας, μέχρι το 1940, με την ήττα της Γαλλίας στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και από το 1946 μέχρι το 1958, αντίστοιχα. Το διάταγμα 49-3 δίνει την δυνατότητα στην κυβέρνηση να παρακάμπτει την Εθνοσυνέλευση στην θέσπιση μιας νομοθεσίας, κάτι αντίστοιχο των Προεδρικών Διαταγμάτων στο ελληνικό κοινοβουλευτικό σύστημα.
9Στμ. Τύπος δακρυγόνου. Η ονομασία CS προέρχεται από τα αρχικά των επωνύμων των χημικών που ανακάλυψαν την ενεργό ουσία, τους Corson και Stoughton.
10Francis Picabia (1879-1953): Γάλλος ζωγράφος της avant-garde, ποιητής και τυπογράφος. Αφού πειραματίστηκε με τον Ιμπρεσσιονισμό και τον πουαντιγισμό, συνδέθηκε τελικά με τον κυβισμό.
11Στμ. Στα γαλλικά banlieues.
12Στμ. Salariat, “σαλαριάτο”, όρος που αναφέρεται στην διαφορά ανάμεσα σε wage και salary. Αρκετές φορές οι όροι χρησιμοποιούνται εναλλάξ, αλλά σε άλλες περιπτώσεις διαφοροποιούνται με την έννοια ότι ο μισθός/wage αναφέρεται στην πληρωμή κάποιου με την ώρα (με βάση ωρομίσθιο) και ο οποίος δικαιούται πχ. υπερωριών, ενώ salary ονομάζεται ο ετήσιος συνολικός μισθός που λαμβάνει κάποιος, υπολογιζόμενος με βάση ένα συγκεκριμένο ποσό για συγκεκριμένο διάστημα και συνήθως δεν δικαιούται υπερωριών.
13Στμ. Precariat, “πρεκαριάτο”, το κομμάτι της εργατικής τάξης που δουλεύει με επισφαλείς (precarious) όρους και συνθήκες.