Η απειλή για τη Ροτζάβα: ένας αναρχικός στη Συρία μιλά για το πραγματικό νόημα της απόφασης του Τραμπ για απόσυρση των στρατευμάτων

συνέντευξη στο CrimethInc.¹

το κείμενο σε pdf

Μετά την απρόσμενη ανακοίνωση από τον Ντόναλντ Τραμπ ότι θα αποσύρει τα στρατεύματα των ΗΠΑ από τη Συρία, λάβαμε το παρακάτω μήνυμα από έναν αναρχικό στη Ροτζάβα, που εξηγεί τι σημαίνει αυτό για την περιοχή και ποια είναι τα διακυβεύματα σε παγκόσμια κλίμακα. Για να αντιληφθείτε το υπόβαθρο, συμβουλευτείτε τα προηγούμενα άρθρα μας: “Understanding the Kurdish Resistance” και “The Struggle Is not for Martyrdom but for Life.”

Γράφω από τη Ροτζάβα. Για να τα λέμε όλα: δεν μεγάλωσα εδώ και δεν έχω πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που θα χρεαζόμουν για να σας πω με βεβαιότητα τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια σ’ αυτό το μέρος του κόσμου. Γράφω επειδή είναι επείγον να ακούσετε από τους ανθρώπους στη βόρεια Συρία τι πραγματικά σημαίνει για μας η “απόσυρση των στρατευμάτων” που ανήγγειλε ο Τραμπ – και δεν είναι ξεκάθαρο πόσος χρόνος μας απομένει για να το συζητήσουμε. Προσεγγίζω αυτό το καθήκον με όλη της δέουσα ταπεινοφροσύνη εκ μέρους μου.

Δεν είμαι τυπικά ενταγμένος σε οποιαδήποτε από τις ομάδες εδώ. Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να μιλώ ελεύθερα, αλλά πρέπει να τονίσω ότι η οπτική μου δεν αντιπροσωπεύει οποιαδήποτε θεσμική θέση. Αν μη τι άλλο, αυτό το κείμενο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο ως ένα ιστορικό ντοκουμέντο ενδεικτικό για το πώς μερικοί άνθρωποι εδώ κατανοούσαν την κατάσταση σ’ αυτό το χρονικό σημείο, σε περίπτωση που καταστεί αδύνατο να μας ρωτήσει κανείς αργότερα.

Η απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τα στρατεύματα από τη Συρία δεν είναι ένα “αντιπολεμικό” ή “αντιιμπεριαλιστικό” μέτρο. Δεν θα βάλει ένα τέλος στη σύγκρουση στη Συρία. Αντίθετα, ο Τραμπ δίνει ουσιαστικά στον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν το ΟΚ για να εισβάλλει στη Ροτζάβα και να προχωρήσει σε μια εθνοκάθαρση των ανθρώπων που πολέμησαν σε μεγάλο βαθμό και πέθαναν για να σταματήσουν την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους (ISIS). Αυτή είναι μια συμφωνία μεταξύ δυο ισχυρών αντρών για να εξολοθρεύσουν/τερματίσουν το κοινωνικό πείραμα στη Ροτζάβα και να παγιώσουν αυταρχικές εθνικιστικές πολιτικές από την Ουάσιγκτον μέχρι την Ινσταμπούλ και το Κομπάνι. Ο Τραμπ σκοπεύει να αφήσει το Ισραήλ ως το φαινομενικά πιο φιλελεύθερο και δημοκρατικό πρότζεκτ σ’ ολόκληρη την Μέση Ανατολή, ακυρώνοντας τις δυνατότητες που η επανάσταση στη Ροτζάβα άνοιξε σ’ αυτό το μέρος του κόσμου.

Όλα αυτά θα γίνουν με ένα τεράστιο κόστος. Όσο αιματηρός και τραγικός κι αν είναι ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, αυτό υα άνοιγε όχι απλά ένα κανούριο κεφάλαιο αλλά μια συνέχεια.

Αυτό δεν έχει να κάνει με το πού σταθμεύουν τα αμερικάνικα στρατεύματα. Οι δυο χιλιάδες αμερικανοί στρατιώτες εν προκειμένω είναι μια σταγόνα στον ωκεανό σε όρους του αριθμού των ένοπλων μαχητών στη Συρία σήμερα. Δεν έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή της μάχης με τον τρόπο που ο αμερικάνικος στρατός ήταν στο Ιράκ². Σ’ αυτή την περίπτωση, το σημαντικό δεν είναι η απόσυρση αυτών των στρατιωτών. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η ανακοίνωση του Τραμπ είναι ένα μήνυμα προς τον Ερντογάν με την ένδειξη ότι δεν θα υπάρξουν συνέπειες αν το τουρκικό κράτος εισβάλλει στη Ροτζάβα.

Υπάρχει μεγάλος βαθμός σύγχυσης σχετικά μ’ αυτό, με υποτιθέμενους “αντιιμπεριαλιστές” και αντιπολεμιστές ακτιβιστές όπως η Medea Benjamin να επιδοκιμάζουν την απόφαση του Τραμπ, βάζοντας ανέμελα τη σφραγίδα της “ειρήνης” σε ένα επικείμενο λουτρό αίματος και λέγοντας στα θύματα “ας πρόσεχαν”. Δεν έχει νόημα να κατηγορούμε τον κόσμο εδώ στη Ροτζάβα επειδή εξαρτώνται από τις ΗΠΑ όταν ούτε η Medea Benjamin ούτε οποιοσδήποτε άλλος σαν αυτήν έχουν κάνει οτιδήποτε για να τους προσφέρουν μια εναλλακτική.

Ενώ εξουσιαστές διαφόρων αποχρώσεων προσπαθούν να θολώσουν το ζήτημα, το άναμα του πράσινου φωτός σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ για να εισβάλλει στη Συρία είναι αυτό που είναι “φιλοπόλεμο” και “ιμπεριαλιστικό”. Μιλώντας ως αναρχικός, ο στόχος μου δεν είναι να μιλήσω για το τι θα κάνει ο αμερικάνικος στρατός. Είναι να συζητήσω πώς οι στρατιωτική πολιτική των ΗΠΑ επηρεάζει τον κόσμο και πώς οφείλουμε να αντιδράσουμε. Οι αναρχικοί στοχεύουν να φέρουν την κατάργηση κάθε κυβέρνησης και την διάλυση κάθε κρατικής πολεμικής μηχανής υπέρ οριζόντιων μορφών εθελοντικής οργάνωσης· αλλά όταν οργανωνόμαστε αλληλέγγυα με πληθυσμούς που στοχοποιούνται, όπως αυτοί που υφίστανται και υποφέρουν από τη βία του Ισλαμικού Κράτους και διαφόρων άλλων κρατικών “παιχτών” σ’ αυτή την περιοχή, συχνά βρισκόμαστε μπροστά σε ακανθώδη ερωτήματα όπως αυτά που θα κουβεντιάσω παρακάτω.

Το χειρότερο σενάριο τώρα είναι ο υποστηριζόμενος από την Τουρκία Ελεύθερος Συριακός Στρατός (Turkish-backed Free Syrian Army, TFSA), με την υποστήριξη και του ίδιου του τουρκικού στρατού, να καταλάβει την Ροτζάβα και να διεξάγει μια εθνοκάθαρση σε ένα επίπεδο που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Το έχουν κάνει ήδη αυτό σε μια μικρή κλίμακα στο Αφρίν. Στην Ροτζάβα αυτό θα έπαιρνε ιστορικές διαστάσεις. Θα μπορούσε να είναι ανάλογη της παλαιστινιακής Νάκπα ή της γενοκτονίας των Αρμενίων.

Θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί συμβαίνει αυτό, γιατί θα έπρεπε να νοιάζεστε και τι μπορούμε να κάνουμε από κοινού.

Πρώτα απ’ όλα: σχετικά με το πείραμα στη Ροτζάβα

Το σύστημα στη Ροτζάβα δεν είναι τέλειο. Δεν είναι αυτό το κατάλληλο μέρος για να βγάλουμε στον αέρα τα “άπλυτα”, αλλά υπάρχουν πολλά προβλήματα. Δεν έχω το είδος της εμπειρίας εδώ που ο Paul Z. Simons είχε πριν μερικά χρόνια, όταν η επίσκεψή του στη Ροτζάβα τον έκανε να αισθάνεται ότι όλα είναι πιθανά. Χρόνια και χρόνια πολέμου και στρατιωτικοποίησης έχουν το αντίτιμό τους στις πιο συναρπαστικές πλευρές της επανάστασης εδώ. Παρ’ όλα αυτά, ο κόσμος είναι σε μια απίστευτα επικίνδυνη θέση αυτή τη στιγμή και η κοινωνία που έχει οικοδομήσει αξίζει υπεράσπισης.

Αυτό που συμβαίνει στη Ροτζάβα δεν είναι αναρχία. Όμως, οι γυναίκες παίζουν έναν βασικό ρόλο στην κοινωνία· υπάρχει βασική ελευθερία όσον αφορά τη θρησκεία και τη γλώσσα· εθνικά, θρησκευτικά και γλωσσικά διαφορετικοί πληθυσμοί ζουν ο ένας δίπλα στον άλλον χωρίς ιδιαίτερς πράξεις εθνοκάθαρσης ή σύγκρουσης· ο κόσμος είναι πολύ έντονα στρατιωτικοποιημένος αλλά δεν πρόκειται για ένα αστυνομικό κράτος· οι κοινότητες είναι σχετικά ασφαλείς και σταθερές· δεν υπάρχει πείναι ή κάποια μαζική ανασφάλεια σχετικά με το φαγητό· οι ένοπλες δυνάμεις δεν διαπράττουν μαζικές φρικαλεότητες. Όλες οι πλευρές σ’ αυτόν τον πόλεμο έχουν τα χέρια τους βαμμένα με αίμα, αλλά οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG/YPJ) έχουν φερθεί πολύ πιο υπεύθυνα από οποιαδήποτε άλλη πλευρά. Παίρνοντας υπόψιν τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και τον τεράστιο βαθμό βίας την οποία έχουν υποστεί οι άνθρωποι εδώ, αυτό είναι ένα απίστευτο επίτευγμα. Όλα αυτά είναι σε πλήρη αντίθεση με αυτό που θα συμβεί αν εισβάλλει το τουρκικό κράτος, λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο Τραμπ έχει δώσει στον Ερντογάν το ΟΚ σε αντάλλαγμα για το κλείσιμο μιας τεράστιας πώλησης πυραύλων.

Δεν χρειάζεται να πω ότι δεν θέλω τη διαιώνιση ενός αλά Μπους χωρίς τέλος “πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία”, πολύ δε λιγότερο να συμμετέχω σε οποιοδήποτε είδος “σύγκρουσης πολιτισμών” ανάμεσα στο Ισλάμ και τη Δύση που οι φανατικοί και οι φονταμενταλιστές και των δυο αποχρώσεων φαντασιώνονται. Αντίθετα, αυτό είναι ακριβώς που προσπαθούμε να αποτρέψουμε εδώ. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχει δολοφονήσει το Daesh³ [ISIS] είναι Μουσουλμάνοι· οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν πεθάνει πολεμώντας το Daesh είναι Μουσουλμάνοι. Στην Hajin, στην οποία έχω μείνει και όπου βρίσκεται το τελευταίο οχυρί του ISIS, ένας από τους διεθνιστές που πολεμά εδώ και πολύ καιρό το Daesh είναι ένας ευσεβής Μουσουλμάνος – για να μην μιλήσουμε για τους ως επί το πλείστον Άραβες μαχητές από το Deir Ezzor, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι σίγουρα επίσης Μουσουλμάνοι.

Οι φράξιες

Χάριν συντομίας, θα υπεραπλουστεύσω τα πράγματα και θα πω ότι σήμερα υπάρχουν χονδρικά πέντε πλευρές σ’ αυτόν τον Συριακό εμφύλιο: νομιμόφρονες⁴, Τούρκοι, τζιχαντιστές, Κούρδοι⁵ και αντάρτες⁶. Στο τέλος αυτού του κειμένου υπάρχει ένα προσάρτημα που διερευνά τα αφηγήματα που χαρακτηρίζουν κάθε μια από αυτές τις πλευρές.

Κάθε μια πλευρά έχει μια διαφορετική σχέση με τις υπόλοιπες. Θα καταγράψω τις σχέσεις κάθε ομάδας με τις άλλες, ξεκινώντας από την ομάδα με την οποία συνδέονται περισσότερο και τελειώνοντας με αυτές με τις οποίες είναι περισσότερο αντίπαλες:

Νομιμόφρονες: Κούρδοι, Τούρκοι, τζιχαντιστές, στασιαστές

Αντάρτες: Τούρκοι, τζιχαντιστές, Κούρδοι, Νομιμόφρονες

Τούρκοι: αντάρτες, τζιχαντιστές, νομιμόφρονες, Κούρδοι

Κούρδοι: νομιμόφρονες, αντάρτες, Τούρκοι, τζιχαντιστές

Τζιχαντιστές: αντάρτες, Τούρκοι, Κούρδοι, νομιμόφρονες

Αυτό ίσως βοηθά στον “εικονοποίηση” των ομάδων εκείνων που είναι δυνατόν να φτάσουν σε συμβιβασμό και εκείνων που είναι σε ανεπανόρθωτη αντίθεση. Και πάλι, θυμηθείτε, ότι γενικεύω αρκετά.

Θέλω να είμαι ξεκάθαρος ότι κάθε μια από αυτές τις ομάδες παρωθείται από ένα αφήγημα που περιέχει τουλάχιστον έναν πυρήνα αλήθειας. Για παράδειγμα, σχετικά με το ζήτημα ποιος θα πρέπει να κατηγορηθεί για την άνοδο του ISIS, είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ “όργωσαν το χωράφι” για το ISIS με την εισβολή και κατοχή του Ιράκ και τα καταστραφικά αποτελέσματά τους (το αφήγημα των νομιμοφρόνων)· αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το τουρκικό κράτος έχει υπόρρητα και κάποιες φορές ανοιχτά και κατάφωρα συμπράξει με το ISIS επειδή το Ισλαμικό Κράτος πολεμούσε ενάντια στον κύριο εχθρό του τουρκικού κράτους (το κουρδικό αφήγημα) και ότι η βάρβαρη αντίδραση του Άσσαντ στην Αραβική Άνοιξη συνέβαλε σε μια δίνη κλιμακούμενης βίας που αποκορυφώθηκε με την άνοδο του Daesh (το αφήγημα των ανταρτών). Και παρ’ όλο που έχω τη μικρότερη συμπάθεια για την οπτική των τζιχαντιστών και του τουρκικού κράτους, είναι βέβαιο ότι αν το ευ ζην των Σουνιτών Αράβων στο Ιράκ ή στη Συρία δεν συμπεριληφθεί σε μια πολιτική διευθέτηση, οι τζιχαντιστές θα συνεχίσουν να μάχονται και αν δεν υπάρξει κάποιου είδους πολιτικής διευθέτησης ανάμεσα στο τουρκικό κράτος και το PKK, η Τουρκία θα συνεχίσει να επιδιώκει να διαλύσει τους πολιτικούς σχηματισμούς των Κούρδων, χωρίς να διστάσει να διαπράξει (ακόμα και) μια γενοκτονία.

Λέγεται ότι οι “Κούρδοι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας στη Συρία, τρίτης στο Ιράν, τέταρτης στο Ιράκ και πέμπτης στην Τουρκία”. Δεν είναι τυχαίο που όταν Τούρκοι αξιωματούχοι όπως ο Mevlüt Çavuşoğlu απαριθμούν τις “τρομοκρατικές ομάδς” για τις οποίες ανησυχούν περισσότερο στην περιοχή, κατονομάζουν τις YPG πριν το ISIS. Ίσως αυτό μπορεί να βοηθήσει να εξηγηθεί η προσεκτική/διστακτική ανταπόκριση πολλών Κούρδων απέναντι στη Συριακή επανάσταση: από την σκοπιά των Κούρδων, μια καθεστωτική αλλαγή στη Συρία που θα συντελούνταν από τζιχαντιστές υποστηριζόμενους από την Τουρκία χωρίς να συνοδεύεται από μια αλλαγή καθεστώτος και στην Τουρκία θα ήταν χειρότερη από την απουσία οποιασδήποτε αλλαγής καθεστώτος στη Συρία.

Δεν θα αναμασήσω ολόκληρη τη χρονική γραμμή/χρονολόγιο από τους αρχαίους Σουμέριους μέχρι τις αρχές του πολέμου με το PKK στην Τουρκία, την εισβολή στο Ιράκ το 2003, την αραβική άνοιξη και την άνοδο του ISIS. Ας πάμε τα προσπεράσουμε όλα αυτά και ας πάμε στην ανακοίνωση του Τραμπ στις 19 Δεκεμβρίου: “Έχουμε νικήσει το ISIS στη Συρία, τον μοναδικό λόγο για να είμαστε εκεί στη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ”.

Έχει ηττηθεί το ISIS; Και από ποιον;

Ας είμαι ξεκάθαρος: το Daesh δεν έχει ηττηθεί στη Συρία. Μόλις λίγες μέρες πριν έβαλαν κατά της θέσης μας με έναν εκτοξευτή πυραύλων εντελώς ξαφνικά και αστόχησαν για λίγες εκατοντάδες μέτρα μόνο.

Είναι αλήθεια ότι η επικράτειά τους είναι ένα μικρό κλάσμα μόνο αυτής που ήταν κάποτε. Την ίδια στιγμή, απ’ όσο ξέρουμε, έχουν ακόμα χιλιάδες μαχητές, αρκετό βαρύ εξοπλισμό και, πιθανόν, αρκετό μέρος αυτού που απομένει από την ηγεσία της στον θύλακα της Hajin στην κοιλάδα του ποταμού Ευφράτη και στις γύρω ερήμους, ανάμεσα στην Hajin και τα σύνορα με το Ιράκ.

Στον βαθμό που η επικράτειά τους έχει μειωθεί δραστικά, ο Τραμπ λέει ένα απροκάλυπτο ψέμα προσπαθώντας να πιστωθεί αυτό το γεγονός. Το επίτευγμα που ισχυρίζεται για δικό του είναι κυρίως έργο ακριβώς αυτών που τώρα παραδίνει προς θάνατο στα χέρια της Τουρκίας.

Υπό τον Ομπάμα, το υπουργείο Άμυνας και η CIA κυνηγούσαν δραματικά διαφορετικές στρατηγικές σε σχέση με την εξέγερση και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο στη Συρία. Η εστίαζε στην ανατροπή του Άσσαντ με οποιοδήποτε αναγκαίο μέσο, στον βαθμό που όπλα και χρήματα που παρείχαν έφταναν στα χέρια της al-Nusra, του ISIS και άλλων. Αντίθετα, το Πεντάγωνο εστίαζε περισσότερο στο να ηττηθεί το ISIS, αρχίζοντας να συγκεντρώνεται στην υποστήριξη τις κατεξοχήν κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG/YPJ) στη διάρκεια της υπεράσπισης του Κομπάνι το 2014.

Τώρα, ως αναρχικός που επιθυμεί τη πλήρη κατάργηση κάθε κυβέρνησης, δεν τρέφω καμμιά αγάπη για το Πεντάγωνο ή την CIA, αλλά αν απιτιμήσουμε αυτές τις δυο προσεγγίσεις σύμφωνα με τους ίδιους τους ομολογημένους στόχους, το σχέδιο του Πενταγώνου δούλεψε αρκετά καλά, ενώ το σχέδιο της CIA ήταν μια πλήρης καταστροφή. Από αυτή την άποψη, είναι δίκαιο να πούμε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα συνέβαλε τόσο στην ανάπτυξη του ISIS όσο και στην καταστολή του. Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δεν έκανε τίποτα από τα δύο, εκτός από τον βαθμό που το είδος εθνικιστικής ισλαμοφοβίας που προάγει βοηθά στην δημιουργία μιας συμμετρικής μορφής ισλαμιστικού φονταμενταλισμού.

Μέχρι τον Δεκέμβρη, ο Τραμπ διατηρούσε την στρατηγική του Πενταγώνου στη Συρία που κληρονόμησε από την κυβέρνηση Ομπάμα. Υπήρχαν σημάδια σταδιακής αλλαγής αυτών των σχεδίων από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας John R. Bolton και τον Υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo, που στο βάθος ελπίζει να υπονομεύσει το Ιράν όσον αφορά την προμήθεια πετρελαίου προς την Κίνα. Μέχρι εδώ – και όχι παραπέρα – μπορώ να καταλάβω τις ανησυχίες ενός ψευδο-ειρηνιστή “αντι-ιμπεριαλιστή”: ένας πόλεμος με το Ιράν θα ήταν ένας εφιάλτης, κάνοντας ακόμα χειρότερη την καταστροφή που επέφερε ο πόλεμος στο Ιράκ. Οπότε ναι, στον βαθμό που οι YPG/YPJ αναγκάστηκαν να συντονιστούν με τον αμερικάνικο στρατό, δούλευαν με δυσάρεστους χαρακτήρες των οποίων τα κίνητρα ήταν πολύ διαφορετικά από τα δικά τους.

Συνοψίζοντας: αυτό που έχει φέρει τώρα πλέον την σχεδόν πλήρη ανακατάληψη της επικράτειας που κατείχε το ISIS δεν είναι καμμιά φοβερή επιστήμη. Είναι ο συνδυασμός μιας γενναίας και ικανής χερσαίας δύναμης με αεροπορική υποστήριξη. Σ’ αυτό το είδος συμβατικού χερσαίου πολέμου, είναι εξαιρετικά δύσκολο για μια χερσαία δύναμη χωρίς αεροπορική υποστήριξη να νικήσει μια χερσαία δύναμε που έχει αεροπορική υποστήριξη, άσχετα από το πόσο παθιασμένα πολεμά η πρώτη. Σε μερικά σημεία της Συρίας, αυτό περιελάμβανε τις YPG/YPJ στο έδαφος με την αεροπορική υποστήριξη των ΗΠΑ. Αλλού, πρέπει να ειπωθεί, το ISIS απωθήθηκε από τον συνδυασμό της ρωσικής αεροπορικής υποστήριξης και των νομοταγών στο καθεστώς δυνάμεων (SAA) μαζί με πολιτοφυλακές υποστηριζόμενες από το Ιράν.

Έξωθεν παρεμβάσεις

Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ανακαταληφθεί αυτή η περιοχή από το ISIS με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Η συνεργασία των YPG/YPJ με τον αμερικανικό στρατό παραμένει αμφιλεγόμενη και επίμαχη, αλλά το γεγονός είναι ότι κάθε πλευρά στη συριακή σύγκρουση έχει στεριώσει και υποστηριχθεί από μεγαλύτερες εξωγενείς δυνάμεις και θα είχε καταρρεύσει χωρίς αυτή την υποστήριξη.

Άτομα που χρησιμοποιούν την τουρκική, νομοταγή και τζιχαντιστική αφήγηση, συχνά επισημαίνουν ότι το Κομπάνι θα είχει πέσει και οι YPG/YPJ δεν είχαν καταφέρει ποτέ να ανακαταλάβουν την ανατολική Συρία από το Daesh χωρίς την αεροπορική υποστήριξη των ΗΠΑ. Ανάλογα, η συριακή κυβέρνηση και το καθεστώς Άσσαντ ήταν πολύ κοντά στην στρατιωτική κατάρρευση το 2015, κοντά στη χρονική στιγμή που η Τουρκία “βολικά” κατέρριψε ένα ρωσικό μαχητικό αεροπλάνο και ο Πούτιν αποφάσισε ότι η Ρωσσία θα βοηθούσε το καθεστώς Άσσαντ οτιδήποτε και αν απαιτούσε κάτι τέτοιο. Οι αντάρτες, από την πλευρά τους, δεν θα είχαν φτάσει ποτέ τόσο κοντά να ανατρέψουν τον Άσσαντ με στρατιωτικά μέσα χωρίς την μαζική βοήθεια από την τουρκική κυβέρνηση, τα κράτη του Κόλπου, τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και πιθανόν, σε κάποιο επίπεδο, το Ισραήλ, αν και οι λεπτομέρειες για κάτι τέτοιο είναι λίγο θολές από τη θέση που βρίσκομαι.

Και οι τζιχαντιστές – το Daesh, η al-Nusra, η Αλ Κάιντα και άλλοι – δεν θα μπορούσαν ποτέ να αποκτήσουν τον έλεγχι της μισής Συρίας και του μισού Ιράκ αν οι ΗΠΑ δεν ήταν τόσο ανόητες ώστε να αφήσουν έναν στρατιωτικό εξοπλισμό στην αιχμή της τεχνολογίας στα χέρια της ιρακινής κυβέρνησης, η οποία ουσιαστικά τον εγκατέλειψε. Τους βοήθησε, επίσης, ότι έφτανε στα χέρια τους και ένας τεράστιος αριθμός πόρων από τους προαναφερθέντες χορηγούς των ανταρτών. Βοήθησε επίσης ότι η Τουρκία άφησε τα αεροδρόμια και τα σύνορά της ανοιχτά σε τζιχαντιστές από ολόκληρο τον κόσμο που ξεκίνησαν για να προσχωρήσουν στο Daesh. Φαίνεται επίσης ότι υπήρξε κάποιο είδος οικονομικής βοήθειας από τα κράτη του Κόλπου, είτε επίσημα είτε μέσα από άλλα συγκαλυμμένα κανάλια.

Το τουρκικό κράτος έχει τη δική του ατζέντα. Με κανέναν τρόπο δεν είναι ένας απλός “ενδιάμεσος” των ΗΠΑ. Αλλά εν τέλει, είναι ένα μέλος του ΝΑΤΟ και μπορεί να υπολογίζει 100% στην υποστήριξη της αμερικάνικης κυβέρνησης – όπως πολύ παραστατικά δείχνει η πώληση πυραύλων από τις ΗΠΑ προς την Τουρκία, λίγες μόνο μέρες πριν από το τουίτ της απόσυρσης.

Με όλα αυτά υπόψιν, μπορούμε να δούμε γιατί οι YPG/YPJ επέλεξαν να συνεργαστούν με τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Το θέμα μου δεν είναι να υπερασπιστώ αυτή την απόφαση, αλλά να δείξω ότι κάτω από αυτές τις περιστάσεις, ήταν η μόνη πρακτική εναλλακτική στην εξαφάνιση. Την ίδια στιγμή, είναι καθαρό ότι η στρατηγική αυτή δεν έχει δημιουργήσει καμμιά ασφάλεια για το πείραμα στην Ροτζάβα. Ακόμα κι αν αφήσουμε κατά μέρος ηθικούς προβληματισμούς, υπάρχουν προβλήματα με το να βασίζεται κανείς στις ΗΠΑ – ή τη Γαλλία, τη Ρωσσία, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία ή οποιαδήποτε άλλη κρατική κυβέρνηση που έχει τη δική της κρατική ατζέντα. Ως αναρχικοί, πρέπει να μιλήσουμε πολύ σοβαρά για το πώς να δημιουργήσουμε άλλες επιλογές για τους ανθρώπους σε περιοχές συγκρούσεων. Υπάρχει οποιαδήποτε μορφή διεθνούς οριζόντιου αποκεντρωμένου συντονισμού που θα μπορούσε να έχει λύσει τα προβλήματα που ο κόσμος στη Ροτζάβα αντιμετώπιζε ώστε να μην είχαν αναγκαστεί να εξαρτώνται από τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ; Αν δεν βρούμε καμμιά απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα όταν κοιτάμε στη Συρία της περιόδου 2013-2018, υπάρχει κάτι που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει νωρίτερα; Αυτά είναι εξαιρετικά πιεστικά ερωτήματα.

Κανείς δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι το ISIS έφτασε στην τρέχουσα κατάσταση σχετικής αδυναμίας από ένα πολυεθνικό, δημοκρατικό και “από τα κάτω” κίνημα αντίστασης, που παρεμπιπτόντως συμπεριελάμβανε και διεθνιστές εθελοντές από ολόκληρο τον κόσμο. Εν όψει της εντολής του Τραμπ για την εγκατάλειψη και προδοσία του αγώνα ενάντια στο ISIS, κάθε ειλικρινές άτομο που θέλει στα σοβαρά να βάλει ένα τέρμα στη διάδοση “αποκαλυπτικών” φονταμενταλιστικών ομάδων τρόμου όπως το ISIS ή οι επικείμενοι διάδοχοί τους θα έπρεπε να σταματήσει να υπολογίζει στο κράτος και να βάλει όλες τις δυνάμεις του στην άμεση υποστήριξη αποκεντρωμένων, πολυεθνικών, εξισωτιστικών κινημάτων. Γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο ότι τέτοια κινήματα είναι η μοναδική μας ελπίδα.

Τι σημαίνει η απόσυρση των στρατευμάτων;

Δεν με εκπλήσσει που ο Τραμπ και οι Αμερικάνοι “προδίδουν έναν σύμμαχο” – δεν νομίζω ότι είχε κανείς εδώ την αυταπάτη ότι ο Τραμπ ή το Πεντάγωνο σκόπευαν να υποστηρίξουν το πολιτικό σχέδιο στη Ροτζάβα. Κοιτώντας πίσω, μέσα από την ιστορία, ήταν αρκετά καθαρό ότι όταν ηττήθηκε το ISIS, οι ΗΠΑ θα εγκατέλειπαν την Ροτζάβα στο έλεος του τουρκικού στρατού. Αν οι δυνάμεις των YPG/YPJ είχαν συρθεί στο να ξεριζώσουν το ISIS από τα τελευταία τους προπύργια, αυτό ίσως να είναι ένας λόγος.

Αλλά εξακολουθεί να μας εκπλήσσει και να μας μπερδεύει ότι ο Τραμπ θα έσπευδε να εγκαταλείψει αυτό το “πάτημα” που οι ΗΠΑ χάραξαν στην “Ρωσοσφαίρα” – και ότι το στρατιωτικό κατεστημένο των ΗΠΑ θα τον άφηνε να κάνει κάτι τέτοιο. Από τη σκοπιά της διατήρησης της παγκόσμιας στρατιωτικής ηγεμονίας των ΗΠΑ, αυτή η απόφαση δεν βγάζει κανένα νόημα. Είναι ένα ανέξοδο δώρο στον Πούτιν, τον Ερντογάν και το ISIS, που θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί την κατάσταση για να αναγεννηθεί σ’ ολόκληρη την περιοχή, ίσως με μια καινούρια μορφή – περισσότερα σχετικά μ’ αυτό στη συνέχεια.

Παρεμπιπτόντως, η απόσυρση από τη Συρία δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η σύγκρουση με το Ιράν είναι εκτός τραπεζιού. Αντίθετα, συγκεκριμένα “γεράκια” στην αμερικάνικη κυβέρνηση ίσως το δουν αυτό σαν ένα βήμα προς την εδραίωση μιας θέσης από την οποία κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό.

Όπως και να το δούμε, η απόφαση του Τραμπ είναι πολύ σημαντική είδηση. Υποδεικνύει ότι το “βαθύ κράτος” των ΗΠΑ δεν έχει δύναμη πάνω στην εξωτερική πολιτική του Τραμπ. Υπονοεί ότι το νεοφιλελεύθερο πρότζεκτ των ΗΠΑ είναι ξοφλημένο ή τουλάχιστον ότι κάποια στοιχεία της αμερικάνικης άρχουσας τάξης θεωρούν κάτι τέτοιο. Συνεπάγεται επίσης ένα μέλλον στο οποίο εθνικιστές-πατριώτες αυταρχικοί όπως ο Ερντογάν, ο Τραμπ, ο Άσσαντ, ο Bolsonaro και ο Πούτιν θα είναι στη θέση του οδηγού παγκοσμίως, συνωμοτώντας για να διατηρήσουν την εξουσία τους πάνω στις ιδιωτικές τους κτήσεις.

Σ’ αυτή την περίπτωση, ολόκληρη η μετα-ψυχροπολεμική εποχή της αμερικανικής στρατιωτικής ηγεμονίας έχει τελειώσει και μπαίνουμε σε μια πολυπολική εποχή στην οποία τύρρανοι θα κυβερνούν “βαλκανοποιημένα” αυταρχικά έθνη-κράτη: σκεφτείτε την Ευρώπη πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι φιλελεύθεροι (και οι αναρχικοί;) που φαντάζονται ότι θα μπορούσε να είναι καλά νέα, είναι ανόητοι που πολεμούν χτεσινούς εχθρούς και χτεσινές μάχες. Η de facto φαιοκόκκινη συμμαχία των εξουσιαστών σοσιαλιστών και φασιστών που πανηγυρίζουν γι’ αυτό μας σπρώχνουν γρήγορα κακήν κακώς σε έναν θαυμαστό γενναίο κόσμο στον οποίον όλο και περισσότερα μέρη του κόσμου θα μοιάζουν με τα χειρότερα κομμάτια του συριακού εμφυλίου πολέμου.

Και μιλώντας σήμερα από το προνομιακό/ιδιαίτερο αυτό σημείο, εδώ, σήμερα, δεν το λέω αυτό ελαφρά τη καρδία.

Τι θα συμβεί στη συνέχεια;

Δυστυχώς, τα κουρδικά και αριστερά κινήματα στην Τουρκία έχουν αποδεκατιστεί τα τελευταία χρόνια. Θα εκπλησσόμουνα ιδιαίτερα αν υπήρχε οποιοδήποτε είδος εξέγερσης στην Τουρκία, άσχετα από το τι συμβαίνει στην Ροτζάβα. Δεν θα έπρεπε να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να ελπίζουμε ότι μια τουρκική εισβολή εδώ θα πυροδοτούσε μια στάση στο βόρειο Κουρδιστάν.

Εκτός κι αν κάτι πραγματικά απρόσμενο, υπάρχουν βασικά δύο πιθανές εκβάσεις εδώ.

Πρώτο σενάριο

Στο πρώτο σενάριο, η το Κόμμα της Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) θα κάνει κάποιο είδος συμφωνίας με το καθεστώς Άσσαντ, πιθανόν με λιγότερο ευνοϊκούς όρους απ’ ό,τι θα ήταν δυνατό πριν από την τουρκική εισβολή στο Αφρίν· και οι δυο πλευρές θα κάνουν κάποιες παραχωρήσεις και θα συμφωνήσουν να πολεμήσουν από την ίδια πλευρά αν εισβάλλει η Τουρκία. Αν η Ρωσσία συνυπογράψει μια τέτοια συμφωνία, αυτό θα ήταν αρκετό για να αποτρέψει το να γίνει μια εισβολή. Είτε οι YPG/YPJ είτε οι SAA θα αποτελειώσουν τον θύλακα της Hajin, και ο πόλεμος θα μπορούσε βασικά να τελειώσει με την εξαίρεση του Idlib.

Τόσο το καθεστώς Άσσαντ όσο και οι διάφοροι κατεξοχήν κουρδικοί σχηματισμοί έχουν υπάρξει μέχρι τώρα ιδιαίτερα “ξεροκέφαλοι” στο να διαπραγματευτούν αλλά, ίσως, η απειλή και για την Ροτζάβα και το καθεστώς Άσσαντ είναι τόσο μεγάλη που να διαλέξουν αυτή την επιλογή. Είναι πιθανό ότι αυτός είναι ένας από τους στόχους της τουρκικής απειλής ή ακόμα και της απόσυρσης από τον Τραμπ: να αναγκαστούν οι YPG να αφήσουν την στρατιωτική αυτονομία στο καθεστώς Άσσαντ.

Οι YPG, το PYD και οι συναφείς οργανώσεις δεν είναι αυτή τη στιγμή σε μια καλή διαπραγματευτική θέση, αλλά το καθεστώς Άσσαντ ξέρει ότι τουλάχιστον μπορεί να “παζαρέψει” μαζί τους, ενώ αν η βόρεια Συρία είναι κατηλειμμένη από τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία τζιχαντιστές και διαφόρων ειδών πλιατσικολόγους, είναι αβέβαιο τι θα συμβεί μετά. Η Ροτζάβα έχει κάποια από τα καλλίτερα κομμάτια αγροτικής γης στη Συρία στον βορρά καθώς και πετρελαιοπηγές στα νότια.

Μπορώ να εικάσω μόνο ποιοι μπορεί να είναι οι όροι αυτής της θεωρητικής συμφωνίας. Στο διαδίκτυο γίνονται πολλές υποθέσεις: γλωσσικά δικαιώματα, κανονικοποίηση της κουρδικής υπηκοότητας, υπολογισμός της θητείας στις YPG ως στρατιωτικής θητείας ώστε οι στρατιώτες που πολεμούν το ISIS όλα αυτά τα χρόνια να μπορέσουν να επιστρέψουν σαν πολίτες αντί να καταταχθούν αμέσως στον συριακό στρατό, κάποιο είδος περιορισμένης πολιτικής αυτονομίας ή κάτι παρόμοιο. Σε αντάλλαγμα, οι YPG και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει ουσιαστικά να παραδώσουν τον στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο περιοχών που ελέγχονται από τους αντάρτες (SDF) στο καθεστώς.

Μπορεί να έχει κανείς εμπιστοσύνη ότι το καθεστώς Άσσαντ θα τηρήσει μια συμφωνία αφότου αποκτήσει τον έλεγχο; Πιθανόν όχι.

Για να είμαστε σαφείς, είναι πολύ εύκολο για μένα να μιλώ αφηρημένα για το καθεστώς Άσσαντ ως το μικρότερο κακό. Είμαι ενήμερος για τις πολλές φρικαλεότητες που έχει διαπράξει το καθεστώς, αλλά δεν τις ξέρω από πρώτο χέρι ο ίδιος και εδώ που βρίσκομαι δεν είναι το μέρος της Συρίας στο οποίο έκαναν τα χειρότερα, οπότε συχνότερα ακούω ιστορίες από τους ντόπιους για το Daesh και άλλους τζιχαντιστές, για να μην αναφέρω την Τουρκία. Υπάρχουν πιθανόν άνθρωποι σε άλλα μέρη της Συρίας που βλέπουν την ανάκτηση της εξουσίας από το καθεστώς Άσσαντ με τον ίδιο τρόμο που ο κόσμος εδώ βλέπει τον τουρκικό στρατό και το ISIS.

Εν πάσει περιπτώσει, υπάρχουν κάποια σημάδια ότι αυτό το πρώτο σενάριο ίσως είναι πιθανό. Το καθεστώς έχει στείλει στρατεύματα στο Manbij, σε ένα από τα μέτωπα όπου αυτή τη στιγμή αναπτύσσονται μεγάλες δυνάμεις του τουρκικού στρατού και των συμμάχων του (TFSA). Υπάρχουν συναντήσεις ανάμεσα στο PYD και το καθεστώς καθώς και με τους Ρώσους. Μια διαπραγμάτευση, με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου, ανάμεσα στο PYD και το καθεστώς προγραμματίζεται να λάβει χώρα σύντομα.

Το πρώτο σενάριο δεν έχει να προσφέρει ένα πολύ ελκυστικό σύνολο επιλογών. Δεν είναι αυτό για το οποίο ο Jordan Mactaggart ή οι χιλιάδες Σύριοι που πολέμησαν και πέθαναν με τις YPG/YPJ έδωσαν τη ζωή τους. Αλλά θα ήταν προτιμότερο από το άλλο σενάριο…

Δεύτερο σενάριο

Με το δεύτερο σενάριο, το καθεστώς Άσσαντ θα “ποντάρει τα χαρτιά του” στην Τουρκία αντί των YPG.

Σ’ αυτή την περίπτωση, κάποιος συνδυασμός των τουρκικών δυνάμεων και των σχετιζόμενων “ενδιάμεσών” τους θα εισβάλλουν από τον βορρά ενώ το [συριακό] καθεστώς θα εισβάλλει από τον νότο και δυτικά. Οι YPG θα πολεμήσουν μέχρι θανάτου, από δρόμο σε δρόμο, από τετράγωνο σε τετράγωνο, σε μια θύελλα φωτιάς που θα θυμίζει την εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας ή την Παρισινή Κομμούνα, χρησιμοποιώντας όλες τις αμυντικές τακτικές που απέκτησαν πολεμώντας το ISIS. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων θα σκοτωθεί. Τελικά, το καθεστώς Άσσαντ και ο τουρκικός στρατός και οι υποστηριζόμενες από αυτόν δυνάμεις θα εδραιώσουν κάποια γραμμή ανάμεσα στις ζώνες που ελέγχουν. Για το προβλέψιμο μέλλον θα μπορούσε να υπάρχει ένα είδος τουρκο-τζιχανιστικού κράτους της “πλάκας”, ένα Βορειοσυριακό κράτος Πολέμαρχων (Northern Syrian Warlordistan).

Οποιοιδήποτε εναπομείναντες Κούρδοι, Ασσύριοι, Αρμένιοι, χριστιανοί και άλλες μειονότητες θα εκδιώχνονταν, θα εκκαθαρίζονταν εθνοτικά ή θα τρομοκροτούνταν. Ο υποστηριζόμενος από την Τουρκία FSA και άλλες συναφείς πολιτοφυλακές πιθανόν θα πλιατσικολογούσαν οτιδήποτε θα έπεφτε στα χέρια τους. Μακροπρόθεσμα, η Τουρκία πιθανόν να στοίβαζε τους Σύριους πρόσφυγες που βρίσκονται τώρα στην Τουρκία πίσω σ’ αυτές τις κατακτημένες περιοχές, επιφέροντας μη αναστρέψιμες δημογραφικές μεταβολές που θα μπορούσαν να γίνουν αιτία μελλοντικών εθνοτικών συγκρούσεων στην περιοχή.

Δεν θα έπρεπε να πιστέψουμε την παραμικρή διαβεβαίωση από το τουρκικό κράτος ή τους απολογητές του ότι αυτό δεν θα είναι το αποτέλεσμα της εισβολής του, καθώς αυτό είναι ακριβώς που έχουν κάνει στο Αφρίν και δεν έχουν κανένα λόγο να συμπεριφερθούν διαφορετικά στη Ροτζάβα. Θυμηθείτε: από την σκοπιά του τουρκικού κράτους, οι YPG/YPJ είναι ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός στη Συρία.

Ας μιλήσουμε, τώρα, για το Daesh. Παρά την επαπειλούμενη εισβολή, οι ΣΔΔ εξακολουθούν την “εκκαθάριση” του θύλακα του ISIS στην Hajin. Αν δεν υπήρχε το γεγονός ότι η Τουρκία προσφέρει στο Daesh σανίδα σωτηρίας με την απειλή της εισβολής [στη Ροτζάβα], το Daesh θα ήταν καταδικασμένο, καθώς είναι περικυκλωμένο από τις SDF, τις συριακές δυνάμεις (SAA), και τον ιρακινό στρατό. Αλλά επιτρέψτε μου να πως: το πράσινο φως που ο Τραμπ δίνει στην Τουρκία για να εισβάλλει στην Ροτζάβα, είναι πρακτικά το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να σώσει το ISIS.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα πει πράγματα εννοώντας ότι η Τουρκία υπόσχεται να αποτελειώσει το ISIS. Για να πιστέψει κανείς αυτό το ψέμα, θα έπρεπε να είναι πολιτικά αδαής – ναι – αλλά επιπλέον, θα έπρεπε να είναι και αγεωγράφητος. Αυτό περιγράφει, πιο πολύ από κάθε άλλον, τους υποστηρικτές του Τραμπ.

Ακόμα κι αν η τουρκική κυβέρνηση είχει οποιαδήποτε πρόθεση να πολεμήσει το Daesh στη Συρία – μια πρόταση που είναι εξαιρετικά αμφίβολη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν πόσο διευκόλυνε η Τουρκία την “απογείωση” του ISIS – ακόμα και για να φτάσουν το Hajin και την κοιλάδα του Ευφράτη, οι τουρκικές δυνάμεις θα έπρεπε να “σαρώσουν” ολόκληρη την περιοχή της Ροτζάβα. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να φτάσουν στην Hajin. Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με την περιοχή, κοιτάξτε τον χάρτη και θα καταλάβετε τι λέω.

Το καθεστώς Άσσαντ κρατά θέσεις κατά μήκος του Ευφράτη ποταμού απέναντι τόσο στις θέσεις τόσο των SDF όσο και του Daesh και θα ήθελε και μπορούσε να αποτελειώσει τον τελευταίο θύλακα του ISIS. Όσο με αφορά, θα προτιμούσα να δω το καθεστώς να υφίσταται τις απώλεις στην περιοχή αυτή για να το πετύχει αυτό παρά να δω τις YPG να επεκτείνονται υπέρμετρα και να αιμορραγούν κι άλλο. Αλλά το ζήτημα εδώ είναι ότι όταν ο Τραμπ λέει κάτι εννοώντας ότι “η Τουρκία θα αποτελειώσει το ISIS!”, στέλνει ένα απροκάλυπτο “σφύριγμα” στους σκληροπυρηνικούς της Τουρκίας ότι μπορούν να επιτεθούν στην Ροτζάβα και ότι αυτός δεν θα τους σταματήσει. Δεν έχει καμμιά σχέση με το ISIS και έχει να κάνει τα πάντα με την εθνοκάθαρση στη Ροτζάβα.

Αν μη τι άλλο, ακόμα κι αν ο Άσσαντ συμμαχήσει με την τουρκική κυβέρνηση, μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι δυνάμεις του καθεστώτος θα αποτελειώσουν και πάλι το ISIS. Αν γίνει αυτό που θέλει η Τουρκία και κάνει αυτό για το οποίο μιλά ο Τραμπ, ανοίγοντας βίαια τη διαδρομή μέσα από ολόκληρη τη Ροτζάβα μέχρι τη Hajin, είναι πιθανόν να προσφέρουν στους πολεμιστές του Daesh ασφαλές πέρασμα, καινούρια ρούχα, τρία γεύματα την ημέρα και αυτό το χωριό, που ζω τώρα, σε αντάλλαγμα για την βοήθειά τους στην μάχη εναντίον μελλοντικών κουρδικών εξεγέρσεων.

Οπότε, λοιπόν, αυτό είναι που συμβαίνει: κηρύσσοντας την νίκη επί του ISIS, ο Τραμπ κανονίζει τον μοναδικό τρόπο χάρις στον οποίο οι μαχητές του ISIS θα μπορούσαν να ξεφύγουν από αυτή την κατάσταση με τις δυνατότητές τους άθικτες. Είναι, για να πούμε το λιγότερο, Οργουελλικό.

Η μόνη άλλη επιλογή που μπορώ να φανταστώ, αν οι διαπραγματεύσεις με το καθεστώς Άσσαντ καταρρεύσουν ή το PYD αποφασίσει να ακολουθήσει τον ανηφορικό ηθικό δρόμο και δεν συμβιβαστεί με το καθεστώς – που είναι αναξιόπιστο και έχει διαπράξει πλήθος φρικαλεοτήτων από μόνο του – θα ήταν να αφήσουν το σύνολο των μαχητών των SDF να “διαλυθούν” στον άμαχο πληθυσμό, επιτρέποντας στην Τουρκία και τους “εκπροσώπους” της να πορευτούν στην Ροτζάβα χωρίς να χάσουν τις μάχιμες δυνάμεις των YPG/YPJ, ξεκινώντας αμέσως μια ανταρσύα. Αυτό ίσως να ήταν εξυπνότερο από μια καταδικασμένη έσχατη μάχη, αλλά ποιος ξέρει.

Κοιτώντας μπροστά

Προσωπικά, θέλω να δω τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία να τελειώνει και το Ιράκ, με κάποιο τρόπο, να “γλιτώνει” άλλον έναν κύκλο πολέμου στο κοντινό μέλλος. Θέλω να δω το ISIS να αποτρέπεται από την αναγέννηση των ριζών του και να προετοιάζεται για έναν νέο γύρο βίας. Αυτό δεν σημαίνει να εντατικοποιήσουμε τους τρόπους αστυνόμευσης αυτού του μέρους του κόσμου – σημαίνει να υιοθετήσουμε τοπικές λύσεις στα πρόβλημα του πώς διαφορετικοί άνθρωποι και πληθυσμοί μπορούν να συνυπάρχουν, και πώς μπορούν να προστατέψουν τους εαυτούς τους από ομάδες όπως το Daesh. Αυτό είναι κομμάτι αυτού που ο κόσμος στην Ροτζάβα προσπαθεί να κάνει και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο Τραμπ και ο Ερντογάν βρίσκουν το πείραμα εκεί τόσο απειλητικό. Τελικά, άλλωστε, η ύπαρξη ομάδων όπως το ISIS κάνει την εξουσία τους να μοιάζει, σε σύγκριση, προτιμότερη, ενώ συμμετοχιά, οριζόντια, πολυεθνικά εγχειρήματα δείχνουν ακριβώς πόσο καταπιεστικό είναι το μοντέλο τους.

Η ανατροπή του Άσσαντ με στρατιωτικά μέσα είναι ένα νεκρό σχέδιο – ή, τουλάχιστον, τα πράγματα που θα έπρεπε να γίνουν για να επιτευχθεί αυτό στο κοντινό μέλλον είναι ακόμα πιο τρομακτικά απ’ ό,τι είναι το ίδιο το καθεστώς. Ελπίζω ότι με κάποιο τρόπο, μια μέρα, θα μπορέσει να υπάρξει ένα είδος επίλυσης ανάμεσα στο καθεστώς και τις YPG/YPJ, το καθεστώς και τους αντάρτες στο Idlib και όλους τους άλλους που έχουν υποφέρει εδώ. Αν ο καπιταλισμός και η τυραννία του κράτους είναι το πρόβλημα, αυτό το είδος εμφυλίου πολέμου δεν είναι η λύση, αν και μοιάζει πιθανόν αυτό που έχει συμβεί στη Συρία θα συμβεί και αλλού στον κόσμο, καθώς οι κρίσεις που γεννιούνται από τον καπιταλισμό, την κρατική εξουσία και τις εθνικές συγκρούσεις φέρνουν τους ανθρώπους σε αντίθεση.

Τι μπορείτε να κάνετε διαβάζοντας αυτό το κείμενο σε ένα ασφαλέστερο και πιο σταθερό μέρος του κόσμου;

Πρώτα απ’ όλα μπορείτε να διαδώσετε την άποψη ότι η απόφαση του Τραμπ δεν είναι ούτε ένας τρόπος για να έλθει η ειρήνη στη Συρία ούτε μια επιβεβαίωση ότι έχει ηττηθεί το ISIS. Μπορείτε να πείτε στον υπόλοιπο κόσμο αυτά που σας είπα για το πώς φαίνεται η κατάσταση από εδώ, σε περίπτωση που δεν θα έχω τη δυνατότητα να το κάνω ο ίδιος.

Δεύτερον, στην περίπτωση μιας τουρκικής εισβολής, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όλα τα μέσα που διαθέτετε για να δυσφημίσετε και να εμποδίσετε το τουρκικό κράτος, τον Τραμπ και οποιονδήποτε άλλο έχει ανοίξει το δρόμο για μια τέτοια έκβαση. Ακόμα κι αν δεν είστε ικανοί να τους σταματήσετε – ακόμα κι αν δεν μπορείτε να σώσετε τις ζωές μας – θα είστε μέρος της οικοδόμησης του είδους εκείνου κοινωνικών κινημάτων και συλλογικής ικανότητας που θα είναι αναγκαία για να σωθούν οι ζωές άλλων στο μέλλον.

Επιπλέον, μπορείτα να αναζητήσετε τρόπους για να φτάσουν διάφοροι πόροι στους ανθρώπους που μένουν σ’ αυτό το μέρος του κόσμου, που έχουν υποφέρει τόσα πολλά και θα συνεχίσουν να υποφέρουν καθώς θα εξελίσσεται η επόμενη πράξη αυτής της τραγωδίας. Μπορείτε επίσης να ψάξετε τρόπους για να υποστηρίξετε τους Σύριους πρόσφυγες που είναι διασκορπισμένοι σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τέλος, μπορείτε να σκεφτείτε πώς θα μπορούσαμε να θέσουμε καλλίτερες επιλογές στο τραπέζι την επόμενη φορά που θα ξεσπάσει μια εξέγερση όπως αυτή στη Συρία. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι κυβερνήσεις θα πέσουν πριν η βασιλεία τους ανοίξει τον δρόμο στη βασιλεία της ωμής δύναμης, στην οποία μόνοι οι εξεγερμένοι που υποστηρίζονται από άλλα κράτη μπορούν να αποκτήσουν έλεγχο; Πώς μπορούμε να προσφέρουμε άλλα οράματα για τον τρόπο που οι άνθρωποι μπορούν να ζουν και να ικανοποιούν τις ανάγκες τους από κοινού, και να κινητοποιήσουμε τη δύναμη που απαιτείται για να τα εφαρμόσουμε και να τα υπερασπιστούμε σε μια διεθνική βάση χωρίς την ανάγκη οποιουδήποτε κράτους;

Πρόκειται για μεγάλα ερωτήματσα, αλλά έχω πίστη σε σας. Πρέπει να έχω.

Προσάρτημα: Αντίπαλα αφηγήματα

Αντλώντας από αυτή την χρήσιμη επισκόπηση, παραθέτω μια ανασκόπηση των αφηγήσεων που βλέπουμε συχνά από διαφορετικές πλευρές στον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία:

Το αφήγημα των νομιμοφρόνων:

• Έμφαση στο ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες υποστήριξαν και χρηματοδότησαν αντάρτες για τους δικούς τους γεωπολιτικούς σκοπούς ως της κύριας αιτίας για την κλιμάκωση της σύγκρουσης.

• Η ύπαρξη του ISIS αποδίδεται κυρίως πέσιμο της βοήθειας προς τους αντάρτες σε λάθος χέρια και κυρίως ως αποτέλεσμα τωμ καταστροφικών αποτελεσμάτων του πολέμου στο Ιράκ το 2003.

• Έμφαση στους δεσμούς και τη συνεργασία μεταξύ αποκαλούμενων μετριοπαθών ανταρτών και ομάδων όπως η Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) ώστε να ισχυριστούν ότι όλοι είναι μέρος του ίδιου προβλήματος.

• Αποκλίνουσες απόψεις για τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και τη νομιμοποίησή τους. Αυτό μοιάζει να διαφέρει μεταξύ των ομάδων των νομιμοφρόνων, με κάποιους να σκέφτονται ότι είναι σχεδόν εξίσου κακές με τους παραδοσιακούς αντάρτες και άλλους να τις βλέπουν ως συμμάχους απέναντι στο ISIS και τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία αντάρτες.

Το αφήγημα των Δυτικών, των Αράβων του Κόλπου και των ανταρτών:

• Έμφαση στην Αραβική Άνοιξη και στο πώς η βάναυση καταστολή της (σχετικά) ειρηνικών διαμαρτυριών οδήγησε σε μια κλιμάκωση της σύγκρουσης και ένοπλη στάση και τελικά σε πλήρη εμφύλιο πόλεμο.

• Απόδοση της ύπαρξης του ISIS κυρίως στις ενέργειες του Άσσαντ. Συχνά με τον ισχυρισμό ότι οι βαρβαρότητες του και η στήριξή του σε σεχταριστικές πολιτοφυλακές δημιούργησαν ένα περιβάλλον στο οποίο το ISIS μπορούσε να αναπτυχθεί και να κερδίσει υποστήριξη. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ο στρατός του Άσσαντ στοχοποιούσε εσκεμμένα περισσότερο άλλους αντάρτες και όχι το ISIS, και συνεπώς ευθύνεται σε έναν μεγάλο βαθμό για την άνοδό του.

• Έμφαση στο ότι υπάρχει μια καθαρή διάκριση ανάμεσα σε μετριοπαθείς και ακραία ριζοσπάστες αντάρτες, οι οποίοι θα πρέπει να διαχωρίζονται σε μια ειλικρινή ανάλυση

• Οι απόψεις σχετικά με τις SDF ποικίλει από τις μη φιλικές μέχρι αυτές της ακραίας εχθρότητας. Συχνά εκφράζονται τονίζοντας περιπτώσεις στις οποίες οι Συριακός Αραβικός Στρατός (SAA) και οι SDF συνεργάστηκαν. Σε ηπιότερες μορφές, αυτό το αφήγημα κριτικάρει μια γενικά αντιλαμβανόμενη υπέρμετρη στήριξη στους Κούρδους σε περιοχές που η πλειοψηφία είναι Άραβες, αναγνωρίζοντας, παρ’ όλα αυτά, την νομιμοποίηση της οργάνωσης στις περιοχές όπου πλειψηφεί ο κουρδικός πληθυσμός.

Το αφήγημα των Τούρκων:

Το τουρκικό αφήγημα είναι βασικά το ίδιο με το προηγούμενο στα περισσότερα ζητήματα, με τη σημαντική εξαίρεση ότι η εχθρότητα προς τις SDF εντείνεται στα άκρα. Εδώ, τονίζονται οι δεσμοί ανάμεσα στις SDF και το PKK και οι SDF χαρακτηρίζονται ως μια παράνομη τρομοκρατική οργάνωση που αποτελεί απειλή για την Τουρκία και καταπιέζει τους Άραβες των τοπικών περιοχών.

Το αφήγημα των Δυτικών και των Κούρδων:

• Η σύγκρουση θεωρείται συχνά ως μια ιστορική ευκαιρία για τον κουρδικό λαό στην αναζήτησή του για εθνική αυτονομία. Δίνεται έμφαση στις διακρίσεις που υφίσταντο οι Κούρδοι πριν από τον πόλεμο και πώς τώρα μπορούν να πάρουν στα χέρια τους τις υποθέσεις τους.

• Η ευθύνη για την ύπαρξη και την επέκταση του ISIS αποδίδεται κυρίως στην Τουρκία. Αναδεικνύεται ιδιαίτερα η αδράνεια της Τουρκίας στη διάρκεια της μάχης του Κομπάνι, μαζί με κατηγορίες για άμεση υποστήριξη του ISIS και εισαγωγή πετρελαίου από το Ισλαμικό Κράτος.

• Σχετικά με τους αντάρτες, οι απόψεις τείνουν να έρχονται πιο κοντά σ’ αυτές των νομιμοφρόνων. Οι αντάρτες (αν μη τι άλλο, σε περιοχές που έχει σημασία) θεωρούνται είτε ως προέκταση της Τουρκίας είτε ως τρελοί ακραίοι ριζοσπάστες για τους οποίους η Τουρκία κάνει τα στραβά μάτια. Η γραμμή ανάμεσα στους αντάρτες και το ISIS είναι συχνά θολή, αν και δεν τσουβαλιάζονται μαζί στον ίδιο βαθμό που γίνεται στο αφήγημα των νομοταγών.

• Οι SDF θεωρούνται ως ο μοναδικός υγιής και ηθικός ένοπλος παράγοντας σε μια μάχη που κατά τα άλλα χαρακτηρίζεται ως μάχη μεταξύ κακών. Προς υποστήριξη αυτής της οπτικής δίνεται έμφαση στις βαρβαρότητες τόσο ανταρτών όσο και των νομοταγών.

Το αφήγημα του ISIS και των ριζοσπαστών Ισλαμιστών:

• Η έναρξη της σύγκρουσης θεωρείται ως μια μεγάλη αφύπνιση των Μουσουλμάνων εναντίον των αποστατών Αλεβιτών κυρίαρχων. Δίνεται έμφαση στην αλληλεγγύη των ξένων μαχητών προς τους βασανιζόμενους Σύριους αδελφούς.

• Αυτή η οπτική περιλαμβάνει τόσο το ίδιο το ISIS όσο και την Αλ Κάιντα και άλλες παρόμοιες ριζοσπαστικές ομάδες, που θεωρούν το ISIS σαν μια ομάδα που πρόδωσε την τζιχαντιστική υπόθεση.

• Οι αντάρτες θεωρούνται ως αφελείς ξεπουλημένοι που υπηρετούν τα συμφέροντα ξένων κυβερνήσεων και εφαρμόζουν μη ισλαμικές ιδέες για λογαριασμό τους. Δίνεται επίσης έμφαση στο ότι οι αντάρτες διαπραγματεύονται και φτάνουν σε συμφωνίες με τους νομιμόφρονες, μόνο και μόνο για να προδοθούν και να χάσουν εδάφη.

• Οι SDF θεωρούνται ως άθεοι αποστάτες που πληρώνονται από τις ΗΠΑ. Η κύρια διαφορά με την Τουρκία [σε σχέση με τις SDF] είναι ίσως η έμφαση που δίνεται στην απουσία της θρησκείας και όχι, μάλλον, στις σχέσεις με το PKK.