Τι μπορούμε να καταλάβουμε μέχρι τώρα από τις διαδηλώσεις στο Ιράν;

αναδημοσίευση από το dndf.org

1. Φαίνεται ότι ξεκίνησαν σαν ένα πολιτικό σχέδιο/τέχνασμα των συντηρητικών (της φράξιας του Κράτους που είναι κοντά στον Ανώτατο Ηγέτη και τον Στρατό) με σκοπό να αναδείξουν τα οικονομικά δεινά του λαού ώστε να επιρρίψουν την ευθύνη γι’ αυτά στον εν ενεργεία πρόεδρο ο οποίος προέρχεται από την συντηρητική-φιλελεύθερη πτέρυγα των μεταρρυθμιστών (που είναι ως επί το πλείστον φιλελεύθεροι τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά). Φαίνεται ότι το σχέδιο έγινε μπούμερανγκ για τους εμπνευστές του καθώς στις διαδηλώσεις συντάχθηκε και πολύς άσχετος κόσμος στρέφοντάς τις τελικά σε διαδηλώσεις ενάντια σε ολόκληρο το πολιτικό κατεστημένο.

2. Μέχρι τώρα, τα κύρια συνθήματα που ακούγονται είναι τα παρακάτω: Ανεξαρτησία, Ελευθερία, η Ιρανική Δημοκρατία (ως μια κριτική παρατήρηση στο κύριο σύνθημα της επανάστασης του 1979 που ήταν Ανεξαρτησία, Ελευθερία, Ισλαμική Δημοκρατία)· ούτε Γάζα, ούτε Λίβανος, τη ζωή μου για το Ιράν· οι μάζες πρέπει να παρακαλάνε ενώ ο Ανώτατος ηγέτης κυβερνά ελέω Θεού· άλλα συνθήματα εναντίον των βασικών ηγετών της χώρας αλλά επίσης εναντίον και των παρεμβάσεων του Ιράν στην περιοχή· σποραδικά συνθήματα υπέρ του προτελευταίου βασιλιά του Ιράν, Ρεζά Σάχη (βασιλιάς του Ιράν από το 1925 μέχρι το 1941), αυτός στον οποίο κυρίως πιστώνεται η σφυρηλάτηση του σύγχρονου ιρανικού κράτους, και ο εκμοντερνισμός της χώρας πριν αναγκαστεί να παραιτηθεί από τον θρόνο με την Αγλλο-σοβιετική εισβολή στο Ιράν, και να αντικατασταθεί από τον γιο του (Ρεζά Παχλεβί).

3. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στην Mashhad, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, και στη συνέχεια επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις. Στην Τεχεράνη, την πρωτεύουσα, οι διαδηλώσεις είναι μέχρι στγμής “θηλυπρεπείς”, περιορισμένες κυρίως σε περιοχές γύρω από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης και έχοντας μια πιο έκδηλη/εμφανή πολιτική πλευρά, περιλαμβάνοντας κυρίως τους φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια της περιοχής. Το γεγονός ότι οι διαδηλώσεις συμβαίνουν σε πάρα πολλές πόλεις, ακόμα και μικρές, είναι η μεγαλύτερη αντίθεση σε σχέση με τις διαδηλώσεις που συνέβησαν το 2009 που ήταν περιορισμένες κυρίως στην Τεχεράνη και άλλες μεγάλες πόλεις.. Ο αριθμός των ανθρώπων που διαδηλώνουν είναι πολύ μικρότερος από αυτόν του 2009 και οι διαδηλώσεις έχουν εντονότερο οικονομικό χρώμα ενώ εκείνες του 2009 ήταν πιο πολιτικές.

4.Οι συντηρητικοί προσπαθούν να πουν ότι οι διαδηλώσεις ήταν και είναι κυρίως σχετικά με τις οικονομικές αδυναμίες της παρούσας κυβέρνησης και ότι λίγοι άνθρωποι εδώ κι εκεί που σχετίζονται με ξένες κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να τις στρέψουν σε διαδηλώσεις ενάντια στο καθεστώς. Οι μεταρρυθμιστές αιφνιδιάστηκαν εντελώς, αρχικά ισχυρίστηκαν ότι οι διαδηλώσεις ήταν ένα σχέδιο των συντηρητικών που τους γλίστρησε μέσα από τα χέρια τους. Τώρα είναι πιο μετρημένοι στην ανάλυσή τους αλλά δεν έχουν καμμιά συγκεκριμένη ιδέα. Οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και τα Σαουδικά κράτη δίνουν έμφαση μόνο στα συνθήματα εκείνα που στρέφονται εναντίον του καθεστώτος συνολικά, ιδιαίτερα εκείνα που κριτικάρουν τις τοπικές παρεμβάσεις/εμπλοκές κι εκείνα τα σπάνια συνθήματα που διακηρύσσουν μια επιστροφή στο προ-επαναστατικό μοναρχικό καθεστώς.

5. Η Επανάσταση του 1979 απέτυχε να σκεφτεί και να δημιουργήσει μεγάλο ποσοστό από το δυναμικό της και τις υποσχέσεις της, όμως υλοποίησε ένα πράγμα σίγουρα, δημιούργησε το μοναδικό ανεξάρτητο Κρατικό μηχανισμό στη Μέση Ανατολή, το μόνο Κράτος που η εσωτερική του πολιτική, όσο κακή κι αν είναι, δεν υπερκαθορίζεται από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Ρωσία. Αυτό το όφελος, που είναι πολύ σημαντικό, καθιστά παρ’ όλα αυτά γελοία την απόδοση υπερβολικής έμφασης στον ρόλο των ξένων κρατών στο τι συμβαίνει στο Ιράν. Το Ιράν του σήμερα είναι έναν ανεξάρτητο Κράτος, έχει ένα πολιτικό καθεστώς που μπορεί να καυχιέται ότι έχει την ικανότητα να αντιτίθεται στα σχέδια των ΗΠΑ σε άλλες χώρες της περιοχής. Αν σε μια τέτοια χώρα υπάρχουν άνθρωποι που παρ’ όλα αυτά δέχονται να γίνουν πράκτορες ξένων κρατών αυτό είναι ως επί το πλείστον λάθος του καθεστώτος. Είναι το καθεστώς που θα πρέπει να εξηγήσει τι στο καλό έκανε τις προηγούμενες τέσσερις δεκαετίες ώστε να υπάρχουν άνθρωποι σήμερα στο Ιράν που να δέχονται ίσως να γίνουν πράκτορες των εγκληματικών ΗΠΑ, του Ισραήλ ή των Σαουδικών κρατών ή να υπάρχουν άνθρωποι τόσο απελπισμένοι ώστε να επιθυμούν μια επιστροφή στην λίθινη εποχή της μοναρχίας των Παχλεβί. Είναι λάθος του καθεστώτος που μια επανάσταση που θα μπορούσε να έχει γίνει μια πηγή δικαιοσύνης σε ολόκληρη την περιοχή έχει αποτύχει τόσο πολύ στην εσωτερική του πολιτική οικονομία ώστε να υπάρχουν άνθρωποι διατεθιμένουν να φωνάζουν αξιολύπητα συνθήματα. Συνεπώς, αντί να αναφέρεται στην παρουσία ξένων δακτύλων στις διαδηλώσεις αυτές, να μιλά για την παρουσία διαδηλωτών που δεν διστάζουν να δουλέψουν γι’ αυτά τα ξένα κράτη, το καθεστώς θα έπρεπε να ντρέπεται για το ότι έχει δημιουργήσει μια χώρα στην οποία υπάρχουν άνθρωποι που δεν διστάζουν να δουλέψουν γι’αυτά τα τρία προαναφερθέντα εγκληματικά κράτη.

6. Οι διαδηλώσεις αυτές είναι πολύ πιθανόν να κατασταλλούν, και μάλιστα αρκετά γρήγορα θα έλεγα, αλλά το μεγαλύτερο επίτευγμά τους είναι ότι έχουν αποκαλύψει γυμνή την διανοητική χρεωκοπία των ρεφορμιστών εντός του Ιράν. Όταν το 2013 ο κοσμος ψήφισε για τον Ρουχανί, τον πραγματικό πρόεδρο, για τον οποίον όλοι ήξεραν ότι είναι το πιο συντηρητικό και νεοφιλελεύθερο στοχείο ανάμεσα στους μεταρρυθμιστές, ήξεραν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή, γιατί το καθεστώς είχε μπλοκάρει την κάθοδο στις εκλογές όλων των άλλων κύριων μεταρρυθμιστών υποψηφίων. Ο κόσμος (κι εγώ) τον ψηφίσαμε, παρ’ όλα αυτά, επειδή τότε ο κίνδυνος ενός πολέμου προερχόμενου από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ έμοιαζε μια πολύ μεγαλύτερη απειλή. Ελπίζαμε ακόμα, τότε, ότι ο Ρουχανί θα προχωρούσε όλο και περισσότερο προς τα πιο φιλελεύθερα και αριστερά στοιχεία μέσα στο κίνημα των μεταρρυθμιστών. Το γεγονός είναι ότι έκτοτε το ακριβώς αντίθετο συνέβη, με άλλα λόγια αντί ο Ρουχανί να κινηθεί προς τα αριστερά, οι υπόλοιποι μεταρρυθμιστές μετατοπίστηκαν τόσο πολύ προς τα δεξιά που δύσκολα υπάρχει οποιαδήποτε διάκριση ανάμεσα σ’ αυτούς και τον Ρουχανί. Για το δυναμικό μεταρρυθμιστικό κίνημα που ξεκίνησε το 1997, η παρούσα κατάστασή του είναι η πιο θλιβερή από όλα τα πιθανά σενάρια τέλους. Αυτές οι διαδηλώσεις ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία του να παραμείνει σχετικό και να αφυπνιστεί.

7. Ένα τελευταίο σημείο σχετικά με τα αντι-ισλαμικά, μερικές φορές αντι-αραβικά συνθήματα. Αυτά τα συνθήματα είναι απεχθή και κανείς θα έπρεπε να τα καταδικάσει ανελέητα. Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να έχουμε υπόψιν κάποια πράγματα: το μετεπαναστατικό Ιρανικό κράτος είναι ένα φανατικό φιλο-αραβικό κράτος, όλες οι ιστορικές μορφές που απολαμβάνουν σεβασμού στο σύγχρονο Ιράν είναι Άραβες, από τον προφήτη Μωάμεθ μέχρι τους υπόλοιπους. Μετά την επανάσταση το 1979 έγιναν ακόμα και προσπάθειες να αλλάξει η γλώσσα της χώρας στα αραβικά, αλλά απέτυχαν. Θυμάμαι, δυο χρόνια πριν, όταν είχα πάει πίσω στο Ιράν, ότι υπήρχε ένας εξέχων κληρικός που μιλούσε στην εθνική τηλεόραση σχετικά με το ιδρυτικό κείμενο της σύγχρονης περσικής γλώσσας, που είναι το “Βιβλίο των Βασιλέων” (Shahnameh του Ferdowsi). Έλεγε ότι αν ο Ferdowsi δεν είχε γράψει αυτό το “σκατένιο” κείμενο (που τυχαίνει να είναι από τα απόλυτα αριστουργήματα της επικής ποίησης), θα μιλούσαμε σήμερα, και φυσικά, τη γλώσσα του Κορανίου. Ποιος γνωρίζει οποιαδήποτε άλλη χώρα στην οποία μια προεξάρχουσα μορφή του Κράτους θα μιλούσε με τέτοιο τρόπο για το πιο πολύτιμο κείμενο της γλώσσας της χώρας; Το γεγονός είναι ότι η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, ακόμα κι αν προάγει αμείλικτα μια θρησκευτική πολιτική βασισμένη στο Σιιτικό Ισλάμ στο Ιράν και στην περιοχή, έχει υπάρξει, με όρους ταυτοτήτων, το περισσότερο μη-ταυτοτιστικό Κράτος στον κόσμο. Το Κράτος ανοιχτά περιφρονεί και περιγελά το προ-ισλαμικό παρελθόν του Ιράν, σε τέτοιο βαθμό που υπάρχουν μοναδικές ιστορικές τοποθεσίες που χρονολογούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια, ππυ έχουν εγκαταλειφθεί εδώ κι εκεί στο Ιράν, χωρίς κανείς να τα φροντίζει. Ο πραγματικός Ανώτατος ηγέτης του Ιράν προέρχεται από την Αζαρική (τουρκική) εθνότητα. Ακόμα και οι διακρίσες εις βάρος των Κούρδων και των Βαλούχων του Ιράν σχετίζονται με το γεγονός ότι αυτές οι δυο εθνότητες είναι Σουνίτες. Ένας σιίτης Κούρδος ή Βαλούχος στο σύγχρονο Ιράν δεν θα τα κατάφερνε χειρότερα από ό,τι οι άλλοι Ιρανοί. Αν προσθέσουμε σ’ αυτό το γεγονός ότι ο Σαντάμ Χουσείν επιτέθηκε στο Ιράν με μια ανοιχτά παναραβική ατζέντα, ένας πόλεμος που προκάλεσε τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Ιρανών, ένα πόλεμος που υποστηρίχτηκε εντελώς από την πλειοψηφία των αραβικών κρατών (με το κράτος της Συρίας να αποτελεί μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις), μπορούμε να σχηματίσουμε μια καλλίτερη εικόνα του γιατί είμαστε μάρτυρες τέτοιων απεχθών αντιαραβικών συναισθημάτων στο Ιράν. Ελπίζω αυτά τα συναισθήματα να εξαφανιστούν, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν εκφράζουν μια εδραιωμένη εχθρότητα προς τους Άραβες. Μάλλον είναι παραπλανημένες και χωρίς γνώση αντιδράσεις απέναντι σε μια υπερβάλλουσα πολιτική του ιρανικού κράτους. Τελειώνοντας, αν ένα πράγμα αξίζει σχετικά με το προ-ισλαμικό παρελθόν του Ιράν, ιδιαίτερα τον πιο αγαπητό αντιπρόσωπό του, την εποχή του Κύρου, του θεμελιωτή της αυτοκρατορίας των Αχαμενιδών, είναι η ξεχωριστή πολυπολιτισμικότητά της, το γεγονός ότι το Κράτος, για μια περίοδο, σταμάτησε να είναι ένα εθνικό Κράτος (όπως συνέβαινε, μέχρι τότε, να είναι η νόρμα παντού), και σεβάστηκε τις πολιτισμικές διαφορές των διαφόρων εθνοτήτων. Αυτοί οι αποπροσανατολισμένοι μαλάκες που φωνάζουν αυτά τα συνθήματα εναντίον άλλων εθνοτήτων στο Ιράν και αλλού, αναφερόμενοι όλοι στον Κύρο, θα έπρεπε να ξέρουν ότι κάνοντας κάτι τέτοιο στερούν από την ιστορία του Ιράν μια από τις πιο σημαντικές συνεισφορές της στην ανθρώπινη ιστορία, δηλαδή ότι δημιούργησε, για πρώτη φορά όπως φαίνεται, στην ιστορία ένα μη-εθνικό Κράτος· ντροπή σας, λοιπόν, κι εσάς!

Leave a Reply

Your email address will not be published.